Hoofdstuk 3

Samenvatting

Doelstelling 1 : Je moet de bouw van een organisme organenstelsels , organen , weefsels en cellen kunnen onderscheiden.

• Orgaan : een deel van een organisme met een of meer functies.

Voorbeelden : maag,lever,long,hart,oog.

• Organenstelsel : een groep organen die samen een bepaalde functie hebben.

Voorbeelden: verteringsstelsel , beenderstelsel , spierstelsel , bloedvatenstelsel , ademhalingsstelsel , zenuwstelsen.

• Cel.

- Cellen zijn erg klein. Je kunt ze alleen met een microscoop zien.

- Voorbeelden : kraakbeencel , wangslijmvielscel.

• Weefsel : een groep cellen met dezelfde bouw en dezelfde functie(s).

- Voorbeelden: kraakbeenweefsel , spierweefsel.

- Een orgaan bestaat uit verschillende weefsels.

Doelstelling 2 : Je moet in een afbeeling van een torso de belangrijkste organen benoemen. Ook moet je kunnen aangeven tot welke organenstelsels deze organen behoren.

• Verteringsstelsel: o.a. slokdarm , maag , lever , dunne darm, dikke darm.

• Bloedvatenstelsel: o.a. hart , aorta, holle ader.

• Ademhalingsstelsel : o.a. luchtpijp , bronchie , long.

• Zenuwstelsel: o.a. hersenen, ruggenmerg , zenuw.

Doelstelling 3 : Je moet van een microscoop de onderdelen kunnen noemen met hun kenmerken en functies.

• Statief: hieraan pak je de microscoop vast.

• Oculair : bovenste laag waardoor je kijkt. Een oculair vergroot meestal 5x of 10x.

• Tubus : buis waar het oculair inzit.

• Objectieven : de onderste lenzen.

• De objectieven vergroten meestal 4x . 10x, of 40x.

• De totale vergroting van de microscoop = vergroting oculair x vergroting objectief.

• Revolver : draaibare schijf waaraan de objectieven zitten.

• Grote schroef : voor grove scherpstelling.

• Kleine schroef : voor fijne scherpstelling.

• Tafel met opening

• Preparaatklemmen : hiermee klem je het preparaat vast.

• Lampje (of spiegel) : laat licht door de lenzen vallen.

• Diafragma : hiermee regel je hoeveelheid licht er door de lenzen valt.

• Preparaatbeveiliging : voorkomt dat het objectief tegen het preparaat wordt gedraaid.

Doelstelling 4 : Je moet van plantaardige cellen de delen kunnen noemen met hun kenmerken en functies.

• Cytoplasma (celplasma) : een stroperige vloeistof die bestaat uit water met allerlei opgeloste stoffen.

• Celmembraan : een dun vliesje dat de buitenste laag van het cytoplasma vormt.

• In het cytoplasma kunnen bladgroenkorrels voorkomen.

• Celkern

• Functie: alles regelen wat er in de cel gebeurt.

• Vacuole : ‘blaasje’ , gevuld met vocht.

• De meeste plantaardige cellen bevatten één grote vacuole , midden in de cel.

• Celwand : een stevig laagje om de cel heen.

• Functie: zorgen voor stevigheid.

• Intercellulaire ruimeten : holten tussen de celwanden van naast elkaar gelegen cellen .

• Intercellulaire ruimten zijn gevuld met lucht.

Doelstellig 5 : Je moet van dierlijke cellen de delen kunnen noemen met hun kenmerken en functies:

• Cytoplasma (celplasma) : een stroperige vloeistof die bestaat uit water met allerlei opgeloste stoffen.

• Celmembraan: een dun vliesje dat de buitenste laag van de cytoplasma vormt.

• Celkern

• Functie : alles regelen wat in de cel gebeurt.

• Dierlijke cellen verschillen van plantaardige cellen.

• In dierlijke cellen komen geen bladgroenkorrels voor.

• In dierlijke cellen komt geen vacuole midden in de cel voor.

• Om dierlijke cellen zitten geen celwanden

Doelstelling 6 : Je moet in afbeeldingen van doorsneden van de romp van een mens de organen kunnen benoemen.

• In middenrif scheidt de romp van de mens in de borstholte en de buikholte.

• Organen in de borstholte o.a. slokdarm, luchtpijp , longen , aorta, holle ader , en hart.

• Organen in de buikholte : o.a. slokdarm , maag , lever , dunne darm , dikke darm , nieren , aorta en holle ader.

Doelstelling 7 : Je moet bij plantaardige cellen drie typen plastiden kunnen onderscheiden.

• Plastiden : korrels in het cytoplasma van plantaardige cellen.

• Bladgroenkorrels (groen) : hierin vindt fotosynthese plaats. Door bladgroenkorrels hebben planten een groene kleur.

• Kleurstofkorels ( geel , oranje of rood) : geven bloemen en vruchten hun kleur.

• Zetmeelkorrels (kleurloos) : hierin is zetmeel opgeslagen.

• Plastiden kunnen van het ene soort overgaan in de andere soort.