Nooit meer Auschwitz

Nooit weer Auschwitz

Voor mijn verslag heb ik Mirjam Lipschitz geïnterviewd. Zij is een 84 jarige vrouw die in het verzorgingstehuis van mijn moeder woont.

Ik ben samen met haar naar het Joods Monument Groningen geweest, (zie afbeelding rechts), en heb het daar met haar over haar tweede wereld oorlog gehad. (Haar verhaal hieronder)

Uit mijn eigen ervaring weet ik, dat door mensen zelf te spreken en te praten over bepaalde onderwerpen, je het meest leert. Daarom heb ik ook niet zoveel tekst.

Mevrouw Lipschitz kijkt als verdoofd naar het monument. Ook al is het nog zo lang geleden, ze weet alles tot op de kleinste details na te vertellen.

‘Ik weet het nog goed, dat opa en oma opeens weg waren. Ze waren opgepakt in de bibliotheek, en drie dagen later werden ze op het marktplein vermoord. Er zou een commandant bij aanwezig zijn geweest, ene Heinrich Himmler. Veel kan ik me niet van hem herinneren. Mijn leven veranderde daarna ontzettend, ik mocht een jaar later niet eens meer naar school! Ik was toen 15 jaar oud. Mijn twee oudere broers, Levi en Daniel, verdwenen ook. Ze waren aan het onderduiken. Ik heb ze nooit weer gezien.’

Ze zucht en staart voor zich uit. Na enkele minuten begint ze weer te vertellen: ‘Op 9 januari 1945 werden we opgepakt. We waren op weg naar ons onderduik adres, vader, moeder, Esther en ik. We werden afgevoerd naar kamp Auschwitz, een van de vernietigings kampen die commandant Himmler heeft laten bouwen. Ja, diezelfde commandant was ook verantwoordelijk voor de dood van opa en oma.’ Himmler heeft de opdracht tot het bouwen gegeven toen hij zag dat zijn soldaten, die de weerloze mensen moesten neerschieten, er psychisch onder gingen leiden.

Ze slikt en gaat op een bankje naast het monument zitten. ‘We werden als vee in grote wagons gepropt, vijf dagen lang zat ik er opgesloten samen met 68 anderen. Moeders met baby’s die niet leken te stoppen met huilen, oude zieke mannen… Die konden ze toch niet laten werken? Vroeg ik me af. Want inmiddels was het wel duidelijk dat dat het was wat daar gebeurde. Ik had mazzel, want na een nacht moesten we daar alweer weg. Op 15 februari 1945 werden we, terwijl het nog diep in de nacht was, uit onze barakken geschreeuwd en vertrokken we te voet naar Loslau, wat bijna 60 kilometer verderop lag. Edith was nog klein en stierf al na 20 kilometer aan de kou. Met nog 2 en een halve kilometer te gaan stierf ook moeder aan de kou. Toen we eindelijk in Loslau waren aangekomen moesten we weer in die vreselijke wagons. Ik zag een kans om te ontsnappen. Er was een man aan het schreeuwen en alle aandacht ging naar hem. Ik nam vader bij de handen samen renden we de bossen in. Vader werd gezien en neergeschoten. Ik ben zo hard mogelijk weggerend. Op 2 mei 1945 kwam ik eindelijk weer thuis.’

Mevrouw Lipschitz staat op en legt haar witte roos bij het monument. ‘Dat het nooit weer hoeft te gebeuren.’ Fluistert ze.

Op 5 mei 1940 werd het kamp geopend.

1,3 miljoen mensen werden gevangen gehouden.

Op 27 januari 1945 werd het kamp bevrijdt.

1,1 miljoen mensen stierven.

200.000 mensen overleefden.

Nooit meer Auschwitz

Mirjam Lipschitz,

84 jaar oud.

Zij overleefde.