Esperanto

Spreekbeurt Esperanto Inleiding: Het zou natuurlijk heel makkelijk zijn als iedereen over heel de wereld dezelfde simpele internationale taal sprak. Dat als je in een ander komt je gewoon tegen de mensen daar kon praten zonder moeite. Dit is wat meneer Zamenhof wilden kieren. Een wereldtaal, door iedereen over de hele wereld gesproken, een neutrale en eenvoudige taal. Zamenhof heeft daarom een taal ontworpen die we Esperanto noemen. De taal is zeer eenvoudig te leren. Veel mensen vroegen zich of waarom het engels niet geschikt was. Zamenhof zei dat de taal te ingewikkeld was en niet neutraal, het hoort ook bij een bepaalde cultuur, veel fransen mensen vertikken het bijvoorbeeld om engels te praten. Ook lang niet iedereen is net zoals ons opgegroeid met het engels. Met een taal die niet iedereen perfect spreekt is vaak sprake van miscommunicaties, door het Esperanto zou dit probleem uit de weg geholpen moeten zijn. In tegenstelling tot dat wat veel mensen denken behoort het Esperanto niet tot het verleden, het is nog altijd een levende taal die door een ruwe schatting van 3 miljoen mensen gesproken word. Stukje geschiedenis: In 1887 verscheen de eerste publicatie van het Esperanto in het Russisch, Pools, Duits en Frans met de titel Internationale Taal. Dit was geschreven door dr. Esperanto. Dit was zijn schuilnaam dr. Esperanto was in het dagelijks leven de Poolse oogarts Zamenhof. Al snel werd Esperanto de titel van de internationale taal. Esperanto betekent: Hij die hoopt! Zijn doel was om er voor te zorgen dat de mensen van verschillende volkeren elkaar konden verstaan en begrijpen. In zijn geboortestad waar veel verschillende volkeren leefden ontstonden volgens hem de meeste conflicten doordat de mensen elkaar niet begrepen hij vond dat hierin verandering moest komen en na ongeveer 15 jaar bedenken en uitproberen publiceerde hij in 1887 de basisgrammatica en basiswoordenlijst van het Esperanto. In 1905 toen het eerste wereldcongres gehouden werd bleek dat Esperanto een gemakkelijke taal was en werd de basisgrammatica en de basiswoordenlijst officieel vastgesteld als de basis voor het Esperanto. Het werd steeds verder uitgebreid door vele schrijvers en praktisch gebruik. De taal verspreide zich vlug over heel de wereld. In 1989 ontstond de 1e esperanto organisatie in Frankrijk

1902 Zwitserland, 1903 Mexico, 1905 Nederland, 1907 Brazilië en 1919 Japan. Kenmerken van de taal: *de grammatica is veel gemakkelijker. -geen moeilijke werkwoordsvervoegingen -geen onregelmatige werkwoorden -geen woordgeslachten -geen ingewikkelde vaste woordvolgorde -geen ingewikkelde naamvallen *De basiseenheid van de woordenschat van het Esperanto is de stam: bijv. eg ("extreem"), varm ("warm"), bon ("goed"), a ("bijvoeglijk naamwoord"), e ("bijwoord"). Door logisch samen te stellen kan men van enkele stammen veel meer woorden maken: ega (extreem), ege (zeer), varma / varme (warm), bona / bone (goed), varmega / varmege (heet), bonege / bonega (prima, zeer goed). Op die manier hoeft men minder woorden te onthouden. *Stammen hebben een constante vorm en betekenis, in welke context dan ook. In het Nederlands is dit niet altijd het geval: zien, zag, zicht (dezelfde grondbetekenis, verbogen stammen); geweld, geweldig (dezelfde stam, andere betekenis). *Het Esperanto bevat veel woorden die internationaal al bekend zijn: bijv. politiko, telefono, banko *Het klinkt als het spaans en Italiaans *Het Esperanto is vanaf het begin voor het grootste deel ontstaan uit praktisch gebruik dus gewoon door het spreken en er mee omgaan. Je zou denken dat een kunstmatige taal bestaat uit een enorme woordenlijst maar voor het Esperanto geld dat niet. In de publicatie van Zamenhoff bestaat maar uit een zeer kleine basiswoordenlijst. Cultuur: Het Esperanto heeft een eigen cultuur, opzich niet met allemaal aparte gewoontes enzo maar het Esperanto richt zich internationaal en probeert andere culturen te begrijpen. Op een internationale Esperanto bijeenkomst leer je meteen al heel veel van andere culturen kennen. Je bent met mensen uit het buitenland in contact en doordat je iedereen verstaat kom je heel veel te weten. Voor mensen die Esperanto spreken zijn er bijeenkomsten, literatuur, muziek, radio en speciale films, allemaal in het Esperanto. Slot: Ik heb mijn spreekbeurt hierover gedaan omdat het me wel interessant leek om jullie hier iets over te vertellen omdat niet veel mensen weten dat deze taal bestaat en dat wist ik zelf eerst ook niet en het leek me wel leuk om er meer over te weten te komen. Er zijn een paar letters die wij niet kennen, je spreekt bijna alle medeklinkers uit zoals wij dat doen op een paar na: • = ts (als in tsaar): • (cx) = tsj (tsjilpen): • g = zachte k (zakdoek, (Engels:) good): • (gx) = dzj (Engels: gentleman: • (jx) = zj (journaal): • (sx) = sj (sjaal): • (ux) = w (als "uw" in nauw): Er zijn 5 klinkers de a, e, i, o en u. mi = ik
vi = jij, U (Esperanto kent geen formele en informele versie zoals het Nederlands) li = hij (mannelijk persoon) sxi = zij (vrouwelijk persoon) gxi = het
ni = wij
vi = jullie
ili = zij (meervoud) oni = men
si = zich
Tegenwoordige tijd krijgt de uitgang -as (onthoud: met de a van "vandaag"): mi amas vin = ik houd van jou
Verleden tijd -is (onthoud: met de i van "gisteren"): vi amis lin = jij hield van hem = jij hebt van hem gehouden
Toekomende tijd -os (onthoud: met de o van "morgen"): sxi amos lin = zij zal van hem houden