Het feminisme in Nederland

Inleiding
Van vrouwen werd vroeger verwacht dat ze huisvrouw waren en voor de kinderen zorgden. Vrouwenwerk werd slecht gewaardeerd en onderbetaald. Vrouwen werden in veel banen niet toegelaten en kregen een mindere opleiding. Vrouwen waren niet veilig op straat, ze moesten lopen onder begeleiding. Thuis waren vrouwen ook niet altijd veilig tegen bijvoorbeeld sex onder dwang en mishandeling. Dit zijn nog maar een aantal punten waar vrouwen mee zaten in deze samenleving. Dit alles noemt men onderdrukking. Niet elke vrouw had last van onderbetaling en mishandeling. Maar de vrouwen wouden aan de onderdrukking een eind maken en dit noemt men feminisme. Er zijn meerdere soorten feminismes. Men kan verschillend denken wat er moet veranderen, hoe het moet gebeuren en waar je naartoe wilt. *Sommige feministen zijn bezig met de ontplooiingskansen voor vrouwen. Voorbeelden: -Tweede-Kans-Onderwijs voor vrouwen. -Meer stimulans om het huis uit te komen voor vrouwen. *Andere feministen richten hun aandacht op het maken van een eigen vrouwencultuur, met eigen boekhandels, café's en restaurants, met eigen plekken waar vrouwen zich lekker voelen en zich niet hoeven aan te passen. *Er zijn feministen die zich vooral bezig houden met de rechten van de vrouwen, of met pogingen om meer vrouwen op belangrijke plaatsen in de politiek, in de sport of in het bedrijfsleven te krijgen. *Anderen vinden dat alles moet veranderen: De politieke macht, de economische ordening en de verhoudingen tussen mensen. Men kan op verschillende manieren opkomen voor het feminisme: Er werden bijvoorbeeld feministische organisaties opgericht zoals Dolle Mina in de beginjaren '70. Feministen gingen ook demonstreren op straat in lange stoeten. Zo kan men nog veel meer bedenken hoe je in opstand kan komen. Om informatie te verstrekken over het feminisme in o.a. in Nederland, heb ik dit werkstuk onder verdeeld in 3 deelvragen /hoofdstukken waarin een vraag wordt beantwoord. De 3 deelvragen zijn: 1. Wat waren de bedoelingen van de 2 feministische golven die in o.a. Nederland plaats hebben gevonden? 2. Wat werd er gedaan tussen de behandeling van mannen en vrouwen in Nederland in de laatste tijd? 3. Welke rol heeft Dolle Mina gehad op het gebied van vrouwenmancipatie in de beginjaren '70? * De hoofdvraag die hier uit rolt= Waaraan heeft de vrouw haar positie in de huidige samenleving te danken? Wat waren de bedoelingen van de 2 feministische golven die in o.a. Nederland plaats hebben gevonden? Je zou 2 femininistische golven in de loop van de geschiedenis kunnen onderscheiden. Deze golven staan bekend voor het opkomen van de rechten van vrouwen. Maar wat hebben deze 2 feministische golven eigenlijk opgeleverd? De eerste feministische golf: De eerste feministische golf kwam op in 1830 in de Verenigde Staten en wat later in Nederland. Toen ging het voor het eerst om zoveel vrouwen dat je kunt spreken over een beweging. Zo rond 1830 gold de volgende regel: Een baan buiten de deur was een teken van armoede en dus beneden je stand. Vrouwen stonden in deze tijd ondergeschikt bij de mannen, vooral in de 'hogere burgerij.' Ook hadden vrouwen weinig kans op scholing oftewel 1. Vrouwen mochten niet werken, 2. niet studeren, 3. niet zonder begeleiding de deur uit, 4. geen eigen mening hebben en 5. geen gezelschap kiezen. Maar wat mocht de vrouw dan wel? Naaien, breien, borduren en strikjes maken was de taak van de vrouw. Op deze regels hadden de vrouwen in deze tijd kritiek, later kwam het onderwerp 'kiesrecht' er ook nog bij. In de 'lagere burgerij werd de vrouw al gedwongen om te werken, daar was namelijk te weinig inkomen waar de vader en de zoon voor werkten. Vandaar dat uit de hoge laag van de bevolking na ongeveer 1830 vooral de roep komt op onderwijs voor meisjes. Deze oproep kreeg een soort weerklank bij de overheid, die in 1827 een staatsexamen voor onderwijzeressen instelde. Er kwamen nog meer veranderingen in het onderwijs: Er ontstond in 1865 de eerste 'Industrie School voor Vrouwelijke Jeugd. Ook wordt rond deze tijd de eerste Middelbare School voor Meisjes (MMS) opgericht. De Hogere Burger-School (HBS) blijft tot 1870 onbereikbaar voor meisjes. Meisjes mochten hier nog niet naartoe gaan. Tot 1871 mochten de meisjes ook niet naar de universiteit. In deze tijd twijfelde men er aan of meisjes wel genoeg verstand hadden, absurd natuurlijk. Men dacht dat meisjes niet naar school hoefden. Meisjes moesten opgevoed worden tot deugdelijke, zorgzame vrouwen en moeders. Maar via protesteren door vrouwen, vooral door Aletta Jacobs, kwamen er meer rechten voor de vrouwen rond deze tijd. Bijvoorbeeld mevr. Jacobs heeft ervoor gezorgd dat het winkelmeisje mag gaan zitten als er geen klanten zijn en zij zorgde voor voorbehoedsmiddelen voor arbeidersvrouwen. Ook Mina Krusemann is een bekende, feministische vrouw die vocht tegen dwang-trouwen en het recht hebben voor een opleiding en een zelftandige baan. Andere vrouwen verzetten zich tegen de bestrijding van maatschappelijke minachting van prostituees of het lot van ongehuwde vrouwen met 'onechte kinderen,' of het recht hebben op zwemmen en fietsen. Voor deze laatste twee werd er speciale kleding ontwikkeld. Door al dit verzet kwamen er drie dingen vooral naar boven die in de eerste feministische golf zijn bereikt: * 1. Vrouwen kregen kiesrecht. * 2. Vrouwen konden opleidingen doen. * 3. Vrouwen konden allerlei beroepen kiezen. Kortom; geen onderscheid tussen mannen- en vrouwenberoepen. De tweede feministische golf: Wat wilden de feministes van vroeger? -De vrouw moet een vrij mens zijn. -De vrouw moet haar mogelijkheden zoveel mogelijk kunnen waar maken. -De vrouw moet een volwaardig lid van de maatschappij zijn. De eerste feministische golf had grote successen geboekt. Vrouwen hadden nu namelijk ook kiesrecht, recht op een opleing en het kiezen van een beroep. Maar toch kwam er nog deze eeuw (Als dit nog voor het milennium wordt gelezen) een tweede feministische golf. Wat wilde de vrouw hier mee bereiken? Ze hadden alles toch al wat ze wouden hebben? (Zie ook de 3 doelen van vrouwen vroeger). De tweede feministische golf kwam ook op gang in de Verenigde Staten (met een boek van Betty Frieman die schreef over 'de verborgen onvrede van huisvrouwen met haar bestaan.') die later ook Europa overspoelde (met het artikel van Joke Smit met 'het onbehagen van de vrouw) in 1967. Deze periode staat bekend als een "erg woelige tijd" of ook wel "de seksuele revolutie." In deze tijd werden veel acties gevoerd over o.a. de Vietnamoorlogen en strijd tegen honger in de Derde wereldlanden. Doordat er meer vrouwen hoger onderwijs kregen, kwamen de vrouwenbewegingen weer in opstand, want de vrouw kon na haar studie weinig doen, omdat de maatschappij niet ingesteld was op werkende, (gehuwde) vrouwen. Als vrouwen ook gaan werken, dan krijg je namelijk problemen zoals; geen opvangmogelijkheden voor kinderen en weing tijd voor het huishouden. Trouwens, er waren bijna geen part-time banen voor de vrouw. Vrouwen vonden dat ze weinig kans kregen om gebruik te maken met hun opleiding en waren het er ook niet mee eens dat ze geacht werden te stoppen met werken als ze getrouwd waren. Er kwam een hevige discussie of het huishouden en moederschap samen met een volledige baan wel samen kon. De vrouwen kwamen in opstand, omdat o.a. het huishouden steeds makkelijker geworden was door steeds meer elektrische apparatuur en er werden ook minder kinderen geboren i.v.m. de conceptiepil. Vrouwen hadden nu meer vrije tijd en voelden zich onnuttig. De tweede feministische golf had als doel dat de vrouwen een grotere kans kregen voor volledige ontplooiingsmogelijkheden en goede betaalde banen. Wat werd er gedaan tussen de behandeling van mannen en
vrouwen in Nederland in de laatste tijd? Op 15 Maart 1980 is de wet 'gelijke behandeling' van mannen en vrouwen een

grote rol gaan spelen. Deze wet houdt zo'n beetje in dat er geen verschil mag
zijn tussen mannen en vrouwen als het gaat om personeelsadvertenties, sollicitatieprocedures, arbeidsvoorwaarden, bij promoties, ontslag, beroepskeuzevoorlichting, toegang tot opleidingen en ga zo maar door. Er is sprake van indirect onderscheid als er een eis wordt gesteld die niets met
het geslacht te maken heeft, maar waar wel veel vrouwen aan voldoen. In de wet 'gelijke behandeling' staat dus samengevat dat een vrouwelijke
sollicitant gelijke kans heeft op werk vergeleken met een mannelijke
sollicitant. Commissie
Vrouwen en mannen die vinden dat ze niet behandeld zijn zoals het in de 'wet' staat, kunnen een klacht indienen bij de Commissie 'gelijke behandeling'. Deze commissie kan dan een onderzoek doen over het onderwerp waar het
om gaat. Als de resultaten van het onderzoek vertellen dat er onwettig onderscheid is
gemaakt tussen de man en de vrouw, dan wordt dit gerapporteerd aan ministers
en als het nodig is ook aan ondernemingsraden die een aandeel hebben . De Commissie kan bemiddelen tussen werkgever en klager en de Commissie
kan gevraagd worden door de rechter om een onderzoek in te stellen als de
rechter een klacht te ingewikkeld vindt. Noodzaak en effictiviteit: Het was wel nodig dat deze wet 'gelijke behandeling' kwam. De verslagen van
de loontechnische dienst maken dit duidelijk. In 1977 en in 1978 heeft deze

loontechnische dienst in 818 bedrijven en in 927 instellingen, die samen
400.000 werknemers heeft, een onderzoek gedaan naar de effecten van de
wet 'gelijke loon voor mannen en vrouwen.' die in 1975 is gemaakt. Op deze
wet kan een werknemer/ster een aanspraak krijgen op hetzelfde loon als
iemand van het andere geslacht, als ze het zelfde werk doen. Als een vrouw
denkt dat zij te weinig salaris krijgt voor haar arbeid vergeleken met een man, dan kan zij de kantonrechter een soort loonvordering instellen. (Deze rollen
kunnen natuurlijk ook omgedraaid worden.) Hierbij is wel verplicht om eerst
advies te vragen aan de Commissie. Dit geldt niet bij de wet 'gelijke behandeling.' De resultaten van het onderzoek van de loontechnische dienst in 1977 en in
1978 gaven aan dat het salaris van een vrouwelijke werknemer lager was dan dat
van een mannelijke werknemer. Een vergelijking tussen het jaar 1977 en 1978, kwam als resultaat uit dat er geen
verandering had plaats gevonden, terwijl deze wet 'gelijke loon' al 3 jaar
bestond. In 1978 zijn 139 klachten binnen gekomen bij de Commissie. Van

deze 139 klachten zijn er 59 ingetrokken. Het geringe aantal klachten komt
waarschijnlijk door de angst voor gevolgen op de werksituatie en/of ontslag. Bij
23 gevallen is er een overeenstemming uit gekomen en er zijn 25 adviezen uit
de "bus" gekomen. Antwoord op de deelvraag/conclusie: De wet 'gelijke behandeling' van mannen en vrouwen heeft ervoor gezorgd dat
er meer gelijkheid kwam op het gebied van arbeid en werkverrichting. Er werd
wettelijk geen onderscheid gemaakt tussen de man en de vrouw. Deze
wet heeft er o.a. voor gezorgd dat er gelijke salarissen kwamen tussen mannen
en vrouwen bij gelijke arbeid. Welke rol heeft Dolle Mina gehad op het gebied van vrouwenemancipatie in de beginjaren '70? Dolle Mina is een actiegroep, die opkomt voor de belangen en rechten van de vrouwen. Op lange termijn wil Dolle Mina een maatschappij waarin iedereen, man of vrouw, arm of rijk, gelijke kansen krijgt waarin het huishouden zoveel mogelijk gemeenschappelijk gedaan wordt; waar naast verkorting van de arbeidstijd ook de arbeid beter verdeeld is. Samengevat: De man gebruikt niet de vrouw. Voldoende zijn de wettelijke veranderingen echter ook weer niet; Ook de mensen moeten hun mentaliteit veranderen, dat wil zeggen; anders leren denken over man-vrouw-verhoudingen. Dolle Mina stond bekend om haar sensationele acties eind januari 1970. Zij vonden dat zij (de vrouwen) niet normaal werden beoordeeld bij bijvoorbeeld het zoeken van een aan zoals dat eigenlijk zou moeten. Dolle Mina vond dat deze beoordelingen in deze tijd niet meer konden. Met vrouwelijke charmes voerden zij binnen een week 8 prikacties uit, waardoor zij veel publiciteit kregen, wat de bedoeling ook was. Zij stonden ook bekend om haar bestormingen op bijvoorbeeld het opleidingdinstituut te Nijenrode. Dolle Mina stond dus bekend om haar aparte acties; Bij het stadhuis aan elke bruid vragen of zij een blanke slavin is? herentoiletten afzetten, het organiseren van een chrèche op het beursplein, het uitstallen van babyboxen in het openbaar, Miss Holland-verkiezingen,.het uitdelen van condooms en zo kun je nog wel een tijdje doorgaan. Antwoord deelvraag/conclusie: Dolle Mina hield zich bezig met verschillende acties die voor de huidige positie van de vrouw nu nog te merken zijn. De acties hebben er toe geleid dat de vrouw dezelfde rechten heeft vergeleken met de man. De media heeft een grote rol gespeeld, om veel publiciteit te krijgen. O.a.aan Dolle Mina heeft de vrouw haar positie in de huidige samenleving te danken. Waaraan heeft de vrouw haar positie in de huidige samenleving te danken? Voor 1830 zou je de vrouw kunnen beschrijven als een tweederangsburger. De vrouw stelde minder voor, en had ook minder kans op een opleiding. De vrouw werd ook anders behandeld; bijvoorbeeld op politiek gebied en kiesrecht. De vrouw had ook geen vrijheid voor meningsuiting en geen kiesrecht. Op een gegeven moment pikten de vrouwen het niet meer in vooral de Verenigde Staten en in Europa. Er werden vrouwenorganisaties opgericht waar Dolle Mina misschien wel de bekendste van is in Nederland. Dit alles had tot gevolg dat er twee feministische golven kwamen die we kunnen onderscheiden in de jaartallen 1830 en 1960 waarin de vrouw opkwam voor haar eigen rechten. Deze twee golven waren succesvol. In de eerste feministische golf is o.a bereikt: * Kiesrecht. * Vrouwen konden nu een opleiding doen. * Vrouwen konden meerdere beroepen kiezen, bijvoorbeeld onderwijzeres of naaister. In de tweede feministische golf is o.a. bereikt: * Het doel voor een grotere kans van ontplooiingsmogelijkheden en goede betaalde banen, wat later uitmondde via de Commissie 'gelijke behandeling' in gelijke salarissen. De vrouw had nu genoeg tijd voor een (volledige) baan i.v.m. elektrische apparatuur die sneller het huis schoon maakten en de anti-conceptiepil die tot gevolg had dat de gezinnen kleiner werden. Op de dag van vandaag wordt de vrouw gelijk behandeld ( in ieder geval in de Verenigde Staten en in Europa) vergeleken met de man. De wet 'gelijke behandeling' heeft ook een steentje bijgedragen om deze stap te bereiken. Nawoord
Wij hebben samen dit onderwerp bedacht. Waarom dit onderwerp? Mijn eigen mening is, omdat het feminisme me gewoon aanspreekt. Er valt veel over te vinden in de bibliotheek en op internet bijvoorbeeld. Mijn moeder heeft ook een deeltijdbaan buitens huis en ik hoor wel eens gesprekken met mijn oma waar verschillen over vroeger werk tot uiting komen. We hebben allemaal 1 deelvraag gedaan en die moesten we in ons eentje uitwerken. + Deelvraag 1 = deed ik zelf. + Deelvraag 2 = deed ............. + Deelvraag 3 = deed ................ Het teamwerk ging goed wanneer we eenmaal op gang kwamen. We hadden in het begin nog wel een beetje moeite om een onderwerp te kiezen wat ons alledrie aansprak. We dachten eerst over slavernij in Amerika of het communisme om dat als onderwerp te nemen. Over deze twee onderwerpen konden we moeilijk iets vinden en het sprak mij niet zo erg veel aan. Via een grote omweg kwamen we bij het onderwerp feminisme. Bronvermelding * Encarta '99 *Alkeline van Lenning e.a. De Harde Kern, wel feministisch. niet geëmancipeerd

Contact Amsterdam/ Antwerpen, 1996. * Jeske Reys e.a. De eerste feministische golf, 6de jaarboek voor vrouwengeschiedenis Sun Nijmgen, 1985. * Anja Meulenbelt Wat is feminisme? Feministische uitgeverij Sara, 1981. * Heleen Kooijman, Gabriëla Beckman, Martin Heymans e.a. Vrouwenbeweging: tussen macht en emancipatie De Horstink Amersfoort, 1982. * < Op internet heb ik niks gevonden. > * Videoband 100 jaar beeld van Nederland. Uit het Polygoonjournaal - Speciale Uitgave Samenstelling: Wild de Jong en Janneke van Ruler Commentaar: Ingrid Drissen Een produktie van Strengholt Licensing bv - 1999 NOS Hilversum Dit werkstuk heb ik gemaakt voor geschiedenis in VWO4, ik had hier een 6,8 voor -> iedergeval verzekerd van een voldoende. Veel succes!!! Spel- en grammaticafouten zijn hierbij inbegrepen.