Kauwgom

Kauwgom.

De geschiedenis van de kauwgom.

Kauwgom bestaat al duizenden jaren. Een paar jaar geleden werd er in Zweden een stukje kauwgom opgegraven van minstens 9000 jaar oud, met een gebitsafdruk van een jongen uit de steentijd. In die tijd, 7000 jaar voor Christus (het stenentijdperk), kocht men geen kauwgom in de winkel maar kauwden ze op hars en bladeren. Ook waren er mensen die gom uit een boom haalden. Meestal was dat of uit een spar, of een mastiekboom (daar werd het hars van gegeten)door de Grieken 2000 jaar geleden. Zij gebruikten die mastiek (hars) voor een frisse adem of om hun tanden schoon te maken) of een sapodillaboom (daar kwam een soort rubberachtige melksap (chicle) uit, en daar kauwden de Maya’s uit Amerika op).

Vanaf 1800 ging de ontwikkeling van kauwgom tamelijk snel. In 1800 kauwden de indianen op sap van de sparrenboom. In 1850 werd rond de oostkust van Noord-Amerika op kleine schaal gezoete gom gefabriceerd en verkocht. In 1860 arriveert via Mexico en Guatemala de gom van de Sapodillaboom in de VS. Deze gom is dan al zodanig ontwikkeld dat ze zachter is en veel lekkerder smaakt.

In de Eerste en Tweede Wereldoorlog is kauwgom als het ware met de Amerikanen overgewaaid naar Europa. Amerikaanse soldaten gaven een stukje kauwgom aan Nederlandse meisjes die ze wilden versieren. Daardoor was kauwgom in de ogen van de Nederlander stoer en mannelijk. Maar in de jaren na de oorlog was er nog maar weinig kauwgom te koop en werd lang (soms dagen) op hetzelfde stukje gekauwd. Vaak werd er samen gedaan met een stukje kauwgom en geliefden lieten aan elkaar zien dat ze van elkaar hielden door telkens om de beurt op een stukje kauwgom te kauwen.
In 1948 werd de eerste kauwgom fabriek in Nederland gebouwd, namelijk Leaf en dat is nog steeds de enige.

Waaruit bestaat kauwgom?

Kauwgom bestaat uit gom, suiker en geur- en smaakstoffen. Hieraan worden vaak nog suikerstroop, kleurstoffen, glansmiddelen en weekmakers toegevoegd. In suikervrije kauwgom wordt de suiker en de suikerstroop vervangen door diverse zoetstoffen, zoals aspartaam, acesulfam K, maltitol en xylitol.

Suikervrij
Er zijn tegenwoordig nog maar weinig suikerhoudende chewings te verkrijgen. Dit komt doordat kauwgomproducenten een suikervervanger in de vorm van de stof xylitol hebben ontdekt. Deze stof wordt, in tegenstelling tot suiker, in je mond niet omgezet in zuur. Zuur veroorzaakt aantasting van de glazuurlaag van je tanden waardoor zich gaatjes vormen. Tevens blokkeert xylitol het omzetten van gewone suiker in zuur, ook nog enige tijd nadat je de kauwgom uit de mond hebt verwijderd. Het grootste effect van suikervrije kauwgom is echter het zogenoemde vervangingseffect. In plaats van een zoete reep is het beter om suikervrije kauwgom als tussendoortje te nemen. Geen zuuraanval, wel de voordelen van xylitol. Deze stof zit onder andere in Xylifresh en Aquafresh kauwgom.
Vervolg: Waaruit bestaat kauwgom?

Gom is het belangrijkste ingrediënt.
Gom komt oorspronkelijk uit de Sapodillaboom, maar tegenwoordig worden er ook diverse andere natuurlijke gommen gebruikt. De gom van de Sapodillaboom heet chicle. Dit wordt gemengd met andere natuurlijke stoffen zoals bijenwas of glycerine, om een goede consistentie te krijgen.

Suiker of zoetstoffen zijn de volgende belangrijke ingrediënten. Suikerstroop wordt vaak gebruikt, omdat het beter te mengen is en geen harde kristallen bevat. Zoetstoffen worden gebruikt als suikervervangers. Hierbij wordt meestal gebruik gemaakt van een mengsel van intensieve zoetstoffen, zoals aspartaam en acesulfaam K, voor de smaak. Malitol, xylitol of sorbitol worden toegevoegd voor de structuur van de kauwgom, omdat ze vergelijkbare structuureigenschappen geven als suiker.

Geur- en smaakstoffen worden toegevoegd aan de suikerbasis, voor het mengen met de gom. Hierdoor komt de snaak langzamer vrij dan wanneer je het later toe zou voegen. Er zijn veel smaken op de markt, meestal gebaseerd op mint (voor een frisse adem) of fruitsmaken. Dropsmaak in ook een populaire variant. Kleurstoffen en glansmiddelen worden toegevoegd om het product het gewenste uiterlijk te geven. Niet alle soorten kauwgom bevatten kleurstoffen of glansmiddelen.


Hoe wordt kauwgom gemaakt?

Kauwgom wordt gemaakt in een kauwgomfabriek. Het begint bij de smeltafdeling.
De smeltafdeling weegt de juiste hoeveelheden af van de hoofdingrediënten die samen de gombasis vormen. Hierbij wordt onder andere gebruik gemaakt van rubber, hars, was en weekmakers. De rubber is een sap welke uit de sapodillaboom wordt gewonnen. Deze sapodillabomen moeten wel minstens 20 jaar oud zijn en worden dan een keer in de 4 jaar afgetapt. De gombasis die hier van gemaakt wordt is voor iedere smaak kauwgom hetzelfde. In afgepaste hoeveelheden komen de verschillende ingrediënten in grote smeltmachines. De massa wordt verhit tot een temperatuur tussen de 80°C en 130°C.

De smeltmachine.
De hete gesmolten kauwgombasis heeft het uiterlijk van een dikke siroop. Na afkoeling ontstaat een vaste basis. Elke dag gaat zo’n 9.000 kilo kauwgombasis (!) van deze smeltmachines naar de volgende afdeling.

De kneedafdeling.
Kneedt de massa samen met de ingrediënten die er echte kauwgom van maken. Voor de suikerhoudende kauwgom gaan er kilo’s suiker en vele liters stroop in het deeg. Maar voor de echte Maple Leaf kauwgom natuurlijk de juiste hoeveelheid Sorbitol of Xylitol.

Het smeurlaboratorium.
De smaakmakers komen van het Smeurlaboratorium. Hier worden de smaakoliën voor de kauwgom gemaakt, die elke kauwgom zijn eigen smaak geven. Zo wordt voor mintsmaken bijvoorbeeld gebruik gemaakt van pepermuntolie.

De snijafdeling.
De kauwgom wordt nu eerst tot broodjes gevormd die nog moeten afkoelen. Eenmaal afgekoeld worden de broodjes onder een soort strijkijzer platgewalst. De dunne plak die overblijft gaat door de snijmachine, die er kleine kauwgompjes van vormt. Ze zitten dan nog wel aan elkaar vast.

De drageerafdeling.
De kauwgom wordt in kleine stukjes gebroken en voorzien van een knapperig laagje. Dit gebeurt in grote draaiende pannen waar een hoog geconcentreerde suikeroplossing op het kauwgompje wordt gespoten. Hierna wordt met warme droge lucht dit laagje opgedroogd. Dit proces wordt wel zo’n 20/30 keer herhaald. De kauwgompjes glanzen dan nog niet. Daar zijn speciale glanspannen voor. In deze pannen wordt het bovenste laagje glimmend gemaakt, zodat de kauwgom er mooi uitziet.


De inpakafdeling.
De kauwgom in nu klaar om ingepakt te worden. Dit gebeurt op de inpakafdeling. De kauwgompjes komen allereerst in de sorteermachine terecht. Die verpakken de kauwgompjes in een doordrukstrip en voorzien deze van een sleeve. Daarna kunnen de pakjes in dozen worden verpakt.
En dan is de kauwgom helemaal klaar!

Is kauwgom slecht voor je gezondheid?

In 1939 werd er begonnen met wetenschappelijk onderzoek naar de rustgevende effecten van het kauwen op kauwgum. Het bleek al snel dat mensen door het kauwen zich meer op hun gemak voelden en dat de stress verschijnselen afnamen. Het maakte niet uit waarop men kauwde, al was kauwgum, door de betere smaak, wel de meest populaire vorm. Als je met mate kauwgom eet is het niet slecht voor je gezondheid. Overmatig kauwgom eten daarentegen weer wel. Het geeft een laxerende werking en kan maag en darm klachten geven. Kaakartrose komt ook voor, maar dan moet je per dag wel erg veel kauwgom eten (meer dan een pakje per dag, jaar in jaar uit). Volgens een Amerikaans onderzoek is kauwgom een goed middel om af te vallen, omdat het de stofwisseling versnelt. Proefpersonen die de (suikervrije) gom kauwden, verbrandden in twaalf minuten gemiddeld elf calorieën meer dan de deelnemers die niets in hun mond hadden. Per jaar is dat al gauw een gewichtsverlies van ruim vijf kilo. Volgens andere deskundigen is te veel kauwgom niet echt gezond. Door de kauwbewegingen komen er namelijk verteringsenzymen vrij, waardoor de alvleesklier voortdurend wordt misleid. Je lichaam kan daardoor uit balans raken. Maar een kleine inspanning is al voldoende om gewicht te verliezen. Kauwen met mate dus.