Diamanten

De eerste diamant De eerste diamanten werden zo goed als zeker in India gevon-den. In het begin , nu vele eeuwen geleden, Waren ze nog maar weinig waard. Ze werden gedragen als amulet ( tovermiddel) en men had ontdekt dat je er ook goed mee kon slijpen. India leverde veel en soms erg beroemde diamanten, maar rond 1700 begon de opbrengst terug te lopen. Toen werden de diamanten in Brazilië gevonden. Dat was in die tijd een Nederlandse ( en Portugese) kolonie. Daardoor kwam de diamantindustrie in Amsterdam. Waar komt diamant vandaan? Waar de diamant precies ontstaan is, is nog steeds gedeelte-lijk een raadsel, ook voor de specialisten op dat gebied. Ze denken dat op de een of andere manier vele miljoenen jaren geleden bij enorme hitte en druk diep in de aardkorstdiamant gekris-talliseerd is. Daarna dreef de kracht van oude vulkaan-uitbar-stingen gesmolten stenen met daarin diamant door een soort gangen naar het aardoppervlak, waar men nu de diamanten vindt.
De hardheid van een diamant Diamant is de hardste van alle edelstenen, ook al is de samen-stelling nog zo eenvoudig: zuivere koolstof- net als grafiet in een potlood- die gekristalliseerd is. Omdat de diamant zo hard is, kan hij met de uiterste precisie geslepen worden, waardoor het heel mooi wordt als er licht op schijnt. Door het oppervlak te polijsten krijgt de diamant een prachti-ge schitte-ring die alleen een diamant heeft. De edelsmid De edelsmid is iemand die sieraden maakt. Die verkoopt hij aan juweliers of hij maakt ze voor zijn (soms) eigen winkel. Voor zijn werk gebruikt hij edele metalen. Daar heeft hij ook zijn naam aan te danken. Edele metalen zijn goud, zilver en platina. Ze heetten zo omdat ze niet roesten. Ook gebruikt een edelsmid bloedkoraal, briljanten, diamanten, robijnen of smaragden. Een edelsmid verkoopt niet alleen dingen, maar hij verstelt ook dingen. Bijvoorbeeld een armbandje dat te groot is. Daar haalt hij steeds een stukje uit totdat diegene zegt dat het goed zit. Dan zet hij de twee kantjes heel precies aan elkaar. Ook repareert hij dingen. Bijvoorbeeld als er een ketting is gebroken. Of als er een steen uit een ring is gevallen. Die wordt dan opnieuw ,,gezet``. Zo noemen de mensen dat. Wat betekent karaat precies? Het gewicht van een diamant zeg je niet in grammen. Het ge-wicht van een diamant heet karaat. Een karaat is ongeveer 1/5 gram. Dat betekent dat een diamant van vijf karaat 1 gram weegt. Omdat een diamant zo precies moet worden gewogen, klapt het weegschaaltje al naar beneden als je er tegen aan blaast. Lava-diamant Bij een vulkaanuitbarsting komt er vloeibare gloeiende ge-steente naar buiten. Dat heet lava. In de lava zitten soms kleine diamantjes. In de loop van tijd koelt de lava af. Door de regen en wind wordt de lava langzamerhand gruis en stof. Rivieren nemen dat gruis en stof mee. Maar de diamant verteert niet. Die blijft vaak in een rivierbedding ach-ter. Steeds meer diamant Steeds meer mensen vinden diamant. Vooral de mensen in de derde wereld landen. Vaak licht zo'n dorp aan een rivier. De mensen moeten dan naar de overkant van de rivier om bij-voorbeeld hout te halen. Dan staat er iemand midden in de rivier op iets hards. De eerste diamant is gevonden.... De mensen in dat dorp denken dan: Mooie steen, Mooi steen en gaan dan meer ``mooie stenen'' zoeken. Ze zeven dan het zand en halen de diamant er tussen uit. Welke landen? Je vraagt je jezelf natuurlijk wel af in welke landen de dia-manten gevonden worden. Hieronder staat een tabel met cijfers uit 1970 waar de diamanten gevonden worden. Opvallend is dat een groot deel uit Afrika komt. Zaïre (Congo) 29,7% Zuid-Afrika 17,1% Rusland 16,6% Ghana 5,4% Angola 5,1% Zuidwest-Afrika 4,1% Sierra Leone 4,1% Liberia 1,7% Venezuela 1,0% Centraal Afrika 1,0% Ivoorkust 0,4% Brazilië 0,1% overige landen 11,6% In totaal was in 1 jaar tijd over de hele wereld de opbrengst van diamant ongeveer 9,5 kilo. Over zeldzaam gesproken!
Het opgraven van diamant Meestal kost het erg veel moeite om een diamant op te g-raven. Een typisch voorbeeld daarvan vindt men in Zuidwest-Afrika. Daar liggen de diamantlagen diep onder het zandduinen van de Namib-woestijn. Sommige duinen zijn wel 21 meter hoog. Dit zand moet eerst worden weggegraven om een kiezel met diamant te vinden. Dat wil zeggen dat voor 1 gram diamant 110.000 kilo moet worden weggegraven. Hier en daar bevat ook de zeebodem diamanthoudende lagen. deze werden vroeger door middel van baggermolens naar boven ge-bracht. Sinds 1971 zijn die lagen uitgeput geraakt. De mensen hebben daarom het baggeren stopgezet. Maar het zoeken naar nieuwe lagen gaat door. Het winnen Als de ertslagen naar boven zijn gebracht, liggen de diamanten daarin nog verborgen. Ze moeten er dus nog uitgehaald worden. Dat noemen de mensen het ``winnen'' van de diamant. De manier van het winnen ligt aan de omstandigheden. Is het vlakbij een rivier? Nou, dan worden de diamanten gezeefd. Dat gebeurd met een zeef die zo fijn is dat alleen zandkorreltjes er doorheen kunnen. Die zeef gooi je dan vol met zand . Je houdt hem dan tegen de stroming in zo blijven dan de diamanten achter. Als het in een steen zit gaat het als volgt. De stenen worden tot kleine stukjes verpletterd. Deze kleine stukjes worden in een grote ``pannen'' gedaan en dan word het heen en weer ge-roerd. Hierdoor scheidt het slip zich van de steentjes. Dan word er gekeken of er tussen de steentjes diamanten liggen. Een derde manier is de drijf-zink methode. Daarbij word alles waar diamant in kan zitten, met water in een grote zeeftrom-mel gehaald. Het mengsel van steen, grond, zand en water passeert een soort banden die met zacht vet zijn ingesmeerd. Dit vet houdt allen maar diamant vast. Andere stenen vloeien samen met water weg. Het vet waarop de diamanten liggen wordt gesmolten in grote ketels vol kokend water en de diamant blijft dan over. De modernste manier werkt met röntgenstralen. Door deze stralen lichten alleen de diamanten in het donker op. Het sorteren. Het sorteren kan alleen met de hand gebeuren. Als de diamant is gevon-den, moet hij gesorteerd worden. Niet alleen op groot-te, maar ook op kwaliteit. Want lang niet alle diamanten kun je in sieraden verwerken. Vaak zijn de diamanten te klein. Of er zitten teveel onzuiverheden in. Dat wil zeggen dat de kleur bijvoorbeeld geelwit is, in plaats van wit. Alles bij mekaar is slechts 20% geschikt om in een sieraad verwerkt te worden. Maar ook de rest word bewaar, want die diamanten zijn uitste-kend te gebruiken voor allerlei gereedschappen en machines. Omdat diamant de hardste stof ter wereld is, kan je daarom bijna alle andere stoffen er mee bewerken. Je kan er bijvoor-beeld mee door staal en door rotsen boren. In de
auto-industrie worden heel veel motoronderdelen fijngeslepen met diamant. Ook in een glassnijder zit een diamantje. En de naald van een platenspeler is ook van diamant. Hij is zo hard, dat je er een jaar lang achter elkaar platen mee kan draaien. De bewerking We hebben hier nog steeds te maken met de ruwe diamant. Die kan nog niet in een sieraad. Want de ruwe diamant is wat dof en ook wat onregelmatig van vorm. Hij heeft pas een mooie vorm en schittering nadat hij verschillende bewerkingen achter de rug heeft. Eerst bekijkt een deskundige wat voor onzuiverhe-den er uit gehaald moeten worden. Als hij die gevonden heeft, tekent hij met oostindische inkt de plek die eraf moet af. Dan komt het kloven. Bij het kloven maakt de klover over het lijntje een gleuf met behulp van een andere diamant. Dan zet de klover in dat gleufje een mes van speciaal, zeer hard staal. Met een hamer geeft hij een tik op het mes. Dan valt het onzuivere stuk eraf. In plaats van kloven kan je ook een diamant doorzagen. Daarvoor gebruikt men een bronzen schijf. De schijf is aan de rand bedekt met een laagje diamant poeder. Met dit hulpmiddel wordt een gleufje in de steen geslepen. Ten slotte wordt er een stukje afgezaagd. Zagen gaat preciezer dan kloven, maar het duurt wel iets langer. De volgende bewer-king heet snijden. Daarbij wordt de diamant op een draaibankje zo afgeslepen dat hij een ronde rand
kr-ijgt. Ook krijgt hij zijn grondvorm. die kan rond zijn, ovaal, langwerpig, vierkant of zelfs de peervorm. Nu volgt de laatste behandeling: het slijpen. Dat gebeurt met behulp van een draaiende schijf waarop diamantpoeder licht. Aan de diamant worden kleine vakjes geslepen. Die noemt men facetten. De vlakjes moeten heel precies op elkaar aansluiten. Dat is niet alleen secuur maar ook heel belangrijk werk. Want het hangt van de slijper af, of de diamant zijn mooie schitte-ring zal krijgen. Diamantslijpen is een moeilijk en verantwoordelijk vak. Voor de Tweede Wereldoorlog hadden de vooral de Amsterdamse dia-mantslijpers een goede naam. Amsterdam was toen een belangrijk centrum van de diamantindustrie. Helaas is daar na de oorlog veel verandering in gekomen. Heel veel slijpers en diamanthan-delaren waren joden. Ze werden bijna allemaal weggevoerd nar concentratiekampen en er zijn er maar hel weinig teruggekomen. Maar Amsterdam is nog steeds een diamantstad en de beurs voor de diamanthandel wordt nog druk bezocht. Maar de belangrijkste diamantsteden zijn nu toch wel Antwerpen en Londen.
De grootste diamant De Cullinan is de grootste diamant die ooit ter wereld werd gevonden. Hij woog maar liefst 3106 karaat, dus 612 gram! Hij werd in 1905 in transvaal, Zuid-Afrika opgegraven. De regering van transvaal schonk hem aan koning Edward de VII van Engeland, die toen (in 1907) 66 jaar werd, In 1908 zond de koning de ruwe diamant naar het diamantbedrijf Asscher in Amsterdam, dat nu nog steeds bestaat. De knapste diamantbewer-kers verdeelden het kolossale geval in negen grote en meer dan honderd kleine stenen. Twee van de grote stenen behoren tot de Britse kroonjuwelen. De overige diamanten zijn eigendom van de Britse koninklijke familie.