AIDS

Voorwoord Sinds 1981 strijden er duizenden mensen tegen de vooroordelen, de angst en de pijn die aids met zich meebrengt. Gemiddeld overlijden er 200 mensen per jaar aan deze zenuwslopende ziekte. Allemaal kennen we de cijfers, de feiten. Maar wat houdt aids nu eigenlijk precies in? Velen onder ons kunnen deze vraag niet beantwoorden. En daarom gaat dit werkstuk over aids. Voor de mensen die niet weten hoe ze met aids om moeten gaan en uit respect voor die dappere strijders die elke dag weer geconfronteerd worden met hun ziekte; een gevecht tegen aids. Aids, wat is dat nou eigenlijk? Aids werd voor het eerst ontdenkt in Amerika in 1981. Aids staat voor Acquired Immume Deficiency Syndrome. · Acquired: tijdens het leven opgelopen, dus niet geërfd. · Immume: immuniteit – afweer(systeem) · Deficiency: tekort, verminderende functie · Syndrome: syndroom, de verschijnselen van een ziekte
Bij mensen met aids werkt het afweersysteem dus niet goed meer. Aids wordt veroorzaakt door het virus hiv (Humaan Immunodeficiëntie Virus). Het virus breekt het afweersysteem af. Het lichaam wordt daardoor vatbaar voor onbenullige ziektes waar het normaal wel tegen bestand zou zijn. Boven: Een hiv-virus. Normaal heeft het virus geen kleuren, dit is om de verschillende onderdelen aan te geven. Normaal als een virus het lichaam binnentreedt, maken de witte bloedcellen zich klaar voor een aanval. De witte bloedcellen die passen op het virus vermenigvuldigen zichzelf en scheiden een antistof af die het virus doodt. De witte bloedcellen hebben dan hun taak erop zitten en sterven, op een paar na. Die blijven als een soort van ‘herinnering’ achter in je lichaam. Je bent dan immuun voor de ziekte. Bij het Hiv-virus is er een groot verschil; het vernietigt precies die cellen van het afweersysteem die de antistoffen maken tegen virussen. Het virus dringt door tot in de chromosomen van die witte bloedcellen. Als de cellen zich dan vermeerderen komen er steeds meer zieke cellen en steeds minder gezonde. Zo kan het aids-virus het hele afweersysteem beïnvloeden en ervoor zorgen dat het lichaam geen tijd meer heeft om andere virussen te bestrijden. Een ziekte als longontsteking of diarree kan dan al dodelijk zijn. Aids-patiënten sterven dus niet aan aids zelf, maar aan andere infectieziekten. De incubatietijd varieert van 6 maanden tot 7 jaar of zelfs meer. Verreweg de meeste mensen die besmet zijn met het virus zijn gezond en blijven dat misschien ook. Juist dat maakt de ziekte zo gevaarlijk. Je kunt niet aan iemand zien of hij wel of niet besmet is. Daarom is het heel belangrijk dat je op een veilige manier handelt.
Besmetting, hoe vindt dat plaats? Het hiv-virus kan overgedragen worden door bloed, sperma, vaginaal vocht en voorvocht. De kans op infectie bestaat bij onveilige handelingen met deze lichaamsvochten. Maar wat zijn onveilige handelingen? Onder onveilige handelingen moeten we de volgende dingen verstaan: · onveilig seksueel contact (dus geslachtsgemeenschap zonder condoom) · het inspuiten van eerder gebruikte naalden of spuiten bij drugsgebruik · overdracht van seropositieve moeder op het kind (zie blz. 8) De kans om aids te krijgen door een bloedtransfusie is in Nederland vrijwel uitgesloten. Sinds juli 1985 worden alle bloeddonaties door testen gecontroleerd op antistoffen tegen hiv. Besmet bloed wordt niet gebruikt. Waardoor wordt het hiv-virus dan nog meer niet overgedragen? · niet door huidcontact (bijvoorbeeld een hand geven) · niet door (tong)zoenen · niet door toilet en gebruiksvoorwerpen · niet door adem, hoesten, niesen, etc. · niet door eerste hulpverlening · niet door insecten · niet via etenswaren · niet via zwemwater en sauna’s
Je kunt dus gewoon met iemand met hiv of aids om blijven gaan. Voor de patiënt zelf is er wel een gevaar; ze lopen het risico besmet te worden met infectieziekten die hun dood kunnen betekenen. Juist voor hen kan lichamelijk contact en steun heel belangrijk zijn. Want zoals een 10-jarig aids-patiëntje zei op de Wereld Aids Dag: “Wij zijn ook gewoon mensen. We kunnen lopen, we kunnen praten en we kunnen eten.” Je bent seropositief, en dan? Als je denkt dat je misschien seropositief bent, kan een hiv-test uitkomst bieden. Maar wat houdt zo’n test nou precies in? Bij de hiv-test wordt het bloed getest op de aanwezigheid van antistoffen tegen het virus. Als je denkt dat je risico hebt gelopen, kun je je na 6 maanden laten testen op die antistoffen. Na 10 dagen ontvang je dan de uitslag: positief of negatief. Het is een beetje verwarrend, maar een negatieve testuitslag betekent dat er geen hiv-virus in het lichaam aanwezig is. Een positieve uitslag betekent dus dat er wel virus in je bloed aanwezig is; je bent seropositief. En dan? Het horen van een positieve testuitslag roept vaak veel onzekerheden en vragen op. Hoe ziet mijn toekomst eruit? Hoe zullen mijn partner, familie, vrienden en ook mijn baas erop reageren als ze het horen? Heb ik nog wel recht op verzekeringen? Daarom is het heel belangrijk om psychosociale ondersteuning te krijgen. De huisarts zorgt na het horen van zo’n uitslag voor een specialist op dit gebied. Maar waar kun je de test nou eigenlijk laten doen? Voor een hiv-test kun je terecht bij je huisarts, de Gemeentelijke Geneeskundige Dienst (GGD), bij SOA-poliklinieken en het Rutgershuis. Ook bestaat er tegenwoordig de hiv-zelftest. Dan kun je thuis zelf je bloed of speeksel testen op hiv-antistoffen. Deze methode is echter niet altijd even betrouwbaar, en een positieve uitslag moet worden bevestigd door de huisarts. Ook is er geen opvang bij het horen van de uitslag. Ga daarom liever langs een betrouwbare testplaats in de buurt. Homo’s en aids, een onafscheidelijke combi? Er is een algemeen misverstand over homo’s en aids. Vroeger dacht men dat alleen homoseksuele mannen aids konden krijgen. Dit was vooral het geval doordat de eerste slachtoffers alleen mannen waren en dan vooral homo’s. Dit is echter niet waar. In hoeverre homo’s meer kans hebben op aids is nog niet helemaal zeker, maar we weten wel dat aids geen ziekte is die zich beperkt tot de groep van homoseksuele mannen. Wel zijn zij echter een groep met een verhoogd risico, omdat een aantal onder hen veel wisselende, onveilige contacten heeft. Ook is de anus erg gevoelig voor het hiv-virus en zorgt ervoor dat er gemakkelijker een besmetting plaats vindt. Maar lopen lesbiennes dan hetzelfde risico als homoseksuele mannen? Nee, absoluut niet. De kans dat 2 vrouwen elkaar besmetten tijdens geslachtsgemeenschap is erg klein. Dit is omdat de kans dat vaginaal vocht bij de ander in het lichaam komt niet hoog ligt. Ook is de concentratie hiv erg laag in vaginaal vocht. Dit betekent echter niet dat vrouwen het virus niet over kunnen brengen. Ook vrouwen en lesbische vrouwen moeten veilig vrijen. De verspreiding van het virus is ooit bij homoseksuele mannen begonnen, maar is uitgegroeid tot een algemene ziekte met gevaar voor iedereen. Seropositief en toch zwanger, verantwoord? De kans dat het virus zich ontwikkelt ligt laag, maar het dragen van een besmetting brengt andere gevaren met zich mee. Behalve dat je andere mensen kunt besmetten tijdens geslachtsgemeenschap, is er ook een mogelijkheid dat de besmetting tijdens een zwangerschap wordt over gedragen op het kind. Omdat het bloed van de moeder gedurende de 9 maanden van de zwangerschap met het ongeboren kind in verbinding staat, kan de moeder het kind gemakkelijk besmetten. Ook kan het nog na de geboorte via de moedermelk worden doorgegeven. Daarbij heeft een seropositieve vrouw die zwanger is een grotere kans om zelf aids te krijgen. Ook voor mannen bij wie antistoffen zijn aangetroffen geldt dat ze voorlopig beter niet aan kinderen kunnen denken. Aids, is dat al te genezen? Helaas is aids nog steeds niet te genezen. Hoe droevig het ook klinkt, meer dan negentig procent van de aids-patiënten overlijdt binnen 5 jaar. Wel is er een aanzienlijke vooruitgang. Sinds 1996 zijn er nieuw medicijnen beschikbaar. Ze genezen niet, maar remmen de vermenigvuldiging van het hiv. Daardoor kunnen mensen met hiv langer ziektevrij blijven en langer leven. De behandelingen zijn zwaar en langdurig. Ook heeft het veel lange termijn bijwerkingen. Voor de aids-epidemie in ontwikkelingslanden is er nog steeds geen geneesmiddel; er is gewoon weg geen geld. Er wordt nu onderzoek gedaan naar een betaalbaar en effectief vaccin, zodat ook daar straks de mensen geholpen kunnen worden. Het aids-fonds steunt onderzoek naar medicijnen zoveel mogelijk. Als de techniek zich zo blijft ontwikkelen, zal in de toekomst een goed medicijn tegen aids worden gevonden. Misschien zelfs een vaccin, wat ervoor kan zorgen dat aids volledig uitsterft. Een vaccin is een inentingsstof die tegen bepaalde ziekmakende bacteriën en virussen beschermt. Als iedereen zou worden ingeënt, heeft het hiv-virus geen kans meer. Maar voorlopig is dat nog niet aan de orde, en moeten wij zelf zorgen dat we geen risico lopen. Take care of yourself!
Het Aids-fonds, waar is die mee bezig? Het aids-fonds is een fonds met een missie; werken aan een wereld zonder aids. Het aids-fonds bevordert de ondersteuning van mensen met hiv/aids op medisch, psychosociaal, en maatschappelijk terrein en door directe financiële hulpverlening. Het gaat een mondiale strijd aan met aids. Nog steeds zit de grootste angst tussen de oren. Maar is die angst wel nodig? Daar wil het aids-fonds graag informatie over geven. Daarom is dat ook een van de onderdelen van het stappenplan “vandaag, morgen en overmorgen”. Dat plan komt in het algemeen op het volgende meer: Vandaag Vandaag verwijst naar de ondersteuning van de mensen met hiv. Er moet worden gezorgd voor begeleiding en vooral medicijnen. Ook wordt er een bijdrage geleverd aan menswaardig leven met hiv. Bijvoorbeeld onderzoek naar een vaccin moet vandaag nog gebeuren. Het internationale teken van het aids-fonds; de Red Ribbon. Morgen Morgen gaat om voorlichting. Juist in een tijd waarin mensen denken dat het allemaal wel meevalt en de dreiging van aids lijkt af te nemen, is dat erg belangrijk. Ook in ontwikkelingslanden is dat het geval. Ten onrechte wordt soms de indruk gewekt dat investeren in voorlichting en preventieactiviteiten in deze landen ‘dweilen met de kraan open’ zou zijn. In landen zoals Oeganda en Thailand is gebleken dat voorlichting kan leiden tot afname van het aantal slachtoffers. Overmorgen Wie aan overmorgen durft te denken, droomt van een wereld zonder aids. Een droom die alleen waarheid kan worden als we er in slagen een effectief en betaalbaar vaccin te vinden. Voor informatie en vragen kun je terecht bij de Aids Soa Infolijn: 0900 - 204 204 0. Of bij de Hiv-lijn: De angst voor aids, besmet het meest? Aids is een van de grootste vijanden van de mens. Als je eenmaal besmet bent, kom je er niet meer van af. Mensen zijn bang voor deze ziekte. Maar is dat nou wel nodig? Aids heb je zelf in de hand. Zolang je op een veilige manier handelt, loop je geen risico op de ziekte. Per jaar overlijden er ongeveer 100 maal zoveel mensen door tabak en ook het verkeer leidt tot duizenden sterfgevallen per jaar. Ons verstand zegt ons dat er veel meer dingen zijn die gevaarlijker zijn dan aids, maar angst en bezorgdheid zorgen ervoor dat we niet naar ons verstand luisteren. Daardoor gaan we ondoordacht handelen. We kunnen aids-patiënten niet genezen, maar we kunnen hen wel helpen een stukje van de ziekte te overwinnen. Nog steeds bestaan er veel vooroordelen over seropositieve mensen. En hoewel wij al een stuk beter met aids-patiënten omgaan, moet er nog steeds veel veranderen. De homoseksuele mannen hebben met pijn en moeite een plek weten te bemachtigen in onze samenleving. Daar hebben ze jaren voor geknokt. Maar toen kwam de ziekte aids, eerst ook wel GRID (Gay Related Immune Deficiency, oftewel een afweer tekort bij homoseksuele mannen) of homokanker genoemd. Een groot aantal mensen beschouwen homoseksuelen opnieuw als een groep mensen met een afwijking. Ze worden van alle kanten geconfronteerd met angst, minachting en afwijzing. Toch is de bevolking al een stuk toleranter geworden en heeft de ziekte min of meer geaccepteerd, maar nog steeds wordt een aids-patiënt raar aangekeken. Een van de redenen hiervan is, is dat er nog steeds niet alles over de ziekte bekend is. Verstandige voorlichting is het sterkste wapen tegen de verspreiding van het aids-virus. Want kennis is macht.