De Doodstraf

Inleiding: Heb jij ook wel eens ergens de schuld van gekregen terwijl je niks had gedaan of als je niet eens in de buurt was terwijl het gebeurde? Erg oneerlijk. Toch? Dit overkwam ook de Amerikaanse Shareef Cousin. Hij kreeg toen de doodstraf. En hierover wil ik graag wat mee over vertellen. Indeling: - Voorgeschiedenis in Nederland - Huidige situatie in de wereld - Methodes - Voor en nadelen v/d doodstraf - amnesty international - Nut van de doodstraf - eigen mening met verhaal
Voorgeschiedenis - De doodstraf in Nederland

Tot de 18e eeuw werd de doodstraf regelmatig uitgevoerd, vooral heksen, ketters, misdadigers, en opstandelingen waren het slachttoffer. De laatste burgerlijke executie vond plaats in Dordrecht in 1845 waar vier mensen werden opgehangen, omdat ze hadden tijdens een inbraak iemand hadden vermoord. De voltrekking vond plaats op stadhuisplein, waar veel mensen getuigen van waren. In 1870 werd de doodstraf uiteindelijk afgeschaft, met uitzondering van het militair recht. In 1952 is in Nederland de laatste executie voltrokken, dit was na aanleiding van misdrijven tijdens de tweede wereld oorlog Er zijn toen 190 doodvonnissen uitgesproken, waarvan er 40 zijn voltrokken. Door een grondwetswijzing in 1983 werd de doodstraf in zijn geheel afgeschaft. Op dit moment is 52% van de Nederlanders voorstander van de doodstraf, maar het lijkt er niet op dat de doodstraf binnenkort wordt ingevoerd. Er is geen meerderheid in het parlement voor. Huidige situatie
Er zijn drie soorten landen: 1. Landen zonder de doodstraf, in deze groep hoort Nederland
2. Landen met doodstraf, maar die deze niet toepassen
3. Landen met doodstraf en deze ook uitvoeren
De landen die de doodstraf toepassen kun je onder verdelen in twee groepen. De landen waar je alleen de doodstraf krijgt bij zware misdrijven, zoals moord. En landen waar bij je de doodstraf al kan krijgen voor lichte vergrijpen, zoals diefstal. 1:Landen zonder doodstraf: - De meeste West-Europese landen: De laatste executie vond plaats in 1977 in Frankrijk. Het echt afschaffen van de doodstraf gebeurde in de jaren tachtig en negentig. - Cyprus, Nieuw Zeeland, Canada
2: Landen met de doodstraf, maar deze niet toepassen: - Verenigd Koninkrijk: Is het enige West-Europese land dat de doodstraf nog kent, maar sinds 1964 wordt deze niet meer toegepast. - Turkije: dit is een land dat de doodstraf nog als straf heeft, maar deze sinds 1984 niet meer heeft uitgevoerd. Maar onlangs is de Oucalan door het Turkse hof ter dood veroordeeld omdat hij leiding zou geven aan de PKK, een koerdische teruerbeweging. Nu is de vraag of dit doodvonnis wordt uitgevoerd. De Turkse bevolking wil dit graag, maar de Europese unie probeert dit tegen te houden. 3:Landen met de doodstraf en deze ook uitvoeren: De landen die de doodstraf toepassen kun je onder verdelen in twee groepen. De landen waar je alleen de doodstraf krijgt bij zware misdrijven, zoals moord. En landen waar bij je de doodstraf kan krijgen voor lichte vergrijpen, zoals diefstal. - Verenigde Staten: In VS werd de doodstraf heringevoerd in 1976 in 38 Staten, waaronder: Florida, Texas, Alabama. Sinds dien zijn er 6180 mensen ter dood veroordeeld, van wie 116 vrouwen. Op dit moment zijn zitten er 3812 mensen te wachten in de dodencel. - Verenigde Arabische Emiraten: In dit land moet volgens de wet de doodstraf worden uitgevoerd door middel van onthoofding met een zwaard. Hier zijn vaak meerdere slagen nodig. De doodstraf geld hier alleen voor zware misdrijven. - China: In China kun je de doodstraf al krijgen voor het stelen van een brood. Zo zijn onlangs twee mannen te dood veroordeeld wegens het hacken van een computer. Methodes: - Galg: De ter dood veroordeelde wordt aan een touw opgehangen. Omdat het touw elastisch is wordt dit touw eerst in water gelegd en vervolgens uitgerekt. Vervolgens wordt dit touw in een lus om de nek van de veroordeelde gehangen met de volgende knoop. De veroordeelde wordt op een valluik gezet, dat vervolgens geopend wordt. Als de lengte van het touw goed is, dan breekt de ruggengraat en is het slachtoffer op slag dood. Anders sterft het slachtoffer aan verstikking. - Spuitje: De veroordeeld wordt vastgebonden op een brancard, in beide armen wordt een infuus ingebracht, waarvan 1 als reserve. Er wordt een combinatie van drie verdovende middelen toegepast: natrium thiopental, pancuronium bromide en kalium chloride. Deze middelen veroorzaken hartritmestornissen en uiteindelijk een hartverlamming. - Elektrische stoel: Hierbij wordt iemand op de stoel vastgebonden en krijgt twee elektroden op zijn hoofd. Voor een betere geleiding zit er tussen het hoofd en de elektroden een spons met zoutoplossing. Zowel de stijging van de lichaamstemperatuur een verstoring van het hartritme leiden uiteindelijk tot de dood. - Fusilleren: De veroordeelde wordt met zijn hoofd tegen een muur aangeplaatst, vervolgens schieten een aantal schutters. Een van de schutters schiet met een losse flodder. De schutters weten niet wie dit is zodat niemand echt de dood op zijn geweten heeft. - Vergassen: De veroordeelde wordt vastgebonden op een stoel in een luchtdichte kamer, de kamer wordt gevuld met cyaankaligas, hierdoor stikt de veroordeelde. Dit kan soms wel een kwartier duren. - Stenigen: In een aantal islamitische landen met een shari’a wetgeving worden misdadigers van seksuele delicten en buitenechtelijke relaties tot hun middel in de grond ingegraven en vervolgens gestenigd -Onthoofden: In Frankrijk werd tussen 1792 en 1981 de guillotine gebruikt. Daarna werd de doodstraf daar afgeschaft. In andere landen worden ook vandaag de dag nog misdadigers onthoofd met behulp van een zwaard of bijl. In Saoedi-Arabië worden zowel ‘moordenaars’ als gewone misdadigers onthoofd. - ook is er nog de methode van verdrinking. In een aantal Islamitische landen en China vinden executies soms in het openbaar plaats. In Saoedi-Arabië worden executies bijna altijd in het openbaar voltrokken. De voor en nadelen van de invoering v/d doodstraf in Ned. Voor: - Als je de doodstraf op moord zet, denkt iemand wel 2 keer na voordat hij iemand vermoordt. - Als iemand een moord heeft gepleegd kan hij dat snel weer doen, als hij dood is niet. - Waarom geld uitgeven aan de levenslange gevangenisstraf van een misdadiger? - Niemand zit onschuldig in een dodencel. - In heel zware misdrijven is alleen de doodstraf een juiste straf. - de doodstraf is dat je voorkomt dat iemand een nog een misdrijf begaat. Bijvoorbeeld in het geval van zedendelinquenten is er spraken van recidive van 35%, dit betekent dat 35% van de veroordeelden in herhaling vervalt. De doodstraf is de enige manier om dit geheel uit te sluiten. - de dood kan als afschrikwekkend middel dienen. Als iemand overweegt een zwaar misdrijf te plegen, wordt hij misschien afgeschrikt door de eventuele straf. Ook heeft de doodstraf nog financiële voordelen. Het voltrekken van een doodstraf kost dan wel 20.000 gulden. Maar een gevangenisstraf voor een zware delinquent kost ongeveer 2 ton per jaar. Bij 20 jaar komt dit dus al neer op 4 miljoen. Dat geld is wel beter te besteden. Tegen: - Moordenaars zijn zo in de war dat ze niet normaal kunnen denken, en als een moordenaar eenmaal een moord heeft gepleegd en weet dat hij daarvoor de doodstraf krijgt kan hij makkelijk meer mensen vermoorden. - Moordenaars vallen juist het minst van alle misdadigers in herhaling. - De doodstraf kost nog meer. In Florida bijvoorbeeld kost een ter dood veroordeelde 3,2 miljoen dollar, en maar een half miljoen voor iemand die levenslang heeft. - Een onschuldige in de gevangenis kan je nog vrijlaten, een dode niet. - Met de doodstraf straf je ook onschuldige mensen, zoals de familie van de dader. - Een groot nadeel van doodstraf is dat deze onherroepelijk is. Het wil nog wel eens gebeuren dat een ter dood veroordeelde toch onschuldig blijkt te zijn. In de Verenigde Staten zijn 1976 68 mensen uit de dodencel vrijgelaten omdat uit nieuw bewijsmateriaal bleek dat ze onschuldig waren. Dit geeft dus aan dat ook onschuldigen getroffen worden. Wie weet hoeveel mensen er op dit moment ten onrechte in de dodencel zitten. - Een ander argument tegen de doodstraf dat deze onmenselijk is. Ten eerste moet je vaak jarenlang wachten voordat de doodstraf word voltrokken. In Amerika zijn er mensen die al meer dan 20 jaar in de dodencel zitten. Je kunt je voorstellen hoe deze mensen zich voelen. Ten tweede is de voltrekking geen pijnloze gebeurtenis. Bij sommige methodes (stoel) is er sprake van ernstige lichamelijke pijn, maar bij alle methodes lijden de veroordeelden onder ernstige geestelijke pijn. - Nog een reden tegen de doodstraf is: dat de mens niet het recht heeft om over het leven van iemand anders te beschikken. Een Engels gezegde luidt: Waarom zou je mensen vermoorden om te laten zien dat het vermoorden van mensen fout is? - Dat doodstraf goedkoper is zou geen rol mogen spelen. Een mensenleven is niet in geld uit te drukken, probeer je eigen leven maar eens in waarden te schatten. - Een ander argument tegen de doodstraf is dat de doodstraf makkelijk politiek gebruikt kan worden. In landen zoals China worden mensen vaak ter dood veroordeeld voor kleine vergrijpen, maar deze straf heeft vaak een politiek bedoeling. Zelfs in een land als de VS bestaat het aantal gevangen dat op een executie wacht voor 42% zwarten, terwijl maar 12% van de bevolking zwart is. 2.1 Standpunt AI
Amnesty International is altijd en overal tegen de doodstraf. Waarom? Amnesty vindt dat landen misdadigers mogen straffen en dat ernstige misdrijven zwaar gestraft mogen worden. Maar de doodstraf is een stap te ver. Het is helemaal geen aanvaardbare vorm van bestraffing, het is een schending van mensenrechten. De UVRM verbiedt ‘wrede, onmenselijke en vernederende behandeling of bestraffing’: de doodstraf is dit allemaal. Hoe “menselijk” de executie ook wordt uitgevoerd. Daar komt de UVRM stelt het recht op leven voorop. De doodstraf is een inbreuk op dat recht. De staat heeft de taak om het leven van alle burgers te beschermen; de doodstraf staat daar lijnrecht tegenover. Er zijn veel argumenten in omloop van voorstanders van de doodstraf. Amnesty vind die argumenten op zijn zachtst gezegd niet erg overtuigend… De afschrikwekkende werking: Op het eerste gezicht lijkt dit logisch. Je leest in de krant dat een moordenaar wordt geëxecuteerd, dan denk jij toch wel twee keer na voordat je ook iemand vermoord? Toch is er na jaren onderzoek geen enkel wetenschappelijk bewijs geleverd voor de stelling dat de doodstraf meer afschrikt dan andere straffen. Landen met de doodstraf hebben dan ook geen lagere misdaadcijfers. Het voorkomen van herhaling: De doodstraf zou de enige manier zijn om moordenaars en verkrachters definitief onschadelijk te maken. Zo weet je zeker dat het nooit meer gebeurt. Mag dat? Nee! Volgens internationaal recht mag je niet straffen voor misdaden die nog niet gepleegd zijn. Iemand doden omdat hij later misschien weer een ernstig misdrijf kan plegen, is dus in strijd met internationale normen. De doodstraf, je verdiende loon!: Stel je voor dat een familielid of een vriend wordt vermoord. Dat is heel erg. Heel begrijpelijk als je dan wilt dat de dader zo zwaar mogelijk gestraft wordt. Je wilt wraak. De rechter mag zich niet laten meeslepen door zulke gevoelens. Hij moet zorgvuldig een gepaste straf kiezen. Hoe hoog de straf ook is, het zal nooit je verdriet wegnemen. Straffen worden niet opgelegd uit wraak. Straffen moeten een signaal zijn: dit kan en mag niet. Verder moet de schuldige worden aangezet tot het veranderen van zijn gedrag. Executies zijn tegenwoordig humaner: Dit argument gaat niet op. Nog steeds worden er veroordeelden onthoofd en opgehangen. En ook de moderne executiemethodes garanderen niet dat de doodstraf snel en pijnloos is. De eerste terechtstelling door middel van een dodelijke injectie in Guatemala in februari 1998 heeft geleid tot een langdurige doodsstrijd. Manuel Martínez Coronado deed er achttien minuten over om te sterven, hoewel de autoriteiten hem hadden verzekerd dat de executie pijnloos zou zijn en maar 30 seconden zou duren. Amnesty heeft duidelijke redenen waarom de doodstraf moet worden afgeschaft. Die argumenten komen niet uit een boekje, maar regelrecht uit de praktijk: Onschuldig: Rechters kunnen altijd fouten maken, want rechters zijn ook mensen. De doodstraf is echter niet meer terug te draaien. Als een rechter dus een fout maakt… Er zijn weinig exacte gegevens over het aantal mensen dat onschuldig de doodstraf krijgt of wordt geëxecuteerd. In veel landen waar de doodstraf wordt uitgevoerd, zijn de dossiers niet volledig. De VS is een land waar dat natrekken van gegevens wel mogelijk is. Uit onderzoek blijkt dat tussen 1976 en 1999 in totaal 79 mensen uit de dodencellen zijn vrijgelaten. Deze mensen hadden ten onrechte de doodstraf gekregen. In Engeland verklaarde de rechtbank in 1998 twee veroordelingen ongeldig die in de jaren vijftig waren uitgesproken. Helaas was in de jaren vijftig de doodstraf nog niet afgeschaft. De executies zijn voltrokken. Politieke motieven: De doodstraf wordt in sommige landen ook regelmatig gebruikt om politieke tegenstanders uit de weg te ruimen. Het strafproces is dan een waarschuwing aan de politieke oppositie om zich rustig te houden. Overbodig om te zeggen dat die strafprocessen niet erg eerlijk verlopen. Minderheden: De doodstraf treft vaker zwakkere groepen. Zeker in landen waar veel corruptie heerst, is het voor rijke en machtige personen veel gemakkelijker om een lichte straf te krijgen voor een misdrijf of om zelfs hun straf te ontlopen. Verder hebben arme mensen geen geld om een goede advocaat in te huren. Ook racisme speelt een rol. Bijvoorbeeld in de VS. Er worden jaarlijks ongeveer evenveel blanken als zwarten vermoord, toch is 82% van de geëxecuteerden veroordeeld voor de moord op een blanke. 3. DIT WORDT ER AAN GEDAAN 3.1 Amnesty International
Amnesty voert actie tegen de doodstraf in het algemeen. Zij gebruikt verschillende actiemethoden om totale afschaffing dichterbij te brengen: -Praten met regeringen. -Sturen van brieven en petitielijsten naar regeringen. -Andere instanties als kerken en vakbonden oproepen om ook te strijden voor de afschaffing. -Demonstraties tegen de doodstraf. Daarnaast voert Amnesty acties voor individuele terdoodveroordeelden. Mensen vanuit de hele wereld sturen faxen, brieven, telegrammen en e-mails naar de verantwoordelijke autoriteiten met verzoek de executie niet uit te voeren en om te zetten in een andere straf. Verder geeft Amnesty voorlichting over de doodstraf. De themagroep Doodstraf verzamelt literatuur en documentatie om de argumenten van Amnesty te ondersteunen. Zij brengt ook het standpunt van Amnesty naar buiten in lezingen, artikelen en ingezonden stukken. 14 dagen in mei. 1987. Documentaire. Engels, Nederlands ondertiteld. 20 minuten. Vanaf 14 jaar. Verkrijgbaar bij Amnesty. In 1979 wordt op 18-jarige leeftijd Edward Johnson ter dood veroordeeld voor de moord op een blanke politieman. Hij brengt 8 jaar door in de Parchman gevangenis in Mississippi. Steeds houdt hij vol de moord niet gepleegd te hebben en tot het laatst vecht hij met zijn advocaten tegen het vonnis. Naarmate de executiedatum nadert, worden zijn kansen op gratie of uitstel steeds kleiner. Van 7 tot 20 mei 1987 volgde een cameraploeg van nabij de gebeurtenissen rondom de terdoodveroordeling van de zwarte Edward Earl Jonhnson. Bart Stapert, advocaat. 1999. Documentaire. Engels, Nederlands ondertiteld. 15 minuten. Vanaf 12 jaar. Verkrijgbaar bij Amnesty. Bart Stapert verleent in de VS ter dood veroordeelden juridische bijstand. Hij heeft zijn kantoor in Saint Thomas, een zwarte arme buurt van New Orleans, waar hij veel cliënten heeft. Ongeveer de helft van de zaken die hij behandelt, zijn moordzaken. Stapert is niet tegen zware straffen, maar wel tegen de doodstraf. Volgens hem zitten niet de grootste misdadigers op Death Row, maar wel de armste, de politiek minst gewenste en in de VS vaak zwarte veroordeelden of mensen die een blanke om het leven hebben gebracht. The Green Mile. 2000. Amerika. Speelfilm. Vanaf 16 jaar. Duur: 188 minuten. Paul Edgecomb is gevangenisbewaarder op de beruchte Death Row van de Cold Mountaingevangenis. Hij heeft daar de verantwoordelijkheid voor het bewaken van vier ter dood veroordeelden. Één van hen, John Coffy, wacht de elektrische stoel omdat hij twee kleine meisjes vermoord heeft. Paul begint te twijfelen aan de schuld van John. Wat is het nut van de doodstraf? Of de doodstraf afschrikwekkend werkt valt te betwijfelen. Veel moorden worden niet met voorbedachten rade gepleegd. Deze mensen denken dus niet van te voren aan de consequenties en worden dus niet afgeschrikt door de doodstraf. De doodstraf blijkt zelf een averechts effect te hebben op het aantal moorden, zo blijkt dat vlak na een executie het aantal moorden in gebied tijdelijk stijgt. Onderzoek in VS heeft uitgewezen dat het aantal zware misdrijven in staten met de doodstraf hoger ligt dan in staten zonder de doodstraf. Of dit aan de doodstraf ligt is niet zekerheid te vast te stellen, maar het is toch een duidelijk teken. - Goedmaken Een wrede moordenaar moet de moord dan met zijn eigen lichaam goedmaken. – Veiligheid, Moordenaars kunnen niet nogmaals een moord plegen en dat wordt zo voorkomen.
Eigen mening: Aan het begin van mijn spreekbeurd heb ik een voorbeeld gegeven van die jongen. Ik zal nu dat verhaal in het kort voorlezen. Op 2 maart 1995 werd Michael Gerardi in New Orleans beroofd en vermoord door drie donkere jongens. Op hetzelfde tijdstip aan de andere kant van de stad was
Shareef Cousin, een zwarte jongen van 16 jaar, een basketbalwedstrijd aan het spelen; een wedstrijd waarin hij voor zijn team de meeste punten scoorde. Shareef werd opgepakt als verdachte van de moord. Ondanks alle getuigen die Shareef op het tijdstip van de moord hebben zien basketballen, werd hij toch voorgeleid in de rechtszaak over de moord op Michael. De ooggetuige van de moord, de vriendin van Michael, legde drie dagen na de moord een verklaring af op het politiebureau. Ze zei dat het donker was en ze haar contactlenzen toen niet in had. Hierdoor kon ze de moordenaar nooit herkennen. In de rechtszaal zei de vriendin van Michael iets heel anders: ‘Ik ben voor 100% zeker dat Shareef mijn vriend heeft vermoord, ik zal zijn gezicht nooit vergeten’. Dit zijn twee volkomen tegenstrijdige verklaringen. Het verdachte eraan is dat de jury die Shareef moest beoordelen alleen had gehoord van de tweede verklaring en niet van de eerste. Tijdens de rechtszaak ontbraken drie getuigen. Zij zouden gaan verklaren dat Shareef tijdens de moord aan het basketballen was. Achteraf bleek dat de aanklager ze naar het verkeerde kantoor had gestuurd. Van een eerlijke rechtszaak was dus geen sprake. Shareef zou hoe dan ook veroordeeld moest worden. Ook al hadden ze niet genoeg bewijs. De uitspraak van de rechter: doodstraf. Na veel werk van zijn advocaat en op aandringen van Amnesty International kwam er een tweede rechtszaak op 11 januari 1999. Toen kwamen de fouten van de vorige rechtszaak aan het licht en werd Shareef uiteindelijk onschuldig verklaard. Shareef Cousin had geluk met zo’n goede advocaat. Niet iedereen heeft dat geluk. Onderzoek wijst uit dat wanneer in de Verenigde Staten een gekleurd iemand een blank persoon vermoordt, er drie keer vaker de doodstraf wordt uitgedeeld dan andersom. Als je dan ook nog eens weinig geld hebt, zodat je geen goede advocaat kunt inhuren, zijn je kansen om goed door het proces heen te komen erg klein. Als je hebt geluisterd naar dit verhaal is je opgevallen dat hij dus onterecht is beschuldigd. Dit is een van mijn redenen waarom ik tegen de doodstraf ben. Ook omdat het gewoon niet menselijk is. Ik hoop dat ik jullie van dit standpunt heb kunnen overtuigen, als niet, dan is het jammer. Zijn er nog vragen???