Egyptenaren

De Nijl en alles erom heen. Egyptisch grondgebied bestaat haast allemaal uit woestijn. Door Egypte stroomt een lange rivier: de Nijl. Het bewoonbare gebied van Egypte is slechts 55.000 km2 groot en omvat de vallei en de delta van de Nijl, de kustgebieden langs de Middellandse Zee en de Rode zee en een paar oasen in de westelijke woestijn. Fysisch - geografisch kan het land in vier verschillende gebieden worden verdeeld: het Nijlgebied, de Westelijke woestijn, de Oostelijke woestijn en het Sinaïgebied. De bron van de Nijl ligt in twee rivieren. Deze twee rivieren komen tezamen bij Khartoem, de hoofdstad van Soedan. Deze twee rivieren zijn de Blauwe- en de Witte Nijl, maar na samenkomst heet de rivier zoals wij hem kennen: de Nijl. Als je vervolgens afzakt met de stroming van de Nijl kom je langs allerlei pittoreske (schilderachtige) plaatsjes en vele tempels die er door de tijd heen geplaatst zijn. Het Nijlgebied, dat zich over 1.250 km uitstrekt van de Soedanese grens tot de Middellandse Zee, is een vlak landschap, smal en bochtig. Vanaf de Soedanese grens tot ongeveer 320 km stroomafwaarts bestaat het uit nubische zandsteen. Ten gevolge van de bouw van de Hoge Dam bij Aswan heeft zich hier het Nassermeer gevormd. Veertig km ten noorden van Aswan is de alluviale vlakte ongeveer zestien km breed en zij wordt nog breder, vanaf Isna, waar de Nijl tussen witte, steile kalksteenoevers stroomt. Van Aswan tot Assioet spreken wij van Opper Egypte, daarna tot Caïro van Midden Egypte en bij Caïro begint de Nijldelta. ( Achter in dit werkstuk vind je een kaart van Egypte waar de plaatsen op staan.) De Nijldelta is door de eeuwen heen het economische en culture zwaartepunt van Egypte geweest. Dat zwaartepunt is nu naar Caïro verplaatst. Nog steeds is de delta als landbouwgebied onmisbaar, maar de toestand van de bodem holt achteruit, de stedelijke bebouwing neemt voortdurend toe en de rol van de industrie wordt groter. Het gebied is vlak, licht, laag, de bodem bestaat uit zacht Nijl slib en het water van deze rivier zorgt voor bevloeiing. Het vruchtbare water van de Nijl is absoluut noodzakelijk om te kunnen overleven in dit verder zo droge land. Al in de oudheden werd er gebruik gemaakt van een systeem van kanalen en een soort waterpomp, de shaduf. Dit systeem moest er voor zorgen dat het water landinwaarts kwam en daar ook voor bevochtiging van de oogst kon zorgen. De producten die geproduceerd werden (en nog steeds worden) zijn graan, suikerriet, maïs, rijst en zelfs katoen. En bovenin Egypte worden zelfs uien en bonen verbouwd. Op dit plaatje zie je de delta en zijn vruchtbare gronden, waar dorpen verscholen liggen tussen palmentuinen en landbouwgewassen. Van origine groeit er langs de rivier ook nog eens heel wat fruit; dadels, sinasappelen, vijgen en bananen. Het klimaat wordt echter overheerst door de hitte van de woestijn. Zelfs de Nijl kan daar niets aan veranderen. Van juni tot september is de hitte bijna ondraaglijk, maar in de winterperiode neemt de temperatuur toch wat aangenamere vormen aan. Regen komt er nauwelijks voor in een land waar alleen maar de zon kan schijnen. In de delta komt soms wel regen voor, maar niet in de vorm zoals wij dit in Europa kennen. Conclusie: Over te Nijl was niet veel te vertellen, maar we hebben toch veel geleerd. Bijvoorbeeld dat de Nijldelta als landbouwgebied onmisbaar is. Goden en tempels Er waren veel goden in Egypte die erg belangrijk waren voor de Egyptenaren. Op de muren in tempels en piramides zijn de Egyptische goden vaak afgebeeld.
Belangrijke Egyptische goden: Amon: Hij was de beschermgod van Thebe, een plaats in Egypte. Hij was ook de god van de vruchtbaarheid, de paring en het licht. Amon beheerste de wind, vandaar dat hij een kroon van veren draagt en alle mensen zijn goddelijke adem inademen. Amon ziet er uit als een mens in het blauw en draagt in zijn ene hand het anchteken en in de andere de was-skepter. Anoebis: Deze god is de zoon van Osiris. Hij was eerst de dodengod, maar later werd hij de balsemer van de lijken. Hij wordt afgebeeld als een mensengedaante met zwarte huid en een jakhalzenkop. Apis: Apis is 1 van de oudste vruchtbaarheidsgoden. Hij wordt afgebeeld als een stier met tussen zijn horens een zonneschijf. Op zijn voorhoofd heeft hij een driehoekige, witte vlek en om de hals draagt hij een meerdelige band. Atoem: Er wordt gezegd dat deze god ’s avonds als de zon ondergaat als bevende, oude man verschijnt. Daarom is hij ook de god van de zonsondergang. Hij wordt afgebeeld als mensengedaante met een dubbele kroon en in zijn handen draagt hij de was-skepter en het levensteken. Anton: Dit is ook een zonnegod. Hij wordt afgebeeld als zonneschijf met naar beneden lopende stralen die in geopende handen eindigen. Bastet: Zij is een plaatselijke beschermgodin geweest. Ook was zij godin van liefde en vreugde. Ze wordt afgebeeld als een soort kat met een lange jurk. Bes: Hij is een beschermgod. Bes beschermde zwangeren en barenden. Hij moest boze geesten, slangen en krokodillen afschrikken. Bes wordt afgebeeld als misvormde sater met een uitgestoken tong, lachend of gapend. Chons: Hij is de god van de maan. Zijn ouders zijn de goden Moet en Amon. Hij is afgebeeld als mummie met op zijn hoofd een maansikkel en de volle maan. Horus: Hij was hemelgod in de gedaante van een valk. Zijn ogen waren zon en maan en bij zijn rechterslaap draagt hij een lok van zijn haar, de kinderlok genoemd. Isis: Vermoedelijk is ze een delta-godin en de beschermster van de koningskronen geweest. Ze werd de meest geliefde en vertrouwde godin bij de Egyptenaren. Ze wordt afgebeeld als mens met de troon hiëroglief en een zonneschijf op haar hoofd. In haar hand heeft ze een papyrusstengel. Maat: Ze had de titel van de hoogste rechter. Maat was de godin van de waarheid, recht, orde, eendracht en gerechtigheid. Ze wordt afgebeeld als mens met struisveren op haar hoofd. Ze werd vaak teruggevonden op grafmuren. Min: Hij is de scheppende god en de vorst van de vruchtbaarheid. Min wordt afgebeeld met een dubbele verenkroon op het hoofd en over zijn gebogen arm hangt de koninklijke gesel. Neit: De scheppergodin en vorstin van de oerwateren. Ze was ook een delta-godin. Ze wordt afgebeeld als mensengedaante met de kroon van Neder-Egypte op. In haar hand hield ze een boog en pijlen, een papyrusstaf en vaak ook een schild. Oepoeaoet: Zijn naam betekent: hij die wegen opent. Hij beschermde de koningen. Oepoeaoet werd afgebeeld als wolf met een lange staart en rechtopstaande oren. Osiris: De oudste zoon van de goden Geb en Noet. Hij werd god van de dood en daarmee 1 van de belangrijkste goden van Egypte. Hij wordt afgebeeld met op zijn hoofd een witte kroon, zijn handen gekruist op zijn borst en daarin draagt hij de skepter en de gesel. Ra: Hij was 1 van de kosmische oergoden die uit zichzelf is ontstaan. Daarna werd hij zonnegod. Ra wordt afgebeeld als mensengedaante met een valkenkop en de zonneschijf op zijn hoofd. Seth: Seth was de god van woestijnen, vreemde landen, onweer, storm en geweld. Hij beschermde de zonnegod. Hij wordt afgebeeld als mensengedaante met een veel te mager lichaam en een dierenkop. Thot: Thot was een maan godheid. Hij werd de driemaal grote god genoemd. Hij wordt afgebeeld als een Ibis of een baviaan of in een mensengedaante met een ibiskop, een schrijfriet en een palet in zijn handen. De goden werden in tempels vereerd. Er zijn zeer grote tempels gebouwd voor belangrijke goden, maar ook kleine tempels. Bekend tempels zijn de Ramses tempels. Dit is een reeks rotstempels in Nubie. Deze zijn helemaal in rots uitgehakt. Binnenin de tempel staan grote beelden van Ptah, Amon, Ra-Harachte en Ramses II . Dit zijn allemaal goden behalve Ramses II. Hoewel Ramses II zich ook als godheid liet uitbeelden. Dit is 1 van de Ramses II tempels. Ook een bekende tempel is de Edfoe. Deze tempel is aan Horus, de valkengod gewijd. Deze vormt de scheiding en brug tussen de buiten wereld en het rijk van god. In 237 voor Christus begon de bouw aan deze tempel onder leiding van
Ptolemaeus III. De tempel was pas na 180 jaren klaar. Dat was in 57 voor Christus. De ingangspiloon van de tempel is de op 1 na grootste van Egypte. Hij is 36 meter hoog en 80 meter breed. Hij is aan alle kanten versierd met reliëfs. Boven in de tempel zijn lange schriftstroken te zien waarop de bouwgeschiedenis is vermeld. Bij de ingang staat een beeld van degene aan wie de tempel is gewijd, Horus. De buitenmuren zijn beschilderd met afbeeldingen van goden, koningen, planten en dieren. Dit was om de tempel te beschermen. Een wat kleinere tempel is de tempel van Hathor in Aboe Simbel. Deze tempel is ook veel eenvoudiger qua inrichting. Het is wel een bijzondere tempel, omdat dit de enige tempel is waar een vrouw is afgebeeld op de muren. De koning heeft zijn vrouw Nofertari hier laten afbeelden, omdat hij wilde laten zien hoe belangrijk de vrouw in het koninklijk gezin was. De tempel is gebouwd om hathor de god van de liefde, dans en vreugde te vereren. Conclusie: We hebben veel Egyptische goden geleerd: waarvoor ze waren en hoe ze eruit zagen. Ook hebben we geleerd hoe de tempels er uitzien, waarom ze tempels bouwden en welke goden er bijvoorbeeld een tempel hebben. Piramiden De piramiden van Egypte zij erg beroemd. Elk jaar Komen er duizenden toeristen naar Egypte om de piramiden te bekijken. Het piramidetijdperk [de tijd waarin de piramiden gebouwd werden] was van 2635 tot 1780 voor Christus. De eerste echte piramides zijn in Dahshur gebouwd. Deze piramides zijn gebouwd door de slaven van koning Snofru. Snofru kwam op de troon rond 2575 voor Christus. Hij zou de grootste piramidebouwer in de Egyptische geschiedenis worden met drie kolossale piramides: Meidum, de knikpiramide en de noordelijke piramide in Dahshur. Dit is Meidum. De piramide die is gebouwd door de slaven van koning Snofru. De grootste piramide van Egypte is de Cheops. Hij is bijna 150 meter hoog en daarmee 1 van de grootste bouwwerken uit de geschiedenis. De piramide bevat ongeveer 2.300.000 blokken steen die gemiddeld 2.5 ton wegen. Deze grote piramide is gebouwd door de zoon van Snofru, Cheops. Om de piramide stond een 8 meter hoge muur van Turah-kalksteen. Dit is de grote piramide van Cheops. De trappenpiramides zijn veel voorkomende piramides in Egypte. De trappenpiramide was een soort gigantische trap waarlangs de ziel van de farao naar de hemel op kon stijgen. Het lichaam van de gestorven farao werd bij een trappenpiramide niet in de grafkamer binnenin de piramide gelegd, maar in een schacht die door de piramide bedekt werd. Trappenpiramiden hadden net als andere piramiden ‘bijgebouwen’. Ze hadden een dodentempel en ommuring. Samen vormde dat het piramidecomplex. Een zeer beroemd trappenpiramidecomplex is het trappenpiramidecomplex van Djoser. Dit was eigendom van de koning Djoser. Hij regeerde van 2630 tot 2611 voor Christus. De piramide is 60 meter hoog en heeft een grondvlak van 121x109 meter. Het piramidecomplex heeft een kalkstenenmuur van 10.5 meter hoog en 1.645 meter lang. Binnen de ommuring lag een enorm complex van functionele en niet functionele gebouwen, waaronder de paviljoens van het noorden en zuiden, grote terrassen, gebeeldhouwde gevels, geribde zuilen, trappen, platforms, kapellen en levensgrote beelden. Dit is de piramide van Djoser. Er was geen standaardpiramide dus ook geen standaardbouwmethode voor de piramides. Een piramide werd gebouwd door slaven van een koning. Het piramidecomplex moest tijdens het leven van de koning worden afgemaakt. Daarom moest er voortdurend bouwmateriaal komen om het bouwen door te laten gaan. De Egyptenaren haalden kalksteen uit de steengroeven ten oosten van de Nijl, Graniet werd uit Aswan aangevoerd, gips en basalt werd vanuit de Fayum geïmporteerd en koper vanuit de Sinaï. Voor het piramidecomplex waren ook werktuigen, aanvoerwegen, sleden en gereedschappen nodig. In totaal werkten er zo’n 5000 slaven aan het bouwen van een piramidecomplex. Je hebt ten eerste slaven die stenen moesten uithakken. Dan heb je nog slaven die stenen moesten sjouwen. Sommige stenen waren wel 2.5 ton, maar daar hadden ze volgens archeologen ook wel werktuigen voor, bijvoorbeeld zoiets als een katrol. Dan had je voor het bouwen van een piramide ook nog timmerlieden, beeldhouwers, schilders, waterdragers en slaven die het materiaal moesten vervoeren nodig. Binnenin de piramides zijn op de muren vaak piramideteksten geschilderd. Die hebben een bepaalde boodschap. Het was vroeger het schrift van de Egptenaren. De teksten die op de muur van de grafkamers stonden worden grafteksten genoemd. De meeste grafteksten beelden het dagelijks leven van de overledene uit. Vaak zijn daarop boten die over de Nijl varen of gevangen hyena’s te zien. Dit zijn wat voorbeelden van grafteksten op de muren van de grafkamer in de piramide. In de buurt van een piramide staat altijd een sfinx [zie plaatje op de voorkant]. Een sfinx is een bewaker van de piramide en staat daarom bij de poorten van de piramide. Een bekende sfinx is de sfinx voor de piramide van Chephren. Deze sfinx is goed bewaard gebleven doordat hij uit verschillende geologischelagen bestaat. Het heeft de Europeanen veel moeite gekost een goede indruk te krijgen van de sfinx. In 1556 werd de sfinx beschreven als een man met krullend haar en een pluizige kraag, in1579 dachten ze dat de sfinx een vrouw was, daarna had de sfinx volgens de Europeanen een haarnet, toen weer een kraag en van 1743 tot en met 1822 was er niet veel veranderd aan de indruk over de sfinx. Dit zijn de verschillende indrukken over de sfinx van de Europeanen met de jaartallen waarneer ze dat dachten en van wie de indruk was. Conclusie: We hebben geleerd hoe de piramides in elkaar zitten, hoe ze gebouwd werden en wat de belangrijkste piramides zijn. Ook hebben we geleerd wat een piramidecomplex is en wat daarbinnen te vinden is. Na dit hoofdstuk wisten we veel meer over piramides dan we eerst wisten. Mummies. In Egypte hebben ze veel mummies. Een mummie is een lijk dat door balseming is geconserveerd. De ingewanden van het lichaam werden eruit gehaald en er werden kruiden ingestopt als opvulling. Daarna wordt het lichaam in doeken gewikkeld en in een gestrekte houding in een of meer kalkstenen, houten of granieten sarcofagen gelegd. Een sarcofaag is een doodskist.
Egyptische mummie De mummificatie vindt in Egypte haar oorsprong in het geloof in het voortbestaan na de dood, waarbij ook het behoud van het lichaam van essentiële betekenis is. Het warme en droge klimaat waardoor de lichamen, begraven in de woestijn, vaak een natuurlijk mummificatieproces ondergingen, speelt daarbij een grote rol. Reeds uit het begin van de prehistorie vindt men sporen van gemummificeerde lichaamsdelen. Er bestonden in de oudheid drie methoden van mummificatie. Bij de duurste methode werden de hersenen met een haakje door de neusgaten naar buiten getrokken. Door een snede in de zijde werden de ingewanden weggehaald waarna de buikholte met mieren en welriekende stoffen werd gevuld en weer werd dichtgenaaid. Daarna werd aan het lijk door middel van trona al het vocht onttrokken (trona is een in Egypte gewonnen mineraal.) Het werd daarna gewassen en in linnen windsels gezwachteld. Alles bij elkaar duurde het 70 dagen. Een goedkopere methode was de buikholte met cederolie te vullen en daarna het lijk in trona te leggen. Bij deze methode werden de ingewanden niet
weggenomen. De derde methode is het goedkoopst. Hier werd alleen de bewerking met trona toegepast. Mummie Ramses de 2e Op de mummie en vooral in de windselen ervan legde men vaak amuletten, kralennetten en attributen van de waardigheid van de dode. Op het gezicht legde men een mummie masker. Bepaalde lichaamsdelen, bijvoorbeeld oogleden, lippen of oren werden soms verguld. Goud was het symbool van onvergankelijkheid. Uit oude teksten blijkt dat mensen ook het hart weghaalden en op de plek van het hart een scarabee (mestkever) neerlegden. Maar later gebeurde dat meestal niet meer. Wanneer de mummie gereed was, moesten lange godsdienstige ceremonieën, zoals de mondopeningsceremonie, haar in het bezit van de verschillende levensfuncties stellen. Ook heilige dieren die dood waren werden in Egypte gemummificeerd. Conclusie: We hebben in dit hoofdstuk veel over mummies geleerd. We wisten eigenlijk nog helemaal niet zoveel over mummies. We hebben o.a. geleerd; De 3 methodes van mummificatie, hoelang het duurt, dat bij sommige zelfs het hart er is uitgehaald enz.