Hoofdstuk 5 par.2,3,4 + vaardig met vaardigheden

Vaardig met vaardigheden
Windstreken kun je weergeven in een windroos en ze worden vaak in een kompas ingetekend. Je hebt vier hoofdwindstreken, met de klok mee: noord, oost, zuid en west.
Een windrichting wordt altijd genoemd naar de windstreek waar die wind vandaan komt.

 
De absolute afstand: de kortste afstand tussen twee plaatsen, ook wel hemelsbreed genoemd.
Als je de afstand tussen twee plaatsen uitdrukt in de tijd, moeite of geld noem je het de relatieve afstand. 
Een ander woord voor remote-sensing is aardobservatie, het onderzoeken van de aarde vanuit de lucht. Als de kleuren daarvan echt natuurgetrouw zijn, spreek je van ''true colours''. Als de kleuren dat niet zijn: ''false colours''.

 Paragraaf 2
Platentektoniek: beweging van de aardkorstplaten.Zeekorst: 5-8 k/m dik en het is zwaarder dan landkorst.
Landkorst: 10-70 k/m dik.
Platen bewegen langs elkaar, naar elkaar toe of van elkaar af. Zeeplaat duikt onder landplaat, er ontstaat een trog, gebergte of een vulkaan. 
Platen van landplaat botsen tegen elkaar, er ontstaat een plooiingsgebergte. 
Aardbevingen ontstaan door het vastzitten van aardkorstplaten die weer losschieten.
Epicentrum: plaats waar je de aardbeving het sterkst voelt. De plaats onder het epicentrum is het hypocentrum/fokus.
Schaal van Richter: de kracht van een aardbeving wordt gemeten op een schaal van 1 tot 12.
Tsunami: een vloedgolf die ontstaat door een zeebeving.
1. Een onderzeese aardbeving waardoor golven ontstaan.
2. De golf plant zich voort over zee.
3. In ondieper water remt de golf af en neemt in de hoogte toe.

Paragraaf 3
Zeeplaat en zeeplaat schuiven uit elkaar, er ontstaat een kloof. Onder de zeeplaat zit magma. Dat magma komt omhoog en koelt af, er ontstaat een berg: oceanische rug.
Magma zit in de vulkaan, lava uit de vulkaan (is vruchtbaar).
Je weet van tevoren dat een vulkaan uitbarst, doordat er rook uitkomt en de grond begint te trillen.
Bij een vulkaan wordt de druk zo groot dat ie uitbarst, daarbij komt er gas vrij en worden er stenen de lucht in gesmeten, daardoor ontstaat een vulkaankegel. Eerst komt er lucht met gas, daarna lava.
Bij een oceanische rug worden twee delen van de oceaan uit elkaar getrokken. Zo ontstaat er een kier in de aardkorst die gevuld wordt met gloeiend hete lava uit de diepte. Zodra die in aanraking komt met het zeewater stolt de lava, hierdoor ontstaat een nieuw stukje land.
Een vulkaanuitbarsting kan gevaarlijk zijn, omdat er gas vrijkomt en de lava is gloeiend heet.

Paragraaf 4
Een tropische orkaan ontstaat bij zeewater wat 26 graden of warmer is, daardoor verdampt er veel water. Ze hebben snelheden van meer dan 200 k/m per uur. Hij veroorzaakt meer slachtoffers en meer schade.
Het oog van de orkaan is het windstille onbewolkte middelpunt van een orkaan.
Bij Australië en Nieuw Zeeland heet een orkaan een Willy-Willy.
Bij India en Madagaskar heet het een cycloon, bij Amerika en Mexico een hurricane en bij Japan en China een tyfoon.
Wind, hevige regen en hoge golven zijn gevolgen van een tropische orkaan.
In arme landen is het moeilijker om iedereen op tijd te waarschuwen en een veilige schuilplaats te zoeken, hierdoor vallen er meer slachtoffers maar ook doordat de gebouwen daar minder sterk zijn.