Ben jij 16 jaar of ouder? Doe dan mee aan dit leuke testje voor het CBR. In een paar minuten moet je steeds kiezen tussen 2 personen.

Meedoen

Conflict om water: Het Nabije Oosten

Beoordeling 6.3
Foto van een scholier
  • Werkstuk door een scholier
  • 6e klas aso | 2199 woorden
  • 3 februari 2009
  • 73 keer beoordeeld
Cijfer 6.3
73 keer beoordeeld

Conflict om water: het Nabije Oosten


1 Nabije oosten


Het Nabije Oosten is als term ontstaan in Europa vanwege de geografische nabijheid en de ligging.
Het Nabije Oosten is een term die soms wordt gebruikt door archeologen, geografen en historici en minder door journalisten en verslaggevers om te verwijzen naar het gebied dat de Levant (het huidige Israël, Jordanië, Syrië en Libanon), Turkije en Mesopotamië (Irak en oostelijk Syrië) omvat. Egypte wordt ondanks zijn ligging op het Afrikaanse continent toch vaak gezien als onderdeel van het Nabije Oosten. Dit is mede vanwege zijn relaties met landen en rijken uit het Nabije Oosten door de hele geschiedenis heen.
De alternatieve en binnen politieke en economische contexten meer geaccepteerde term is Midden-Oosten.

Een alternatieve niet-Eurocentristische benaming is Zuidwest-Azië, een term die echter nooit echt in gebruik is geraakt.
Satellietfoto van het Nabije Oosten

2 Water in het Midden-Oosten


2.1 toestand

Het Midden-Oosten is een relatief droog gebied. Belangrijke rivieren die door het gebied lopen zijn de Nijl, de Eufraat, de Tigris en de veel kleinere Jordaan. Er is ook niet veel oppervlaktewater dat geschikt is om veel water van te gebruiken, zowel voor landbouw als voor drinkwater. Israël, Libanon en Jordanië gebruiken wel water van de Jordaan voor irrigatiedoeleinden. Grote delen van het Midden-Oosten worden echter voorzien van water door aquifers. Dit zijn grootte voorraden grondwater maar deze zijn natuurlijk ook niet onuitputtelijk. Een andere mogelijkheid is ontzilting van zeewater, een zeer dure operatie.

Vraag naar water à groeiende behoeften
– bevolkingsgroei
– economisch ontwikkeling
Aanbod van water à constante hoeveelheden ( zelfs dalend)
– Beperkte natuurlijke voorraden
– Beperkte mogelijkheden voor uitbreiden van aanbod

2.2 redenen tot conflict

Momenteel zijn er in de wereld 263 internationale stroomgebieden bekend. De groeiende vraag naar water zorgt steeds vaker voor een internationaal verdelingsprobleem. Wanneer verschillende landen hetzelfde water claimen, worden er verschillende argumenten aangehaald.

Hierbij kunnen twee tegengestelde principes worden onderscheiden.


• territoriale soevereiniteit : hierbij beslist ieder land voor zich hoe en waar het water wordt gebruikt dat zich binnen de grenzen bevindt, zonder dat er rekening gehouden moet worden met de belangen en behoeften van andere landen; het zijn vooral landen die aan de bovenloop van een rivier liggen die dit argument gebruiken.

• absolute territoriale integriteit: hierbij wordt gesteld dat er niet geraakt mag worden aan de hoeveelheid en de kwaliteit van het water dat op een natuurlijke manier van het ene naar het andere land zou stromen. Dit speelt in het voordeel van landen die aan de benedenloop van een rivier liggen.

In de praktijk zien we weinig voorbeelden van de beide extreme posities. Ze komen
enkel voor waar samenwerking of vreedzame relaties tussen landen ontbreken.
In het Midden-Oosten zijn al eeuwenlang spanningen over de verdeling van water zonder dat dit ooit tot oorlog heeft geleid. Water heeft wel vaak een kleine rol bij het uitbreken van oorlogen gespeeld (bijvoorbeeld de Zesdaagse Oorlog van 1967 en de Iran/Irak oorlog in de jaren tachtig). Maar dit betekent niet dat deze in de toekomst niet zullen uitbreken. De vraag naar water zal door de groei van de wereldbevolking enorm toenemen en daarmee ook de wens van overheden om voldoende hoeveelheden onder controle te houden. Water zal in de toekomst van veel grotere strategische en ook economische waarde worden en zou dan eerder aanleiding kunnen zijn om naar de wapens te grijpen.

2.3 De Nijl


In het Nijlbekken zijn Egypte en Ethiopië de antagonisten. Egypte is zo goed als volledig afhankelijk
van de Nijl voor drinkwater, irrigatie en nijverheid. Samen met Soedan is Egypte bovendien de
belangrijkste consument van het Nijlwater. In Egypte is er weinig mogelijkheid voor diversificatie, het vinden van andere bronnen. Egypte is totaal afhankelijk van de Nijl het regent er vrijwel niet. Dus je hebt geen regenwater, ontzilting gaat ook geen enorme hoeveelheden water opleveren. De toevoer helemaal aan het eind van de Nijl moet gewaarborgd zijn. Anders verdroogt Egypte en zijn de gevolgen catastrofaal.
De Nijl is al millennia lang de bron van leven in Egypte en Soedan. De rijkdom van het oude Egyptische rijk was gebaseerd op de zekerheid van het water van de Nijl. Nu is het lang niet meer zeker dat de rivier voor voldoende water kan zorgen om allen in hun behoeften te laten voorzien. Als de huidige groei van de bevolking doorzet zal de Nijl over een aantal jaren niet genoeg water meer aanvoeren. Dit leid uiteraard tot conflicten en problemen.


In 1960 sloten beide landen een verdrag waarin zij het Nijlwater onder elkaar verdeelden. Dit verdrag is een mooi voorbeeld van het principe van absolute territoriale integriteit; Egypte en Soedan bepaalden onder elkaar, als staten aan de benedenloop, dat staten aan de bovenloop hun water consumptie niet mogen uitbreiden. Een land als Ethiopië, de belangrijkste toe leverancier van de Nijl, is dus geen partij bij dit verdrag en niet betrokken bij de afspraak. Egypte is van mening dat Ethiopië geen recht heeft om iets aan het debiet te wijzigen. Egypte heeft in het verleden herhaaldelijk laten weten dat het bereid is om daarvoor zelfs militair in te grijpen. Tot dusver is het bij woorden gebleven, maar Egypte heeft er wel alles aan gedaan om te verhinderen dat Ethiopië bijvoorbeeld leningen zou krijgen om de grootschalige irrigatie- en waterkracht projecten op te zetten die het land wil gebruiken voor de uitbreiding van de eigen landbouwproductie en industrie.

2.4 De Jordaan


de Jordaan is al jaren en bron van conflicten. In vergelijking met het volume van de Nijl of de Eufraat is de Jordaan een zeer onbeduidende rivier. Wat de Jordaan zo belangrijk maakt in het kader van conflict potentieel, is het feit dat het water gedeeld wordt door 5 landen.
Water is een zaak van leven en dood voor Israël, water is altijd een van de stuwende krachten geweest in de creatie van de staat Israël.
Voor Israël, de Palestijnse gebieden en Jordanië is de rivier de Jordaan de belangrijkste water voorraad, waarvan het stroomgebied zich ook uitstrekt over een deel van Syrië en een zuidelijk puntje van Libanon.

De belangrijkste bron rivieren aan de bovenloop zijn de Hasbani, Dan en Baniyas.
Enkel de bron van de Dan bevindt zich binnen de grenzen van Israël. De Hasbani ontspringt in Libanon, en de Baniyas is afkomstig van de Golanhoogte, Syrisch grondgebied dat sinds de oorlog van 1967 door Israël werd bezet maar naar lange onderhandelingen uiteindelijk is teruggegeven in 2008 in ruil voor vrede tussen Israël en Syrië. Deze drie bron rivieren komen samen in Israël en vormen de bovenloop van de Jordaan.

Sinds 1967 staan zelfs alle waterbronnen op de West oever onder militair bestuur. Voor het slaan van een put of bron is toestemming vereist van de militaire autoriteiten. Alleen met Jordanië is een afspraak gemaakt over het water van de Jordaan. Daarbij betrekt Israël dubbel zoveel water van die rivier dan Jordanië. Steeds meer landen in het Midden-Oosten hebben te kampen met ernstige water tekorten en door de snelle bevolkingsgroei stijgt het water gebruik. Vele landen in de regio kampten al met ernstige tekorten.

Israël, Jordanië en de Palestijnse gebieden zijn voor het overgrote deel van hun zoetwater afhankelijk van de Jordaan en twee grote ondergrondse watervoorraden. Aangezien de Jordaan maar een zeer beperkte afvoer heeft (ongeveer 1,5% van dat van de Rijn) en de ondergrondse watervoorraden niet onuitputtelijk zijn, is het van het grootste belang dat de landen zeer zorgvuldig met het water omgaan. Water is dan ook een strategisch zeer belangrijke grondstof. De behoefte aan water heeft de spanningen tussen Israël en zijn Arabische buren extra hoog opgevoerd.

Israël beschouwd zich voorlopig als baas van het water en heeft al enkele malen voorkomen dat grote water projecten plaats vonden. Door de bezetting van de Golan-hoogte en de Westelijke Jordaanoever stelde Israël als bijkomstig voordeel haar watervoorziening veilig, maar werd de kans op vrede veel kleiner.
Israël betrekt tweederde van haar zoetwater uit de Jordaan en de bezette gebieden, waardoor er voor de Palestijnen weinig resteert. Dit is een ernstige belemmering voor het vredes proces. In ruil voor vrede zal Israël een belangrijk deel van haar water rechten moeten opgeven om tot een rechtvaardiger verdeling te komen. Door beter met de bestaande water voorraden om te springen kan een groot deel van het probleem al opgelost worden, maar dit vergt wel ingrijpende veranderingen die niet gemakkelijk door te voeren zullen zijn.

2.5 De Eufraat en Tigris


Turkije beschikt over meer water dan de rest van het Midden-Oosten bij elkaar. Vrijwel al het water dat via de Eufraat en de Tigris door de vruchtbare halvemaan stroomt, komt uit de bergen in Turkije. Turkije wil graag de regionale grootmacht in het Midden-Oosten worden en water kan helpen die droom te verwezenlijken.

In het stroomgebied van de Eufraat en Tigris is er nooit sprake geweest van echte samenwerking tussen Turkije, Syrië en Irak over het beheer en de verdeling van het water. Turkije beheerst de bovenloop van de rivieren, en oordeelt in de beste traditie van de absolute territoriale soevereiniteit dat het het water naar eigen inzichten kan gebruiken voor irrigatie en waterkracht. Daarvoor wordt er al decennialang gewerkt aan het GAP-dammen project in Zuid-Oost Anatolië of Turks Koerdistan. In Syrië en in Irak zorgt dat voor een verlies van natuurlijk debiet van de Eufraat en Tigris. Beide landen zijn voor hun watervoorziening voor het grootste deel aangewezen op de Eufraat en de Tigris.

Het GAP-project verontrust Syrië en Irak, aangezien het Turkije de macht geeft de waterloop via de beide rivieren zo goed als af te sluiten. Het land heeft dit al eerder gedaan, of ermee gedreigd.
De mogelijkheden voor Syrië en Irak om Turkije te dwingen meer (schoon) water te laten doorstromen zijn beperkt. Zowel militair als economisch zijn de landen te zwak om Turkije tot inschikkelijkheid te bewegen. Voor de stroomafwaarts gelegen landen bestaat eigenlijk maar één oplossing: samenwerking. Turkije heeft wat meer speelruimte om water als politiek pressiemiddel te gebruiken, maar ook voor dit land geldt dat het op lange termijn meer belang heeft bij samenwerking dan bij eenzijdige acties. Turkije zal zich niet willen isoleren in de regio nu het juist haar invloed wil vergroten.
Volgens de Amerikaanse schrijver Robert Kaplan “zijn het (toekomstig) watergebrek, in combinatie met de 21 miljoen staatloze Koerden verspreid over Turkije, Irak en Syrië, de lont in wat volgens hem het kruitvat van de 21e eeuw gaat worden”.

Als één van de meest ontwikkelde landen in de regio heeft Turkije altijd met een afgunstig oog gekeken naar de olie rijkdommen die de golf staten een buiten proportionele macht geven. Nu het belang van olie in de internationale economie aan het afnemen is, ziet Turkije mogelijkheden om haar economische en politieke macht in de regio te vergroten. Hierbij moet worden aangetekend dat de water voorraden in Turkije niet groot genoeg zijn om grootschalige export mogelijk te maken. Bovendien hebben de Turken het water zelf hard nodig om de groeiende bevolking te blijven voeden.
Turkije ziet zichzelf als eigenaar van al het water en ontkent dat buurlanden Syrië en Irak er ook aanspraak op kunnen maken. Turkije verkoopt nu al water aan Israël en de Palestijnse Autoriteiten en wil dit in de toekomst graag uitbreiden. Syrië en Irak zien dit met lede ogen aan. In de eerste plaats zien zij de water aanvoer vanuit Turkije afnemen en daarnaast lopen ze het risico dat ze in de toekomst voor water, waar ze menen recht op te hebben, moeten gaan betalen.


2.6 Water oorlog

Conflicten over water zullen blijven bestaan en in de nabije toekomst en ook toenemen. Ze zullen vooral gaan over de rechten die landen op water kunnen doen gelden. De conflicten kunnen zeer hoog op lopen, maar zullen zeer waarschijnlijk niet ontaarden in grootschalige gewapende conflicten. Veel landen beginnen in te zien dat de water problematiek niet eenzijdig kan worden opgelost.
Oorlog is ook geen goede optie, voor het geld dat een week oorlogvoeren kost, kunnen veel ontziltingsinstallaties worden gebouwd. De prijs van water is nog te laag om een oorlog te kunnen voeren. Vooral stroomafwaarts gelegen landen kunnen weinig voordeel behalen bij een oorlog. Indien Syrië bijvoorbeeld een dam in Turkije opblaast zal dat leiden tot een enorme vloedgolf met alle gevolgen van dien. Ook Egypte zal niet snel een oorlog ontketenen om de watervoorziening veilig te stellen, aangezien het kwetsbaar is voor acties van landen in de bovenloop. Daarnaast is het zo goed als onmogelijk om delen van Soedan en Ethiopië te bezetten en zal Egypte niet in staat zijn alle microdammen in Ethiopië te vernietigen vanwege het grote aantal en de beperkte omvang. Samenwerking biedt veel betere mogelijkheden om de water problematiek op lange termijn op te lossen, al zullen veel landen toegevingen moeten doen, uiteindelijk komt iedereen er beter uit.
3 bronnen

http://www.waternet.be/nederlands/conflict_israel-palestina/
http://www.depers.nl/buitenland/204069/Syrie-krijgt-Golanhoogte-terug.html
http://users.fulladsl.be/spb2622/water/oorlog.htm
http://nl.wikipedia.org/wiki/Midden-Oosten
http://www.kunstbus.nl/agenda/0000/20071028154804.html
http://www.atlcom.nl/site/ap_archief/pdf/AP%202000%20nr.%203/Veenendaal.pdf
http://www.users.skynet.be/sky81596/FIANenwater.doc
http://www.hotel-dewereld.nl/lezingen/WarnerWaterconflict.pdf
http://www.let.uu.nl/~martin.vanbruinessen/personal/Education/CMO1%20water%20en%20land.htm
http://www.reisomdewereld.nl/fotobestem/land/moosten.gif
http://www.worldwater.org/table2.html
http://www.onzetaal.nl/advies/middenoosten.php
http://www.christiananswers.net/q-eden/tigris-euphrates.gif

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.