De geschiedenis kauwgom
7000 jaar geleden in het stenen tijdperk hielden ze er al van om op iets te kauwen. Maar niet op kauwgom maar op schors en bladeren van een boom. De Maya’s uit Amerika Kauwden op het rubberachtige gom van de Sapodillabomen. (Dat spreek je uit als: Sapodielia.) De Grieken waren tweeduizend jaar geleden de eerste die op mastiek kauwden. Mastiek is gom. Zij gebruikten mastiek niet omdat ze de kauwgom lekker vonden maar om een frisse adem te krijgen en om je tanden schoon te maken. De mastiek komt uit de mastiekboom. Vanaf 1850 werd in Noord-Amerika gezoete kauwgom verkocht uit de fabriek.
In Nederland brak het gekauw pas echt los aan het eind van de 2e wereldoorlog. De Amerikaanse soldaten brachten hun kauwgom mee naar Nederland en gaven het aan Nederlandse meisjes die ze wel leuk vonden. De meisjes vonden dat eigenlijk best stoer. Er was nu weinig geld om kauwgom te kopen dus soms deelden de mensen hun kauwgom: ze kauwden om de beurt op een kauwgommetje. Vooral verliefde mensen deden dat.
Hoe wordt kauwgom gemaakt
Kauwgom wordt gemaakt in een fabriek.
In de fabriek staan veel machines. Daarin wordt de kauwgom gemaakt. Eerst gaan de stukken gom in de smeltmachine. De smeltmachine roert de stukken gom door elkaar. De gommen worden warm gemaakt. Dan worden ze zo dun als olie. Want dan gaat het roeren gemakkelijker. Daarna strooien ze suiker bij de gom. De suiker die er doorheen wordt gestrooid, is poedersuiker. Poedersuiker klontert niet.
Als de gommen weer koud zijn, gaan ze in de kneedmachine. De suiker gaat er natuurlijk ook bij. Beetje voor beetje.
Ook het smaakje van de kauwgom gaat in de machine. En een kleurstof natuurlijk ook. Die geeft de kauwgom een kleurtje. De kneedmachine kneedt alles goed door elkaar. Dan is het kauwgom. Maar het ziet er nog wel raar uit. De vorm is dan nog niet goed. Er moeten nog stukjes van gemaakt worden. Weer gaat de kauwgom een machine in. Die maakt er een lang, breed kauwgomlint van. Het kauwgomlint gaat door een walsmachine. Zo heet die machine. Daarin zitten zware wielen. Dat zijn de walsen.
Het kauwgomlint moet tussen de walsen door. Daar wordt het plat gemaakt. Het gaat erg langzaam, anders breekt de kauwgom. Meteen erachter staat de snijmachine. Die snijdt de kauwgom in stukjes. Dan zijn de kauwgomblokjes en kauwgomstrips klaar. Na het inpakken wordt de kauwgom dan naar de winkels gebracht.
Een grote fabriek waar kauwgom gemaakt wordt is Wrigley's in Amerika. Ze hebben in Chicago hun eigen gebouw, het Wrigley-gebouw. (foto hiernaast)
Daar worden de zaken geregeld. Er wordt dus veel geld verdiend met kauwgom.
Test
Benodigdheden:
- Pen en papier.
- Deze test.
Nu kan je beginnen:
1. Wat is je lievelingssnoep?
a. Drop
b. Kauwgom
c. Chocolade
2. Wat doe/deed jij als je leerkracht zegt: Iedereen kauwgom uit je mond! We gaan beginnen!"
a. Ik gooi het braaf weg
b. Niks, ik blijf lekker kauwen
c. Ik wacht tot de meester het merkt
3. Hoe vaak eet/at jij kauwgom?
a. 1 × per week
b. 33 uur per dag
c. een paar keer per dag
4. Waarom kauw jij kauwgom?
a. Doe ik niet, Bah!
b. Het is mega lekker met de hoofdletter L!
c. Het staat stoer.
5. Deel/deelde jij kauwgom met iemand anders?
a. Ja natuurlijk; ben ik er tenminste vanaf!
b. Waarom zou ik?! Hoe minder ik weggeef, hoe meer ik te kauwen heb! =)
c. Soms maar ik wil het liever voor me zelf houden.
6. Welke soort kauwgom vind jij het lekkerst?
a. Niks, alleen kauwgom dat goed is voor je tanden!
b. Allemaal even lekker!
c. Ik hou meer van kauwgom met een smaak.
7. Hoe oud was je toen je voor het eerst kauwgom at?
a. 9 of 10 ofzo...ik kan het me niet herinneren!
b. 3 tot 4 ik weet het nog goed wanneer ik het voor het eerst in nam! Het was een dag om
nooit te vergeten!!=)
c. 7 of 8
De uitslag!
De meeste a's
Van jou hoeft dat gekauw niet, ander snoep is véél lekkerder!! Jij houdt gewoon niet zo van kauwgom.
De meeste b's
Volgens mij ben jij een supersize, extra large mega, super-de-luxe, super giga kauwgomfreak! Jij vind kauwgom het lekkerste wat bestaat!!
De meeste c's
Jij vind kauwgom best lekker, maar het hoeft van jou persé allemaal niet hoor! Toch kauw je het best wel vaak
Waar komt kauwgom vandaan?
Het belangrijkst van kauwgom is de gom. Gom is sap dat uit bomen wordt gehaald. Gom zit niet in alle bomen, maar in ongeveer 20 soorten. De gom van bomen is verschillend. De ene gom is bijvoorbeeld harder dan de anderen bomen.
Iemand die gom uit de bomen haalt heet een chiclero. (tjieklero) een chiclero heeft een mes waarmee hij de schors van de boom haalt. Hij maakt er dus een gat in. Dat gat heet een wond. Uit de wond stroomt dan de gom. Als je de gom even laat staan wordt het dikker en geel. Dan kan het naar de fabriek waar de ingrediënten in gaan.
Er is ook een gom die niet uit bomen komen maar in de fabriek wordt gemaakt. Ze maken de gom alleen na. Het sap uit de bomen heet natuurlijke gom en uit de fabriek heet kunstmatige gom.
Gombomen groeien in het oerwoud. Een oerwoud is erg warm en groot. De bekendste gomboom is: Sappodilla (dat spreek je zo uit: Sapodielja), het sap van deze
Boom heet chicle (dat spreek je uit als: Tsjikkel.) er bestaat een kauwgom die naar de gom is vernoemt, die heet: Chiclets (tsjiklets).
Weetjes over kauwgom
- Kauwgom in het vliegtuig
Door kauwgom te kauwen als het vliegtuig opstijgt of daalt, klappen je oren niet dicht. De kauwbewegingen die je kaken maken, zorgen ervoor dat je oren weer openspringen. Dus het is heel handig om bij het opstijgen en landen kauwgom te kauwen. En het is nog lekker ook!
- Landen met verschillende smaken
Amerikanen houden heel erg van kaneelkauwgom. Maar in Midden- en Zuid-Amerika vinden ze dat afschuwelijk. Ze moeten bij kaneel te veel aan medicijnen denken.
Kauwers in Scandinavië zijn dol op kauwgom met de zoute salmiaksmaak. Zuid-Europeanen houden juist van zoete, fruitachtige smaken. Pepermuntkauwgom is populair over de hele wereld. In Nederland en Vlaanderen staat de pepermuntsmaak bovenaan.
-Verschillende soorten smaken
In Japan bestaan meer dan 150 verschillende smaken kauwgom. Ze maken er bloemenkauwgom en zelfs kauwgom die naar augurk smaak
- Denk je beter met kauwgom? (ja)
Tijdens het kauwgom kauwen groeit je denkcapaciteit met 20%.
- eet ik zoveel kauwgom per jaar?
Wist Nederland wordt per jaar vijf miljoen kauwgom verkauwd. Per persoon is dat gemiddeld 330 gram.
- Je kauwgom uitspugen is erg strafbaar op sommige plekken
Als je kauwgom zomaar op straat spuugt, maak je de boel vuil en dat mag niet. Het gebeurt bijna nooit dat iemand een boete krijgt voor het uitspugen van kauwgom. Ook in Nederland is de politie op sommige plaatsen streng tegen veroorzakers van zwerfafval. In de recreatiegebieden van Friesland kan het je 20 euro kosten als je zomaar op straat je kauwgom uitspuugt. En in Singapore mag je geen kauwgom uitspugen want dan krijg je een boete van maarliefst 600 euro en je mag het niet eten en niet eens bij je hebben!!!
- Kauwgomtotempaal
Twee Eindhovense tandartsen zetten in hun wachtkamer een kauwgomtotempaal, die door een kunstenaar was gemaakt van honderden stukjes hout. Bezoekers plakken hun kauwgom voortaan op en tussen de houtjes van de totempaal. Hoe meer kauwgom, hoe indrukwekkender die wordt. Ieder jaar komt de kunstenaar even langs om de paal over te schilderen.
- kauwgommuur
In San Luis Obispo in de Verenigde Staten staat een muur. Een stel scholieren plakte er hun uitgekauwde kauwgom op. Dat voorbeeld werd al snel door andere leerlingen gevolgd. Ook volwassenen vonden het wel grappig om hun kauwgom op de muur achter te laten. Nu doet iedereen het. Van over de hele wereld reizen toeristen speciaal naar San Luis Obispo om er hun uitgekauwde kauwgom op de muur te plakken. In Nederland bestaan ook dit soort straatjes, onder andere in Alkmaar en Dordrecht.
- Roze klapkauwgom
De bubbelgum waarmee je van die grote bellen kunt blazen, is bijna altijd roze. De uitvinder van deze kauwgom wilde zijn kauwgom graag een kleurtje geven. Maar hij had alleen nog maar roze en geen andere kleuren. Dus toen heeft hij de kauwgom maar roze gemaakt. En zelfs nu nog heeft bijna alle klapkauwgom deze kleur!
- Kauwgom doorslikken
Als je kauwgom per ongeluk hebt doorgeslikt, is dat helemaal niet erg. Je lichaam doet niets met de kauwgom en na een paar dagen poep je het gewoon weer uit.
- Kauwgom in andere talen
Het woord kauwgom bestaat natuurlijk niet in andere talen. Ieder land heeft zijn eigen woord voor kauwgom. Het Engelse woord chewing gum kende je misschien al. Maar kende je het woord kauwgom ook in deze talen:
Arabisch: elki
Chinees: heung how chu
Duits: kaugummi
Grieks: tsikles
Japans: gamu
Noors: tyggegummi
Portugees: pastilka elastica
Russisch: zhevatelnaya rezinka
Spaans: goma de mascar
Zweeds: tuggumi
Zwitsers: chaetschgummi
- Uitgekauwd? Bah!
Wist je dat als je al de uitgekauwde kauwgomplakken van Amerikanen op elkaar plakt, je een plaklijn krijgt die 6x om de wereld kan!!
- zo groot?
Wist je dat een Amsterdammer een kauwgomballon van 31 centimeter doorsnee blies? Dat is de grootste in de Nederlandse geschiedenis (dat gebeurde op 8 september 1981).
- Nog groter?!
Wist je dat je met pindakaas kauwgom van banken en stoelen kunt krijgen? Smeer wat pindakaas op de kauwgom en de kauwgom wordt zo zacht dat je het er zo af kan halen?
- Sterk! Wauw!
Wist je dat sportlife hotmint sterke smaakolie bevat? En dat deze olie zo scherp is, dat er in de fabriek niemand is met een verstopte neus als er hotmint gemaakt wordt?
- Salmiaksmaak
Wist je dat sommige mensen salmiaksmaak het lekkerste in hun kauwgom vinden?
7000 jaar geleden in het stenen tijdperk hielden ze er al van om op iets te kauwen. Maar niet op kauwgom maar op schors en bladeren van een boom. De Maya’s uit Amerika Kauwden op het rubberachtige gom van de Sapodillabomen. (Dat spreek je uit als: Sapodielia.) De Grieken waren tweeduizend jaar geleden de eerste die op mastiek kauwden. Mastiek is gom. Zij gebruikten mastiek niet omdat ze de kauwgom lekker vonden maar om een frisse adem te krijgen en om je tanden schoon te maken. De mastiek komt uit de mastiekboom. Vanaf 1850 werd in Noord-Amerika gezoete kauwgom verkocht uit de fabriek.
In Nederland brak het gekauw pas echt los aan het eind van de 2e wereldoorlog. De Amerikaanse soldaten brachten hun kauwgom mee naar Nederland en gaven het aan Nederlandse meisjes die ze wel leuk vonden. De meisjes vonden dat eigenlijk best stoer. Er was nu weinig geld om kauwgom te kopen dus soms deelden de mensen hun kauwgom: ze kauwden om de beurt op een kauwgommetje. Vooral verliefde mensen deden dat.
Kauwgom wordt gemaakt in een fabriek.
In de fabriek staan veel machines. Daarin wordt de kauwgom gemaakt. Eerst gaan de stukken gom in de smeltmachine. De smeltmachine roert de stukken gom door elkaar. De gommen worden warm gemaakt. Dan worden ze zo dun als olie. Want dan gaat het roeren gemakkelijker. Daarna strooien ze suiker bij de gom. De suiker die er doorheen wordt gestrooid, is poedersuiker. Poedersuiker klontert niet.
Als de gommen weer koud zijn, gaan ze in de kneedmachine. De suiker gaat er natuurlijk ook bij. Beetje voor beetje.
Ook het smaakje van de kauwgom gaat in de machine. En een kleurstof natuurlijk ook. Die geeft de kauwgom een kleurtje. De kneedmachine kneedt alles goed door elkaar. Dan is het kauwgom. Maar het ziet er nog wel raar uit. De vorm is dan nog niet goed. Er moeten nog stukjes van gemaakt worden. Weer gaat de kauwgom een machine in. Die maakt er een lang, breed kauwgomlint van. Het kauwgomlint gaat door een walsmachine. Zo heet die machine. Daarin zitten zware wielen. Dat zijn de walsen.
Het kauwgomlint moet tussen de walsen door. Daar wordt het plat gemaakt. Het gaat erg langzaam, anders breekt de kauwgom. Meteen erachter staat de snijmachine. Die snijdt de kauwgom in stukjes. Dan zijn de kauwgomblokjes en kauwgomstrips klaar. Na het inpakken wordt de kauwgom dan naar de winkels gebracht.
Een grote fabriek waar kauwgom gemaakt wordt is Wrigley's in Amerika. Ze hebben in Chicago hun eigen gebouw, het Wrigley-gebouw. (foto hiernaast)
Daar worden de zaken geregeld. Er wordt dus veel geld verdiend met kauwgom.
Test
Benodigdheden:
- Pen en papier.
- Deze test.
Nu kan je beginnen:
1. Wat is je lievelingssnoep?
a. Drop
b. Kauwgom
c. Chocolade
2. Wat doe/deed jij als je leerkracht zegt: Iedereen kauwgom uit je mond! We gaan beginnen!"
a. Ik gooi het braaf weg
b. Niks, ik blijf lekker kauwen
c. Ik wacht tot de meester het merkt
3. Hoe vaak eet/at jij kauwgom?
a. 1 × per week
c. een paar keer per dag
4. Waarom kauw jij kauwgom?
a. Doe ik niet, Bah!
b. Het is mega lekker met de hoofdletter L!
c. Het staat stoer.
5. Deel/deelde jij kauwgom met iemand anders?
a. Ja natuurlijk; ben ik er tenminste vanaf!
b. Waarom zou ik?! Hoe minder ik weggeef, hoe meer ik te kauwen heb! =)
c. Soms maar ik wil het liever voor me zelf houden.
6. Welke soort kauwgom vind jij het lekkerst?
a. Niks, alleen kauwgom dat goed is voor je tanden!
b. Allemaal even lekker!
c. Ik hou meer van kauwgom met een smaak.
7. Hoe oud was je toen je voor het eerst kauwgom at?
a. 9 of 10 ofzo...ik kan het me niet herinneren!
b. 3 tot 4 ik weet het nog goed wanneer ik het voor het eerst in nam! Het was een dag om
c. 7 of 8
De uitslag!
De meeste a's
Van jou hoeft dat gekauw niet, ander snoep is véél lekkerder!! Jij houdt gewoon niet zo van kauwgom.
De meeste b's
Volgens mij ben jij een supersize, extra large mega, super-de-luxe, super giga kauwgomfreak! Jij vind kauwgom het lekkerste wat bestaat!!
De meeste c's
Jij vind kauwgom best lekker, maar het hoeft van jou persé allemaal niet hoor! Toch kauw je het best wel vaak
Waar komt kauwgom vandaan?
Het belangrijkst van kauwgom is de gom. Gom is sap dat uit bomen wordt gehaald. Gom zit niet in alle bomen, maar in ongeveer 20 soorten. De gom van bomen is verschillend. De ene gom is bijvoorbeeld harder dan de anderen bomen.
Iemand die gom uit de bomen haalt heet een chiclero. (tjieklero) een chiclero heeft een mes waarmee hij de schors van de boom haalt. Hij maakt er dus een gat in. Dat gat heet een wond. Uit de wond stroomt dan de gom. Als je de gom even laat staan wordt het dikker en geel. Dan kan het naar de fabriek waar de ingrediënten in gaan.
Er is ook een gom die niet uit bomen komen maar in de fabriek wordt gemaakt. Ze maken de gom alleen na. Het sap uit de bomen heet natuurlijke gom en uit de fabriek heet kunstmatige gom.
Boom heet chicle (dat spreek je uit als: Tsjikkel.) er bestaat een kauwgom die naar de gom is vernoemt, die heet: Chiclets (tsjiklets).
Weetjes over kauwgom
- Kauwgom in het vliegtuig
Door kauwgom te kauwen als het vliegtuig opstijgt of daalt, klappen je oren niet dicht. De kauwbewegingen die je kaken maken, zorgen ervoor dat je oren weer openspringen. Dus het is heel handig om bij het opstijgen en landen kauwgom te kauwen. En het is nog lekker ook!
- Landen met verschillende smaken
Amerikanen houden heel erg van kaneelkauwgom. Maar in Midden- en Zuid-Amerika vinden ze dat afschuwelijk. Ze moeten bij kaneel te veel aan medicijnen denken.
Kauwers in Scandinavië zijn dol op kauwgom met de zoute salmiaksmaak. Zuid-Europeanen houden juist van zoete, fruitachtige smaken. Pepermuntkauwgom is populair over de hele wereld. In Nederland en Vlaanderen staat de pepermuntsmaak bovenaan.
-Verschillende soorten smaken
In Japan bestaan meer dan 150 verschillende smaken kauwgom. Ze maken er bloemenkauwgom en zelfs kauwgom die naar augurk smaak
- Denk je beter met kauwgom? (ja)
Tijdens het kauwgom kauwen groeit je denkcapaciteit met 20%.
Wist Nederland wordt per jaar vijf miljoen kauwgom verkauwd. Per persoon is dat gemiddeld 330 gram.
- Je kauwgom uitspugen is erg strafbaar op sommige plekken
Als je kauwgom zomaar op straat spuugt, maak je de boel vuil en dat mag niet. Het gebeurt bijna nooit dat iemand een boete krijgt voor het uitspugen van kauwgom. Ook in Nederland is de politie op sommige plaatsen streng tegen veroorzakers van zwerfafval. In de recreatiegebieden van Friesland kan het je 20 euro kosten als je zomaar op straat je kauwgom uitspuugt. En in Singapore mag je geen kauwgom uitspugen want dan krijg je een boete van maarliefst 600 euro en je mag het niet eten en niet eens bij je hebben!!!
- Kauwgomtotempaal
Twee Eindhovense tandartsen zetten in hun wachtkamer een kauwgomtotempaal, die door een kunstenaar was gemaakt van honderden stukjes hout. Bezoekers plakken hun kauwgom voortaan op en tussen de houtjes van de totempaal. Hoe meer kauwgom, hoe indrukwekkender die wordt. Ieder jaar komt de kunstenaar even langs om de paal over te schilderen.
- kauwgommuur
In San Luis Obispo in de Verenigde Staten staat een muur. Een stel scholieren plakte er hun uitgekauwde kauwgom op. Dat voorbeeld werd al snel door andere leerlingen gevolgd. Ook volwassenen vonden het wel grappig om hun kauwgom op de muur achter te laten. Nu doet iedereen het. Van over de hele wereld reizen toeristen speciaal naar San Luis Obispo om er hun uitgekauwde kauwgom op de muur te plakken. In Nederland bestaan ook dit soort straatjes, onder andere in Alkmaar en Dordrecht.
- Roze klapkauwgom
De bubbelgum waarmee je van die grote bellen kunt blazen, is bijna altijd roze. De uitvinder van deze kauwgom wilde zijn kauwgom graag een kleurtje geven. Maar hij had alleen nog maar roze en geen andere kleuren. Dus toen heeft hij de kauwgom maar roze gemaakt. En zelfs nu nog heeft bijna alle klapkauwgom deze kleur!
Als je kauwgom per ongeluk hebt doorgeslikt, is dat helemaal niet erg. Je lichaam doet niets met de kauwgom en na een paar dagen poep je het gewoon weer uit.
- Kauwgom in andere talen
Het woord kauwgom bestaat natuurlijk niet in andere talen. Ieder land heeft zijn eigen woord voor kauwgom. Het Engelse woord chewing gum kende je misschien al. Maar kende je het woord kauwgom ook in deze talen:
Arabisch: elki
Chinees: heung how chu
Duits: kaugummi
Grieks: tsikles
Japans: gamu
Noors: tyggegummi
Portugees: pastilka elastica
Russisch: zhevatelnaya rezinka
Spaans: goma de mascar
Zweeds: tuggumi
Zwitsers: chaetschgummi
- Uitgekauwd? Bah!
Wist je dat als je al de uitgekauwde kauwgomplakken van Amerikanen op elkaar plakt, je een plaklijn krijgt die 6x om de wereld kan!!
- zo groot?
Wist je dat een Amsterdammer een kauwgomballon van 31 centimeter doorsnee blies? Dat is de grootste in de Nederlandse geschiedenis (dat gebeurde op 8 september 1981).
- Nog groter?!
Wist je dat je met pindakaas kauwgom van banken en stoelen kunt krijgen? Smeer wat pindakaas op de kauwgom en de kauwgom wordt zo zacht dat je het er zo af kan halen?
Wist je dat sportlife hotmint sterke smaakolie bevat? En dat deze olie zo scherp is, dat er in de fabriek niemand is met een verstopte neus als er hotmint gemaakt wordt?
- Salmiaksmaak
Wist je dat sommige mensen salmiaksmaak het lekkerste in hun kauwgom vinden?
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
A.
A.
echt handig!
12 jaar geleden
Antwoorden