Mijn Electra van het Noord Nederlands Toneel

Mijn Elektra – Noord Nederlands Toneel (NNT) Al twee keer eerder dit seizoen stond NNT op de planken met ‘De Drie stuiversopera’ en ‘Messen in Hennen’.En 22 maart 2001 stond NNT in de Muzeval met een eigen bewerking van ‘Mijn Elektra’, waar ik heen ging. Algemene gegevens Titel: Mijn Elektra
Regie: Koos Terpstra
Decorontwerp: Maya Schröder
Kostuumontwerp: Jean Marie Fievez
Spelers: Veerle Overloop als Elektra
Mads Wittermans als Orestes

Camilla Siegertsz als Klytemnestra
Carice van Houten als Carice
Joost Prinsen als de Opvoeder Plot Jaren geleden heeft Klytemnestra haar man Agamemnon vermoord, omdat deze hun dochtertje Ifigeneia had geofferd aan de Godin Artemis. In de chaos die hierop volgde gaf Elektra haar kleine broertje Orestes mee aan een vriend, Elektra zelf bleef achter bij haar moeder in Griekenland. Nu vertelt de Opvoeder, de vriend aan wie Elektra Orestes jaren geleden heeft meegeven, aan Orestes dat hij eigenlijk de nieuwe koning van Griekenland moet worden en dat zijn moeder Klytemnestra zijn vader heeft vermoord. Orestes besluit voor zijn vader wraak te nemen op zijn moeder en gaat samen met zijn Opvoeder op weg naar Griekenland. Daar aangekomen ontmoet Orestes zijn zus Elektra, het is een ontmoeting vol emotie. Eindelijk naar lang wachten werd Elektra gered door haar broer, waar ze lang van had gedroomd. Dan komt Klytemnestra binnen. De Opvoeder en Orestes doen net alsof ze nieuws komen brengen over de dood van Orestes. Klytemnestra is helemaal overstuur, dat haar lieve zoontje dood is. Die avond staan Elektra en Orestes gemaskerd op hun moeder te wachten. Orestes met een trillend mes in zijn handen. Klytemnestra komt binnen en heeft gelijk door wat er aan de hand is. Ze smeekt Orestes of ze zijn gezicht nog één keer mag zien en Orestes bezwijkt, snakkend naar de liefde van zijn moeder. Maar dan op een onverwachts moment steekt hij haar neer. Orestes moet vluchten, hij kan niet in Griekenland blijven en Elektra blijft in Griekenland om te trouwen met de Opvoeder die de nieuwe koning zal worden. In het stuk is sprake van meerdere conflicten. Ten eerste de wraak die Orestes neemt op zijn moeder voor zijn vader, dan de wederontmoeting tussen Elektra en Orestes en ook nog de Opvoeder die volgens mij al heel lang van plan was koning van Griekenland te worden. Het toneelbeeld De voorstelling vond plaats in een grote zaal met het publiek recht voor het podium wat veel hoger is dan de rest van de zaal. Dit heeft geen speciaal effect op de voorstelling. Het decor is een stapeling van fel gekleurde blokken (roze, gele, blauwe, oranje en rode blokken) met hierop tekeningen van basisschoolkinderen uit, heel toepasselijk, Athene. Het is een modern, vlot decor, wat helemaal past bij de rest van het stuk. Vol humor. De kostuums zijn ook fel gekleurd en speels. Wat weer helemaal bij het stuk past. Vooral de jurk waar Klytemnestra in op kwam was heel erg indrukwekkend. De grote(!), gele, bolle, opvallend baljurk, die haar indrukwekkend, machtig maakte en haar eruit deed zien als een echte koningin. Ook de maskers, die Elektra en Orestes op hebben als ze hun moeder gaan vermoorden, vallen erg op. Het zijn koppen van dieren, een kattenkop en een varkenskop. Dit is een oud Grieks gebruik, een masker dragen als ze iemand gingen doden, maar Koos Terpstra maakt het wat minder zwaar door de carnavalsmasker te gebruiken. Van muziek en andere geluidseffecten werden in deze voorstelling geen gebruik gemaakt. Personages Elektra, ze komt op mij over als een verwend kind, wat altijd haar zin krijgt. Zoals in het stuk dat Orestes eigenlijk zijn moeder niet wil vermoorden, maar Elektra hem overhaalt door te zeuren hoe erg ze wel niet is en er maar op door te zeuren. Ook vind ik haar geen goede vriendin voor Carice, want als Orestes niet zonder een man te zijn, zijn moeder wil vermoorden, helpt ze hem om seks te hebben met Orestes, ze houdt haar vast (dit gebeurd achter de schermen). Orestes, een jongen die in zijn leven geen liefde heeft gehad. Hij verlangd naar de liefde van zijn moeder, maar Elektra en de Opvoeder weerhouden hem hiervan. Klytemnestra, een eenzame vrouw, die moet over komen als de boze stiefmoeder. En ze probeert machtig en sterk, als een koningin over te komen in het begin, maar later komt ze helemaal niet meer zo over. Eerder is zij het dan het slachtoffer, ze komt heel zielig over. Of ze dit ook echt is of net doet alsof dat zo is kan ik niet zeggen. Carice, haar eerste woorden zijn als ze het podium opkomt: ‘Niemand heeft ooit een Griekse tragedie gezien, niemand heeft ooit een echte Griekse tragedie gezien’. Eigenlijk is ze de hoofdrolspeelster van de bewerkte Elektra.Zij is helemaal verzonnen door Koos Terpstra en is het traditionele koor, maar soms speelt ze ook mee in het stuk, als vriendin van Elektra. Ze is de tussenpersoon tussen de tragedie en de wereld van nu. Soms staat het hele toneel stil, omdat zij iets gaat vertellen. Zo ook als Orestes bijna zijn moeder gaat vermoorden. Ze somt dan alle oorlogen die er tijdens de 23 jaar dat ze leeft zijn geweest en dat zijn er heel veel. De Opvoeder, hij komt als een heel gemeen mannetje op mij over. Misschien komt dit door de manier van spelen en de stem, maar ook doordat ik denk dat hij alles van tevoren helemaal gepland had. Dat Orestes na de moord op zijn moeder zou vluchten en hij dan mooi kon trouwen met Elektra en koning van Griekenland kon worden. Dit vermoeden wordt nog meer benadrukt doordat hij Orestes de hele tijd aanmoedigt om zijn moeder snel te vermoorden. Thematiek Koos Terptra is er helemaal in geslaagd een eigen stuk te maken van Elektra, namelijk Mijn Elektra. Hij heeft er een ander thema aan toegevoegd, dat er nu net zoveel geweld of misschien wel meer geweld is als dat er in de oudheid was. Dit wordt vooral benadrukt door het indrukwekkende stuk waarin Carice alle oorlogen van de afgelopen 23 jaar opsomt en even daarna Orestes zijn moeder vermoord. Het thema wat al in het stuk zat is wraak, de wraak die Orestes neemt op zijn moeder.
Boeiende werking Wat de voorstelling heel erg leuk en daardoor boeiend maakte waren de moderne en humoristische stukjes in het stuk. Zoals wat Orestes tegen zijn vader schreeuwt: ‘Had je niet in Troje kunnen streven, lul!!’. Wat het stuk ook boeiend maakte, maar wat ook vervelend kon zijn omdat je graag wou weten hoe het stuk verder ging, waren de onderbrekingen van Carice. De middelen Koos Terpstra heeft gebruikt om het stuk boeiend te maken waren vooral de dialogen, maar ook de kostuums (de jurk van Klytemnestra, de maskers) en het decor. Structuur Het stuk liep in bijna aan één stuk door op hetzelfde podium. Één keer was er een podium wisseling, maar deze verliep snel en soepel. Er ging er scherm omhoog en Orestes en de Opvoeder stonden tussen de fel gekleurde blokken in Griekenland. Ook was dit het enige stuk waarin de tijd een beetje raar doorliep, want Orestes en de Opvoeder stonden binnen twee seconden Griekenland, maar dit viel helemaal niet op. Recensie Eigenlijk had ik geen verwachting over het toneelstuk voor ik er heen ging. Ik had NNT nog nooit gezien en ook had ik er nog nooit iets bijzonders over gehoord, behalve dat het een toneelgroep was. Toen ik het kaartje zag (zie voorkant) dacht ik wel even ‘Waar zal dat nou over gaan’, maar ik heb er verder niet over nagedacht. Na afloop van het toneelstuk wist ik eigenlijk nog niet waar het kaartje nou op sloeg, maar toen ik er over na had gedacht, kwam ik tot de conclusie dat het Carice is die zichzelf beschermt tegen Orestes. Wat ik niet had verwacht was dat het stuk zo kleurrijk zou zijn, zo modern. Ik verwachte misschien een klein beetje een heel serieus stuk. Niet dat het geen serieus stuk was, maar het was ook grappig. Er zat echt humor in het stuk. Zoals de maskers die Elektra en Orestes droegen toen ze hun moeder gingen vermoorden. Dat het stuk zo kleurrijk was vond ik erg mooi. Heel modern, het trok het publiek, vooral jongeren, erg aan. Ook werd het stuk, wat best zwaar was hierdoor wat lichter. Dit kwam ook door de humor. Ik vond de spelers over het algemeen goed. Vooral Carice van Houten vond ik erg goed. Het lijkt mij heel erg moeilijk om zo’n rol goed te spelen, telkens het stuk ‘onderbreken’ en hele grote lappen tekst. Het stuk waarin zij alle oorlogen die er tijdens haar leven zijn geweest opsomde, was vooral heel goed. Ze keek het publiek aan, vertelde het echt aan het publiek. Ook Mads Wittermans speelde goed. Hij praatte erg duidelijk en kwam goed over. Misschien had hij het stuk waarin hij zijn moeder omhelst, voordat hij haar dood steekt, iets dramatischer moeten doen. Ik vond namelijk dat dit niet zo goed overkwam, hij had zijn moeder terug die hij zich niet eens meer kon herinneren. Joost Prinsen vond ik niet zo goed spelen, maar dit kwam misschien ook wel door de rol die hij had. Hij praatte heel brommerig en hierdoor verstond ik de helft van wat hij zei niet en dit vond ik echt jammer. Al met al vind ik dat Koos Terpstra en de spelers een prachtig stuk op de planken hebben gezet. Niet te serieus, aantrekkelijk voor jongeren en toch een tragedie. En ik ga vaker naar een voorstelling van het Noord Nederlands Toneel.