Kanker

Wat is kanker? Hoe denken mensen erover? Veel mensen denken bij kanker aan zware behandelingen, veel pijn en de dood. Toch hoef je als je kanker hebt niet dood te gaan. Er zijn ook heel veel mensen die gewoon weer genezen. In Nederland komen er elk jaar weer ongeveer 65.000 nieuwe kankerpatiënten bij. Tweederde is ouder dan 60 jaar. En per jaar gaan er ongeveer 35.000 mensen dood aan kanker. Er zijn veel mensen die denken dat als iemand kanker heeft, je er dan niet op bezoek bij moet gaan, omdat het besmettelijk is. Dat is niet waar, kanker is niet besmettelijk. Op bezoek bij iemand die kanker heeft is heel belangrijk. Het zijn vaak zware behandelingen die de kankerpatiënt moet ondergaan. Daarom is het altijd fijn als er iemand langs komt, gewoon om te vragen hoe het is. Hoe ontstaat kanker? Ons lichaam bestaat uit miljarden cellen. Er zijn veel soorten cellen en ze hebben allemaal speciale functies. Een groep cellen die bij elkaar horen noemen we een weefsel. In je lichaam ontstaan telkens nieuwe cellen en de oude en beschadigde sterven af. De nieuwe cellen ontstaan door celdeling. Dan deelt een cel zich in tweeën en uit iedere helft ontstaat een nieuwe cel. Dat gaat helemaal vanzelf. Dat regelt het lichaam zelf door een soort signalen die worden door gegeven. Bij kanker reageert een cel niet meer op die signalen en blijft zich delen. Die nieuwe cellen blijven zich ook delen en na een tijdje, ontstaat er een gezwel of een tumor. Er zijn twee soorten tumoren, goedaardige en kwaadaardige. Bij goedaardige stopt het delen na een tijdje. Het kan wel zijn dat de tumor tegen bijvoorbeeld een zenuw aan zit. Goedaardige tumoren kunnen meestal worden weggehaald. Daar hou je verder niks aan over. Goedaardige tumoren duwen het weefsel dat er om heen ligt aan de kant, maar kwaadaardige tumoren groeien er dwars door heen. En dan richten ze grote schade aan. Als er dan in een weefsel meer goede dan slechte cellen zitten, kunnen de goede hun werk niet meer goed doen. Bij kwaadaardige tumoren kunnen er ook cellen los laten van dat weefsel. Die cellen gaan dan naar een ander deel van het lichaam en blijven zich daar ook delen. Die tumor die dan op een plaats in het lichaam wordt een uitzaaiing genoemd of met een moeilijk woord: metastase. Als je een uitzaaiing in bijvoorbeeld je longen hebt, is dat niet hetzelfde als longkanker. Als je longkanker hebt, is de tumor al veel groter en bij een uitzaaiing in je longen, zijn er nog maar een paar cellen die kwaadaardig zijn. Het ontstaan van kanker duurt erg lang. Vaak merk je pas na een paar jaar dat je ergens pijn begint te krijgen. Een gezwel zie je ook pas na een paar jaar. Soorten kanker Er zijn meer dan honderd soorten kanker. Elke soort kanker wordt genoemd naar de plaats waar de eerste kankercel is ontstaan. Tussen de verschillende vormen van kanker, zitten veel verschillen. Het ligt eraan wanneer de ziekte is ontdekt en of er uitzaaiingen zijn en het tempo waar in de ziekte zich uitbreidt. Het ligt er vooral aan wat voor een vorm van kanker iemand heeft. Longkanker en alvleesklierkanker zijn niet zo heel vaak te genezen. Maar bij lymfeklierkanker geneest ongeveer 75 tot 90% van de patiënten. En in de jaren ’60 was dat nog een ongeneeslijke vorm van kanker. Oorzaken Er wordt veel onderzoek gedaan naar de oorzaken van kanker. Als ze dat weten, kunnen ze oplossingen zoeken om kanker tegen te gaan. Maar er zijn veel vormen van kanker, dus niet iedere oorzaak geldt voor elke vorm van kanker. Bijvoorbeeld roken, dat vergroot de kans op longkanker, maar heeft niets te maken met huidkanker. Om kanker te voorkomen, kun je beter niet roken. Ook nietde rook van een ander in ademen. Eten is ook belangrijk. Je moet gevarieerd eten, weinig vet, veel vezels en dagelijks 200 gram groenten en 200 fruit. Drink ook niet te veel alcohol, hoogstens drie glazen bier, wijn of andere sterke drank, per dag. Er zijn ook stoffen die kankerverwekkend zijn, bijvoorbeeld asbest. Die stoffen moeten nu vervangen worden door stoffen die niet schadelijk zijn voor de gezondheid. Andere dingen die kankerverwekkend kunnen zijn zijn stralingen. Bijvoorbeeld de stralingen van een zonnebank zijn ook kankerverwekkend. En als je heel veel in de zon ligt, heb je meer kans op huidkanker. In sommige families komt kanker vaker voor dan in andere. Toch is kanker niet altijd erfelijk. Gevoeligheid voor een bepaalde vorm van kanker kun je wel erfen, maar dat wil nog niet zeggen dat je ook die vorm van kanker krijgt. Je hebt er alleen meer kans op, als je bijvoorbeeld veel rookt, en je bent gevoelig voor longkanker, dan vergroot je de kans om het te krijgen heel erg. Het ontdekken van kanker Geen enkele soort van kanker gaat vanzelf over. Hoe verder kanker zich uitbreidt, hoe minder kans er op genezing is. Het hangt er dus vanaf, wanneer kanker ontdekt wordt. Als het in een vroeg stadium is, zijn de vooruitzichten van de patiënt veel positiever. De kans wanneer het ontdekt wordt, hangt ook af van op welke plaats de kanker zit. Als je huidkanker hebt, zie je dat best snel. Bijvoorbeeld als je knobbeltjes hebt, of jeukende moedervlekken, of moedervlekken die ineens heel veel veranderen van vorm. Andere vormen van kanker beginnen ergens in je lichaam en dat merk je na een paar jaar pas. De behandeling van kanker. Kanker kan niet vanzelf overgaan. Het kan alleen worden genezen als alle kankercellen vernietigd worden. Er zijn verschillende manieren om kanker te verwijderen. De artsen zullen proberen de patiënt te genezen. Dat heet een curatieve behandeling. Als de artsen weten dat de ziekte niet meer te genezen is, dan proberem ze er voor te zorgen dat de kanker tijdelijk terugdringt of klachten tegen te gaan. Dat heet een palliatieve behandeling. De behandeling van kanker is erg zwaar. Er kunnen allerlei bijwerkingen komen. Hoe kun je kanker behandelen? Er zijn drie methodes op kanker te behandelen: - Met chirurgie: Soms kan de tumor weggesneden worden. Dat kan alleen als er nog geen uitzaaiingen zijn. En als er kansen op genezing zijn. Er moet ook genoeg ruimte zijn om de tumor weg te halen. Soms moet er zelfs een deel van het lichaam weggehaald worden. Bijvoorbeeld bij longkanker wordt er soms een long of een deel van de long weggehaald. Of bij borstkanker wordt er soms een borst weggehaald. En soms zijn er meer operaties voor nodig om de tumor weg te halen. - Met radiotherapie: Sommige soorten straling kunnen cellen vernietigen. Sommige kankercellen zijn gevoeliger voor deze straling dan gezonde cellen. Meestal krijgt de patiënt niet alle straling in één keer, maar wordt het verdeeld over een aantal bestralingen. Zo kunnen de gezonde cellen zich in tussen herstellen. Zo’n reeks bestralingen heet een bestralingkuur. Radiotherapie kan vervelende gevolgen hebben voor de patiënt, sommige zijn blijvend. Het ligt er aan op welke plaats er bestraald wordt, maar dit zijn een aantal bijwerkingen: haaruitval, je huid word rood, vermoeidheid of last van je darmen. - met chemotherapie: Sinds de jaren ’60 worden er medicijnen gebruikt die de celdeling tegen gaan. Ze heten cytostatica. Veel van deze soort medicijnen komen uit de natuur. Taxol wordt bijvoorbeeld gemaakt van de naalden of de bast van de taxusboom. De behandeling met die medicijnen wordt chemotherapie genoemd. Cytostatica kunnen worden toegediend in tabletvorm, of per injectie of per infuus. Bij sommige vormen van kanker werkt chemotherapie heel goed. Bijvoorbeeld bij leukemie. (dat is een vorm van kanker waarbij de aanmaak van witte bloedlichaampjes op hol is geslagen) Bij leukemie bij kinderen geneest nu 70% door chemotherapie. Bij chemotherapie worden niet alleen de kankercellen vergiftigd, maar ook de gezonde cellen. Alle behandelingen zijn zwaar. Door de medicijnen kun je minder weerstand krijgen. Daardoor zijn kankerpatiënten extra gevoelig voor verkoudheidjes en griepjes. Soms is het zelfs zo erg dat sommige patiënten dood gaan door een verkoudheid. Maar doordat hun weerstand zo zwak is, kunnen ze daar niet tegen. Nieuwe medicijnen? Er worden voortdurend nieuwe behandelingen tegen kanker bedacht en uitgeprobeerd. Helaas werken ze niet allemaal. Maar om kanker voor een deel te voorkomen kun je het beste gezond eten, veel groente en veel fruit en veel vezels en weinig vet. En kunt het beste niet roken en af en toe een glaasje alcohol pakken!