Nederlandse vissersvloot

Inhoudsopgave

1. Inleiding
2. Kokkelvisserij
3. Garnalenvisserij
4. Rondvisserij
4.1. Kabeljauw
4.2 Wijting
4.3 Schelvis
4.4 Koolvis
4.5 Makreel
4.6 Haring
5. IJsselmeervisserij
6. Informatie over een aantal vissen
6.1 Paling of aal
6.2 Spiering
7. Platvis visserij
7.1 de tong
7.2 de schol
7.3 Heilbot
7.4 Schar
7.5 Tarbot
7.6 Griet
8. de Boomkor
8.1 Boomkor tast de Noordzee aan
8.2 Overbevissing en regels
8.3 Hoeveel mensen werken in de visserij
8.4 Vissersdorpen

Inleiding

De Nederlandse visserij is van groot economisch belang voor Nederland. Dit komt omdat er veel van onze vis naar het buitenland wordt geexporteerd. De vis is van goede kwaliteit en wordt goed verkocht.
In de visserij werken ook veel mensen.
In de loop van de jaren is visserij in Nederland sterk veranderd. Ook is het een belangrijke voedsel bron.
Dit komt voornamelijk door de techniek die na de oorlog sterk is verbeterd.
De hoofdvraag van dit werkstuk is de ontwikkeling van de Nederlandse boomkorvisserij na de tweede wereldoorlog en het economisch belang van de boomkorvissrij voor de vissersdorpen.

Welke type visserij op de Noordzee?

Kokkelvisserij

Er zijn visserschepen apart ingericht voor de kokkelvisserij.
Deze schepen vissen specifiek op kokkels.
Kokkels zijn een soort schelpjes van ongeveer 3 á 4 cm groot en zijn wit/grijsbruin van kleur.
De kokkel word vaak verwerkt in gerechten zoals paélla of pasta’s. Men eet ze ook wel gewoon puur natuur.
Er mag alleen op worden gevist als er, na de visserij voldoende kokkels overblijven voor de vogels.
Het grootste gedeelte van de vangst gaat naar Portugal, Spanje of Italië.
De meeste kokkels komen voor het najaar, en zijn te vinden in de getijden wateren van de Ooster- of Westerschelde.

De garnalenvisserij

Als je op garnalen wil gaan vissen moet je een speciale vergunning hebben van het ministerie van landbouw, natuurbeheer en vissrij.. Deze vergunning heet een vissrijlicentie.
Voor op de Waddenzee is dat een GK- vergunning en op de Noordzee is dat een GV- vergunning.
Als je geen licentie hebt ben je in overtreding en moet je een fikse boete betalen. Er wordt het hele jaar op garnalen gevist maar er worden er vooral veel gevangen in het voor- en najaar. De garnalen worden met een kleine boomkorkotter gevangen.
Met een boomkor worden aan allebei de kanten van de boot een net meegesleept. Waarneer de vangst word binnengehaald worden de garnalen gewassen. Daarna worden ze aan boord gekookt.
Dit is om de garnalen langer houdbaar te maken.
Na binnenkomst in de haven komt er een handelaar die de garnalen opkoopt. Deze handelaar zorgt er voor dat de garnalen worden gepeld. Dit is erg arbeidsintensief werk.
Dit pellen kan handmatig gebeuren of door een pelmachine. Als je het met de hand laat doen kan de prijs van de garnaal behoorlijk toenemen. Je kan het ook in landen laten doen waar de arbeidskrachten minder kosten.
Er zijn gebouwen waar alleen maar garnalen worden gepeld. Deze gebouwen zijn de zogenaamde pel-ateliers.
De volledige naam van de garnaal is de Noordzee garnaal of grijze garnaal. De wetenschapelijke naam is Crangon crangon. De garnaal is grijsbruin van kleur en is 5 tot 7cm lang. Een garnaal wordt ongeveer 2a3 jaar oud. Een garnaal houdt vooral van warm water.

Rondvisvisserij (Pelagische visserij)

Bij de rondvis visserij word er gebruik gemaakt van zogenaamde trawl netten.het zijn trechtervormignetten met twee vleugels. De trawl netten worden van achter de boot te water gelaten een meegesleept. Aan het net zitten grote kabels die over een katrol lopen. Hierdoor zweeft het net achter de boot aan. Aan de zijkanten van het net worden open gehouden. In het net zijn voorzieningen gemaakt dat de vis niet meer terug kan zwemmen. Door de snelheid van de vissersboot komen de vissen achter in het net tercht. Dit gedeelte van het net heet de “kuil”.
Met de rondvisserij word er op deze vissen gevist:

Kabeljauw
Samen met de wijting, schelvis en koolvis hoort de kabeljauw tot de familie van de kabeljauwachtigen. Deze zijn te herkennen aan de 3 rugvinnen en twee anaalvinnen. De kabeljauw kan behoorlijk lang worden, soms wel tot 1.30 meter. De kleinere kabeljauwtjes worden door vissers ook wel "gullen" genoemd. De kabeljauw is een smakelijke vis die voor vele doeleinden gebruikt kan worden. Bekend is meestal de portie kibbeling bij de visboer (kibbeling mag pas kibbeling heten als het afkomstig van de kabeljauw).
Kibbeling is oorspronkelijk het (zeer fijne) visvlees van de kop van de kabeljauw (o.a. de wangen). Vroeger namen vissersvrouwen deze koppen mee naar huis, dan had men toch nog vis. De rest van de vis moest namelijk worden verkocht.

Wijting
Tegelijk met de kabeljauw zit er meestal ook wijting in de netten. De goudzilverkleurige wijting is een visje dat ongeveer 30 cm lang wordt. De wijting heeft geen stevig vlees maar is wel een van de minst vette vissoorten. In de periode van januari tot augustus is de wijting het beste te vangen.

Schelvis
De schelvis is net als de kabeljauw te herkennen aan zijn 3 rugvinnen. Verder heeft de vis een zwarte vlek onder de eerste rugvin. Deze vlek wordt ook wel Petrusduim genoemd. De vis is bijzonder smaakvol.

Koolvis
We kennen de witte koolvis (of pollack) en de zwarte koolvis. Het verschil tussen deze twee is niet moeilijk: de zwarte koolvis heeft namelijk een baarddraad en de witte koolvis een witte zijlijn. Koolvis wordt veel gebruikt in de vooral bij kinderen favoriete vissticks.

Makreel
Vooral de trawlervloot van de zogenaamde verre visserij (visserij tot ver op de oceaan), brengt de makreel aan de visafslag. De makreel is namelijk een vis die zich meestal ophoudt in viswateren die alleen voor deze grote vissersvaartuigen bereikbaar zijn. De makreel heeft een mooie kleur; een blauwgroene boven- en zijkant, met zwarte lijnen erop. De smaak is bijzonder goed. De vis leent zich verder voor verschillende toepassingen. Zo kennen we bijvoorbeeld de gerookte makreel.

Haring
De haring leeft in grote scholen die jaarlijks onderweg zijn van het voedselgebied naar het paaigebied. Als het licht is trekken de scholen haring zich terug naar diepere wateren. Zodra het donker wordt komt de haring omhoog om zich te voeden met plankton. De haring is een klein, slank zilverachtig visje. De lekkere smaak van de haring is te danken aan het hoge vetgehalte van het spierweefsel. Het meest bekend is natuurlijk de "Hollandse Nieuwe".

IJselmeer-visserij

Op het IJsselmeer word vooral gevist op aal (paling) en schubvis( dit zijn onder andere snoek, brasem en spiering). Op het IJsselmeer zijn slechts 100 beroepsvissers actief. Met de aalvisserij word er meestal gebruik gemaakt van grote fuiken, schietfuiken, aalkisten en/of een hoekwant. Om op schubvis te gaan vissen wordt er met monofil of nylon netten gevist. Iedere beroepsvisser moet een vergunning hebben die je moet huren. In de vergunningen zitten ook nog verschillende merken. Dit houdt in hoeveel fuiken bijv. je in het IJselmeer mag zetten. Je mag als nog niet overal vissen als je een vergunning hebt. Er zijn bepaalde plaatsen op het IJsselmeer die je dan ook nog apart moet huren.

Informatie over een aantal vissen

Paling of aal
Gerookte paling is een overbekende lekkernij die uit het IJsselmeer komt. Voordat de paling in het IJsselmeer terechtkomt heeft ze al een hele reis achter de rug. De paling wordt namelijk ten zuiden van de Bermuda eilanden geboren.(In de Sargassozee) De palinglarven drijven met de golfstroom in ongeveer 3 jaar tijd richting de Europese en Afrikaanse wateren. Wanneer de paling in het IJsselmeer is gearriveerd, is de larf inmiddels veranderd in een glasaal. De paling blijft ongeveer 8 jaar in zoet water en is dan geschikt om te worden gevangen en verwerkt.

Spiering
De tot de zalmachtigen behorende spiering is een klein visje met een groenzilverachtige kleur en wordt ongeveer 30 cm. groot.
De visserij op spiering wordt eind februari, begin maart gedurende een periode van hooguit 5 a 6 weken uitgeoefend.
Voordat het ministerie van LNV de regelgeving voor de spieringvisserij uitvaardigt, gaan een aantal IJsselmeervissers eerst proef vissen om de hoeveelheid aanwezige spiering in te schatten. Zijn de resultaten goed dan opent de PO Vissersbond-IJsselmeer de spieringvisserij.
De spieringvisserij is voor de IJsselmeervissers een belangrijke visserij. De afzet vindt hoofdzakelijk plaats naar de Zuid Europese landen.

Platvisserij (Demersale visserij)

Om platvissen te vangen moet je met een boom langs de bodem van de zee gaan. Aan deze boom zitten zogenaamde wekkers. Dit zijn zware stalen kettingen. Omdat de kotter de boom over de bodem trekt slaan de kettingen op de bodem.
Hierdoor worden de platvissen, die zich op de bodem verschuilen opgeschrikt. Zij komen dan omhoog. Door de snelheid van de kotter die het boomkornet trekt, komen ze in de netten. Ook door de snelheid van de kotter worden ze achterin het net gedreven en kunnen ze er niet meer uit zwemmen.
Het grote verschil in de rondvisserij en de boomkorvissrrij is dat voor rondvissen het net zweeft op een bepaalde hoogte in het water en dat een boomkor altijd over de bodem gaat.
Als de vangst word binnen gehaald worden de vissen op grote gesorteerd en schoongemaakt
Aantal soorten platvissen

De tong
Tong behoort tot de familie van de tongachtigen en is te vinden in de Europese kustwateren.
De tong komt voor in de wateren vanaf de Middellandse Zee tot aan de noordelijkste randen van de Noordzee en de Golf van Biskaje. In de winter trekt de tong zich terug naar het iets warmere water in de zuidelijke Noordzee en in de diepe slikgaten. De vorm van de tong is ovaalrond met een ronde kop. Tong is een magere vis die in de periode van juni tot december op z’n lekkerst is.

Schol
De schol behoort tot de familie van de scholachtigen. Andere vissoorten die bij deze familie horen zijn de heilbot, bot, schar en tongschar. Schol is in heel wat wateren te vangen, zoals de oostelijke Atlantische Oceaan, de kustwateren van alle Europese landen en in de westelijke Middellandse Zee. De schol heeft oranjerode vlekken op de bovenkant en kan ongeveer 60 cm. lang worden. Schol is een magere vis.

Heilbot
De grootste platvissoort van de scholachtigen is de heilbot. De heilbot heeft aan de bovenkant een groen/bruine tot zwarte kleur en een witte onderkant en heeft een langgerekte en dikke vorm.
Heilbot is een matig vette vis, en kan zowel vers als gerookt klaargemaakt worden.

Schar
De schar behoort ook tot de familie van de scholachtigen. De schar heeft aan de bovenkant een geelbruine kleur en is aan de onderkant grauwwit. Schar is een magere vis en op z’n lekkerst in de periode van mei tot januari. Schar kan op vele manieren gegeten worden: gebakken, gerookt of gedroogd.

Tarbot
De tarbot behoort tot de tarbotachtigen. De tarbot voelt zich thuis op de steenachtige bodems in het noordelijke deel van de Noordzee. Andere vissoorten dienen als voedsel voor de tarbot. De grote bek van de tarbot heeft dan ook spitse tanden. De vis kan 20 à 30 jaar oud en ruim een halve meter lang worden. De tarbot zorgt voor een groot nageslacht want per jaar schiet een vrouwtjestarbot meer dan 10 miljoen eieren. De jonge tarbotjes groeien op in de kraamkamer die te vinden is in de zone langs de kust van Nederland.
Tarbot is een matig vette vis.

Griet
De griet behoort ook tot de tarbotachtigen en is vaak te vinden in de bijvangst van de tong- en scholvissers.
De griet en de tarbot lijken veel op elkaar, maar toch zijn er verschillen: de griet is ovaler van vorm en wat lichter van kleur, terwijl bij de tarbot op de donkere kant duidelijk beenknobbels te voelen zijn. Ook de huid is verschillend: de tarbot heeft harde knobbels en de griet is glad.
Het visvlees van griet is minder vet dan dat van de tarbot.

De Boomkor

De boomkor word voornamelijk gebruikt bij de platvis visserij. De Nederlandse vissersvloot bestaat uit ongeveer 150 boomkotters, 70 trawlnetten kotters en 100 eurokotters. (Een Eurokotter is een viskotter van maximaal 25 meter lengte en een maximaal vermogen van 300pk)
Een boomkor weegt ongeveer 7000 kg. De boomkor kotters hebben een gemiddeld motorvermogen van 1500pk.
De boomkotter is een nog niet zo oude vorm van visserij. Vooral na de invoering van gemotoriseerde vissersschepen is de boomkor visserij in zwang gekomen. De boomkor vangt niet alleen platvissen maar ook andere soorten bijv haring rog en wijting. Alle andere vis die gevangen wordt dan platvis noemen we de bijvangst.
De boomkor visserij is niet erg milieu vriendelijk. Omdat de boot zoveel diesel verslind wordt het broeikas effect versterkt. Ook wordt de zeebodem met enige regelmaat volledig omgeploegd.
Sinds 1960 werden er vele boomkor vissersboten gebouwd. Vanaf dit moment is de vissersvangst van platvis enorm omhoog gegaan. Dit komt door de terugval van de rondvis in de Noordzee. De vissers zochten toen andere vissoorten die konden worden gevangen.

De boomkor tast de Noordzee aan.

De Boomkor kan er voor zorgen dat er bijna geen vissen in de Noordzee zitten. Dit komt omdat de boomkor veel voedsel weghaald voor dieren die in de zee zitten, door het slaan van de kettingen op de bodem. Omdat de boomkor het begin van de voedselketen kapot maakt gaan er veel kleine zeedieren direct dood, en verdwijnen uit de Noordzee.
Een groot gedeelte van de vissen die gevangen zijn, zijn al dood voor dat ze gesorteerd worden. Daarna moeten sommige vissen nog terug de zee in, de zogenaamde bijvangst.
Door de boomkor is het leven op de bodem sterk veranderd. De reden waarom het nog steeds doorgaat is dat het zo goed koop is omdat een liter brandstof maar 0,19 euro kost en een kilo vis wel 2,20 euro. Hierdoor maakt de visser veel winst.

Overbevissing en regels

De visserij was in de jaren 60 sterk toegenomen. In de jaren 70 bleek dat de hoeveelheid vis in de meren en zeeën sterk af nam. Dit kwam door de vele vissers en de techniek die gebruikt werd. In 1983 kwamen er regels. Deze regels werden door de Europese Unie gemaakt. Dit noemt men het gemeenschappelijk vissersbeleid. Door de regelingen van de Europese Unie konden jonge vissen volwassen worden en konden deze weer voor jonge vissen zorgen.
Er wordt hier ook over de economische kanten gesproken, omdat visserij een belangrijke voedsel voorziening is. De bedoeling is dat er niet veel minder gevangen wordt en er moesten net zoveel veel banen blijven. Ieder land heeft in de EU nu ook een 200 mijl zone. Dit heet in Nederland het continentale plat. Geregeld is nu dat er net zoveel vis binnen wordt gehaald zonder de zee en haar visvoorraden aan te tasten.
Ook zorgt de EU er voor dat er niet te veel vissers boten zijn. Dit doen ze door de boten op te kopen. Deze regeling heet de saneringsregeling. Dit middel wordt toegepast als er te weinig vis is in verhouding met het aantal vissersboten.

Hoeveel mensen werken in de visserij?

In de visserij werken erg veel mensen. Het zijn niet alleen de vissers zelf maar ook de mensen die de vis verwerken en verkopen. Hierdoor is de visserij van groot economische belang. Als je de visserij weg haalt zullen er tienduizenden mensen werkeloos worden.

Vissersdorpen
In Nederland zijn een aantal vissersdorpen. Deze dorpen zijn bijna helemaal afhankelijk van de visserij. De meest bekende vissersdorpen zijn;
Urk, Stellendam, IJmuiden, Arnemuiden en Lauwersoog.
Als de visserij afneemt zou er veel werkeloosheid ontstaan in deze dorpen. Je kunt ook aan de vissersdorpen zien dat het erg slecht gaat met de visserij bijv. omdat er feesten niet doorgaan die met de visserij te maken hebben.
Momenteel worden er zelfs gebieden afgesloten in de Noordzee. Dit zijn de zogenaamde scholbox boven de Waddeneilanden en zeer recent, de kabeljouw box tussen Engeland en Nederland. In deze gebieden mag dan helemaal geen schol of kabeljouw gevist worden. Mede hierdoor wordt de economische situatie in de vissersdorpjes nog slechter.