Evolutie

Inhoudsopgave: Hoofdstuk 1. Inleiding. Hoofdstuk 2. Hoe kwamen de Sabeltandtijger, en de Mammoet aan eten in bittere tijden? Hoofdstuk 3. Waaraan heeft de Sabeltandtijger zijn naam te danken? Wie ging er eerder dood, de Sabeltandtijger of de Mammoet? Hoofdstuk 4. Ontstaan van de aarde. Bronnen. Inleiding: De evolutietheorie verklaart en voorspelt het biologische verschijnsel van evolutie. Evolutie is de verandering (en vorming) van soorten over een langere tijdsperiode. Sinds Darwin tot op de dag van vandaag is er onder het publiek echter veel discussie over de evolutietheorie. Dat komt onder meer, doordat de evolutietheorie strijdt met de (geloofs)overtuiging van veel mensen, bijvoorbeeld dat God de Schepper is van de soorten. Zelf denk ik, Dat god de schepper van het leven op aarde geweest is.. Als verschillende vormen van een soort geïsoleerd raken, kunnen verschillende soorten ontstaan, omdat ze steeds meer van elkaar gaan verschillen, en niet meer in staat zijn om zichzelf voort te planten. Twee vormen zijn dan twee soorten geworden. Zo blijft de evolutie doorgaan. Het verschil tussen evo- en revolutie – evolutie gaat langzaam en revolutie gaat snel. De overeenkomst – beide geven een ontwikkeling aan. Ik vond het erg leuk om aan dit ‘‘onderzoek’’ te werken. Mijn werkstuk gaat specifiek over de Mammoet en de Sabeltandtijger. Evolutionisme is de opvatting dat al het leven op aarde zich heeft ontwikkeld over een periode van vele miljoenen jaren. Het Evolutionisme steunt op de wetenschappelijke evolutietheorie, zoals opgesteld door Charles Darwin maar kan ook andere wortels hebben zoals het Lamarckisme. Jean-Baptiste Lamarck was de eerste die sterk onderscheid maakte in gewervelde en ongewervelde dieren. Hij was de eerste die het woord “biologie” gebruikte. Hoe kwam er leven op aarde? En hoe overleefde de Sabeltandtijger en de Mammoet op klimaatsveranderingen? 2. Hoe kwamen de Sabeltandtijger, en de Mammoet aan eten in bittere tijden? Pasten dieren zich vaak aan de natuur aan? Ja en Nee. Op lange termijn is de voedselvoorziening niet voldoende om de groei van de populatie bij te houden. Hierdoor komt de populatie in crisis. Het effect bij planten en dieren is sterker dan bij mensen, omdat planten en dieren vaak afhankelijker zijn van voedselvoorziening en hun populaties sterker kunnen groeien door een gemiddeld veel groter aantal nakomelingen en een kortere generatietijd. Daardoor zal van iedere generatie van een soort slechts een deel kunnen overleven en zich voortplanten - de rest gaat te gronde. Darwin trok hieruit de conclusie dat de natuur wordt gedomineerd door een strijd om het bestaan. Op de Galápagoseilanden komen 13 soorten ‘’Darwin’’vinken voor. Deze vinken lijken veel op elkaar, maar hebben grote verschillen in de vorm van hun bek, afhankelijk van het type voedsel dat ze eten. Dit kan verklaard worden met behulp van natuurlijke selectie.
Hoe groot was de druk om te bestaan van belang? Selectiedruk geeft aan hoe groot de invloed van (natuurlijke) selectie is op de verspreiding van erfelijke eigenschappen. Bij een hoge selectiedruk is de kans groot dat eigenschappen, die zorgen voor een betere aanpassing aan de omstandigheden, zich door de populatie verspreiden. Als de selectiedruk laag is, dan kan de invloed van genetic drift groot zijn. Bij genetic drift is de verspreiding van een allen door een populatie bepaald. Een bijzondere vorm van natuurlijke selectie is seksuele selectie. Seksuele selectie vindt plaats, als bepaalde eigenschappen een organisme aantrekkelijker maken als partner om mee te paren. Seksuele selectie kan leiden tot de evolutie van eigenschappen, die niet voor een grotere overlevingskans zorgen (of deze zelfs kleiner maken). Maar zulke eigenschappen zorgen wel voor meer nakomelingen. Natuurlijke selectie kan leiden tot adaptatie (aanpassing aan de omstandigheden) en speciatie (soortvorming). Welke soorten vormingen van bestaan, zijn er? Soortvorming
Soortvorming vindt onder andere plaats wanneer een populatie zich zo gaat afwijken van andere populaties binnen een soort dat deze zich niet meer onderling voortplanten. -Allopatrische soortvorming vindt plaats wanneer een populatie gesplitst wordt door een geografische barrière. Beide populaties kunnen zich dan onafhankelijk van elkaar ontwikkelen, omdat er geen uitwisseling van erfelijke eigenschappen plaatsvindt. -Sympatrische soortvorming is de vorming van een soort binnen een populatie, zonder dat er een geografische barrière is gekomen. Allopatrische soortvorming wordt gezien als de meest voorkomende vorm van soortvorming. Wat is Gemeenschappelijke afstamming? Men spreekt van gemeenschappelijke afstamming als twee of meer soorten een gemeenschappelijke ‘vooroudersoort’ hebben. Volgens de evolutietheorie wordt de huidige biodiversiteit op aarde veroorzaakt door veranderingen vanuit één enkele vooroudersoort, die men zich voorstelt als een uiterst primitieve eencellige, nog zonder celkern. Voor de ontwikkeling van alle bestaande en uitgestorven soorten uit die voorouder worden honderden miljoenen tot miljarden jaren gerekend. Wat zijn Universele kenmerken? Organismen hebben op moleculair niveau universele kenmerken (kenmerken die alle organismen gemeen hebben). Alle organismen werken met DNA, RNA en eiwitten. Bovendien is de genetische code voor (bijna) alle organismen volkomen identiek, al zijn er enkele soorten met minimale afwijkingen. Dit wordt als belangrijk bewijs gezien voor een universele gemeenschappelijke afstamming. 3. Waaraan heeft de sabeltandtijger zijn naam te danken? Wie ging er eerder dood, de Sabeltandtijger of de Mammoet? Een katachtig roofdier van een meter hoog. Hij lijkt veel op de hedendaagse poema. De sabeltandtijger leefde ook in het Pleistoceen en kwam voor in Amerika waar nu de staat Californie ligt. De sabeltandtijger had hele lange hoektanden waaraan hij zijn naam te danken heeft. De hoektanden hadden als nut het neer’’sabelen’’ van de prooidieren en zorgde voor optimale grip in het vlees. De mond moest, om deze hoektanden goed te kunnen gebruiken, heel wijd opengesperd kunnen worden. De sabeltandtijger had als prooidieren wolharige neushoorns en mammoeten. De sabeltandtijger was samen met de mens de enige natuurlijke vijand van deze twee dieren. De sabeltandtijger kon met zijn hoektanden de halsslagaders van de neushoorns en mammoeten doorbijten. Een andere manier was om het dier eerst hevig te laten bloeden en het bloedspoor blijven volgen. En als het dier vervolgens bezweek, oppeuzelen. De sabeltandtijger moest een mammoet wel in de hals bijten want daar bevinden zich geen skeletdelen. Als hij op een andere plek zou bijten zou hij riskeren zijn tanden stuk te bijten, en dat zou hem dan op den duur zijn leven zou kosten omdat hij niet meer goed kan jagen. De oudste vondsten van overblijfselen van de sabeltandtijger vinden we 400 000 jaar terug. Waarschijnlijk zou een sabeltandtijger als hij de kans had, een mens ook als prooi zien. Smilodon (=Sabeltandtijger) leefde in Noord- en Zuid-Amerika. Ze leefden op grasland en niet al te dicht begroeide bossen. De botten van veel exemplaren zijn in de teerputten van La Brea gevonden, zo is er dus vrij veel over ze bekend. Prooidieren van de sabeltandtijger waren onder meer mastodonten (=slurfdieren, familie van de Mammoet), mammoeten, olifanten, gazellen, neushoorns, toxodon’s (=hoefdiergroep, lijkt op de neushoorn) en macrauchenia’s. (hoefdierengroep, lijkt op de zebra)
Waarvoor dienden de tanden van de Sabeltandtijger? De hoektand of cuspidaat is het deel van het dierlijke gebit dat grip op het voedsel geeft en ook als wapen kan worden gebruikt. De tand is daarom puntig van vorm, en bij veel soorten de grootste tand in het gebit. Mensen hebben (net als veel andere diersoorten) vier hoektanden, twee in de bovenste kaak en twee in de onderste kaak. De sabeltandtijger Smilodon (“mes-tand”) is een nog maar vrij recent uitgestorven grote carnivoor uit de familie van de katten (Felidae). Van het geslacht zijn drie soorten bekend: Smilodon fatalis, van 1,6 miljoen tot 10.000 jaar geleden
Smilodon gracilis, van 2,5 miljoen tot 500.000 jaar geleden
Smilodon populator, van 1 miljoen tot 10.000 jaar geleden
Smilodon behoorde tot een groep katten die de sabeltandkatten worden genoemd, de Machairodontinae. Ze stamden af van Paramachairodus (13 tot 2 miljoen jaar geleden). Ook dit geslacht wordt meestal onder de sabeltandtijgers gerekend. Ze waren overigens niet nauw verwant aan tijgers en zijn geen voorouders van enige nog levende grote kattensoort. Waarom stierf de Mammoet? De mammoet was compleet aangepast aan de ijstijd en kun je qua uiterlijk vergelijken met een olifant. Mammoeten leven in grote kuddes die vooral bestaan uit koeien en kalven (volwassen vrouwtjesmammoeten en hun nageslacht), een kudde staat onder leiding van een matriach. Mammoeten zijn echter een stuk groter en hadden een dikke vacht.Veel zoogdieren trokken weg uit de kouder wordende gebieden, de mammoet verkoos het om te blijven. De mammoet leefde tegelijk met de wolharige neushoorn en ze leefden ook in ongeveer hetzelfde gebied. De mammoet had als tijdgenoot de Neanderthaler(=aparte mensensoort) en de Homo Sapiens(=de mens). De Neanderthaler en Homo Sapiens maakte uitvoerig jacht op de mammoet, als rijke voedselbron. Mammoeten waren enorme beesten, een groep Neanderthalers kon er misschien weken van eten. Er moet zonder goede apparatuur en alleen wat primitieve wapens, een goede georganiseerde jacht zijn geweest van zowel de Neanderthaler als de Homo Sapiens. In je eentje is het bejagen van een gigant als de mammoet onmogelijk. Sommige wetenschappers denken dat de mammoet een van de eerste dieren is die door de mens (homoiden) is uitgeroeid, anderen denken dat het door klimaatverandering kwam. Het werd te warm voor de mammoet die volledig was aangepast aan het leven in de kou. Volgens de nieuwste inzichten zouden de mammoeten zich ongeveer 4,8 miljoen jaar geleden hebben afgesplitst van de voorouders van de Aziatische olifant, terwijl hun gemeenschappelijke voorouder zich ongeveer 7,3 miljoen jaar geleden heeft afgesplitst van de gemeenschappelijke voorouder met de Afrikaanse olifant. Dat betekent dus dat er in feite een nauwere verwantschap bestaat tussen de mammoet en de aziatische olifant dan tussen de afrikaanse en de aziatische olifant. De Latijnse naam “Mammut” wordt gegeven aan een andere familie van uitgestorven olifantachtigen, de mastodonten. Deze familie heeft zich al bijna 30 miljoen jaar geleden afgesplitst van die van de huidige olifanten en de mammoeten. De mastodont is dus niet bijzonder nauw verwant aan de mammoet. Omdat tijdens de ijstijd veel van het water op aarde bevroren was, waren sommige zeeën drooggevallen. Daardoor kon de wolharige mammoet zich verspreiden over grote delen van de wereld. De mammoeten hadden als woongebied toendra- en permafrostgebieden van noordelijk Europa, Azië en Noord-Amerika. Net als bij vele andere bewoners van deze streken het geval was, zoals de wolharige neushoorn, was het lichaam bedekt met een dichte en isolerende laag haar om het te beschermen tegen het koude klimaat. Het leefgebied was overigens volgens recentere inzichten wel koud maar niet zo koud dat er geen gras kon groeien, waarvan een mammoet naar schatting 180 kilo per dag nodig had. Ze hadden sterke kiezen om de taaie, harde grassen op de steppen te kunnen vermalen. Hoe zijn de mammoeten uitgestorven? De mammoet stierf waarschijnlijk vlak na het einde van de laatste ijstijd uit, zo’n 12.000 jaar geleden. Er bestaan sterke vermoedens dat bejaging door de mens hier een groot aandeel in had. Of dit inderdaad de oorzaak was of bijvoorbeeld de klimaatsverandering aan het eind van de ijstijd is nog steeds hét onderwerp van de hevige wetenschappelijke controverse. In de Siberische permafrost(gebieden nabij de polen en in het hooggebergte die nooit helemaal ontdooit zijn.) zijn nog aanzienlijke aantallen ingevroren mammoeten te vinden die voldoende goed geconserveerd zijn om een heleboel over de dieren te weten te komen, zelfs wat voor kleur haar ze hadden en hoe ze roken (als hedendaagse olifanten). Nederland een Mammoet-land? Ja! De grootste mammoetverzameling (7500 botten) ter wereld ligt in het Naturalis-museum te Leiden. Dat is te danken aan het onder water komen te staan van de Noordzee en de daarin gelegen Doggersbank. Wat tegenwoordig de Noordzee is, was tijdens de laatste ijstijd een boven de zeespiegel liggende vlakte. Doordat veel water was vastgelegd in de immense ijskappen lag de zeespiegel zo’n 150 meter lager dan tegenwoordig. Door het smelten van het ijs kwam deze vlakte geleidelijk onder water te staan. Het merendeel van de Noordzee heeft tegenwoordig een diepte van 100 tot 120 meter. Maar midden in de Noordzee ligt een reusachtige zandbank die nu zo’n 40 meter onder de zeespiegel ligt. Ten tijde van het smelten van de ijskap was deze Doggersbank een tijdlang een boven de rijzende zeespiegel uit stekende heuvelrug. De dieren die de vlakte bevolkten vluchtten hier naartoe. Toen ook dit laatste toevluchtsoord onder water kwam te staan verdronken grote massa’s dieren jammerlijk. Vissers die hun sleepnetten boven, of in de buurt van, de Doggersbank uitgooien halen regelmatig botten naar boven. Een groot deel daarvan is voor onderzoek aan Naturalis, te Leiden afgedragen. Ik vind de Mammoet een ongelooflijk interessant dier. Het is ontzettend groot, en kan tegen gelijkmatige klimaatsverschillen.
4. Waarom kon er geen leven op aarde komen? Vorming van het zonnestelsel: Ongeveer 4,55 miljard jaar geleden bewoog vanuit het centrum van ons melkwegstelsel een wolk van voornamelijk waterstof en helium. Onder invloed van supernova-explosies(verschijnsel waarbij een ster op spectaculaire wijze explodeert: een supernova-uitbarsting is herkenbaar aan de enorme hoeveelheid licht die erbij wordt uitgestraald.) gaat de wolk over in een protoplanetaire schijf (Een protoplanetaire schijf of proplyd is een accretieschijf die zich vormt rond een T Tauri ster.). Het grootste deel van deze materie klontert in het centrum samen tot wat tegenwoordig de zon is. Het overige gas en stof vormt planetoïden, die later uitgroeien tot planeten, waaronder de aarde. Hoe is de aarde ontstaan? Tijdens het samenklonteren van de planeet komen brokstukken regelmatig met elkaar in botsing, waarbij veel hitte vrijkomt. Als gevolg van kernreacties en continu inslaande meteorieten wordt de temperatuur hoger en uiteindelijk smelt de jonge planeet. Zware elementen zoals ijzer en nikkel zinken naar het middelpunt en lichtere materialen zoals silicium, aluminium en magnesium komen bovendrijven. Het duurt zo’n 100 miljoen jaar voordat deze materie een vaste massa begint te vormen. Het aardoppervlak koelt af en de aardkorst wordt gevormd. Als gevolg van vulkaanuitbarstingen vormen grote hoeveelheden vrijgekomen gassen van eenvoudige moleculen de eerste atmosfeer. Hieruit condenseert water dat samen met het gesmolten ijs van ingeslagen kometen de eerste zeeën vormt. Deze periode duurt van 4,6 tot 3,8 miljard jaar geleden en staat bekend als het Hadeïcum. In deze “oersoep” vormen zich, uit anorganische stoffen onder invloed van bliksem en kosmische straling, de eerste organische materialen zoals aminozuren en nucleotiden, welke later uitgroeien tot eiwitten en RNA, de bouwstoffen voor leven. 3,8 miljard jaar geleden ontstaan vlak onder het oppervlak van de oceaan de eerste levensvormen. Tussen 1,6 miljard en 600 miljoen jaar geleden ontwikkelen zich de eerste meercellige organismen. In de daaropvolgende 450 miljoen jaar ontstaan en verdwijnen als gevolg van platentektoniek verscheidene oercontinenten. 225 miljoen jaar geleden vormt alle landmassa één geheel (Pangaea). Rond 200 miljoen jaar geleden treedt er rifting op, waarbij tussen het noordelijke deel Laurazië en het zuidelijke Gondwanaland een zee ontstaat. Dit proces blijft doorgaan en rond 135 miljoen jaar geleden beginnen de continenten langzaamaan hun huidige vorm aan te nemen. Het is de tijd dat het land wordt bevolkt door de dinosaurussen, waar zo’n 65 miljoen jaar terug abrupt een eind aan komt, waarschijnlijk als gevolg van een meteorietinslag in de buurt van het huidige Chicxulub. Rond 550 miljoen jaar geleden is de ozonlaag dusdanig dik geworden dat er voldoende bescherming tegen UV-straling bestaat om leven op land mogelijk te maken. Hoe wist men 100% duidelijk wat de vorm van de aarde was? De aarde heeft de vorm van een bol. Dit werd eeuwen voor onze jaartelling al vermoed, onder andere door Pythagoras en Aristoteles, maar later raakte dit vermoeden in vergetelheid. Pas in de tijd van Columbus en Magellaan kon het oude idee dat de aarde bolvormig moest zijn door de lange zeereizen en cartografie bevestigd worden. Bij maansverduisteringen kan men uit het feit dat de schaduw van de aarde op de maan altijd cirkelvormig is, ook als de maan dicht bij de horizon staat, afleiden dat de aarde rond moet zijn. Wanneer is de aarde aan zijn eind? Volgens de meest geaccepteerde theorie heeft de aarde nog vijf miljard jaar te gaan voordat de planeet opgewarmd wordt tot zeker 2000 °C zodat de planeet in essentie een bol vloeibare magma wordt, of misschien wel helemaal opgeslokt wordt door de zon als deze een rode reus wordt. Vermoedelijk ontsnappen Mars en de andere buitenplaneten aan dit lot, maar ook daar zal de temperatuur zo sterk stijgen dat er geen aardse organismen kunnen leven. Als de mensheid of haar eventuele opvolgers nog bestaan zullen ze andere woonplaatsen buiten het zonnestelsel moeten opzoeken. Aarde bestaat ongeveer 4,6 miljard jaar, in het begin was er geen leven mogelijk o.a. door de hoge temperatuur. 3800 miljoen jaar geleden ontstonden de eerste eenvoudige vormen van leven. Leefden in het water, lucht geen O2. 2300 miljoen jaar geleden ontstonden de eerste bacteriën, hieruit ontwikkelden zich eencellige planten en eencellige dieren. Er kwam O2 in water en lucht. Zo kwamen er dieren op aarde. De exacte ouderdom van de Aarde is daardoor op dit moment niet nauwkeurig te bepalen. De wetenschap van dat de aarde rond is. -Bronnen: www.wikipedia.nl/mammoet /Sabeltandtijger /melkweg /aarde(planeet) /ijstijden /functie van tanden
www.google.nl (afbeeldingen) Charles Darwin /Sabeltandtijger /mammoet /schaduw van de aarde /levensduur aarde /Universele kenmerken http://aladin.bibliotheek.nl/?postcode=3722&bron=0&bibliotheek_naam=Bibliotheek+de+Bilt&knop_verwijs_door.x=71&knop_verwijs_door.y=14
http://www.willemwever.nl/?nav=adctRsHrGmKvKiG
Middagje bibliotheek bezoek. Hulp van de buurman. -Boeken: Aarde-James F. Luhr