Kiesstelsel van Amerika

Stelling: Het kiesstelsel van Amerika gaat ten koste van de democratie

Inleiding:

Een paar maanden geleden begonnen de verkiezingen in Amerika tussen George W. Bush en Al Gore. Nadat alle stemmen geteld waren, bleek er een heel klein verschil te zijn tussen het aantal stemmen voor Bush en het aantal stemmen voor Gore. De stemmen in de staat Florida waren echter niet goed geteld.en Florida zou bepalend zijn. Wie de meeste stemmen in Florida zou krijgen, werd president van Amerika. Beide partijen begonnen meerdere rechtszaken. Al Gore wilde dat alle stemmen opnieuw geteld zouden worden, Bush ging hier tegenin; weliswaar met resultaat: De stemmen werden niet opnieuw geteld en Bush won de Amerikaanse

verkiezingen, omdat hij de meeste getelde stemmen in Florida had. Het opvallendste van Bush zijn overwinning is dat hij in totaal eigenlijk minder stemmen had dan zijn tegenstander. Dat is het meeste duidelijke bewijs voor mijn stelling: Het kiesstelsel van Amerika gaat ten koste van de democratie.

Kern:

Ik zal eerst in grote lijnen uitleggen wat het districtenstelsel voorstelt en daarna argumenten geven voor mijn stelling. In het districtenstelsel wordt het land verdeeld in een aantal gebieden. Bij het districtenstelsel gaat men van het aantal stemmen per district uit. Per district kan een aantal kiesmannen gewonnen worden. Degene die de meeste kiesmannen heeft gewonnen, wint de verkiezingen. Dit is het “the winner takes it all” principe.

Als bijvoorbeeld partij X in een district 51% van de stemmen haalt, en partij Y 49% van de stemmen, krijgt partij X toch alle kiesmannen. Als dit in meerdere districten gebeurt, kan het gebeuren dat de verliezende partij in totaal meer stemmen heeft. Dit is niet democratisch, omdat de meerderheid van het volk toch wel voor de verliezende partij gekozen heeft. In Nederland, waar het evenredige kiesstelsel gehanteerd wordt, zou dit niet kunnen gebeuren, omdat alle stemmen van alle provincies gewoon bij elkaar opgeteld worden. In dit opzicht valt de democratische waarde van het Amerikaanse kiesstelsel in het niet bij het Nederlandse kiesstelsel.

Amerika is dus in een aantal gebieden verdeeld. Natuurlijk komt het voor dat een grote meerderheid van 1 district voor 1 bepaalde partij stemt, bijvoorbeeld de Republikeinen. Als een inwoner van die staat toch voor de democratische partij wil stemmen, is diegene flink benadeeld. Het heeft voor diegene zelfs helemaal geen zin om te gaan stemmen, want hij verliest het toch tegen de grote meerderheid dat voor de Republikeinen stemt. Het is immers zo dat kandidaat met de meeste stemmen in 1 district alles krijgt. Sommige stemmers hebben hierdoor eigenlijk totaal geen invloed op de uitslag van de verkiezingen. Het spreekt voor zich dat dat absoluut niet democratisch is.

Natuurlijk zijn er mensen die beweren dat het districtenstelsel juist een heleboel voordelen met zich meeneemt. Het argument wat dan vooral genoemd wordt, is dat de kiezers een sterke lokale binding met de kandidaat zouden hebben. Ze krijgen tijdens de campagne de kans de burgemeesterkandidaat te ontmoeten in hun eigen wijk. Dit klopt echter niet helemaal. Het feit dat er een aantal districten massaal voor 1 partij stemmen, maakt dat duidelijk. De verkiezingskandidaten zullen niet uitgebreid campagne gaan voeren in deze districten. Een goed voorbeeld is de staat Texas in de afgelopen verkiezingen. In de staat Texas stemde de uitgesproken meerderheid voor Bush, wat van tevoren al bekend was. Gore heeft hier niet of nauwelijks campagne gevoerd, omdat hij die staat toch niet zou winnen. Als iemand uit Texas overweegt toch voor Gore te stemmen, heeft hij niet de kans gehad om de campagne van Gore bij te wonen. Dit vind ik evenmin democratisch. De kandidaten richten zich dus vooral op de staten waar veel zwevende kiezers wonen. Dit wordt een slagveldstaat genoemd. Hier is namelijk niet te voorspellen wat de uitslag wordt.

Over de manier waarop er campagne gevoerd wordt valt ook iets te zeggen. Er wordt vooral op de presentatie gelet. Meestal hebben de campagnes zelfs totaal geen inhoud. De Amerikanen laten zich makkelijk beïnvloeden door onder andere politieke reclamespotjes waarin de ene kandidaat de andere zwart probeert te maken. In discussies tussen de 2 kandidaten op live tv, gaat het er meer om wie de scherpste opmerking heeft en de ander met de mond vol tanden kan zetten dan om wie de beste ideeën voor Amerika in de toekomst heeft. Kandidaat Bush heeft in zo’n soort discussie zelfs nogal domme opmerkingen gemaakt. Dit wordt hem door de Amerikaanse bevolking min of meer “vergeven”, met: het is toch zo’n aardige man? En: “hij komt zo sympathiek over.” Zijn tegenstander, Al Gore, beschikt daarentegen wel over wat meer hersencapaciteit. Het is alleen jammer dat hij weinig uitstraling heeft.

Er is nog een argument dat voor het districtenstelsel zou pleiten. Het feit dat er maar 2 grote partijen bestaan, zou overzichtelijker zijn, dan als er heel veel kleinere partijen in 1 land bestaan, zoals in Nederland dat het geval is. Dit vind ik slechts een excuus voor het bestaan van maar 2 grote partijen. In feite is dit natuurlijk helemaal niet democratisch. Er zijn wel kleinere partijen in Amerika, maar die zullen nooit hoog komen omdat ze niet de kans hebben kiesmannen te winnen. Daarom kiest de overgrote meerderheid van de kiezers ook voor de Democraten of voor Republikeinen. Het heeft immers geen zin om op een partij te stemmen die toch geen kans maakt kiesmannen te winnen.

Slot:

Alles bij elkaar genomen vind ik dat ik duidelijk genoeg heb aangetoond dat het kiesstelsel van Amerika niet democratisch is. Het moet dus veranderen, maar zolang president Bush aan de macht is in Amerika, zie ik dit niet snel gebeuren. Ik zie sowieso niet veel heil in de komende 4 jaar voor Amerika. Vooral op politiek gebied niet. Als ik in een het land zou wonen waarvan de president de namen van sommige internationale collega’s niet eens weet, zou ik geneigd zijn tijdens de persconferentie de microfoon iets te hard te zetten en mijn buurman het volgende in te fluisteren: “This Bush, I think he’s such a major league asshole.”