Vincent van Gogh

Vincent Willem van Gogh is geboren op 30 maart 1853 in Groot-Zundert. Hij was een Nederlandse schilder, tekenaar en graficus, hij was de oudste zoon van een dominee. Drie van zijn ooms waren kunsthandelaar en reeds in 1869 kwam Vincent in het Haagse filiaal van de kunsthandel Goupil als leerling, van waaruit hij naar Londen en Parijs werd gezonden. Na enkele jaren kreeg hij interesse in de romantische schilderkunst, vooral van Jean-François Millet. Hij verliet de kunsthandel, werkte enkele maanden als hulpprediker in Engeland en keerde eind 1876 naar Nederland terug met het plan theologie te studeren. Hij haalde het staatsexamen niet en ging praktisch, als prediker, werken in de Borinage. De nu volgende moeilijke jaren waren beslissend voor zijn leven, hij werkte als een bezetene en leefde als de armste mijnwerkers. Juist hierdoor maakte hij zich onmogelijk, in de zomer van 1880 werd hij ontslagen. Zijn fanatisme richtte zich nu op het geheel beheersen van de tekentechniek. 1. Nederlandse periode Het jaar 1881 bracht Van Gogh grotendeels door bij zijn ouders in Etten en tekende, nog enigszins stijf, vooral boerenfiguren. Van dec. 1881 tot sept. 1883 woonde hij in Den Haag, studeerde bij zijn neef Anton Mauve en leefde samen met Sien, (ongehuwde) moeder van een kind en in verwachting van de tweede, die vele malen model heeft gestaan voor zijn tekeningen. In deze Haagse periode ontstonden zijn eerste oorspronkelijke werken, vooral tekeningen van mensen en landschappen. Ernstige conflicten leidden tot een breuk met Mauve en Sien. In sept. 1883 zocht hij een toevlucht in het arme Drentse land, waar enkele donkere, sombere landschappen ontstonden, van dec. 1883 tot nov. 1885 woonde hij weer bij zijn ouders, thans te Neunen. Deze Neunense periode is de belangrijkste van zijn verblijf in Nederland. Hij hield zich diepgaand bezig met theoretische studies, zijn werk verhevigde zich, hij trachtte, nadrukkelijk, zich met zijn motieven te vereenzelvigen. Hij wilde 'boerenschilder' worden en weigerde aandacht te schenken aan het palet van de impressionisten, waarop zijn broer Theo, kunsthandelaar in Parijs, met wie hij reeds sinds zijn 19de jaar geregeld correspondeerde en die hem zeer na stond, hem attendeerde. Hij wenste zich uit te drukken door middel van donkere aardkleuren en schilderde hier het meesterwerk van zijn Hollandse periode, de aardappeleters in 1885. Opnieuw kwam hij in moeilijkheden met zijn omgeving (zo verbood de pastoor de bevolking model te staan voor Van Gogh) en hij vertrok naar Antwerpen.
2. Parijse periode In Antwerpen werkte hij weliswaar in de academie, maar zijn modellen vond hij in het haven kwartier, hij ontdekte er het werk van Rubens en bestudeerde Japanse houtsneden, een bezigheid die hij voortzette tijdens zijn verblijf in Parijs (mrt. 1886 - febr. 1888). Hij maakte er ook kennis met het werk van de impressionisten en volgde tijdelijk het neo-impressionisme, maar het was vooral de schilderwijze van Paul Gauguin die hem sterkte in de mening dat het impressionisme slechts een doorgangsstadium in een ontwikkeling was. Zijn eigen werk werd helderder, soms stralend van kleur, vrijer van toets en kernachtiger, het ondervond voor het eerst enige waardering. 3. De provence Van Gogh vertrok in febr. 1888 naar Arles om er in het sterkere licht en de eenvoudige omgeving nieuwe inspiratie te zoeken. De eerste stukken die hij hier schilderde zijn de tedere landschappen met bloeiende bomen, die doen denken aan Japanse landschappen. De periode in Arles, die een hoogtepunt (in die tijd schilderde hij de zonnebloemen zie fig. 1) vormt in Van Goghs werkzaamheid ondanks tijden van depressie, duurde tot mei 1889. Hij had er met Gauguin (zie fig. 2) een kunstenaarscentrum willen stichten en van okt. tot eind dec. 1888 hadden de vrienden er inderdaad samen gewerkt, maar de relatie eindigde in een dramatische breuk.Van Goghs geestelijk evenwicht, toch al uitermate labiel, werd verstoord, driemaal werd hij opgenomen in het plaatselijke ziekenhuis tot hij, niet meer terug durvend naar zijn eigen huis, toevlucht zocht in de zenuwinrichting van dr. Peyron in Saint-Rémy. Ook hier bleef hij werken, soms ook buiten, en er ontstonden werken die behoren tot de beste van zijn oeuvre: ze zijn grootser en somberder dan de in Arles geschilderde doeken en zijn zeer duidelijk symbolisch bedoeld. De genres waren voornamelijk landschappen stilleven, evenals vroeger varieerde hij vaak op eigen werk. Kort voor zijn vertrek uit de inrichting schilderde Van Gogh nog enkele stukken die aan de eerste, rustige tijd in de Provence herinneren, daarna reisde hij naar Parijs en bracht de laatste twee maanden van zijn leven door bij dr. Gachet in het naburige Auvers. Een naar verhouding onbegrijpelijk groot aantal werken ontstond in deze korte periode, deels met zeer hevige accenten en van ongelijke kwaliteit. Op 27 juli loste hij zelf het schot dat twee dagen later een einde aan zijn leven maakte. Dat was op 29 juli 1890 in Auvers-sur-Oise. 4. Waardering Vincent van Gogh was een van de grootste kunstenaars van de 19de eeuw. Bewust week hij af van de natuurgetrouwe weergave van de aanschouwende werkelijkheid terwille van de symbolische uitdrukkingswaarde. De invloed van zijn werk is van uitzonderlijke betekenis geweest voor de ontwikkeling van de schilderkunst in Europa en de Verenigde Staten. Ongeveer 850 werken en een even groot aantal tekeningen zijn met zekerheid van hem bekend, de belangrijkste verzamelingen zijn die van ir. V.W van Gogh, erfgenaam van zijn broer Theo, sinds1973 ondergebracht in het Rijksmuseum Vincent van Gogh in Amsterdam.