Kleurenblind

INHOUDSOPGAVE

- voorwoord
- test
- het oog
- daltonisme
- erfelijk
- het eiland van kleurenblinden
- kleurenblind of kleurenzwak
- gekleurde beroepen
- beroemd
- kunnen dieren kleuren zien
- trefwoordenlijst
- nawoord

VOORWOORD

Ik ga mijn werkstuk houden over kleurenblind. Ik heb er verschillende redenen voor waarom ik dat doe.

1. Ik ben zelf kleurenblind
2. Ik wist er zelf niet veel van
3. Je hoort er niet veel over

Kleurenblind betekend eigenlijk dat je helemaal geen kleuren kunt zien. Dat komt heel weinig voor. De term kleurenblind is dus ook fout. Je kunt beter spreken over kleurenzwak. In dit werkstuk spreek ik voor alle duidelijkheid gewoon over kleurenblind.

Dit is de vraag die ik wil beantwoorden met dit werkstuk:

Is kleurenblind een handicap?

* De dikgedrukte worden in mijn werkstuk staan achter in de trefwoordenlijst.

TEST

Ieder kind wordt op school wel minimaal 1 keer getest op kleurenblindheid. Dat doet een medewerker van de GGD. Er zijn verschillende manieren om mensen te testen op kleurenblindheid. Één van de bekendste en beste methode is Ishihara-test. Bij de Ishihara-test krijg je een schijf voor je met allemaal verschillende soorten kleuren bolletjes. In de schijf zit een cijfer verborgen en de proefpersoon moet aan kunnen geven welk cijfer er inzit, als de proefpersoon het nummer niet kan aangeven heeft hij een vorm van kleurenblindheid. Andere methodes zijn met apparaten, die geven heel nauwkeurig aan wat voor soort kleurenblindheid een persoon heeft.

HET OOG

Je oog ziet beelden met behulp van het netvlies. Het netvlies bestaat uit miljoen lichtgevoelige zenuwcellen. Die cellen zijn er in 2 vormen: lange, smalle staafjes en wat bredere kegeltjes. Je kunt ze niet met je blote oog bekijken. Elk staafje en elk kegeltje vangt een beetje licht op. Dat licht valt door de pupil op het netvlies. Ieder mens heeft in elk oog ongeveer 120 miljoen staafjes en 6 miljoen kegeltjes. De staafjes merken het verschil tussen licht en donker. Dat geven ze door aan de hersenen. De kegeltjes nemen kleuren waar. Er zijn nog eens aparte kegeltjes voor de basiskleuren. De kegeltjes geven de kleuren ook weer door aan de hersenen. De hersenen maken van al die gegevens een beeld. Dat gaat erg snel.

DALTONISME

Sommige mensen missen een aantal kegeltjes in hun netvlies. Het kan ook zo zijn dat ze ze wel hebben maar ze niet goed werken. De hersenen krijgen dan niet de juiste informatie binnen. Deze mensen zien minder kleuren dan andere mensen. Dat wordt ook wel ‘’gestoord kleuren zien genoemd; kleurenblind. Ongeveer 200 jaar geleden ontdekte de Engelsman John Dalton wat kleurenblind was. Het viel hem op dat mensen meer kleuren zagen dan hij. Daarom ging hij onderzoek doen naar blindheid voor kleuren. Over zijn ontdekkingen schreef hij boeken. Daarom wordt heel soms kleurenblind ook wel ‘Daltonisme’ genoemd.

ERFELIJK

Er zijn meer mannen kleurenblind dan vrouwen. In Nederland is 1 op de 12 mannen kleurenblind en 1 op de 250 vrouwen. Dat zijn in totaal 700000 mensen. De meeste vormen van kleurenblind zijn erfelijk. Ze worden doorgegeven van ouder op kind.

Ook kun je kleurenblind worden door bepaalde ziektes of geneesmiddelen en nog een oorzaak is vergiftiging. Door drugsgebruik en het drinken van veel alcohol krijg je giftige stoffen binnen die de hersenen aantasten. Die werken daardoor niet meer precies zoals het moet. De informatie die ze dan bijvoorbeeld binnen krijgen via de ogen verwerken ze verkeerd.

HET EILAND VAN DE KLEURENBLINDEN

Een paar honderd kilometer ten noorden van Australië, in de Stille Oceaan, ligt het eiland Pingelap. In 1775 werd het getroffen door een hevige storm, een tyfoon. Het was zo zwaar dat maar weinig mensen het overleefden. 1 van alle was een volledig kleurenblinden man . Nu, ruim 200 jaar later, is 10 procent van de 3000 bewoners blind voor kleuren. De kleurenblinde man heeft deze eigenschappen doorgegeven aan zijn kinderen, kleinkinderen en aan familieleden die daarna geboren zijn. Ook zijn hun ogen gevoelig voor licht. Ze hebben daardoor veel last van de zon en lopen dus ook met dicht geknepen ogen. Ze wonen in hutten die helemaal donker zijn gemaakt. Vaak komen ze pas naar buiten als de zon ondergaat.

KLEURENBLIND OF KLEURENZWAK

Er wordt bijna altijd gesproken over kleurenblindheid terwijl het eigenlijk gaat om kleurenzwakheid. Kleurenblindheid is eigenlijk niet goed, want dat betekend dat je blind bent voor alle kleuren en dus ook alles zwart-wit is. Dat komt heel weinig voor. Slechts 1 op de 100.000 mensen. Meestal is er maar 1 kegeltje niet goed. Je ziet dan wel kleuren, maar anders. Dat er 2 tegelijk niet werken komt heel weinig voor. Ook kleurenblind voor blauw is zeldzaam. De laatste afwijking komt evenveel voor bij mannen als bij vrouwen.

GEKLEURDE BEROEPEN

Er zijn verschillende beroepen die je niet mag uitvoeren als je kleurenblind bent, omdat het dan gevaarlijk wordt. Bijvoorbeeld:

Piloot, Treinmachinist, loods en elektricien

Voor sommige beroepen is het niet echt gevaarlijk als je kleurenblind bent, maar eerder onhandig. Bijvoorbeeld.

Modeontwerper, bloemist, binnenhuisarchitect, drukker, kok en grafisch ontwerper

Voordat je een beroep kiest is het dus handig dat je weet of je kleurenblind bent of niet.

BEROEMD

Sommige mensen zijn beroemd geworden die kleurenblind waren.

De wetenschapper Einstein was kleurenblind.
De Engelse schilder Tuner was kleurenblind.
En de Nederlandse zanger en schilder Herman Brood was kleurenblind. Het grote voorbeeld van Herman Brood was de schilder Lucebert (ook kleurenblind).

KUNNEN DIEREN KLEUREN ZIEN

Heel lang dachten de mensen dat dieren geen kleuren konden zien. Tegenwoordig weten we dat dieren wel kleuren kunnen zien, maar wel minder dan wij. Het is moeilijk om erachter te komen wat de dieren precies zien. Er is 1 goede manier en dat is proeven doen. De Duitse professor Von Frisch heeft honderden proeven met bijen gedaan. Hij is er daardoor achter gekomen dat bijen kleuren kunnen onderscheiden. Hij is er ook achter gekomen dat ze kleuren kunnen zien die mensen niet kunnen zien, zoals ultraviolet.

Nog een manier is kijken of de dieren kegeltjes in hun ogen hebben. Honden en katten kunnen ook kleuren zijn maar minder goed dan mensen. Ze zien een beetje hetzelfde als een mens die kleurenblind is. Ze zien geen verschil tussen groen, geel, oranje en rood.

Vogels zien 5 tot 7 kleuren.
Eekhoorns zien voornamelijk geel en blauw.
Spinnen zien ultraviolet en groen.
Bijen zien geen rood maar wel geel.

TREFWOORDENLIJST

Netvlies: Vlies binnenin het oog. Het zorgt ervoor dat alles wat je ziet een vorm en een kleur krijgt. Die worden aan de hersenen doorgegeven.

Cellen: Piepkleine deeltjes waaruit je lichaam is opgebouwd. Zenuwcellen geven informatie door aan de hersenen.

Staafjes: Bepaalde langwerpige zenuwcel in het netvlies. Staafjes zorgen ervoor dat je licht, schemerig en donker kunt zien.

Kegeltjes: Bepaalde zenuwcel in het netvlies van het oog. Kegeltjes zorgen ervoor dat we verschillende kleuren kunnen zien.

Basiskleuren: Rood, Groen en Blauw

Erfelijk: Zo noem je eigenschappen die van ouders op kinderen worden overgebracht. Bijvoorbeeld: haarkleur, sproeten en kleurenblindheid.

Kleurenzwakheid: Het niet kunnen zien van 1 of meer kleuren. Kleurenzwakheid is een betere term dan kleurenblindheid. De meeste kleurenblinden zien slechts enkele kleuren niet.

NAWOORD

Ik heb het gevoel dat ik er veel over te weten ben komen. Ik vond het ook leuk om te
doen en ik had goede informatiebronnen gehad. Ik vind het raar om te zien dat ik wel kleurenblind ben en andere niet. Daarom vond ik het wel leuk dat ik wel een cijfer in een Ishihara-test zag en de mensen die niet kleurenblind waren het cijfer niet zagen.

Ik vind dat mijn vraag voor een gedeelte beantwoord is.

Is kleurenblind een handicap?

Kleurenblind vind ik toch een soort handicap want je kunt bepaalde beroepen niet uitoefenen. Aan de andere kant zie je ook dat er mensen beroemd zijn geworden die kleurenblind waren en dat zijn toch nog grote namen.

EXTRA

Je kunt op internet zelf allemaal plaatjes vinden van die kleurenblindtest