Eerste wereld oorlog en Propaganda

Eerste wereldoorlog: Duitsers tegenover Britten en Fransen

Historische achtergrond

De eerste wereldoorlog begon op 28 juli 1914 en duurde tot 11 november 1918. Er waren twee partijen die tegenover elkaar stonden. De geallieerden, bestaande uit Engeland, Frankrijk en Rusland en de centrale die bestond uit Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en later Italië. Al snel werden er ook landen buiten Europa bij de oorlog betrokken en kregen beide partijen nieuwe aanhangers.

Aanleiding

De aanleiding van de eerste wereldoorlog was de moord op Franz-Ferdinand, de troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije. De aanslag op Ferdinand werd gepleegd door Gravilo Princip, een Bosnisch-Servische nationalist. Oostenrijk-Hongarije was woedend en stelde Servië een ultimatum van 48 uur. Ze eiste toestemming voor Oostenrijkse agenten om op onderzoek te gaan in Servië. De Serven zagen dit als een inbreuk op hun soevereiniteit en gingen niet akkoord. Oostenrijk-Hongarije verklaarde de oorlog aan Servië. Rusland had een verbond met Servië en besloot zich ook te mobiliseren. Duitsland was een bondgenoot van Oostenrijk-Hongarije en verklaarde daarom de oorlog aan Rusland. Frankrijk had een alliantie met Rusland en besloot om Duitsland aan te vallen. Duitsland wilde als reactie hierop Frankrijk gaan aanvallen via België. Engeland wilde België neutraal houden en verklaarde daarom de oorlog aan Duitsland. Zo heeft de eerste wereldoorlog zich razend snel over Europa verspreid.

Oorzaken

De oorzaken van de eerste wereldoorlog liggen echter wat dieper. Er waren al enkele spanningen tussen de Europese landen en een oorlog zat er aan te komen. Frankrijk en Duitsland lagen in ieder geval al helemaal niet goed bij elkaar. In de Franse-Duitse oorlog in 1870 is Frankrijk flink en snel verslagen door Duitsland. Bismarck (toen die tijd president van Pruissen) verklaarde in 1871 in Versailles Duitsland, die toen uit losse deelstaten bestond, één geheel. Voor de Fransen was dit een enorme vernedering en wilde wraak. Duitsland verwachtte oorlog met de Fransen en maakte al oorlogsplannen, het Von Schlieffen Plan.

Tevens groeide het Nationalisme en het Imperialisme. Landen wilden meer macht en onafhankelijkheid voor hun eigen land en vormde steeds meer een voorkeur voor hun eigen land. Dit zorgde voor veel spanningen tussen de landen maar ook voor het toenemen van wapens. Legers werden versterkt, vergroot en vernieuwd en binnen de kortste keren ontstonden er sterke legers, klaar om te vechten. De Duitse vloot breide zich uit en vormde een bedreiging voor de Engelse vloot. Landen waren ook bezig om hun macht uit te breiden in andere delen van de wereld, het imperialisme. Engeland en Frankrijk waren al flink aan het koloniseren en Duitsland begon zich er uiteindelijk ook mee te bemoeien. Dit vormde een bedreiging voor Frankrijk en Engeland.

De oorzaak voor de eerste wereldoorlog was dus een samenloop van meerdere omstandigheden waaronder het nationalisme, het Imperialisme en de spanningen tussen Duitsland en Frankrijk.

Het Von Schlieffen Plan

Zoals al eerder is aangeven is Duitsland zich na de Frans-Duitse oorlog gaan voorbereiden op een oorlog met Frankrijk omdat de Fransen wraak wilde op hun vernedering. De Duitser Alfred Von Schlieffen heeft het Von Schlieffen Plan samengesteld. Het was de bedoeling om Frankrijk via België aan te vallen en binnen 6 weken te verslaan en daarna het oostfront, de Russen, aan te vallen. De Duitsers hadden berekend dat Rusland 6 weken nodig had om zich te mobiliseren en dat ze in die tijd Frankrijk snel konden verslaan. Dit was het enige plan van Duitsland en ze waren er van overtuigd dat het niet mis kon gaan. Het ging echter wel mis. De Belgen waren beter en dat hadden de Duitsers niet verwacht. Het westfront veranderde al snel in een loopgravenoorlog en bovendien vielen de Russen al eerder dan 6 weken aan.

Loopgravenoorlog

Beide partijen, de Fransen en Engelsen en de Duitsers, stelde zich defensief op. Er werden geulen gegraven die de soldaten beschermde tegen vijandelijk vuur. Bij een loopgravenoorlog slagen beide partijen er niet in om de vijandelijke linies te doorbreken waardoor de oorlog uitputtend is en heel lang duurt. Ondanks het verdedigende karakter van de loopgraven vielen er toch heel veel doden.

Het leven in de loopgraven was zeer onprettig. Het was smerig, eentonig, eenzaam en doordat je op ieder moment een aanval kon verwachten was het ook zeer beangstigend.

Kerstbestand

De Fransen met aan hun zijde de Engelsen waren vijanden van Duitsland. De twee partijen wilde elkaar uitschakelen en er kwam geen medeleven en begrip bij kijken. De oorlog was wreed en er vielen vele slachtoffers. Toch was er één moment waar iedereen leek te vergeten dat het oorlog was: Kerst. Er werd spontaan samen gezongen rond de kerstboom van de Duitsers en potjes voetbal gespeeld. De drie landen leerde elkaar kennen en opeens waren ze elkaars medemens in plaats van elkaars brute vijand. Helaas moest de volgende dag weer gevochten worden. Soldaten hadden sympathie gekregen voor elkaar en sommige wilde niet vechten. De oorlog was niet tussen de soldaten van het land, de oorlog was tussen de leiders van het land.

Einde eerste wereldoorlog

In 1917 gaat het slecht met Rusland en wordt er een wapenstilstand gesloten tussen Rusland en Duitsland. Rusland was uitgeschakeld. Ondertussen kregen de Fransen en Britten steun van het Amerikaanse leger. Het Duitse leger heeft nog enkele veroveringen gehad maar al snel werd duidelijk dat het leger op het punt stond om in te storten. Duitsland vroeg om een wapenstilstand. De geallieerden gingen akkoord en er werd onderhandeld. Op 11 november 1918 is de wapenstilstand getekend en om 11 uur ging hij in. Tijdens de laatste uren zijn er aan beide kanten nog doden gevallen. De oorlog werd definitief beëindigd in 1919 met het ondertekenen van het Verdrag van Versailles.

De oorlog heeft voor veel doden gezorgd. Naar schatting kwamen er meer dan 10 miljoen soldaten en 7 miljoen burgers om het leven, en raakten nog eens 20 miljoen mensen gewond.

Situatie nu

Om de oorlog te herdenken zijn er veel verschillende monumenten geplaatst in Europa. Ook worden er nog steeds herdenkingen gehouden om stil te staan bij de slachtoffers. Er zijn geen spanningen meer tussen de landen. De landen hoeven zich niet meer uit te breiden en de meeste kolonies zijn verdwenen. Er staan geen grote vernieuwde legers paraat klaar om te vechten dus voorlopig kunnen we gelukkig geen nieuwe wereldoorlog verwachten.