Kredietcrisis

Inhoud

1. Voorwoord
2. Kredietcrisis voor dummie’ s
3. Gevolgen voor de consument
4. Gevolgen voor de producent
5. De rol van de overheid
6. Nawoord

1. Voorwoord

Mijn werkstuk gaat over de kredietcrisis, met de gevolgen voor de consument, zowel voor de producent en voor de overheid. Eerst ga ik uitleggen in hele simpele, niet economische taal wat de kredietcrisis eigenlijk is. Daarna vertel ik over de gevolgen en als laatste laat ik een paar opmerkelijke krantberichten zien over de kredietcrisis.

Hopelijk heeft dit je genoeg geïnformeerd

2. De kredietcrisis voor dummie’ s

Kredietcrisis raakt grote bedrijven
18 oktober 2008, 7:34 uur |Kredietcrisisonline.nl (vals adres)
Steeds meer grote Nederlandse bedrijven worden geraakt door de gevolgen van de financiële crisis. Alleen donderdag al kondigden vier belangrijke Nederlandse bedrijven aan hinder te ondervinden van de huidige economische omstandigheden.
Post- en pakketjesvervoerder TNT gaf donderdag een winstalarm en maakte bekend te willen gaan snijden in de kostenstructuur van zijn luchtvrachtdivisie. Groothandels- en supermarktconcern Sligro meldde in 2008 minder winst te zullen maken dan in het jaar ervoor. En staalbedrijf Corus, onderdeel van het Indiase Tata Steel, brengt de komende drie maanden de staalproductie met een vijfde terug.

Angst voor krimpende winsten drukte op Europese beurzen de koersen verder omlaag. De AEX-index verloor 5,6% en sloot op 248,02 punten, de laagste stand van dit jaar. In 2003, na het uiteenspatten van de technologieluchtbel, stond de AEX even op 218 punten. In de Verenigde Staten begon de beursdag eveneens somber, maar Wall Street sloot dankzij een spurt in het laatste uur meer dan 4% hoger. Handelaren wezen onder meer op de verdere daling van de olieprijs, onder de $ 70 per vat (…)

Als je dit leest, en gefrustreerd denkt: “Waarom snap ik hier nooit wat van, maar ken ik wel de liedjes van André Hazes uit me hoofd!”. Dan is er toch nog hoop voor je. Mij is opgevallen dat vele mensen praten over de kredietcrisis maar eigenlijk geen benul hadden van wat het eigenlijk is. Even een voorbeeld: “Ja want we moeten nu wel bezuinigen met de kredietcrisis.” Ik vraag dus: Weetje trouwens hoe de kredietcrisis is gekomen? En daar hebben ze dus meestal geen antwoord op. Diegene wist wel dat het iets met creditcards te maken had.
Ik moet toegeven, voordat ik informatie zocht wist ik eigenlijk ook niets over de kredietcrisis. Ja, het was me wel duidelijk dat de aandelen minder waard werden, maar toch, het was allemaal wel vaag. Toch zat de persoon waar ik het over had redelijk in de buurt. Het had namelijk te maken met de creditcard (gedeeltelijk), onze koop-nu-betaal-later kapitalisme had er mee te maken, wat ik je nu ga uitleggen.
Allereerst moet je weten wat een crisis inhoud. Elke crisis betekent het einde van een tijdperk. De crisis van 1929 was een einde aan het gigantische optimisme van de jaren twintig. Met de internetcrisis werd het geloof in een Nieuwe Economie – die dankzij de technologische vooruitgang geschapen kon worden – in één klap onderuitgehaald.
De kredietcrisis betekent misschien wel het einde van het koop- nu-betaal-later-kapitalisme, dat in de VS is uitgevonden en de laatste jaren ook naar Europa is overgewaaid. De agressieve hypotheekverkopers zijn daar slechts het symbool van. Banken, bedrijven en ook consumenten – waaronder jij dus ook – hebben consequent op te grote voet geleefd. Lustig kocht iedereen op krediet van alles, maar uiteindelijk kunnen zei het niet terugbetalen. Dit veroorzaakt een kettingreactie, dat verder gaat op een vicieuze cirkel. Dit gaat volgens de bekende theorie: Mensen hebben geen geld – kopen minder – mensen worden ontslagen – meer mensen minder geld – meer mensen ontslagen. Maar hoe komt het dat we überhaupt minder geld hebben?
Dit kwam door de agressieve hypotheek verkopers. Zei boden de mensen in de VS met een brede glimlach heel goedkope hypotheken aan. Maar uiteindelijk waren deze hypotheken heel duur. Deze Amerikanen konden al snel hun hypotheek niet meer betalen en werden uit hun huis gezet – dat vervolgens door de bank met winst werd verkocht. Het was misschien vervelend voor de arme huizenkopers die uitgeperst als een citroen en armer dan ooit tevoren achterbleven, maar banken willen natuurlijk geld verdienen. En dat deden ze dus gretig. Maar toen kwam het probleem. De huizenprijs steeg niet meer (dus de vraag ging omlaag). De banken maakten daardoor verlies op de verkoop van het huis en bleven met een restschuld achter. Hierdoor werd het fundament van ons geweldig economisch systeem in één klap doorboord. Ook al merkte wij daar toen nog niet zo veel van. De banken wel. Misschien vraag je: “Waarom waarschuwde de banken ons dan niet?”. De banken wilden natuurlijk geen angst aanjagen, want dan raakte ze al hun klanten kwijt die met een dikke rente bij hun kwamen lenen. Nu zijn de banken elkaar vertrouwen kwijt, ze durven elkaar niets meer uit te lenen (wat banken dus deden) want misschien zag je het geld dan wel nooit meer terug. Het vervelende is dat zo’n vertrouwensbreuk zichzelf in stand houdt. Als meerdere mensen geloven dat een bank zijn verplichtingen niet meer kan nakomen, en dus geen geld meer aan deze bank willen lenen, dan kán die bank zijn verplichtingen niet meer nakomen. Daarom verzwegen de banken alles, om dit te voorkomen. Nu het uitgekomen is kwam het probleem. De komende tijd zullen in de VS honderden banken omvallen, is de verwachting. Dat is zeer slecht nieuws voor mensen die daar werken, die dus ontslagen worden (en dus zorgen voor de enorme kettingreactie), voor de klanten van die banken, en voorde gehele economie.
Dit was de schuld van de bank. De andere schuld ligt bij de zeer gulzige beleggers. Een belegger koopt aandelen en verkoopt ze weer wanneer hij er winst op kan maken. Aandelen zijn zeker niet goedkoop, dus financieren ze het geld bij de bank. Als een aandeel bijvoorbeeld 100 euro kost. Dan leent de belegger dit dus bij de bank. Als de aandelen stijgen, kosten ze dan bijvoorbeeld 200 euro. Hij verkoopt snel al zijn aandelen voor 200 euro. Hiermee kan hij de bank dan bijvoorbeeld 120 euro terugbetalen (de 20 euro is de rente), Daarna heeft hij dan zo’n 80 euro verdient. Maar stel nou, hij koopt de aandelen voor 100 euro, en ze dalen naar 50 euro, dan draait hij 50 euro verlies. Dit gebeurde nou tijdens de kredietcrisis. De beleggers raakten meer kwijt dan ze leende. Zo konden ze niet de banken terugbetalen. Poef… kettingreactie. Zo begonnen de problemen dus.

3. Gevolgen voor de consument

Natuurlijk zijn er gevolgen voor de consument. Als je een huis hebt die je niet meer wilt, en je die wilt verkopen zul je een zeer lage prijs kunnen verwachten. Ook problemen zoals ontslag zul je vaak tegen kunnen komen. Steeds meer mensen worden ontslagen (zie theorie vorige pagina), en je zult waarschijnlijk minder kunnen kopen. In het slechtste scenario zal de economie misschien zo slecht worden dat er bijna niets meer te kopen valt en dat mensen uit armoede gek worden wat volgt op criminaliteit, oorlogen. Maar dat is wel allemaal pessimistisch maar het kan gebeuren. Het kan ook natuurlijk goed komen. Na de depressie van 1929 kwam het ook goed, daarom leefde we een tijd geleden allemaal (in de rijke landen) lekker luxe.
Maar er zijn ook voordelen voor de consument. De banken proberen hun klanten te houden. Daarom gooien ze hun spaar rente lekker omhoog zodat ‘wij’ klanten niet vluchten voor de wankelende banken. Ook is het seizoen perfect om huizen te kopen. Dankzei de kredietcrisis zijn de huizen ook weer spotgoedkoop.

4. Gevolgen voor de Producent

De producent heeft er meestal nog het meeste last van. Doordat de consument minder kan kopen doordat er weinig geld is, kan de producent ook minder maken. Hierdoor daalt de winst en kan het bedrijf zelfs failliet gaan. Kijk maar naar Fortis, die uiteindelijk opgekocht is door de regering. De belasting kan zelfs gaan stijgen voor bedrijven omdat de regering niet genoeg inkomsten heeft. Ook gaan de banken meer rente en strenge voorwaarden vragen voor leningen, wat natuurlijk helemaal vervelend is als je een investerend bedrijf bent. Dan zul je later heel veel rente moeten terug betalen.
Het positieve is natuurlijk wel, stel veel bedrijven gaan failliet, dan is er kans op een monopoly positie. Dat houdt in, dat 1 bedrijf maar iets kan verkopen. Net zo als de NS. Dat zou winstgevend zijn maar de kans is klein. Nog een paar voordelen
Olieprijs daalt gigantisch (inkopen)
Aandelen prijs lekker laag (toch riskant)

Wat van belang is voor de grote bedrijven en voor ons ook als burgers: De kredietcrisis leidt tot een shake-out. Financiële bedrijven waarvan het niet geweldig gaat, of concurreren met grote bedrijven, zullen omvallen of trekken zich terug uit de markt. Hierdoor komen de grotere en/of betere bedrijven versterkt uit de crisis.

5. De rol van de overheid

Misschien klaag je wel over de overheid maar de overheid komt toch goed van pas tijdens deze crisis. Ze beschermen de Nederlandse bedrijven en bevolking goed tegen de crisis. Fortis is gelukkig net op tijd opgekocht en de overheid geeft grote geld injecties aan wankelende bedrijven.
(…)De Europese Centrale Bank (ECB) pompt opnieuw extra geld in de financiële markten om de crisis te bezweren, ditmaal via een driedaagse inschrijving. In totaal stelde de ECB vandaag 61 miljard euro beschikbaar. (...)
(…)Afgelopen vrijdag verwerkt ING bovendien een verlies van 27,5% op de beurs en komt de bank verder in de problemen. Inmiddels is het weekend voor de overheid traditiegetrouw een ideaal moment om effectief in te grijpen. Gisteravond werd namelijk duidelijk dat ING een injectie van 10 miljard krijgt van de overheid. (…)
Maar ook de overheid kan problemen krijgen. Hoe armer het volk wordt, hoe minder belastinggeld de overheid ontvangt. Dan zul je wel denken: Dan kunnen ze toch geld bijdrukken? Maar dat is het hem juist. Als je geld drukt wordt het geld minder waard, inflatie heet dat. Dus maar te hopen dat de overheid netjes blijft en niet miljarden aan euro’s gaat drukken, want dan kunnen wij net zo eindigen als Duitsland…

6. Krantenartikelen

Hier volgen een aantal krantenberichten.
Een rode P betekend dat het krantenbericht te maken heeft met de producenten (gevolgen), de C voor consumenten
en de O voor de overheid.

Amerikaanse overheid wil zelf bank oprichten O
De Amerikaanse overheid overweegt zelf een bank op te richten die noodlijdende Amerikaanse banken moet verlossen van hun waardeloos geworden leningen en beleggingen.

Schulden opkopen
De staatsbank moet beleggingen en schulden opkopen die door de financiële crisis en de wereldwijde recessie steeds grotere verliezen veroorzaken. Hiermee moet het vertrouwen in de banken worden hersteld, zodat de kredietverlening weer op gang kan komen.

Kredietcrisis
De Amerikaanse banken kampen niet alleen met hun waardeloos geworden complexe hypotheekbeleggingen, die de kredietcrisis in gang hebben gezet. Ze lijden ook steeds meer verlies op creditcardschulden en andere vormen van consumptief krediet, die door het instorten van de Amerikaanse economie steeds minder worden terugbetaald. Zie rtl z

-------------------------------------------------------------------------------------------------
Nieuwe steun Britse overheid voor banken P O
De Britse regering heeft maandag nieuwe maatregelen aangekondigd om de financiële sector te steunen.

Garantstelling
De overheid stelt zich onder meer garant voor verdere verliezen als gevolg van onveilige beleggingen. Wat voor bedrag hiermee is gemoeid, is nog niet bekend.

Kredietstroom
Banken zullen de overheid moeten betalen voor deze 'verzekering', maar de regering liet weten dat het niet verwacht gecompenseerd te worden in aandelen. Door de kredietcrisis zijn banken steeds huiveriger geworden om geld uit te lenen aan consumenten. Daar heeft de economie veel last vast. De maatregelen van de overheid moeten de kredietstroom weer op gang brengen.

Leningen opkopen
Daarnaast koopt de regering iets minder riskante beleggingen direct over van de banken voor een bedrag van in totaal 50 miljard pond. Verder verhoogt de overheid haar aandeel in de Royal Bank of Scotland (RBS). De bank kwam het afgelopen jaar al voor 58% in handen van de staat.

Speculaties
Gisteren gingen al speculaties dat de Britse regering zich zou garant stellen voor leningen.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

'Duitse banken moeten nog miljarden afschrijven' P O
Duitse banken hebben nog voor honderden miljarden euro's aan door de financiële crisis waardeloos geworden beleggingen in de boeken staan.

300 miljard euro
Dat meldde het Duitse weekblad Der Spiegel zaterdag op basis van een onderzoek van de Duitse centrale bank onder twintig grote banken. Duitse banken zouden tot nu toe pas een kwart hebben afgeschreven van de 300 miljard euro aan besmette Amerikaanse beleggingen die ze op hun balansen hebben staan. In totaal zouden de banken 1 biljoen euro aan risicovolle beleggingen bezitten.

Zware verliezen
Economen in dienst van de overheid verwachten dat de beleggingen, die nu voor een 'compleet denkbeeldige waarde' in de boeken staan, tot enorme afschrijvingen zullen leiden. Die afschrijvingen zullen volgens de betrokken economen betekenen dat de Duitse banken opnieuw 'hele zware verliezen' zullen lijden.

Deutsche Bank
Eerder deze week maakte Deutsche Bank, de grootste bank van het land, bekend ongeveer 4,8 miljard euro te hebben verloren in het laatste kwartaal van vorig jaar.

Significant
Het ministerie van Financiën wilde de genoemde bedragen niet bevestigen, maar gaf wel aan dat Duitse banken nog ,,significante hoeveelheden'' risicovolle beleggingen op de balans hebben staan.

'Bad Bank'
Verschillende bankiers hebben er bij de Duitse regering op aangedrongen een bank op te richten die de risicovolle beleggingen van de commerciële banken opkoopt. Volgens Der Spiegel vindt minister van Financiën Peer Steinbrück de kosten van een dergelijke zogenoemde 'bad bank' echter onverantwoord hoog.

VS
vrijdag liet de uittredende Amerikaanse minister van Financiën Henry Paulson weten dat de Amerikaanse overheid wel overweegt zelf een bank op te richten. Die zou de Amerikaanse banken van hun waardeloze beleggingen moeten verlossen.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Restaurants dicht door kredietcrisis C P
AMSTERDAM - Vier restaurants uit de ´Lekker´-gids sluiten hun deuren. Reden? De veelbesproken kredietcrisis.

De restaurants die ermee stoppen zijn Het Koetshuis Schuttersveld in Enschede, l’Orage in Delft, Charlotte in Abcoude en De Beukenhorst in Winterswijk.
Fred Böhnke, eigenaar en chef van Het Koetshuis Schuttersveld, wijdt de teloorgang van zijn restaurant aan het vertrek van een aantal grote bedrijven uit Enschede en het rookverbod. Charlotte kan de ´financiële crisis´ niet bolwerken en ook restaurant De Beukenhorst heeft aangegeven het hoofd niet langer boven water te kunnen houden.
Worden de effecten van de kredietcrisis dan nu echt pijnlijk zichtbaar?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
'Grootste leed giftige leningen voorbij' C P
Het grootste leed bij banken is geleden als het gaat om de schade die giftige leningen op hun balansen hebben aangericht. Financiële instellingen kunnen wat dat betreft weer omhoog kijken. Maar een nieuw gevaar, de inzakkende wereldeconomie, ligt op de loer.

Balans
Dat stelden de analisten Paul Beijsens van zakenbank Theodoor Gilissen en Jurriaan Hofman van onderzoeksbureau Iris. Zij maakten desgevraagd de balans op nadat Bank of America (BofA) maandag als laatste grote Amerikaanse bank de resultaten publiceerde over het eerste kwartaal van 2009.

Winst
BofA behaalde een winst van 2,8 miljard dollar. JP Morgan (2,1 miljard dollar), Goldman Sachs (1,7 miljard dollar) en Wells Fargo (3 miljard dollar) publiceerden eerder al stevige kwartaalwinsten. Citigroup leed bijna 1 miljard dollar verlies, maar presteerde daarmee wel beter dan verwacht.

Afschrijvingen
'Dit is goed nieuws', aldus Beijsens. 'Als je kijkt naar de bedragen die banken nog moeten afschrijven op giftige leningen, dan lijkt het erop dat het ergste achter de rug is. In de Verenigde Staten lag het hoogtepunt wat dat betreft in het derde kwartaal van vorig jaar.' Ook vindt de analist dat banken het onderliggend, dus afgezien van eenmalige verliesposten, goed hebben gedaan.

'Keerpunt
Daarmee lijkt sprake te zijn van een keerpunt. 'Ik denk dat de kapitaalpositie van de meeste banken nu wel op orde is. Het is ook het resultaat van een goede samenwerking tussen verschillende overheden die sterke bestedingsprogramma's hebben ingezet', aldus Beijsens. De VS reserveerden vorig jaar oktober 700 miljard dollar aan steungelden voor de financiële sector.

Geen kwaliteit
Analist Hofman vindt de resultaten 'kwalitatief niet hoogstaand'. Teveel eenmalige meevallers en een incidenteel aangetrokken markt voor de verkoop van onder meer bedrijfsobligaties geeft een vertekend beeld, aldus de analist. Dat geldt ook voor het feit dat banken zoals Wachovia, Bear Stearns, Washington Mutual en Merril Lynch vorig jaar zijn opgeslokt door de overblijvers. Maar ook Hofman denkt dat 'de piek is bereikt' wat betreft afboekingen op exotische producten.

Nieuw gevaar
Beide analisten zien echter in de verslechterende wereldeconomie een nieuw gevaar. Beijsens: 'Hoe slecht gaat het worden? Dat is de 'million dollar question'. Banken krijgen wederom te maken met slechte leningen. Alleen nu gaat het om tegenvallers op kredieten die niet kunnen worden terugbetaald, bijvoorbeeld omdat de lener zijn baan heeft verloren. De pijn bij banken door de financiële crisis is overgeslagen naar pijn door de economische crisis."

Buffers
In dat licht is het volgens Hofman zeer belangrijk dat banken nu weer winst maken. ,,Ze kunnen buffers opbouwen om toekomstige tegenvallers op te vangen. Dat is ook nodig, want door de deregulering bij toezichthouders mochten banken geen grote stroppenpotten opbouwen. Daardoor hebben ze weinig reserves."

Lucht
Dat in de VS strenge boekhoudregels rondom de giftige kredieten zijn versoepeld, kan banken wat extra lucht verschaffen. Voor het eerst in maanden kunnen ze volgens Hofman straks weer meer waard worden.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Mega reddingsplan VS kan 2 biljoen dollar kosten' P O C
In Amerika wordt er gewerkt aan een mega-reddingsplan voor de bankensector.

Vuilnisbank
Dat meldt de Wall Street Journal. Volgens de krant zou het gaan om een bedrag van 1000 miljard tot 2000 miljard dollar. Dat geld zou gebruikt worden om de slechte leningen van banken op te kopen. Die leningen worden dan overgenomen door de overheid die ze in een zogenaamde 'bad bank' zet.

Kredieten
Gedachte is dat als de banken zijn verlost van de slechte leningen ze weer geld gaan uitlenen aan elkaar en aan gezinnen en bedrijven. Dat moet de economie dan weer een impuls geven.

7. Nawoord

Ik vond het een leuk onderwerp om aan te werken. Ondanks de korte tijd die ik had, heb ik er toch veel van kunnen leren.
Zelf denk ik dat het allemaal wel goed komt met de economie, maar als ik
realistisch ben zou het best allemaal wel eens mis kunnen gaan. En zoals je weet, de schuld licht bij ons allemaal maar grotendeels bij de agressieve gierige beleggers die niet op lange termijn dachten.

Bronnen:

www.wikipedia.com
www.nrc.nl
www.detelegraaf.nl
www.devolkskrant.nl
www.rtl.nl
www.google.nl (plaatjes)
www.kredietcrisis.nl