Semmelweis

Semmelweis Ignaz Phillip Semmelweis (1818-1865) was een jonge Hongaarse arts die ontdekt had waarom zoveel vrouwen vlak na de bevalling sterven. Ze stierven allemaal aan kraamvrouwenkoorts, in die tijd een heel gewone ziekte. Maar deze ziekte eindigde meestal wel in de dood. Hij werkte in een algemeen ziekenhuis in Wenen, op de eerste afdeling van de kraamafdeling. De vrouwen die last krijgen van kraamvrouwenkoorts krijgen eerst last van koorts, dan dorst en daarna een hele zwakke snelle pols. Ze krijgen ook paarsblauwe vlekken op hun huid. Bij ontleding krijgen ze last van ontstoken organen en haarden met pus. Semmelweis vindt het absurd dat zoveel vrouwen sterven aan kraamvrouwenkoorts. Hij praat erover met zijn chef professor Klein, maar die wuift zijn gedachte weg en zegt dat het altijd al zo geweest is. Op een dag slaat de koorts heftiger toe dan op andere dagen en Semmelweis vraagt zich af hoe dat komt. Er zijn twee afdelingen, alleen afdeling 1 heeft een erg slechte reputatie. Dan besluit Semmelweis om alle zaken even op een rijtje te zetten. Hij schrijft alle geboorten op en alle sterfte op. ’s Ochtends moet Semmelweis altijd samen met de studenten sectie verrichten op het lichaam van een jonge moeder die de avond of nacht ervoor overleden is. Hij probeerde zo ook de ziekte te ontdekken. Dat was op de eerste afdeling, op de tweede afdeling waren er kraamvrouwen die vrouwen hielpen bij de bevalling. Er sterven ongeveer 30 % van de moeders van de eerste afdeling aan kraamvrouwenkoorts, Semmelweis is de enige die erin lijkt te verdiepen en zorgt er ten slotte voor dat de commissie op zoek gaat naar de oorzaak. Die concludeert dat overbevolking op de eerste afdeling de oorzaak is. Volgens Semmelweis is dat niet het geval en liggen er op de tweede afdeling meer vrouwen op een kleiner plek. Op de eerste afdeling werken ook studenten en op de tweede afdeling werken vrouwen die opgeleid worden tot voedvrouw. Zij doen geen secties dus die kunnen niet besmet worden met het virus. Om de oorzaak te achterhalen bedacht Semmelweis hypothesen. Dat betekent dat je onbewezen stellingen hebt die je nog moest testen aan feiten. Zo ontdekt hij bijvoorbeeld dat op afdeling twee alle vrouwen op hun rug liggen als ze gaan bevallen en op afdeling één op hun zij. Hij veranderde de zijligging in rugligging maar toch daalde de sterfte niet, dit was dus niet de oorzaak. Verder was het enige verschil nog dat op de eerste verdiepingen studenten werken. Volgens professor Klein ligt dat aan de buitenlandse studenten en opslaat die. De sterfte daalt inderdaad, maar komt ook weer terug. Vrouwen die op straat bevallen, krijgen geen last van kraamvrouwenkoorts. Maar dat maakt voor de praktijk niets uit, er gebeurt tenslotte iets in de praktijk en niet erbuiten. Dan gebeurt er iets opmerkelijks waaruit hij de conclusie kan trekken wat de oorzaak kan zijn. Zijn vriend Kolletschka overlijdt doordat ie met een mes is geprikt door een onvoorzichtige student. Hij is overleden aan bloedvergiftiging. De organen en weefsels zijn op dezelfde manier aangetast als bij de vrouwen op wie hij sectie had verricht na overlijden aan kraamvrouwenkoorts! Zonder dat Semmelweis het doorhad gebruikte hij een methode die voor de wetenschappers tegenwoordig standaard is: de wetenschappelijke methode. Een onbewezen veronderstelling is een hypothese. Op de grond van de hypothese doe je een voorspelling. Hieronder staat het schema van de wetenschappelijke methode. Hypothese verwerpen Semmelweis besloot een paar dingen te veranderen. Duidelijk was dat de oorzaak de onhygiënische manier van handelen was. Vieze vingers van studenten van eerdere secties waren fataal voor de zwangere vrouwen. Vanaf dat moment moest iedereen na het verrichten van een sectie zijn handen wassen met zeep en chloorwater totdat de lijkengeur verdwenen was. Van de 30 op 100 vrouwen die stierven aan kraamvrouwenkoorts was dat gedaald tot 18 op de 100 en een paar maanden later zelf 1 op de 100. Toch kwam er nog een keer een tegenvaller voor het ziekenhuis. Op een dag stierven 12 van de 13 vrouwen aan kraamvrouwenkoorts. De oorzaak: een van hen bleek bij onderzoek baarmoederhalskanker te hebben met etter. Semmelweis kwam direct met de goede conclusie dat kraamvrouwenkoorts niet alleen voorkomt uit dode lichamen maar ook van elke etterende verwondingen van levenden. Daarna moest iedereen na elk onderzoek zijn handen wassen met chloor. Ondanks dat Semmelweis gelijk heeft, krijgt hij die niet. Niemand gelooft hem en verklaart hem voor gek. Ze besteden totaal geen aandacht aan hem. Hij werd twee keer ontslagen omdat hij zijn professors uitmaakte voor moordenaars en omdat hij gelijk wilde hebben. Uiteindelijk besluit hij om in Boedapest te gaan werken. Hij werd daar helemaal gek. Op 13 augustus 1865 overlijdt hij op 47-jarige leeftijd in een Weens krankzinnigensticht aan een bloedvergiftiging. Toch is zijn werk niet voor niets geweest. Hij bewees dat hygiëne effectief is bij het voorkomen van infectieziekten.
Mening: Ik vond het indrukwekkend om te zien, dat zoiets groots eigenlijk de oorzaak van zoiets kleins is. Ik vind het ook vreemd dat ze zo verschrikkelijk onhygiënisch waren vroeger. Het lijkt mij niet meer dan logisch dat je simpel je handen wast na een onderzoek. Lijkt me voor jezelf ook lekkerder. Ik vind het jammer dat mensen niet serieus worden genomen. Als dat wel zo was gebeurd, hadden we een hoop doden kunnen besparen. Toch vind ik het knap van een man als Semmelweis dat ie ondanks dat hij geen gelijk krijgt toch doorzet. En ik kijk er niet raar van op dat hij gek werd. Bronnen: Ik heb gebruik gemaakt van mijn boek Solar blz. 91 t/m 96, het internet (voor het plaatje) en mijn aantekeningen over de film.