Odyssee door Homerus

1.Homeros
Toen ik aan mijn jaarwerk begon wist ik nog niet dat de grote vragen over Homeros onbeantwoord zouden blijven. Men weet bijvoorbeeld niet waar en wanneer hij leefde. Als hij wel ooit heeft bestaan. Want zelfs dat is niet zeker...

- Als Homeros ooit heeft geleefd was dat vermoedelijk ergens tussen de 8ste en de 6de eeuw v.C. Alle bronnen hebben hierover wel hun eigen mening, de schrijvers uit de Oudheid inclusief. Zo zegt bijvoorbeeld Herodotos "in de eerste helft van de 9e eeuw". Terwijl Theopompos " in het begin van de 7e eeuw" vermeldt. De nieuwere bronnen denken dan weer dat hij ergens in de 8ste eeuw v.C. leefde, en als dat zo is was dat waarschijnlijk in de eerste helft van die eeuw.
- Zo’n andere grote vraag is zijn woonplaats. Men weet het gewoon niet. En weer heeft iedereen uit de Oudheid zijn eigen mening. Zo

schreef een onbekende dichter: :"Zeven steden twistten over de oorsprong van Homeros: “Kume, Smirna, Chios, Colofon, Pylos, Argos en Athene.” Waarschijnlijk leefde Homeros ergens in Klein-Azië, vermoedelijk in Jonië of op Chios.
- Men weet ook niet hoe hij eruitzag. Er zijn wel beelden gevonden, maar dat zijn maar Romeinse kopieën. De Grieks originelen bestaan niet meer of zijn nog niet gevonden. Homeros vertelt ook niets over zichzelf. Zijn naam, Homeros, is Grieks voor gijzelaar of blind. Daarom dat hij meestal blind wordt afgebeeld. De vertaling gijzelaar ligt dan ook niet echt voor de hand: Homeros leefde tussen de 8ste en de 6de eeuw v.C. en de Trojaanse Oorlog was 400 jaar eerder. Een gijzelaar van de Grieken of de Trojanen kan hij dus niet zijn. Of dat hij zijn werken maakte terwijl hij gijzelaar van een of andere koning was is vrij onmogelijk. Maar ja, wie kan dat controleren?
- Homeros was een rapsode. Het was zijn beroep om op feesten te zingen over de roemrijke voorouders van de rijke heren. Veel onderwerpen hadden ze wel niet, namelijk: de Trojaanse Oorlog, de terugkeer van de Grieken en de geschiedenis van Thebe. Het was eigenlijk simpel: zoveel mogelijk overnemen en zo weinig mogelijk aanpassen. Maar men paste zelfs niets meer aan nadat Homeros zijn bewerking had gemaakt. Zo goed vond men ze.
- Men heeft lang getwijfeld of er wel ooit een Trojaanse Oorlog was, men dacht dat Troje nooit had bestaan. En die twijfel was terecht. Homeros leefde namelijk 400 jaar na de feiten en alle informatie was verdwenen. Homeros leefde namelijk in de Duistere Eeuwen, het dieptepunt van de Griekse cultuur. Als de bronnen niet onder het puin van de Myceense burchten was verdwenen, kon hij ze niet eens lezen. De informatie moet hem dus mondeling zijn overgeleverd. Wat de bronnen dan ook erg ongeloofwaardig maakt. Een volk dat bijvoorbeeld grote stormrammen niet meer kent, door het ineenstorten van hun cultuur, maakt van die stormram misschien een enorm paard… En Homeros maakte een vertelsel, geen geschiedenisboek. Reden temeer om die oorlog naar het rijk der fabeltjes te sturen.
Totdat door de opgravingen van Heinrich Schliemann het
tegendeel werd bewezen. Troje had bestaan en is zelfs vernietigd geweest, meerdere keren zelfs. Maar of er ooit echt een Trojaanse Oorlog is geweest zoals Homeros hem beschrijft is nogal ongeloofwaardig...
- Er zijn ook wetenschappers die beweren dat de Ilias en Odyssea samenvoegsels zijn van korte gedichten. Of dat die twee epossen van twee verschillende dichters zijn. Kan wel, maar dan waren die allebei enorm goed in het maken van heldenverhalen.

BRONNEN:
· Boeken:
- Stathmoi leerboek Grieks voor het tweede jaar van de eerste graad, L. De Vuyst e.a., Universa, Wetteren, 2001, p. 192-196
- Homeros’ Ilias, Dr. Ono Damsté, uitgeverij Het Spectrum, Antwerpen, 1967, p.9-17
- Goden en mythen van de Grieken, Mary Barnett, uitgeverij ADC, Eke-Nazareth, 1998, p.17
- Beknopt Latijn-Nederlands woordenboek, Dr. A.D. Leeman, uitgeverij Wolters-Noordhof nv, Groningen, p.405, trefwoord: Homerus
· Encyclopedieën:

- Spectrum Encyclopedie 1998, uitgeverij Het Spectrum, trefwoord: Homeros
- De Grote Encyclopedie ‘99, Easy Computing, trefwoord: Homeros
- Moderne encyclopedie, Elvisier Nederland B.V., Amsterdam, 1979, p.318, trefwoord: Homeros
· Sites:
- http://home.hetnet.nl/~herakleitos/Grieks/Homerus%20%20%20Inleiding.htm
- http://home.planet.nl/~roija004/Mythologie/Homerus.htm

2.De Ilias
Het eerste werk van Homeros is de Ilias. Het gaat over 51 dagen uit het laatste oorlogsjaar van de Trojaanse Oorlog. De Ilias bestaat uit 15.640 verzen die onderverdeeld zijn in 24 boeken. Dat onderverdelen in boeken is wel jaren na het maken van de Ilias gedaan en is soms nogal vrij onbeholpen gebeurt.

2.1.Wat er vooraf gebeurde
Homeros gaat er van uit dat men al de hele voorgeschiedenis van de Trojaanse Oorlog kent. Hij begint het verhaal aan het einde van de oorlog. Ik zal wel bij het begin beginnen.
Op het huwelijk van de zeenimf Thetis en de sterveling Peleus zijn alle goden uitgenodigd, behalve één, Eris, de godin van de twist. Dat vindt zij niet zo leuk en ze besluit tweedracht te zaaien. Eris werpt een gouden appel met de woorden τη καλlistη (voor de mooiste) erop. Drie godinnen eisen meteen die appel op, namelijk Hera, Athene en Aphrodite. Ze vragen Zeus de appel toe te kennen aan de mooiste godin. Maar Zeus wil een rustig leven blijven leiden en besluit een heuse missverkiezing te organiseren. Hij beslist dat Paris, een Trojaanse prins, het jurylid wordt. Maar ook de goden zijn niet vreemd aan omkoperij. Zo belooft Hera hem macht, Athene hem wijsheid en Aphrodite hem de mooiste vrouw ter wereld. Paris twijfelt niet lang en geeft de appel aan Aphrodite.

En Aphrodite houdt haar belofte. Tijdens een reis naar Griekenland schaakt hij Helena, de mooiste vrouw ter wereld en getrouwd met Menelaos van Sparta. Menelaos kan hier wel niet echt mee lachen en besluit Helena terug uit Troje te gaan halen. Hij trommelt alle koningen op die vlak voor het huwelijk van Helena en Menelaos een eed hadden gezworen. Deze eed hield in dat elke man die naar de hand van Helena dingde de man die ze als echtgenoot koos geen kwaad zou doen en hem zou helpen indien er problemen met Helena zouden zijn. Odysseus had deze list bedacht omdat de vader van Helena vreesde dat de trouwpartij anders één groot bloedbad zou worden. Maar niets voor niets, Odysseus vroeg in ruil voor die list de hand van Penelope, een nicht van Helena.
Maar niet elke koning komt gewillig. Odysseus, die ook de eed had moeten zweren, doet alsof hij krankzinnig is geworden omdat hij bij zijn vrouw en zijn pasgeboren kind, Telemachos wil blijven. Hij ploegt daarom het strand om, maar als iemand Telemachos in een voor legt, stopt Odysseus en is hij verraden. Ook Peleus en Thetis willen hun zoon, Achilles, beschermen omdat men voorspeld had dat Achilles oftewel een lang en roemloos leven zou leiden of anders een kort en roemvol. Zijn ouders hebben liever het eerste en verbergen daarom Achilles verkleed als vrouw. Odysseus gaat dan op zoek naar Achilles en als hij zijn verblijfplaats heeft gevonden, gebruikt hij weer een list zodat Achilles zich zou verraden. Daarom doet hij zich voor als koopman en stelt hij zijn waren uit. Verschillende vrouwen komen aangelopen om zijn stoffen te bekijken, behalve één, die naar de wapens kijkt. Zo verraadde Achilles zich.
Nadat alle vorsten zijn verzameld in Aulis willen ze vertrekken, maar er is teveel tegenwind. Agamemnon, de leider van de Grieken en de broer van Menelaos, had de godin Artemis ontstemd. Dat kon alleen goedgemaakt worden als Agamemnon zijn dochter offert. Hij doet dit en zijn vrouw wordt hierdoor zo kwaad dat het hem later noodlottig zal worden. Maar tijdens het offeren zien ze een teken van de goden: een slang eet 8 vogels en hun moeder op. Een ziener legt dit als volgend uit: 9 jaar zal de slag om Troje veel slachtoffers eisen maar in het tiende jaar zullen de Grieken zegevieren.
De Ilias begint in het negende oorlogsjaar en de hoop op een Griekse overwinning slinkt.

Dit is waarschijnlijk maar een fabeltje. Er was waarschijnlijk een andere oorzaak voor de Trojaanse oorlog. Het is wel veel poëtischer dan: “En nu trokken de Grieken eropuit om Troje te vernietigen. Ze zouden zo immers nog rijker worden”

BRONNEN:
· Boeken:
- Stathmoi leerboek Grieks voor het tweede jaar van de eerste graad, L. De Vuyst e.a., Universa, Wetteren, 2001, p.192-196
- Homeros’ Ilias, Dr. Ono Damsté, uitgeverij Het Spectrum, Antwerpen, 1967, p.9-17
· Encyclopedieën:
- Spectrum Encyclopedie 1998, uitgeverij Het Spectrum, trefwoord: Trojaanse oorlog, Menlaüs
- De Grote Encyclopedie ‘99, Easy Computing, trefwoord: Helena
· Sites:
- http://home.planet.nl/~roija004/Mythologie/Homerus.htm
-
http://www.phys.uu.nl/~plarends/aiticima/aiticima6_2.html

2.2.De korte inhoud
Bezing, Muze, de wrok van Peleus’ zoon Achilles,
die talloze Achaiers leed heeft bezorgd
en veel krachtige zielen naar de Hades heeft gestuurd
van helden, en henzelf tot prooi van de honden heeft gemaakt
en van alle roofvogels, en het besluit van Zeus werd ten uitvoer gebracht,
sinds zij beiden voor het eerst met elkaar braken na ruzie gekregen te hebben,
de zoon van Atreus, de heerser over de mannen en de voortreffelijke Achilles.

Dit zijn de eerste regels van de Ilias waarin het onderwerp al in vermeld wordt: de ruzie tussen Achilles en Agamemnon. Hoe de Ilias verder loopt wil ik graag vertellen.
-Boek 1 De pest dwaalt door het Griekse kamp. De reden hiervoor is dat Agamemnon weigerde aan de priester Chrisseïs zijn dochter, een deel van de buit van Agamemnon, terug mee te nemen, ook al biedt de priester hem veel geld aan. Daarom vraagt Chrisseïs aan Apollo om de pest naar het Griekse kamp te sturen. De Grieken vragen Agamemnon om het meisje terug te geven. Agamemnon wil dit alleen doen als hij Briseïs, het meisje van Achilles, krijgt. Met tegenzin doet Achilles dit. De pest verdwijnt, maar Achilles trekt zich terug uit de strijd en vraagt Zeus de Grieken ongeluk aan te doen.
-Boek 2 Zeus laat Agamemnon dromen van de overwinning en laat hem alleen ten strijde trekken. In dit boek worden ook de verschillende stammen der krijgers opgenoemd.

-Boek 3 De twee legers willen beginnen met vechten maar Paris wil een tweegevecht houden. Menelaos gaat hierop in en de twee legers zetten zich neer. Menelaos wint bijna maar Aphrodite komt tussenbeide en voert Paris weg.
-Boek 4 De goden vergaderen. Hera en Athene eisen de vernietiging van Troje ondanks het duel. Zeus geeft toestemming dat Athene de wapenstilstand verbreekt. Daarom laat ze de Trojaan Pandaros op Menelaos schieten. Menelaos is niet erg gewond en de strijd wordt terug hervat.
-Boek 5 De strijd gaat verder. De goden helpen de Trojanen en de Grieken
-Boek 6 De Grieken zijn aan de winnende hand. Hector gaat naar Troje. Daar spreekt hij met zijn vrouw en zet hij Paris aan om mee te gaan strijden.
-Boek 7 De strijd wordt gestaakt. Aias gaat een duel aan met Hector. De strijd blijft onbeslist. Er komt een wapenstilstand om de doden te begraven. Nestor stelt voor om een muur om het Griekse kamp te bouwen.
-Boek 8 Verdere strijd. Zeus verbiedt de goden om nog aan de strijd deel te nemen.
-Boek 9 De Grieken proberen Achilles te overhalen terug mee te vechten. Hij weigert en zal alleen terug meestrijden als de Trojanen vlakbij zijn schepen zijn.
-Boek 10 De Griekse vorsten houden krijgsraad. Er wordt beslist een spion te sturen. Diomedes biedt zich aan en Odysseus zal hem vergezellen. Ook Hector stuurt een spion: Dolon. Odysseus en Diomedes vangen hem en horen hem uit. Diomedes en Odysseus overvallen ook het kamp van de Traciërs en roven o.a. de paarden van Rhesos
-Boek 11 De Grieken krijgen het moeilijk. Veel helden raken gewond.
-Boek 12 De Trojanen geraken tot bij de Griekse muur. Daar gaat de strijd gelijk op totdat de poort in de muur vernield wordt. De Trojanen dringen het kamp binnen.
-Boek 13 De strijd in het Griekse kamp laait hoog op. Zeus wendt zijn blik af en Poseidon krijgt medelijden met de Grieken. Hij snelt te hulp.

-Boek 14 Hera wil Zeus in slaap krijgen omdat Poseidon dan openlijk kan meevechten. Ze leent van Aphrodite de band waardoor ze enorm aantrekkelijk wordt. Zeus wil absoluut naar bed en Hypnos, de god van de slaap, zorgt dat hij in een diepe slaap valt.
-Boek 15 Zeus ontwaakt en roept Poseidon op om het slagveld te verlaten. De Grieken worden teruggedreven. Apollo vernietigt de gracht en de muur van de Grieken. De Trojanen zijn bij de schepen.
-Boek 16 Het eerste schip wordt in brand gestoken. Patroclos vraagt Achilles om zijn wapenuitrusting te mogen gebruiken. Achilles stemt toe. Patroclos dood veel Trojanen. De Trojanen wijken. Patroclos probeert drie keer Troje te bestormen maar wordt telkens teruggedreven door Apollo. Apollo maakt Patroclos kwetsbaar en Patroclos wordt verwond door een Trojaan. Daarna doodt Hector Patroclos.
-Boek 17 Strijd om het lijk van Patroclos. Hector verovert de wapenuitrusting maar de Grieken kunnen het lijk wegdragen.
-Boek 18 Achilles verneemt het slechte nieuws en barst in tranen uit. Thetis, zijn moeder komt hem troosten en belooft hem een nieuwe wapenuitrusting te brengen. Ze gaat naar het paleis van Hephaistos op de Olympos en vraagt aan Hephaistos om een nieuwe wapenuitrusting te maken.
-Boek 19 Achilles legt de vete tussen hem en Agamemnon bij.
-Boek 20 De goden mogen terug meestrijden. Achilles is weer in volle hevigheid op het slagveld.
-Boek 21 Achilles doodt veel Trojanen. De lijken komen in de rivier Scamandros terecht en deze vraagt Achilles op te houden met lijken in de rivier te werpen. De Scamandros laat zich overstromen maar met de hulp van Hephaistos kan Achilles zich redden.
-Boek 22 Hector blijft buiten Troje en vlucht voor Achilles. Ze lopen drie keer om de stad. Tijdens de vierde ronde doodt Achilles Hector en sleept hij zijn lijk weg.
-Boek 23 De begrafenis en lijkspelen van Patroclos. Achilles mishandelt Hector’s lijk.

-Boek 24 Priamos gaat naar het Griekse kamp om het lijk van Hector los te kopen. Achilles stemt toe. Begrafenis van Hector.

BRONNEN:
· Boeken:
- Homeros’ Ilias en Odyssee, Frans Van Oldenburg Emke, Kempische boekhandel, Retie, 1959
- Homeros’ Ilias, Dr. Ono Damsté, uitgeverij Het Spectrum, Antwerpen, 1967
- Ilios, Imme Dros, uitgeverij Querido, Antwerpen, 1999
· Encyclopedieën:
- Spectrum Encyclopedie 1998, uitgeverij Het Spectrum, trefwoord: Trojaanse oorlog
- De Grote Encyclopedie ‘99, Easy Computing, trefwoord: Trojaanse oorlog, Paris
- Moderne encyclopedie, Elvisier Nederland B.V., Amsterdam, 1979, p.604, trefwoord: Trojaanse oorlog
· Sites:
- http://home.planet.nl/~roija004/Mythologie/Homerus.htm
- http://www.phys.uu.nl/~plarends/aiticima/aiticima6_2.html
- http://www.gltc.leidenuniv.nl/index.php3?m=&c=96&garb=0.7465810726512424&session=

2.3.Wat er nadien gebeurde
Een tijdje na het einde van de Ilias valt Troje door de list met het houten paard. Alleen een priester, Laocoon, doorziet de list maar wordt samen met zijn zonen gedood door slangen, gezonden door Athene. Ook Helena probeert Troje te redden door om het paard te lopen en de stemmen van de vrouwen van de helden die erin zitten na te bootsen. De helden worden haast gek maar Odysseus houdt hen in bedwang.

Nadat Troje geplunderd en vernietigd was trokken de Grieken, die nog in leven waren, huiswaarts. Maar dat ging alles behalve vlot. Slechts een vorst, namelijk Nestor, kwam behouden thuis.
Maar dat was de enige…
- Aias, de kleine, wist de toorn van Poseidon op te wekken. Zijn schepen vergingen en al zijn mannen kwamen om. Hij bleef wel leven en toen hij op een rots Poseidon stond uit te lachen voor zijn mislukking werd de rots gespleten door een bliksemschicht. Aias verdween in zee.
- Menelaos werd door een storm van de rest van de Grieken gescheiden. Na lang omzwervingen kwam hij pas thuis.
- Agamemnon, de leider van de Grieken, kwam wel levend thuis maar werd daar door zijn vrouw vermoord. Ze was namelijk nog niet vergeten dat haar man hun dochter had geofferd voor een gunstige wind. Ze zou wel zelf ook vermoord worden door haar zoon.
- En tenslotte is er ook nog Odysseus, maar daar volgt nog meer over.

BRONNEN:
· Boeken:
- Homeros’ Ilias en Odyssee, Frans Van Oldenburg Emke, Kempische boekhandel, Retie, 1959
- Odysseus, Imme Dros, uitgeverij Querido, Antwerpen, 1999
· Encyclopedieën:
- Spectrum Encyclopedie 1998, uitgeverij Het Spectrum, trefwoord: Agamemnon, Menelaüs, Ajax
- Moderne encyclopedie, Elvisier Nederland B.V., Amsterdam, 1979, p.25, trefwoord: Agamemnon, p.27, trefwoord: Ajax
· Sites:
- http://www.histoportal.net/klassiek/grieks.html, trefwoord: Aias, Agamemnon


2.4.De oorlog
De oorlog duurde 10 jaar. Heel wat Griekse en Trojaanse helden lieten gedurende al die jaren het leven…

2.4.1.Hoeveel man er om Troje vocht
Over het aantal Griekse manschappen dat er om Troje streed lopen de meningen uiteen. Naargelang de bron zijn het er 60.000 of 130.000. de Trojanen waren waarschijnlijk met 50.000, maar dat moet toch ook met een korrel zout genomen worden.
Er waren ook een aantal partijdige goden. Of die nu eens voor de Grieken en dan weer voor de Trojanen waren. Zeus was bijvoorbeeld voor de Grieken als hij op de Olympos zat en voor de Trojanen wanneer hij op de berg Ida verbleef.

2.4.1.1.De Grieken
De Grieken kwamen uit 29 gebieden in 1172 schepen naar Troje. Ze waren oftewel met 60.00 of met 130.000. Volgende goden stonden aan de kant van de Grieken: Athene en Hera, omdat zij de appel niet hadden gekregen, Hephaistos, hij levert Achilles een nieuwe wapenuitrusting, Poseidon en de zeenimf Thetis, de moeder van Achilles.
1. De Beotiërs met 50 schepen, olv Peneleos, Arcesilaus, Klytos, Klonios, Prothoenor.
2. Mynische Orchomenos en Aspledon met 30 schepen, olv Askalafos en Ialmenos.
3. De Fociërs met 40 schepen, olv Schedios en Epistrofos.
4. De Lokriers met 40 schepen, olv Ajax de Kleine, zoon van Oileos.
5. De Abauten van Euboea met 40 schepen, olv Elefenor.
6. De Atheners met 50 schepen olv Menestheus.
7. Salamis met 12 schepen, olv Ajax de Grote.
8. Argos en Tiryns met 80 schepen, olv Diomedes, Sthenelus, Euryales.

9. Mycene, Korinthe met 100 schepen, olv Agamemnon.
10. Lacedaimon met 60 schepen, olv Menelaos.
11. Pylos met 90 schepen, olv Nestor.
12. De Arkaders met 60 schepen, olv Agapenor.
13. Buprasium en Elis met 40 schepen, olv Amfimachos, Thalpios, Diores, en Polyxinos.
14. Dulichion en Echinae met 40 schepen, olv Meges.
15. Ithaca met 12 schepen, olv Odysseus.
16. De Aetoliers met 40 schepen, olv Thoas.
17. Kreta met 80 schepen olv Idomeneos en Meriones.
18. Rhodos met 9 schepen, olv Tlepolemos.
19. Syme met 3 schepen, olv Nireos.
20.Nisyrus, Crapathos, Casos, Cos en de Calydinische eilanden met 30 schepen, olv Fidippos en Antifos.
21. De Achaeers, Hellenen en Myrmidonen met 50 schepen olv Achilles.
22. Fylace en Pyrasos, heiligdommen van Demeter met 40 schepen, olv Podarces en Protesilaos.
23. Pherae met 11 schepen, olv Eumeleos.

24. Methone en Thaumacië met 7 schepen, olv Philoctes en Medon.
25. Trikka en Ithone met 30 schepen, olv Machaon en Podalirios.
26. Ormenium met 40 schepen, olv Eurypylos.
27. Argissa met 40 schepen, olv Polypoetes.
28. Cyfos met 22 schepen, olv Gouneos.
29. De Magneten met 40 schepen, olv Prothoos.

2.4.1.2.De Trojanen
De Trojanen werden geholpen door 15 gebieden. Homeros vermeldt hier geen cijfers maar het aantal soldaten wordt op 50.000 geschat. De Trojanen krijgen dan weer hulp van: Aphrodite, ze redt bijvoorbeeld Paris bij zijn tweegevecht tegen Menelaos, Ares, Artemis, Apollo, hij maakt het harnas van Patroclos los zodat Hector hem kan doden en de riviergoden Scamander en Simois.
1. De Trojanen olv Hektor.
2. De Dardaniers olv Aeneas.
3. Zelea olv Pandaros.

4. Adrastea en Pityeia olv Adrastos en Amfios.
5. Practicos, Percote en Arisbe olv Asios.
6. De Pelasgen olv Hippothous en Pylaeos.
7. De Thraciersen de Ciconen olv Euphemus, Acamas en Peiros.
8. De Paeonen olv Pyraechmes.
9. De Paflagoniers olv Pylaemenes.
10. De Alizonen olv Epistrofos en Odios.
11. De Mysers olv Chromis en Ennomos.
12. De Frygiers olv Forcys en Ascanios.
13. De Meaniers olv Mesthles en Antifos.
14. De Kariers olv Amfimachos en Nastes.
15. De Lyciers olv Sarpedon en Glaukos.

2.4.2.De helden
Naast de “gewone” soldaten had je natuurlijk ook nog de helden. Meestal waren dat halfgoden.
De Trojaanse oorlog kostte aan veel van hen het leven…

2.4.2.1.De Grieken
Hier volgt de lijst van de belangrijkste Griekse helden. Een (+) achter de naam betekent dat hij is omgekomen op het slagveld, tijdens de terugreis of thuis
- Agamemnon (+), broer van Menelaos, koning van Mycene, leider van de Grieken

- Achilles (+), zoon van Thetis en Peleus, de sterkste Griekse strijder, de twist tussen hem en Agamemnon staat centraal in de Ilias, werd door zijn moeder in de onderwereldrivier, de Styx, ondergedompeld om onsterfelijk te worden, maar zijn enkel werd niet nat en daar bleef hij kwetsbaar
- Menelaos, broer van Agamemnon, koning van Sparta, man van Helena
- Nestor, koning van Pilos, de oudste Griekse strijder
- Odysseus, man van Penelope en vader van Telemachos, koning van Ithaca, de sluwste der Grieken, bedacht ook de list van het houten paard
- Patroclos (+), vriend van Achilles, leent de uitrusting van Achilles om de Trojanen angst aan te jagen maar word gedood door Hector
- Aias de grote (+), na Achilles de beste strijder, had een enorm schild, pleegt zelfmoord als niet hij maar Odysseus de uitrusting van Achilles wint
- Aias de kleine (+), wordt op de terugweg door Poseidon gedood

2.4.2.2.De Trojanen
En hier zijn enkele Trojaanse helden:
- Hector (+), zoon van Priamos en broer van Paris, leider van de Trojanen, gedood door Achilles als wraak voor de dood van Patroclos
- Aeneas, zijn belevenissen na de oorlog worden in een ander verhaal verteld (zie: 2.6.Vergilius)
- Paris, zoon van Priamos en schaker van Helena
- Priamos, vader van Paris, Hector en vele anderen, koning van Troje

BRONNEN:
· Boeken:

- Homeros’ Ilias en Odyssee, Frans Van Oldenburg Emke, Kempische boekhandel, Retie, 1959
· Sites:
- http://home.planet.nl/~roija004/Mythologie/Homerus.htm

2.6.Vergilius
De Grieken hadden een enorme voorliefde voor de werken van Homeros. En dat is zeker terecht.
Toen de Romeinen Griekenland binnenvielen waren ze ook geraakt door die prachtige epossen dat ze het spijtig vonden dat ze er zelf zo geen hadden waarin de roemrijke daden van de voorouders worden bezongen. Maar dat was buiten Vergilius gerekend. Dat was een Romeins schrijver. Hij leefde van 70v.C.-19v.C. Zijn echte naam was Publius Vergilius Maro. Vergilius maakte eerst ook een soort Ilias en in plaats van daarna de avonturen van Odysseus (of Ulixes voor de Romeinen) te volgen, gaf hij een verslag over de reis van Aeneas, een Trojaanse held en zoon van Aphrodite (Venus): de Aeneis.
Hij weefde daar ook nog de mythe van Romulus en Remus aan en hij sloeg twee vliegen in één klap: in het stichtingsverhaal van Rome kwamen goden voor en Rome had zijn eigen heldendicht.

· Boeken:
- Studium Novum 2, Michel Berger e.a., Van In, Lier, 1997, p.78 en 103
- Beknopt Latijn-Nederlands woordenboek, Dr. A.D. Leeman, uitgeverij Wolters-Noordhof nv, Groningen, p.988, trefwoord: Vergilius
· Encyclopedieën:
- Spectrum Encyclopedie 1998, uitgeverij Het Spectrum, trefwoord: Vergilius

- Moderne encyclopedie, Elvisier Nederland B.V., Amsterdam, 1979, p.612, trefwoord: Vergilius
· Sites:
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Vergilius

2.7.Heinrich Schliemann
Meer dan tweehonderd jaar geleden geloofde men niet dat er ooit een Trojaanse oorlog was geweest totdat Heinrich Schliemann (1822-1890), die als handelaar rijk was geworden, in 1886 besluit Troje op te graven. Met wat goed geluk en de Ilias in de hand begint hij op de Hissarlik-heuvel in Noord-Turkije te graven. En ja, hij vindt een stad! Meerdere steden zelfs die op elkaar gebouwd zijn. Schliemann gaat op zoek naar het Homerische Troje en alles wat hem niet oud genoeg lijkt haalt hij gewoon neer. Zo ging er allerlei kostbare informatie verloren. En als Schliemann dan een schat ontdekt doopt hij die prompt tot de schat van Priamos. Hij legt de werken stil en smokkelt de juwelen het land uit. Uiteindelijk blijkt dat de juwelen veel ouder zijn dan hij dacht.

Later wordt hij door de Griekse overheid gevraagd om opgravingen in Mycene te doen. Hij vindt er schachtgraven. En weer doopt hij één van de graven om naar iemand uit de Ilias: Agamemnon. Ook een dodenmasker krijgt die naam. En weeral blijkt zijn vondst ouder…
Schliemann heeft de basis gelegd voor de archeologie, hij heeft Troje ontdekt, Mycene opgegraven, maar hij heeft ook veel informatie vernietigd.
BRONNEN:
· Boeken:
- Goden en mythen van de Grieken, Mary Barnett, uitgeverij ADC, Eke-Nazareth, 1998, p.17
- Studium Novum 2, Michel Berger e.a., Van In, Lier, 1997, p.78
· Encyclopedieën:
- Moderne encyclopedie, Elvisier Nederland B.V., Amsterdam, 1979, p.566, trefwoord: Schliemann
· Sites:

- http://home.planet.nl/~roija004/Mythologie/Homerus.htm
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Heinrich_Schliemann

3.De Odyssea
De Odyssea gaat over de terugtocht van de held Odysseus na de Trojaanse oorlog. Het is een terugtocht die 10 jaar duurde en in die tussentijd verliest hij al zijn mannen. Thuis zitten dan nog eens de vrijers die uit zijn op de hand van zijn vrouw Penelope. Ook de Odyssea bestaat uit 24 boeken. Er zijn in dit epos maar 12.084 verzen terwijl de Ilias er 3.000 meer heeft.
3.1.Wat er vooraf gebeurde
Na de Trojaanse oorlog trekken alle Grieken huiswaarts. De één heeft een voorspoedigere reis dan de ander. Maar Odysseus zit het helemaal niet mee. Na de oorlog zijn er al enkele jaren voorbij als we het verhaal intuimelen tijdens de beraadslaging van de goden. Ze vragen zich immers af of het geen tijd wordt dat Odysseus huiswaarts keert. Hij zit namelijk al zeven jaar bij de nimf Calypso door de wil van Poseidon.

3.2.De korte inhoud

-Boek 1 Vergadering op de Olympos. De goden besluiten dat Odysseus huiswaarts mag keren. Hermes zal naar Calypso worden gezonden om dit over te brengen. Athene gaat naar Ithaca om Telemachos aan te zetten om naar Pylos en Sparta te gaan om info over Odysseus in te winnen.

-Boek 2 Telemachos spreekt de vrijers toe. Hij vraagt hen om naar huis te gaan. Hij en Athene, vermomd als Mentor, varen naar Pylos.
-Boek 3 Telemachos en Athene worden hartelijk ontvangen door Nestor en zijn zonen. Nestor haalt herinneringen op. Telemachos en één van Nestor’s zonen vertrekken naar Sparta.
-Boek 4 Ze worden gastvrij ontvangen bij Menelaos. Hij vertelt over Odysseus en het houten paard. De vrijers vernemen dat Telemachos is vertrokken en besluiten een hinderlaag aan te leggen.
-Boek 5 Een nieuwe godenvergadering. Zeus beslost dat Odysseus via de Phaiaken naar huis zal keren. Hermes wordt naar Calypso gezonden om te zeggen dat ze Odysseus moet laten gaan. Odysseus bouwt een vlot en vertrekt. Maar Poseidon stuurt een storm en Odysseus’ vlot zinkt. Ino komt hem te hulp en ze zorgt ervoor dat Odysseus Scheria, het land van de Phaiaken kan bereiken. Doodmoe valt Odysseus in slaap.
-Boek 6 Athene zorgt ervoor dat Nausikaä, de dochter van koning Alkinoös de was gaat doen in de zee. Daar vindt ze Odysseus en wijst ze hem de weg naar het paleis van Alkinoös.
-Boek 7 Odysseus wordt onthaald in het paleis en vertelt over de reis van het eiland van Calypso tot Scheria.
-Boek 8 Alkinoös belooft Odysseus een schip en organiseert een feest ter ere van zijn gast. Op dat feest zingt de heraut Demodokos over Troje en Odysseus begint te wenen. Alkinoös vraagt naar Odysseus’ verhaal.
-Boek 9 Odysseus vertelt wie hij is en doet het hele verhaal over zijn reis. Eerst over hoe hij een deel van zijn mannen verloor tijdens een gevecht tegen de Kikonen, daarna over hoe hij weer een aantal man verloor bij de Lothophagen omdat ze van de lotus hadden gegeten en absoluut daar wilden blijven. En vervolgens over de cycloop Polyphemus die Odysseus en zijn mannen had opgesloten en als maaltijd twee mannen opat. Over hoe hij dan met een stok het enige oog van de cycloop uitstak en zich dan onder de cycloop zijn schapen verborg om weg te geraken.
-Boek 10 Vervolg van het verhaal. Eerst over het bezoek aan koning Aiolus, koning der winden, die alle winden in een zak aan Odysseus meegaf zodat ze snel thuis zouden zijn. Bijna thuis valt Odysseus in slaap en openen zijn mannen de zak, denkend dat er allerlei schatten inzitten. Maar de winden ontsnappen en ze worden terug naar Aiolus gevoerd. Deze stuurt hen weg. Daarna komen ze bij de Laistrygonen. Dat zijn enorme mensetende reuzen. Hier verliest hij weer mannen. Tenslotte komen ze aan bij Circe, een godin. Hier blijven ze een jaar en als ze daarna willen vertrekken raad Circe aan om eerst de dode ziener Teiresias te gaan raadplegen in de dodenwereld.

-Boek 11 Odysseus en zijn mannen komen aan in de dodenwereld. Hij raadpleegt Teiresias. Odysseus ziet ook helden zoals Achilles en Agamemnon. Ook zijn moeder, die toen hij naar Troje vertrok nog leefde, ziet hij er.
-Boek 12 Terugkeer bij Circe. Ze vertrekken naar huis. Hun weg zal gevaarlijk worden. Eerst komen ze bij de sirenen. Odysseus laat zich aan de mast van zijn schip binden en vult de oren van zijn soldaten met was om niet op de klippen te lopen door het gezang van de sirenen. Daarna moeten ze de Skylla en de Charybdis, 2 monsters, passeren. Scylla doodt 6 mannen.Daarna komen ze op het eiland waar het rund van Helios graast. Odysseus verbiedt zijn mannen om er één te doden maar als hij weg is doen ze het toch. Daarom zinkt hun schip en alleen Odysseus kan ontkomen. Hij drijft terug langs Skylla en de Charybdis. Uiteindelijk komt hij bij Calypso terecht.
-Boek 13 De Phaiaken brengen Odysseus naar huis. Als straf versteent hun schip als ze terug op Scheria zijn. Odysseus is nu terug op Ithaca maar herkend het niet totdat Athene aan hem verschijnt. Athene vermomt hem en stuurt hem naar Eumaios, een varkenshouder. Athene vertrekt ook naar Sparta om Telemachos naar huis te sturen.
-Boek 14 Odysseus bij Eumaios. Odysseus, nog altijd vermomd als bedelaar, voorspelt dat Odysseus spoedig zal terugkeren maar de varkenshouder gelooft hem niet.
-Boek 15 Telemachos keert huiswaarts. Hij reist via Pylos, vanwaar hij de voortvluchtige ziener Theoklymenos meeneemt. Odysseus informeert bij de varkenshouder naar Laertes, zijn vader.
-Boek 16 Telemachos arriveert op Ithaca en gaat naar de hut van Eumaios. Daar zendt hij De varkenshouder weg en Odysseus toont zijn ware gedaante aan Telemachos. Ze smeden een plan om de vrijers te doden.
-Boek 17 Odysseus gaat naar het paleis en als hij daar toekomt wordt hij herkend door zijn oude hond Argos die daarna gelukkig sterft. Odysseus, nog altijd vermomd als bedelaar, wordt beledigt door de vrijers.
-Boek 18 Odysseus vecht met een andere bedelaar, Iros, en wint
-Boek 19 Odysseus en Telemachos verwijderen de wapens in huis. Odysseus spreekt met Penelope en vertelt een leugenverhaal. Penelope laat Odysseus’ voeten wassen. De oude dienstmeid, Eurykleia, herkent hem aan een litteken maar Odysseus gebiedt haar te zwijgen. Penelope zegt aan de bedelaar dat ze van plan is een wedstrijd boogschieten te houden en de winnaar wordt haar man.
-Boek 20 Het Apollofeest wordt gevierd. De vrijers proberen al eens om met Odysseus’ boog door de gaten in 12 bijlen te schieten. Ze kunnen de boog zelfs niet spannen en besluiten dat de feestdag van de Boogschuttergod geen goede dag is voor de wedstrijd.

-Boek 21 De wedstrijd wordt gehouden. Niemand slaagt in de proef. Dan vraagt Odysseus of hij ook eens mag proberen en hij schiet raak.
-Boek 22 Daarna schiet hij meteen de leider van de vrijers, Antnoös, dood. Vervolgens doodt hij samen met Telemachos, Eumaios en Philoitios de rest van de vrijers. Slechts twee blijven leven. Daarna laat hij de dienstmaagden aanrukken die hem niet trouw zijn gebleven. Eerst moeten ze de lijken opruimen en daarna worden ze opgehangen.
-Boek 23 Odysseus en Penelope zijn terug verenigd. Na samen te hebben geslapen gaat Odysseus op zoek naar zijn vader.
-Boek 24 De vrijers arriveren in het dodenrijk. Odysseus en Laërtes ontmoeten elkaar. De boze familieleden van de vrijers worden door Athene terug verzoend met Odysseus.

4. De Dionyssee

Tijdens mijn zoektocht naar informatie kwam ik op een site terecht waar men beweerde dat Homeros nog een werk had gemaakt: de Dionyssee.
Ik vond de bron erg betrouwbaar en heb ze daarom hier bijgevoegd:
“In de 8ste eeuw voor Christus heeft een niet te evenaren literair werk het licht gezien, de Ilias en Odyssee, geschreven, naar men algemeen aanneemt, door Homeros. In de Ilias wordt de oorlog tussen de Grieken en de Trojanen, voor de laatsten met een rampzalige afloop, beschreven, in de Odyssee de omzwervingen van de geslepen, schrandere Odysseus. Praktische alle goden, halfgoden en helden uit de Griekse oudheid passeren de revue, Zeus, Hera, Pallas Athene, Aphrodite, de laatste drie spelen een cruciale rol in het losbranden van de Trojaanse oorlog, Hermes, Poseidon, Menelaos, Agamemnon, Clytaemnestra, de schone Helena, wier schaking de directe aanleiding tot de oorlog vormde, Polyfemos, Hektor, Penelope enzovoort.
Onze kennis van de Griekse cultuur hebben wij voor een groot deel te danken aan deze heldendichten. Des te meer bevreemdt het dat de god Dionysos, hij die de mensen vreugde brengt, in beide verhalen ontbreekt. Nu was er in die tijd natuurlijk veel kommer en kwel maar tussen de bedrijven door vloeide de wijn toch rijkelijk. Is het woord "wijn" als metafoor voor Dionysos gebruikt? Dat zou kunnen.

Echter, zeer recente onderzoeken hebben uitgewezen dat er naast de reeds bekende Ilias en Odyssee nog een derde heldendicht is geschreven, door dezelfde auteur, de DIONYSEE met in de hoofdrol de god Dionysos, de uit Zeus geborene. Het moge duidelijk zijn dat Homeros zijn kruid niet wilde verschieten door hem reeds in zijn andere gedichten een rol te laten spelen. Het was niet eenvoudig de hand te leggen op dit laatste werk van Homeros. De geleerden waren bang dat het de Ilias en Odyssee geen recht zou doen. De heldendaden van Dionysos immers doen die van de andere goden en helden volledig verbleken. Kosten noch moeite echter hebben wij gespaard om in ieder geval inzage te krijgen in het bewuste gedicht. Slechts een contract waarin is vastgelegd dat niets uit het geschrift zal worden gepubliceerd, tenzij in een kleine kring van belanghebbenden, heeft dit kunnen bewerkstelligen.
De dichter is bij de DIONYSEE anders te werk gegaan dan bij zijn twee eerdere werken. Wordt in de Ilias een afgeronde oorlogsepisode en in de Odyssee de episode van de omzwervingen van Odysseus beschreven, in de DIONYSEE wordt de held gevolgd vanaf zijn geboorte tot zijn 30ste jaar. Het is geleerden tot nu toe nog niet duidelijk of Homeros op dat moment is overleden of dat de held zelf uit zijn gezichtsveld is verdwenen. Voor eenieder die kennis heeft gemaakt met de Ilias en Odyssee moge het duidelijk zijn dat Homeros zelf het begin van zijn Odyssee als een van zijn schoonste stijlbloemen beschouwde. Dit feit kan nu als bewezen worden geacht gezien het feit dat hij de DIONYSEE op exacte dezelfde wijze aanvangt.”
Uit: http://www.nicolaas.net/wedsite/hansmarian/inleiding.htm