De Duitse dictatuur
Deelvraag
Waarom ontstond er in de jaren dertig in Duitsland een dictatuur en in hoeverre werd die door de bevolking geaccepteerd? In de jaren dertig ging het zeer slecht met Duitsland, veel mensen waren werkeloos, er was een slechte economie en veel mensen vonden het leven maar zinloos geworden. Er was een nieuwe regering nodig om Duitsland weer opnieuw op te bouwen. Veel Duitsers dachten dat zij de crisis wél konden aanpakken maar dat bleek dus niet zo te zijn. Totdat Hitler aan de macht kwam. Op 30 januari 1933 werd Adolf Hitler leider van de NSDAP, Rijkskanselier. Van zijn positie als Rijkskanselier maakte hij in korte tijd gebruik om een dictatuur te vestigen. Zijn eerste stap in die richting was de brand in het rijksdaggebouw van 27 februari 1933. Een Nederlandse communist werd korte tijd na de brand in de Rijksdag aangetroffen. Hermann Goering, vooraanstaand lid van de NSDAP en chef van de politie sprak het volk toe. De communisten waren bezig de staat te ondermijnen. Als ze niet hadden ingegrepen zouden er nog meer branden woeden en aanslagen zijn gepleegd. Hierdoor kwamen veranderingen in de grondwet. Vrije meningsuiting, beperking van persvrijheid, beperking op het recht van vereniging en vergadering werden buiten werking gesteld. Op 23 maart wist Hitler zijn Machtingswet nog verder te versterken maar als kanselier bleef hij bij wetswijzigingen toch afhankelijke van de steun van het parlement. Daar moest een einde aan komen. De andere partijen hadden volgens hem een chaos veroorzaakt. De wet die ze voorstelden was om Duitsland er weer bovenop te helpen. De regering moet niet voortdurend het parlement om toestemming vragen. Het parlement bleef wel bestaan, af en toe zullen ze het nog bijeen roepen. De meeste politieke partijen gingen hiermee akkoord (voor 4 jaar) behalve de SPD. Voor veel mensen was het een opluchting om van de democratie bevrijd te zijn. Wat was een democratie als een meerderheid dat niet meer wil? Veel democratische politici traden af. Men raakte steeds meer overtuigd dat alles goed kwam. In de maanden april tot juli 1933 nam de dictatuur nog meer toe. Er was een toename van de knokploeg van de NSDAP, sturmabteilung (SA). In 1933 waren de vakbonden aan de beurt. Het deutsche Arbeitsfront verving de oude vakverenigingen. Stakingen werden streng verboden. Arbeiders moesten zich kritiekloos inzetten voor nieuw Duitsland. Er werd een nationaal-socialistische gemeenschap ingesteld: “Kraft durch Freude”. Deze was voor arbeiders, deze boden sociaal verantwoorde vrijetijdsbestedingen. Deze waren in de tijd erg populair. In 1933 kwam er een wet voor de heroprichting van nieuwe partijen. Wie dit wel deed werd beschuldigd voor landverraad en kon een gevangenisstraf van 3 jaar krijgen. Op 2 augustus 1934 stierf president Paul von Hindenburg. Hitler greep zijn kans en nam zijn taak over. Hitler was nu regeringsleider én staatshoofd. Hij lied zich Führer des deutsches Volkes noemen. In zijn onaantastbare machtspositie legde hij wil aan de samenleving op. Het hele land en alle maatschappelijke organisatrice waren onder controle van de NSDAP. Er kwam veel doeltreffend uitgevoerde propaganda van Joseph Goebbels. Via alle massacommunicatie kreeg heel Duitsland de gelukzalige boodschap van het nationaal-socialisme. Na de Tweede Wereldoorlog had de helft van de Duitsers een positief beeld van het dagelijks leven onder Hitler. Er was rust, orde, groeiende economie en vooral werk. Dit was juist wat de mensen zo belangrijk vonden. Ze zagen Hitler als een Übermensch, onze Führer, of voor sommige was het een soort Jezus, anders dan andere mensen. Volgens Hitler was er geen plaats voor onderlinge stands- of klassenverschillen. Duits zijn, Duits denken en Duits handelen. Zijn aanzien nam steeds meer toe door al de successen. Fabrieken maakten winst, arbeiders waren tevreden en de “Kraft durch Freude” had ook erg aantrekkelijke uitstapjes. Boeren bezochten de jaarlijkse oogstdankdag en Hitler idealiseerde het boerenbestaan. De oude elites, vooral de Junkers, moesten in tegenstelling tot de andere weinig hebben van de nazi’s. Zij voelden zich verheven boven ‘die losgeslagen bende straatvechters’. Maar toch waardeerden zij net als zovele oud-soldaten, wel de verheerlijking van militaristische waarden en de vaderlandse liefde van het NSDAP. Voor de katholieke kerkgemeenschap was het felle anti-communisme van de nazi’s en hun propaganda voor het traditionele gezinsleven aantrekkelijk. Er werd een overeenkomst met de paus van Rome gesloten. Er kwam vrije uitoefening van het katholieke geloof. Door deze stap groeide Hitlers aanzien nog meer. Maar in 1937 werd dit verdrag al geschonden, dit leidde tot felle veroordeling van het Hitler-regime door de paus. Ook hoger opgeleiden en binnen de universitaire werd de nationaal-socialistische revolutie overschreden. In 1936 kwam er een lidmaatschap voor Duitse jongeren. Een lidmaatschap in de Duitse nazi partij werd verplicht. Het was moeilijk om je te verzetten, er was namelijk erg veel straatsterreur en successen. Ook werd de Gestapo opgericht. Dit was een geheime staatspolitie. Toch waren er een aantal communistische verzetsgroepen, deze drukten illegale bladen af en beschilderden openbare gebouwen. Ze kregen toch weinig aanhang. Ook kwam er verzet door de protestants-evangelische kerk. Zij wezen op de gevaarlijke kanten van het nationaal-socialisme. Schrijvers en kunstenaars probeerden vroegtijdig het Duitse volk te overtuigen van het onmenselijke karakter van het nationaal-socialisme. In 1935 waren er veel aanwijzingen voor oorlogsvoorbereiding, de invoer van dienstplicht, herbewapening en het verdrag van Versailles moest ongedaan gemaakt worden. Er was te weinig ‘Lebensraum’. Een jonge hoge militair, Claus van Stauffenberg probeerde op 20 juli 1944 Duitsland en de wereld voor nog meer onheil te behoeden. Hij plaatste een tijdbom, maar Hitler raakte licht gewond. Claus en andere medeplichtigen werden vermoord. Het nationaal-socialisme werd voor de joden rampzalig. In de ideologie van het NSDAP speelde rassenleer een centrale rol. Hitler had zich altijd al geïnteresseerd in theorieën over mensenrassen en nam de ideeën over. Hierdoor werden vele massamoorden (holocaust) gepleegd. Dit werd vooral het werk van SS-ers (Schutzstaffeln). Vele joden werden naar vernietigingskampen gebracht en daar vergast. Dit was de eindoplossing van het joodse vraagstuk.
Deelvraag
Waarom ontstond er in de jaren dertig in Duitsland een dictatuur en in hoeverre werd die door de bevolking geaccepteerd? In de jaren dertig ging het zeer slecht met Duitsland, veel mensen waren werkeloos, er was een slechte economie en veel mensen vonden het leven maar zinloos geworden. Er was een nieuwe regering nodig om Duitsland weer opnieuw op te bouwen. Veel Duitsers dachten dat zij de crisis wél konden aanpakken maar dat bleek dus niet zo te zijn. Totdat Hitler aan de macht kwam. Op 30 januari 1933 werd Adolf Hitler leider van de NSDAP, Rijkskanselier. Van zijn positie als Rijkskanselier maakte hij in korte tijd gebruik om een dictatuur te vestigen. Zijn eerste stap in die richting was de brand in het rijksdaggebouw van 27 februari 1933. Een Nederlandse communist werd korte tijd na de brand in de Rijksdag aangetroffen. Hermann Goering, vooraanstaand lid van de NSDAP en chef van de politie sprak het volk toe. De communisten waren bezig de staat te ondermijnen. Als ze niet hadden ingegrepen zouden er nog meer branden woeden en aanslagen zijn gepleegd. Hierdoor kwamen veranderingen in de grondwet. Vrije meningsuiting, beperking van persvrijheid, beperking op het recht van vereniging en vergadering werden buiten werking gesteld. Op 23 maart wist Hitler zijn Machtingswet nog verder te versterken maar als kanselier bleef hij bij wetswijzigingen toch afhankelijke van de steun van het parlement. Daar moest een einde aan komen. De andere partijen hadden volgens hem een chaos veroorzaakt. De wet die ze voorstelden was om Duitsland er weer bovenop te helpen. De regering moet niet voortdurend het parlement om toestemming vragen. Het parlement bleef wel bestaan, af en toe zullen ze het nog bijeen roepen. De meeste politieke partijen gingen hiermee akkoord (voor 4 jaar) behalve de SPD. Voor veel mensen was het een opluchting om van de democratie bevrijd te zijn. Wat was een democratie als een meerderheid dat niet meer wil? Veel democratische politici traden af. Men raakte steeds meer overtuigd dat alles goed kwam. In de maanden april tot juli 1933 nam de dictatuur nog meer toe. Er was een toename van de knokploeg van de NSDAP, sturmabteilung (SA). In 1933 waren de vakbonden aan de beurt. Het deutsche Arbeitsfront verving de oude vakverenigingen. Stakingen werden streng verboden. Arbeiders moesten zich kritiekloos inzetten voor nieuw Duitsland. Er werd een nationaal-socialistische gemeenschap ingesteld: “Kraft durch Freude”. Deze was voor arbeiders, deze boden sociaal verantwoorde vrijetijdsbestedingen. Deze waren in de tijd erg populair. In 1933 kwam er een wet voor de heroprichting van nieuwe partijen. Wie dit wel deed werd beschuldigd voor landverraad en kon een gevangenisstraf van 3 jaar krijgen. Op 2 augustus 1934 stierf president Paul von Hindenburg. Hitler greep zijn kans en nam zijn taak over. Hitler was nu regeringsleider én staatshoofd. Hij lied zich Führer des deutsches Volkes noemen. In zijn onaantastbare machtspositie legde hij wil aan de samenleving op. Het hele land en alle maatschappelijke organisatrice waren onder controle van de NSDAP. Er kwam veel doeltreffend uitgevoerde propaganda van Joseph Goebbels. Via alle massacommunicatie kreeg heel Duitsland de gelukzalige boodschap van het nationaal-socialisme. Na de Tweede Wereldoorlog had de helft van de Duitsers een positief beeld van het dagelijks leven onder Hitler. Er was rust, orde, groeiende economie en vooral werk. Dit was juist wat de mensen zo belangrijk vonden. Ze zagen Hitler als een Übermensch, onze Führer, of voor sommige was het een soort Jezus, anders dan andere mensen. Volgens Hitler was er geen plaats voor onderlinge stands- of klassenverschillen. Duits zijn, Duits denken en Duits handelen. Zijn aanzien nam steeds meer toe door al de successen. Fabrieken maakten winst, arbeiders waren tevreden en de “Kraft durch Freude” had ook erg aantrekkelijke uitstapjes. Boeren bezochten de jaarlijkse oogstdankdag en Hitler idealiseerde het boerenbestaan. De oude elites, vooral de Junkers, moesten in tegenstelling tot de andere weinig hebben van de nazi’s. Zij voelden zich verheven boven ‘die losgeslagen bende straatvechters’. Maar toch waardeerden zij net als zovele oud-soldaten, wel de verheerlijking van militaristische waarden en de vaderlandse liefde van het NSDAP. Voor de katholieke kerkgemeenschap was het felle anti-communisme van de nazi’s en hun propaganda voor het traditionele gezinsleven aantrekkelijk. Er werd een overeenkomst met de paus van Rome gesloten. Er kwam vrije uitoefening van het katholieke geloof. Door deze stap groeide Hitlers aanzien nog meer. Maar in 1937 werd dit verdrag al geschonden, dit leidde tot felle veroordeling van het Hitler-regime door de paus. Ook hoger opgeleiden en binnen de universitaire werd de nationaal-socialistische revolutie overschreden. In 1936 kwam er een lidmaatschap voor Duitse jongeren. Een lidmaatschap in de Duitse nazi partij werd verplicht. Het was moeilijk om je te verzetten, er was namelijk erg veel straatsterreur en successen. Ook werd de Gestapo opgericht. Dit was een geheime staatspolitie. Toch waren er een aantal communistische verzetsgroepen, deze drukten illegale bladen af en beschilderden openbare gebouwen. Ze kregen toch weinig aanhang. Ook kwam er verzet door de protestants-evangelische kerk. Zij wezen op de gevaarlijke kanten van het nationaal-socialisme. Schrijvers en kunstenaars probeerden vroegtijdig het Duitse volk te overtuigen van het onmenselijke karakter van het nationaal-socialisme. In 1935 waren er veel aanwijzingen voor oorlogsvoorbereiding, de invoer van dienstplicht, herbewapening en het verdrag van Versailles moest ongedaan gemaakt worden. Er was te weinig ‘Lebensraum’. Een jonge hoge militair, Claus van Stauffenberg probeerde op 20 juli 1944 Duitsland en de wereld voor nog meer onheil te behoeden. Hij plaatste een tijdbom, maar Hitler raakte licht gewond. Claus en andere medeplichtigen werden vermoord. Het nationaal-socialisme werd voor de joden rampzalig. In de ideologie van het NSDAP speelde rassenleer een centrale rol. Hitler had zich altijd al geïnteresseerd in theorieën over mensenrassen en nam de ideeën over. Hierdoor werden vele massamoorden (holocaust) gepleegd. Dit werd vooral het werk van SS-ers (Schutzstaffeln). Vele joden werden naar vernietigingskampen gebracht en daar vergast. Dit was de eindoplossing van het joodse vraagstuk.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden