Tornado

Ontstaan van een tornado Een tornado ontstaat meestal op land als er warme, vochtige lucht in de lagere atmosfeer is en koude, droge lucht daarboven. De warme lucht probeert te stijgen en probeert een gat te boren in de koudere lucht. Het kan zelfs zijn dat de warme lucht een tijdje opgesloten zit in de koude lucht, maar in de meeste gevallen breekt de warme lucht er toch door heen en kan stijgt daardoor snel op. dit noemen ze een ‘updraft’. De lucht die naar boven stroomt, koelt heel snel af. Daardoor zakt die lucht weer naar beneden: de ‘downdraft’. Beneden wordt de lucht weer opgewarmd. In een storm zitten er heel wat updrafts en de downdrafts. Deze 2 luchtstromen draaien om elkaar heen. De wolken boven daarboven veranderen in een grote bewegende massa. Zo komt er een flinke storm. De luchtstromingen draaien linksom de as of rechtsom, dat hangt ervan af aan welke kant je van de evenaar bent. Er komen ook verticale bewegingen voor, die zorgen voor een zuigeffect. Het wordt pas echt gevaarlijk als er maar 1 ‘updraft’ en ‘downdraft’ is. Een onweersbui waarin dit voorkomt, heet een ‘supercell’. Een supercell kan je gemakkelijk herkennen: je ziet dan in de lucht heel erg veel dreigende onweerswolken die 20 kilometer hoog kunnen worden en 32 kilometer breed. Doordat supercellen een lange levensduur hebben, krijgen de hagelstenen binnen in de onweerswolken genoeg tijd om heel groot te worden. Na een tijd gaat de supercell steeds harder draaien. Vooral in het midden draait het heel hard. Zo hard dat alle lucht uit het midden verdwijnt. Nu ontstaat er een tornado. De tornado groeit en wordt steeds groter. Totdat hij de grond raakt en de hele onweersbui met zích meedraait. De Fujita schaal Het is heel moeilijk om de kracht van een tornado te meten omdat: • je moet juist op het goede moment daar zijn . • en je moet de juiste materialen hebben want ze moeten kunnen weerstaan aan de verwoestende kracht van de tornado.
Ted Fujita Maar er is toch een man die iets uitgevonden heeft om de kracht of de windsnelheid te bepalen: Ted Fujita. Deze man meet de windsnelheid op een heel speciale manier. Hij gaat naar de plaats waar de tornado is gepasseerd en hij kijkt hoeveel schade de tornado heeft gemaakt en daar neemt hij zijn conclusie uit hoe groot en hoe snel de tornado ging. Dus hij gaat in de schade opzoek naar een bepaald patroon en daar uit besluit hij de naam van de tornado. Dus hij heeft al de namen en de snelheden van de tornado’s in een schaal geplaatst “de fujita schaal” of de F-schaal. Nadelen Maar toch is de F-schaal niet zo heel goed omdat hij is op de schade gericht en daarom niet zo nauwkeurig. Want als de zelfde tornado in een stad of platteland komt dan krijgt die zelfde tornado een heel andere naam. En de snelheden in de schaal zijn maar ruw geschatte tijden. Alternatieven Maar deze schaal wordt wereldwijd gebruikt gewoonweg omdat er geen andere methodes zijn. Maar de echte mensen die elke dag achter de tornado’s aan zitten hoeven deze schaal niet te gebruiken omdat zij bekijken gewoon weg de grote van de tornado. De schaal: F-rank Wind snelheid Schade
F0 64 tot 116 kmh Lichte schade. Schade aan schoorstenen, takken kunnen afbreken en slecht gewortelde bomen kunnen ontworteld worden en er is schade aan wegwijzers. F1 117 tot 180 kmh Matige schade. De dakpannen vallen van het dak, woonwagens worden omvergeblazen en bewegende auto's worden van de weg geblazen. F2 181 tot 253 kmh Aanzienlijke schade. Daken worden van huizen afgerukt, woonwagens worden vernietigd, grote bomen worden gesnoeid of ontworteld en lichte objecten worden gevaarlijke projectielen. F3 254 tot 331 kmh Zware schade. Daken en muren van sterke huizen kunnen vernietigd worden, treinen worden uit de rails geblazen, bijna elke boom wordt ontworteld, zware auto's worden opgetild en door de lucht gegooid. F4 332 tot 418 kmh Verwoestende schade. Sterke huizen worden opgetild, gebouwen met slechte fundering worden weggeblazen, auto's veranderen in gevaarlijke projectielen. F5 419 tot 507 kmh Ongelofelijke schade. Sterke huizen worden van hun fundering opgetild en door de lucht gedragen. Projectielen ter grootte van een auto vliegen door de lucht, bomen vliegen ook door de lucht, ongelofelijke dingen gebeuren. F6 508 kmh en sneller Niet-reele schade. Een F6 tornado is nooit waargenomen. Dit is een theoretische waarde voor de sterkste tornado die mogelijk is. Tonado alley: Tornado’s kunnen overal zowat voorkomen maar toch komen ze op bepaalde plaatsen in de wereld toch vaker voor dan andere plaatsten. Dit heeft alles te maken met de weersomstandigheden. Zo zijn er in Amerika in alle staten al tornado’s toegeslagen maar in Alaska zijn er zeer weinig tot haast geen tornado’s per jaar en in Oklahoma zijn er zeer veel tornado’s per jaar. Zo heeft men in Amerika een gebied waar er zeer veel tornado’s passeren en dat gebied word dan ook de tornado alley genoemd. Dit gebied loopt ongeveer van West-Texas tot North-Dakota ( zie ook afbeelding ). Dit gebied is zeer groot, namelijk 1600 kilometer lang en 950 kilometer breed. Het is geen officieel gebied met als gevolg dat er wel eens staten toegevoegd of weggelaten worden, maar het is zeker dat grote stukken van de staten Texas, Kansas en Nebraska deel uitmaken van de tornado alley. De reden van de vele tornado’s in de tornado alley is vanwege de ideale weersomstandigheden voor tornado’s. Het reliëf van het oppervlak is redelijk vlak waardoor er makkelijk vochtige warme lucht van de golf van Mexico naar het noorden kan gaan en daar botst tegen de koude lucht die vanuit Canada komt en zo de perfecte plek is om grote tornado’s te laten ontstaan. Tornado’s ontstaan meestal in de lente en in de zomer.
Het draaien van tornado’s: We weten allemaal dat tornado’s ronddraaien. Waarom? Dat ga ik nu uitleggen. Het heeft allemaal te maken met de draaiing van de aarde. Het zit zo, de lucht wordt meegenomen door de draaiing van da aarde. De ene kant van de warme lucht zal harder “aankleven” dan de anere kant waardoor de draaiing ontstaat. Zonder het draaien van de aarde kunnen deze bewegingen ook ontstaan maar dan trager. Op het noordelijke halfrond zullen stromen vrijwel altijd links om draaien en op het zuidelijke halfrond rechtsom. Als wij dus water laten aflopen en er ontstaat een draaikolk, dan zal deze meestal langs links draaien. Het verschil tussen een orkaan en tornado Een tornado en een orkaan worden allebei gekenmerkt door een draaiende beweging van de lucht rondom een kern. Maar er zijn wel ook grote verschillen tussen die 2. Ten 1ste is de doorsnede van een orkaan veel groter dan die van een tornado? De Tropische orkanen kunnen zelfs een doorsnede hebben tussen de 300 en 800 kilometer. Tornado’s halen meestal maar een doorsnede van enkele honderden meters. Orkanen kunnen alleen maar ontstaan boven zeewater. Tornado’s ontstaan vrijwel alleen boven een sterk opgewarmd land waar er updrafts en downdrafts in vochtige koude lucht voorkomen. Orkanen echter kunnen wel boven land bewegen. Wat je niet moet doen Probeer nooit in een voertuig voor een tornado weg te rijden. Tornado's zijn onvoorspelbaar en sneller als vaak wordt gedacht. Blijf nooit in een voertuig, omdat deze gemakkelijk kunnen worden opgetild door tornado's. Blijf ook nooit in een lang gebouw zonder extra steunpalen zoals een gymzaal. Deze gaan nog sneller kapot dan een gebouw met extra steunpalen. Elk jaar komen er veel mensen om, ondanks alle waarschuwingen. Sommige mensen waren niet goed voorbereid, anderen geloofden niet dat een tornado hen ooit kon treffen. Vergeet nooit dat de actie die jij tijdens een tornado onderneemt het leven van je gezinsleden kan redden maar ook in gevaar kan brengen. Storm chasers Een Storm Chaser is iemand die de hele dag rond reist op zoek naar tornado's. Sommige mensen doen het voor de mooie foto’s die je kunt krijgen. Anderen onderzoeken het binnenste van een tornado. Er zijn mensen die daar zo ver in gaan dat ze een mobiele radar meenemen om zo een goed overzicht te krijgen van wat er in een tornado gebeurd. Niet veel mensen doen aan ‘storm chasen’ omdat het een gevaarlijke hobby is.