Asielzoekers / Vluchtelingen

Inleiding Het onderwerp dat ik gekozen heb voor dit werkstuk is asielzoekers/vluchtelingen. Dit onderwerp schoot bij mij gelijk door mijn hoofd toen ik het onderwerp politiek en ruimte hoorde.Dit is omdat er momenteel een asielzoekerscentrum in Wervershoof geopend wordt en het dus redelijk actueel in de media is bij ons in de omgeving. Hiernaast zie je natuurlijk dagelijks de beelden van de vluchtelingen die in erbarmelijke omstandigheden moeten overleven. In zogeheten vluchtelingenkampen. Deze beelden zijn aangrijpend, omdat je je het niet kan voorstellen dat zoiets kan en ook voorkomt. Wij leven zelf allemaal in een enorme welvaart, hebben alles wat nodig is om een gezond en gelukkig leven te lijden, vaak is er zelfs sprake van luxe, dit is niet denkbaar voor een vluchteling. Zij moeten leven van water en rijst en hier moeten ze al dagelijks voor ‘vechten’. Deze mensen hebben dit ook niet zelf gewild. Men is in het ‘verkeerde’ land geboren, waar het economisch niet goed gaat of waar oorlog heerst. Deze mensen vluchten ergens naartoe met hoop op een beter bestaan. Deze vluchtpogingen zijn heus geen pretje. Vaak moeten zij grote stukken lopen en als ze dan eenmaal op hun bestemming zijn aangekomen, bijvoorbeeld in Nederland, dan moeten ze nog de zware procedure doorstaan van een asielaanvraag, om vervolgens het naamplaatje asielzoeker te krijgen en vervolgens, als je de procedure doorstaat, vluchteling. Vaak kunnen deze mensen hun gevoelens niet goed uiten en dus niet goed hun verhaal vertellen, waardoor er een niet-realistisch beeld ontstaat over deze persoon en dus de aanvraag een grote kans maakt te worden geweigerd. Vaak besluit men toch te blijven in Nederland en dan ben je een illegaal. En dan? Ik ga in mijn werkstuk bekijken hoe het komt dat er zoveel vluchtelingen zijn, de procedure van een asielaanvraag, waarom men zegt dat Nederland vol is, het aantal illegalen en waarom die er zijn, de inburgering van vluchtelingen, het verschil tussen een economisch en politiek vluchteling, de huizennood en de schuld van vluchtelingen hierin, cijfers uit de wereld in vergelijking met die van Nederland met betrekking op vluchtelingen. Dit zijn alle deelonderwerpen waarvan ik denk dat ze heel belangrijk zijn om een realistisch beeld te scheppen over de omstandigheden van een vluchteling. Ik hoop dat het mij lukt deze vragen te beantwoorden, zodat ik een objectieve mening kan vormen over buitenlanders. Het verschil tussen een economisch en politiek vluchteling Het verschil is vrij moeilijk te maken tussen een economische en een politieke vluchteling. Een vluchteling kan namelijk kenmerken hebben van beide. Een politiek vluchteling is een persoon die gevlucht is omdat hij vervolgd werd door zijn religieuze / politieke overtuiging of doordat hij tot een sociale groep behoort die in bedreiging leeft. Deze vluchtelingen hebben een kans om het land op een legale manier binnen te komen. Zij kunnen namelijk een asielaanvraag doen en zeggen dat ze een politiek vluchteling zijn. Zij moeten natuurlijk wel hun hele verhaal vertellen en dan gaat men dit onderzoeken naar het waarheidsgehalte. Naast deze politieke vluchtelingen, die het echt moeilijk hebben gehad, heb je ook economische vluchtelingen. Economische vluchtelingen zijn mensen die alleen maar naar ons land komen omdat ze er economisch op vooruit gaan. Deze ‘vluchtelingen’ zijn vaak mensen uit de middenklasse uit wat armere landen en zijn hier niet tevreden mee. Zij doen zich dan voor als politiek vluchteling en dienen een asielaanvraag in. Dit is echter heel moeilijk, omdat er geen economische vluchtelingen meer worden toegelaten. De aanvragen worden heel erg grondig onderzocht, maar een enkele keer glipt er natuurlijk een economisch vluchteling doorheen. Vroeger was dit anders, het was toen namelijk een stuk makkelijker om ons land binnen te komen. Mensen uit Oost-Europa en Zuid-Amerika die naar ons land kwamen werden vroeger gelijk als vluchteling gezien, terwijl er vaak een economisch aspect op de achtergrond meespeelde. Wat ook een belangrijk aspect is is dat als men een asielaanvraag doet in Nederland die gene een asielzoeker is. Men is pas een vluchteling als de asielaanvraag is goedgekeurd.
Waarom zijn er zoveel vluchtelingen? Er zijn veel vluchtelingen in Nederland doordat ze anders geteld worden. Twintig jaar geleden was er eigenlijk nog niet zoveel bekend over vluchtelingen. Vooral in landen als Afrika en Azië was er weinig bekend over wie vluchteling was en wie niet. Daar waren de grenzen namelijk getrokken door stammen heen en gingen dus veel mensen verhuizen zodat ze met hun hele stam in hetzelfde land woonden. Hier was dus echt sprake van massamigratie. Men wist niet meer wie waar officieel hoorde. De laatste jaren is de kennis een stuk groter geworden over vluchtelingen. Bijna alle landen hebben wel een kantoor van de UNHCR (Hoge VN-Commisaris voor de vluchtelingen). Veel mensen komen de laatste jaren in zeer afgelegen gebieden, waar eigenlijk nooit iemand kwam. Vluchtelingen zijn de laatste jaren eigenlijk ‘ontdekt’. Een tweede oorzaak is dat de laatste jaren het aantal vluchtende mensen enorm is toegenomen. Het is ook makkelijker om te vluchten, omdat de relatieve afstanden zijn afgenomen. Ook is de wereld gewelddadiger geworden, steeds meer mensen zijn bang en voelen zichzelf bedreigd. Er zijn dan ook heel veel rellen in landen of oorlog. Het is overigens ook echt geen pretje om in een land te leven met een hele harde dictatuur. Men wordt hier ernstig onderdrukt en het is dus niet uit te houden daar. Een derde oorzaak is dat na de oorlog ongeveer 45.000 vluchtelingen toestemming kregen om in Nederland te blijven, omdat zij een hele belangrijke rol hebben gespeeld in de wederopbouw van Nederland. De procedure van een asielaanvraag Als iemand in Nederland asiel wil aanvragen dan moet deze een hele procedure doorlopen voordat hij als vluchteling erkend wordt. Want pas als je als vluchteling erkend bent dan mag je voor bepaalde of onbepaalde tijd in Nederland blijven . Het proces begint bij de aanvraag naar asiel. Dit kan bij drie verschillende aanvraagcentra, namelijk in Rijsbergen, Zevenaar of op Schiphol. Men moet hier twee aanvragen doen. Een aanvraag voor toelating als vluchteling en een verzoek om een verblijfsvergunning. Als dit gedaan is dan wordt er een tolk geregeld en moet de asielzoeker tegenover een ambtenaar van het ministerie van Justitie verklaren waarom hij zou moeten worden toegelaten. Om te achterhalen of de persoon eerlijk is geweest over zijn identiteit worden er foto’s en vingerafdrukken gemaakt. En wordt er natuurlijk gekeken naar een mogelijk identiteitsdocument. Wat ook erg belangrijk is in het proces is dat men de vluchtroute goed bepaald. Want volgens het Verdrag van Dublin kan een asielzoeker terug worden gestuurd naar land van herkomst als hij al eerder een asielaanvraag heeft gedaan in een land dat langs zijn route lag. Want als hij bijvoorbeeld door Duitsland is gekomen en daar is zijn aanvraag geweigerd, dan hoeft Nederland niet nog een keer deze aanvraag door te spitten. Als al deze stappen zijn doorlopen wordt er binnen 24 uur bepaald of de asielzoeker de verkorte of normale procedure mag doorlopen. De verkorte procedure houdt in de ambtenaar het verhaal geloofd en dat de informatie controle goed doorlopen is. De asielzoeker moet dezelfde dag nog terug komen om zijn verhaal nog eens te doen en dan wordt er weer een controle gehouden of alles klopt wat er gezegd is. Na dit gesprek wordt er bepaald of de asielzoeker geweigerd wordt. Als deze beslissing genomen wordt kan de asielzoeker in hoger beroep gaan bij de rechtbank en zijn tijdelijke verblijfplek wordt dan het OC (Onderzoek- en Opvangcentrum). Hiernaast heb je dus ook nog de lange procedure, hierbij maakt men hoogstwaarschijnlijk kans op asiel. In dit geval wordt de asielzoeker gelijk na het gesprek naar het OC gebracht. Deze lange procedure duurt 3 tot 6 maanden. Na deze periode wordt er bepaald of de asielzoeker de A-status krijgt. De A-status houdt in dat de asielzoeker is erkend als vluchteling en in Nederland mag blijven. Het verzoek kan echter ook nog afgewezen worden, omdat de asielzoeker gelogen heeft over identiteit, land van herkomst of zijn vluchtroute en dit pas laat wordt ontdekt. De asielzoeker moet dan meteen het land verlaten, maar kan hier ook bezwaar tegen aantekenen bij het ministerie van Justitie. In de periode dat alles weer opnieuw moet worden bekeken moet de asielzoeker een tijdig verblijf aanvragen. Naast de toe- of afwijzing van een vluchtelingenstatus kan het ook nog zijn dat de asielzoeker voorziening krijgt tot verblijf (VTV of C-status). In dit geval wordt de asielaanvraag niet behandeld, maar mag deze op humanitaire basis in Nederland blijven. Dit betekent dat men op basis van het Verdrag van Geneve niet op de vlucht is, maar dat de leefomstandigheden in hun land van herkomst onmenselijk zijn. Als de situatie weer beter is dan moet deze asielzoeker weer terug naar hun eigen land. Als laatste heb je ook nog de Voorwaardelijke Voorziening Tot Verblijf(VVTV). Dit betekent dat er in hun eigen land een burgeroorlog is. Na drie jaar kan dit ook worden omgezet in een VTV (Voorziening Tot Verblijf), omdat de situatie niet is veranderd in hun land. Als er wordt besloten een asielaanvraag niet te behandelen kan de asielzoeker bezwaar aantekenen bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst van het Ministerie van Justitie. Het nieuwe onderzoek kan een aantal maanden in beslag nemen. Als de uitslag dan weer negatief is, dan kan de asielzoeker nog in hoger beroep gaan bij de rechtbank. De rechter moet dan wel van te voren beslissen of dit gegrond is of ongegrond. Als het gegrond is kan deze besluiten de asielzoeker toe te laten als asielzoeker en een verblijfsvergunning verlenen. De rechter kan ook beslissen dat de asielaanvraag opnieuw onderzocht moet worden door de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Deze moet in het nieuwe onderzoek rekening houden met de rechtbank en als ze toch weer beslissen de aanvraag af te slaan kan de asielzoeker voor een laatste keer weer in hoger beroep gaan. Hierna kan de rechtbank alsnog besluiten dat de aanvraag ongegrond is en kan de asielzoeker alsnog geweigerd worden. Hiertegen kan men niet in hoger beroep gaan. Veel asielzoekers besluiten dan illegaal in Nederland te blijven. Hoe komt het dat er zoveel illegalen zijn in Nederland en wat doet men ertegen? Er zijn dus naast de geregistreerde buitenlanders ook nog illegale buitenlanders. Zij verblijven zonder toestemming van de regering in Nederland. Vaak zijn dit afgewezen asielzoekers, die echt niet terug kunnen naar hun land van herkomst. Zij duiken dan onder in het illegale circuit. Het aantal illegalen in Nederland is niet te schatten, want illegalen gaan zichzelf natuurlijk niet uitgeven als illegaal. Wel denkt men dat het aantal honderdduizenden is en dat zij zeer massaal gebruik maken van sociale voorzieningen. Er is vaak onderzoek geweest naar het aantal illegalen, dit leverde vaak moeilijke conclusies op. In grote steden ligt het aantal veel hoger als in de dorpen, maar hoeveel hoger? Alle schattingen zijn eigenlijk ongegrond en lopen uiteen van twintig-tot honderdduizend. De regering doet de laatste tijd heel veel om het illegale werk terug te dringen. Zo is er onlangs een wet geformuleerd die ervoor moet zorgen dat de werkgever strenger bestraft moet worden wanneer deze illegale in dienst heeft. De laatste tijd stijgt ook het aantal buitenlanders dat Nederland wordt uitgezet. Naast illegale asielzoekers zijn er ook illegalen gewoon uit de EU. Zij zijn drugskoeriers uit Duitsland, Engeland of Frankrijk. Naast de wet voor werkgevers, heeft de politie het recht om een buitenlander aan te houden en zijn verblijfspapieren te controleren. Als de buitenlander zich niet kan legitimeren dan kan deze worden opgesloten (max. 48 uur) en een boete krijgen van € 67.50. Deze legitimatieplicht is alleen voor ‘vreemdelingen’. De regel wordt niet overal even streng gehanteerd, want in grotere gemeenten wordt de regel soepel gehanteerd. Zo kan het zijn dat als de buitenlander zich niet kan legitimeren, hij dit binnen 24 uur moet doen. Het is dan ook niet zo netjes om iemand die al meer als tien woont in de cel te doen alleen maar omdat hij zijn papieren thuis heeft laten liggen. Als laatste zijn er ook wel eens gerichte zoekacties naar buitenlanders. Dit doen zij bijvoorbeeld bij bedrijven waar zij al eerder illegalen hebben ontdekt. Als er zo’n zoekactie tot stand wordt gebracht veroorzaakt dit vaak hysterische situaties onder de dan wel aanwezige illegalen. De inburgering van de vluchtelingen Er is eind 1988 een wet ingevoerd om de integratie te bevorderen. Deze Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN) verplicht vluchtelingen om een inburgeringsprogramma te volgen. Met deze wet wil men zorgen dat vluchtelingen beter onze taal leren en hierdoor sneller een geschikte baan kunnen vinden. Zelfs als mensen maar een tijdelijk verblijf hebben gekregen in Nederland moeten zij het inburgeringsprogramma volgen. Het programma bestaat uit Nederlands, Maatschappij-Oriëntatie en Beroepsoriëntatie. Men was toen de wet werd ingevoerd te optimistisch, want men ging er vanuit dat het een groot succes werd. Dat de deelnemers met een schoolweek van 15 uur na een jaar wel bijgeschoold zou zijn, maar de deelnemers zijn bijna allemaal analfabeet en mag men dit dus niet verwachten. Het opleidingsniveau van een deelnemer is dus heel laag en kan maar 15% van de deelnemers na 12 maanden aan het werk. Dit is dan een laaggeschoolde baan en is er minimaal Nederlands voor nodig. Politieke vluchtelingen doen eigenlijk helemaal geen moeite om te integreren, omdat zij op een gegeven moment toch weer terug naar hun eigen land moeten. Zij zijn hun land ontvlucht omdat hun leven niet veilig was in hun eigen land. Deze politieke vluchtelingen doen vaak nog beter hun best om op de hoogte te blijven van wat er in hun land speelt dan zich te interesseren voor ons land. Ze zullen zeker niet op zoek gaan naar een geschikte baan. Economische vluchtelingen daarentegen hebben natuurlijk hele andere redenen om zich in Nederland te vestigen. Zij zijn hun land ontvlucht omdat hun oorspronkelijke land een economische puinhoop is. Deze vluchtelingen willen vaak iets beters van hun leven maken en profiteren van Nederland. Zij zullen er dus meer aan doen om te integreren. Zij doen hun best om de taal te leren en te beheersen en de Nederlandse gebruiken eigen te maken. Als laatste heb je ook nog de volgmigranten. Zij komen vaak achter hun familie aan. Deze familie heeft zich vaak wel goed geïntegreerd en voorziet deze volgmigranten in onderhoud. Zij hebben dan ook vaak geen behoefte om te integreren. Huizennood en de schuld van vluchtelingen hierin Na de tweede wereldoorlog zijn en honderdduizenden huizen gebouwd, maar er zijn nog altijd mensen op zoek naar een huis. Dit komt doordat er natuurlijk veel mensen zijn die kinderen krijgen en deze op de duur ook op hun eigen willen gaan wonen en de immigranten. De bevolking is tussen 1950 en 1979 toegenomen met 38%. De immigranten hebben natuurlijk niet alleen de schuld. Het is ook zo dat de jongeren tegenwoordig steeds jonger het huis uitgaan en ouderen langer zelfstandig willen wonen. De echtscheidingen stijging in ons land zorgt ook voor een stijgende vraag naar huizen. De laatste tien jaar is de woningnood erg afgenomen, maar er zijn nog steeds veel mensen die opzoek zijn naar een huis. Vooral mensen met een minimumloon zijn de dupe. Zij moeten al in een afgelegen, dorp gaan wonen, omdat hier de huizen het goedkoopst zijn. De randstad zit er echt niet in. De laatste jaren zijn er door de overheid en gemeentebesturen regels gemaakt en veranderd. Zo hebben nu buitenlandse gezinnen evenveel recht op een huis als gewonen autochtonen. In de jaren tachtig is ook gebleken dat allochtonen makkelijk op de huizenmarkt een huis vinden. Ze vinden zelfs huizen van naoorlogse afkomst. Veel migranten moeten vaak opzoek naar een nieuw huis, omdat het huis wat ze kunnen krijgen vaak niet echt gunstig is. Het valt op dat de allochtonen lang op de wachtlijsten staan. Zij zijn dan ook vaak niet goed of volledig op de hoogte van het Nederlandse woningtoewijzingsbeleid. Allochtonen op de huizenmarkt het ook vaak zwaar omdat sommige woningbouwcorporaties Turkse, Marokkaanse of Surinaamse gezinnen weigeren, omdat er anders teveel allochtonen komen te wonen. Ook kan het zijn dat ze gewoon naar zeer slechte woningen worden verwezen. Het komt er dus op neer dat de allochtonen niet het grote probleem zijn wat huizennood betreft, maar een onderdeel. Er zijn gewoon veel mensen in Nederland en relatief weinig huizen en/of dure huizen.
Hoe gaat Nederland met vluchtelingen om in vergelijking met andere landen in Europa? Nederland is samen met Zwitserland het land met de meeste asielzoekers in verhouding met de eigen bevolking. Hierdoor zijn in ons land de asielcentra’s overvol en worden mensen die niet meer in een asielcentra passen in tentenkampen opgevangen. Nederland heeft zoveel asielzoekers doordat het asielbeleid zo goed is. Men weet dan ook wereldwijd dat asielzoekers het goed hebben in Nederland. Rijkdom is er ook ruimschoots in Nederland. Dit zorgt ervoor dat er relatief veel werk is en dit is in vergelijking met andere landen in Europa uitzonderlijk. Nederland heeft namelijk een hele lage werkeloosheidgrens. Ook vinden veel asielzoekers het fijn dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen legale allochtonen en autochtonen. Men heeft hier ook gelijke rechten wat betreft sociale voorzieningen. Iedereeen krijgt ook gelijk eten en onderdak als er hier een asielaanvraag wordt gedaan en als laatste is Nederland heel gul met internationale verdragen. Dit is heel anders als in andere landen in Europa. Nederland heeft een van de netste asielsystemen in de wereld. De regels zijn soepel, procedures helder en de beroepsmogelijkheden tegen een beslissing groot. De opvang is voor iedereen en rechtshulp is gratis. Ook is het hier makkelijk om je gezin te herenigen. Hier zijn hele verschillende interpretatie van de regels. De regels zijn namelijk heel vaag geformuleerd en is er dus ruimte voor eigen invulling. De rechters in het land herschrijven vaak de regels naar de gedachten van het land. Inter-nationaal zijn alleen de grondbeginselen vastgelegd. Nederland krijgt veel meer asielzoekers als Scandinavië, Frankrijk en Oostenrijk. Duitsland heeft problemen om het aantal asielzoekers van begin jaren ’90 onder te brengen. Hiernaast maken Groot-Brittannië en België zich zorgen over de enorme stroom van de afgelopen jaren. In 1997 kreeg Nederland bijna twee keer zoveel asielzoekers als alle Scandinavische landen samen. In 1998 heeft Nederland 48 duizend asielzoekers. Dit is niet eens de helft van het aantal dat vorig jaar zich in Duitsland meldde, met 104 duizend een heel hoog aantal. Toch is het aantal asielzoekers relatief niet hoger als dat van Nederland. In Frankrijk is het erg moeilijk om een woonplaats te krijgen, omdat er maar 4600 plaatsen zijn en men zelf naar een woonplaats moet zoeken. Er zijn erg veel illegalen in Frankrijk, omdat de procedure voor legale toelating heel zwaar is. In Duitsland was het heel gastvrij en was het ook een aantrekkelijk land. Het ligt gunstig en het is er economisch goed. Er is echter de laatste jaren een stijgende werkeloosheid, hierdoor zijn de regels aangescherpt. In Nederland zijn honderdduizenden illegalen. In Spanje, Frankrijk, Italië en Duitsland ligt dit aantal een heel stuk hoger. Dus een streng asielbeleid heeft ook niet het gewenste effect. In Denemarken is het kortweg niet mogelijk om illegaal te zijn, omdat iedereen hun identiteitskaart altijd bij zich moet hebben en ook regelmatig moet tonen. Conclusie: Nederland overbevolkt door asielzoekers? In de jaren ’30 werden Joodse en politieke vluchtelingen uit Duitsland niet in Nederland binnengelaten, omdat Nederland ‘vol’ zou zijn. Sinds toen is de bevolking met 7 miljoen mensen gegroeid. Het aantal buitenlanders is tussen 1930 en 1990 toegenomen met ruim een half miljoen. Hiernaast zijn er 600.000 immigranten met een Nederlands paspoort. De bevolkingsgroei is echter niet veroorzaakt doordat de immigrantenstroom zo is toegenomen, maar door de ‘bevolkingsexplosie’ van de jaren vijftig. Veel mensen gaan in gebieden wonen die voor perspectief zorgen en waar veel werk is. Dit zijn dan ook vaak dichtbevolkte gebieden. Er was dan ook sprake van een grote urbanisatiestroom. Een kleine eeuw geleden waren er grote volksverhuizingen. Men ging massaal verhuizen van het platteland naar de stad. In de jaren ’70 ging de stroom echter andersom (stad-platteland). En in de laatste jaren is er weer sprake van urbanisatie. Overbevolking is niet hetzelfde als hoge bevolkingsdichtheid.