Ruimtevaart

Ruimtepak

Astronauten hebben een speciaal pak nodig omdat er in de ruimte geen lucht is, en lucht heb je nodig omdat daar zuurstof inzit. De lucht drukt overal op ons lichaam. Zonder die druk zou bijvoorbeeld het gas dat in je bloed zit gaan borrelen en zouden we sterven. Een ruimtepak vervangt de lucht en zorgt voor druk op het lichaam van de astronaut, voor zuurstof en bescherming. Om dit allemaal tegelijk te kunnen doen,is een ruimtepak erg zwaar en lomp. Een ruimtepak met een rugzak weegt algauw 103 kilo. Gelukkig heeft het in de ruimte geen gewicht. Het onderste en het bovenste deel van een ruimtepak kan je aan elkaar klikken, netzo als de
handschoenen en de helm. Hoewel het in de ruimte erg koud is, zouden astronauten het te heet krijgen als hun lichaamswarmte niet kon ontsnappen. Daarom dragen ze direct op hun huid onder het ruimtepak een ander pak dat vol met buisjes zit. Door die buisjes stroomt water dat de lichaamswarmte opneemt. Het stroomt dan naar de rugzak, waar de
warmte de ruimte in wordt gestraald. De astronaut draagt zijn voorraad zuurstof en water in zij rugzak op de rug. Deze rugzak wordt het Portable Life Support System (plss) genoemd. De voorraden die in de rugzak zitten zijn genoeg voor zes uur in de ruimte. De astronaut kan vanuit zijn helm naar buiten kijken, er zit een donker vizier op de helm om de schadelijke ultraviolette stralen van de zon tegen te houden. Door de helm kan je niet praten of horen daarom dragen de astronauten een speciale binnenhelm met een kleine microfoon en koptelefoon. In de ruimte moet de astronaut nagaan of zijn pak goed werkt. Op zijn borst heeft hij een controlepaneeltje. Als de zuurstof of water op begint te raken, of als er een ander probleem is, gaat er een lampje branden. In de luchtsluis van de raket of shuttle worden voorraden zuurstof en water bewaard.

Voedsel voor astronauten

Dit wil je ook lezen:

Online oplichting

Ruimtevaarders zaten altijd met het probleem hoe zij voldoende voedsel konden meenemen. Zij hadden vooral problemen bij het beperken van het gewicht en bij het vinden van een manier om voedsel tegen bederf te beschermen. Het was niet alleen het probleem dat het voedsel lang houdbaar bleef maar het moest ook genoeg voedingswaarde behouden om ondervoeding te voorkomen. Onderzoekers probeerden op allerlei verschillende manieren het voedsel zo goed mogelijk te maken. Ze letten bijvoorbeeld ook op de smaak. Een astronaut had tijdens een ruimtevlucht op 20 april 1962 een tube appelmoes meegenomen de ruimte in. Hoewel hij geen enkele moeite had de appelmoes door te slikken, zij hij dat het niet echt smakelijk was. Er werden nieuwe technieken toegepast om het voedsel nog beter te krijgen. Op een latere vlucht werden hapklare voedselbrokjes getest. Dit zag eruit als samengeperst voedsel in de vorm van dobbelsteentjes dat door het speeksel in de mond, tijdens het kauwen weer de normale vorm aannam. In deze vorm kwamen voedselproducten beschikbaar zoals: kaneel, toost, sandwich en diverse soorten samengeperste gebakjes. Deze voedselproducten waren vacuüm verpakt in een plastic zak met een viertal dunne lagen plastic. Die dienden ter bescherming tegen vochtigheid, verlies van smaak, het binnendringen van zuurstof en bacteriën. Dit voedsel overleefde de lancering zonder uiteen te vallen, was voor bijna onbepaalde tijd houdbaar en dat bestond uit genoeg voedingswaarde. Maar ondanks de zorgvuldigheid waarmee het gemaakt was bleef het voor de astronauten een onsmakelijk hapje. Tegen het einde van het testen van dit voedsel was het dan ook duidelijk dat het noodzakelijk was om ook dit voedsel te verbeteren. Om er voor te zorgen dat het voedsel bijna hetzelfde zou zijn als op de aarde bedachten voedseldeskundigen de “vriesdroog-methode’’. De vriesdroog-methode is een proces waarbij het vocht werd verwijderd uit een snel ingevroren voedselproduct zonder merkbare veranderingen in vorm, kleur of smaak. Het gevriesdroogde voedsel is buitengewoon licht van gewicht. En het bezit nog maar 2 procent van zijn oorspronkelijke vochtgehalte. Om de smaak van het voedsel nog beter te maken waren sommige raketten uitgerust met een warm-koud watervoorziening waarmee de astronauten hun hapjes en drankjes konden vermengen. Elke dertig minuten kon het water in het reservoir verwarmd worden tot 66 graden Celsius. Via een vast watertoevoertoestel kon er elke keer 28 gram heet water verkregen worden. Om de 24 minuten konden de astronauten 170 gram koud water gebruiken, met een temperatuur van 7 graden Celsius. Voor elke astronaut was er ca. 0,65 kilo voedsel per dag beschikbaar. Toch na al deze aanpassingen werd er door de astronauten nog steeds geklaagd over de eenzijdigheid van het eten. Er moest dus toch nog weer het één en het ander worden veranderd want zonder aangename aroma’s om de eetlust op te wekken en een betere smaak van de voedselproducten, zouden de astronauten hun eetlust verliezen. Na enige aanpassingen kon de astronaut uit enkele menu’s zijn keuze maken. De astronauten hadden ook vaak kauwgom aan boord en een tandenborstel voor na de maaltijd. Om de verpakking van het voedsel te vereenvoudigen is het gevriesdroogde voedsel nu verpakt in zogeheten ‘Space Shuttle Schaaltjes’ die vierkant van vorm zijn. Het huidige Space Shuttlemenu bestaat uit meer dan 70 verschillende voedselproducten en 20 verschillende soorten dranken. De Shuttle bemanningsleden hebben hierdoor elke dag een zeer gevarieerd menu, dat zich dan uiteindelijk na zes dagen herhaalt. De provisiekast bevat voldoende extra voedselproducten die tussen de maaltijden door kunnen worden genuttigd,zoals snacks en drankjes.Hoe meer ervaring men opdoet met de bemande ruimtevaart, des te beter de voedselvoorziening voor de bemanningen zal worden. Zelfs nu worden er nog steeds betere en nieuwere voedselproducten ontwikkeld.

Zwaartekracht

Wanneer je in de lucht springt of je gooit een bal in de lucht komt hij altijd terug op de grond. Dat komt door een kracht die je niet kan zien maar er wel is, die kracht noem je zwaartekracht. Door de zwaartekracht moet je ook heel veel moeite doen om in de ruimte te komen. Je moet dan een snelheid bereiken van zo’n 40000 kilometer per uur. De enige motoren die zo’n snelheid kunnen bereiken (en die ook nog in de ruimte werken) zijn raketmotoren. Raketmotoren doen het vooral zo goed omdat ze de zuurstof die ze nodig hebben zelf meenemen soms in een vloeibare vorm. De motoren van een vliegtuig zijn niet geschikt, omdat ze zuurstof die ze nodig hebben uit de lucht halen en als je heel hoog in de ruimte bent is er geen zuurstof meer. Zodra de raketten de zwaartekracht van de aarde wisten te overwinnen werd de maan het volgende doel. Een volstrekt nieuwe wereld om te onderzoeken.

Wanneer je in de lucht springt of je gooit een bal in de lucht komt hij altijd terug op de grond. Dat komt door een kracht die je niet kan zien maar er wel is, die kracht noem je zwaartekracht. Door de zwaartekracht moet je ook heel veel moeite doen om in de ruimte te komen. Je moet dan een snelheid bereiken van zo’n 40000 kilometer per uur. De enige motoren die zo’n snelheid kunnen bereiken (en die ook nog in de ruimte werken) zijn raketmotoren. Raketmotoren doen het vooral zo goed omdat ze de zuurstof die ze nodig hebben zelf meenemen soms in een vloeibare vorm. De motoren van een vliegtuig zijn niet geschikt, omdat ze zuurstof die ze nodig hebben uit de lucht halen en als je heel hoog in de ruimte bent is er geen zuurstof meer. Zodra de raketten de zwaartekracht van de aarde wisten te overwinnen werd de maan het volgende doel. Een volstrekt nieuwe wereld om te onderzoeken.

De maan onderzoeken

De onderzoekers lieten ruimtevaartuigen op de maan landen en maakten foto’s. Een voorbeeld van een ruimtevaartuig was bijvoorbeeld de maanauto, die maanauto noemden ze de Lunar Rover hij leek op een open jeep. Hij had 4 uitklapbare wielen en liep op batterijen. De astronauten namen camera’s en radio’s mee om in contact te blijven met de aarde en de derde astronaut die in een baan om de aarde was achtergebleven. De maanauto reed maar 14 kilometer per uur, maar hij hielp de astronauten toch behoorlijk ver van hun lander af te komen. Bij het laatste bezoek reed de maanauto alles bij elkaar bijna 34 kilometer. Door te onderzoeken kwamen ze erachter dat de temperatuur op de maan overdag flink kan oplopen tot ongeveer 100 graden Celsius en ’s nachts is het er heel erg koud namelijk zo’n –150 graden Celsius. En de maan heeft een heel ander landschap dan de aarde. Het oppervlak van de maan is niet glad. En er zijn flinke hoogteverschillen. In 1700 konden de eerste sterrenkundigen al met hun kleine sterrenkijkers duidelijk donkere vlekken op de maan zien. Ze dachten dat het zeeën vol water waren. Net als op de aarde. Ze noemden elke donkere vlek op de maan daarom ”mare”. Dat betekent:Zee. In de maanzeeën is echter geen druppel water te vinden. Het zijn overblijfselen van uitgedoofde vulkanen. Toen die nog werkten, stroomde er lava over de maan. Het stolde tot vlakke, donkere steenwoestijnen. De astronauten deden op de maan ook onderzoek naar het binnenste van de maan daardoor weten we nu dat de maan van binnen uit lagen bestaat. De buitenste laag is 60 centimeter dik en bestaat uit vast gesteente. Onder de ‘maankorst’ zit een laag vloeibaar gesteente magma. Het binnenste van de maan is een kern van gloeiende metalen: ijzer en nikkel. De maan zag er miljarden jaren geleden heel anders uit. Werkende vulkanen en grote inslagen van meteorieten zorgden ervoor dat de bodem steeds in beweging was. De maan lijkt nu op een roerloze steenklomp. Toch is de bodem nog steeds in beweging. In de korst komen ‘maanbevingen’ voor. Dat weten we omdat astronauten een ‘maanbevingsmeter’ op de maan achterlieten. Die stuurde per radio metingen van bevingen door naar de onderzoekers op aarde.

De astronauten namen vaak stenen mee van de maan. Door die te onderzoeken weten wetenschappers nu veel meer van de maan als vroeger. Zo zijn ze erachter gekomen dat de maan bijna net zo oud is als de aarde zelf namelijk zo’n vijf miljard jaar oud. Ze zijn er alleen naar al die onderzoeken nog steeds niet over uit hoe de maan nou eigenlijk is ontstaan, en dat geldt voor heel veel planeten.

Tot slot

Ze hebben ook onderzocht of er mensen op de maan kunnen leven en uit onderzoek is gebleken dat zelfs dat mogelijk is. Als er maar lucht is waar de mensen moeten wonen en werken. De gebouwen moeten de mensen kunnen beschermen tegen de hitte en kou en ze moeten dik en sterk genoeg zijn om bestand te zijn tegen inslagen van meteorieten .Telkens als er dan iemand vanuit zo’n gebouw naar buiten wil moet hij een ruimtepak aantrekken en zuurstof uit flessen inademen. Misschien zullen er ooit fabrieken op de maan zijn. Veel geleerden hebben daar al plannen voor gemaakt. Maar het kost zoveel geld, dat niemand weet of er echt ooit fabrieken kunnen staan en of er mensen kunnen wonen.

Ik heb voor het onderwerp techniek en samenleving gekozen omdat door alle ruimteonderzoeken en ruimtereizen nu veel meer bekend is over het heelal, en ze bedenken steeds nog weer nieuwe en betere technieken.