De bevrijding van zuid-nederland

§ 1.1'Dolle Dinsdag’ Op zondag 3 september 1944 werd bekend gemaakt, via Radio Oranje, dat het georganiseerde verzet in Nederland een bevelhebber had gekregen. Dit was prins Bernhard. Via de radio liet hij weten dat het tijdstip van de actie wel eens dichtbij zou kunnen zijn. Maar hij vroeg ook nog om geduld te hebben. Met dit bericht was duidelijk geworden dat de bevrijding niet lang meer op zich liet wachten. Toen men op de volgende dag had gehoord dat Antwerpen bevrijd was steeg de spanning in Nederland. De mensen gingen hierdoor steeds meer en langer naar de radio luisteren. Toen hoorden ze via de Londense omroep dat de Britten de Nederlandse grens waren gepasseerd. De Britten hadden ook via de radio gezegd dat het Duitse leger volledig was ingestort. Dit waren de eerste tekens van het einde van nazi-Duitsland. Die avond zei de eerste minister van de Nederlandse regering in samen met professor Gerbrandy voor de radio, dat de geallieerden de Nederlandse grens hadden overgestoken hij riep ook personeel van de Rotterdamse haven op om te verhinderen dat de Duitsers de installaties van de havens zouden vernietigen. Om 23.45 gebeurde het: Radio Oranje maakte bekend dat de geallieerden in Breda waren aangekomen. Dinsdag 5 september 1944: ‘Dolle Dinsdag’ Er was een radiobericht waarin werd verteld dat de geallieerden Breda hadden bevrijd. NSB’ers en hun gezinnen trok weg uit Nederland, Duitse militairen gaven zich al over, maar er verschenen geen geallieerden. De teleurstelling was de volgende morgen dus groot, want eigenlijk waren de geallieerden nog maar bij het Albertkanaal in België. §1.2:De eerste bevrijdde dorpen in (Zuid-Nederland) De volgende vier dagen gebeurde er niets na de ‘Dolle Dinsdag’, maar op 10 september stootte het 7e legerkorps overeen front van 25 kilometer richting Aken. Twee dagen later werden de eerste dorpen van Zuid-Nederland bevrijd. Dit waren Noordbeek, Mesch, Eijsden, Breust, Epen en Slenaken. Deze dorpen haalden de Amerikanen dus ook met grote vreugde binnen. De eerste grote stad van Nederland die werd bevrijd was Maastricht, deze werd in de nacht van 13 op 14 september bevrijd. Bij Valkenburg ging het niet zo snel, want hier werden de geallieerden tegengehouden door Duitse artillerie. Terwijl de geallieerden vochten doken de inwoners van Valkenburg onder in de mergelgrotten. Op 18 september 1944 was vrijwel de hele provincie Limburg bevrijd. Diezelfde dag werden ook de dorpen Sittard en Waubach bevrijd. De dag ervoor was de operatie ‘Market Garden’ begonnen. Deze operatie bestond uit luchtlandingen bij Arnhem en Noord-Brabant. Dit deden ze om de bruggen over de grote rivieren heel in handen te krijgen, zodat ze in een later stadium ook Noord-Nederland konden bevrijden. Dit was echter niet gelukt bij Arnhem en de geallieerden moesten een zware nederlaag verwerken (hierover vertelt Suzanne meer).
§1.3: De staking van de spoorwegen Tijdens de oorlog wilde de Nederlandse spoorwegen zo min mogelijk schade ondervinden van de oorlog. Ook wilden zij proberen om de Duitse invloed zo klein mogelijk te houden. Grotendeels was dit gelukt met behulp van de waarnemende president-directeur ir. W. Hupkes, maar de Nederlandse Spoorwegen konden natuurlijk niet overal onderuit komen en ze moesten dus wel eens rijden in opdracht van de Duitsers. Lang voor de ‘Dolle Dinsdag’ was bij de NS-directie al bekend dat de Nederlandse regering in Londen een keer de opdracht voor een algehele staking zou kunnen geven. Ook gingen verzetsgroepen steeds meer sabotage aan de rails om de aanvoer van de Duitsers te kunnen afsnijden. Hier had het geallieerde opperbevel op 2 september1944 opdracht toe gegeven aan het Nederlandse verzet. Vooral waren de spoorwegverbindingen naar het oosten en naar het zuiden het doelwit. Radio Oranje riep op om het vervoerstelsel in Nederland zo te verstoren dat de Duitsers er last van hadden. Door deze oproep raakten het vervoer over rails en water verstoort. Ook werd er opgeroepen om het werk stil te leggen door middel van ziekmelding. Een algehele staking kon dan ook niet vermeden worden. Dit gebeurde uiteindelijk op 17 september 1944 en gebeurde via de Britse Radio Omroep. Om de arbeiders in leven te houden kregen ze ‘invasiegeld’. In Deventer wisten de Duitsers het voor elkaar te krijgen om de staking te breken. Doordat de Duitsers niet op een staking gerekend hadden werden ze er door overvallen. Omdat de Duitsers toch vervoer via de rails nodig hadden, werd er personeel van de Duitse Rijksspoorwegen ingeschakeld. §1.4: De bevrijding van eindhoven Op 17 september 1944 landde de Amerikaanse 101e luchtlandingsdivisie in Brabant bij de dorpen Sint-Oederade, Veghel en Son. De landing verliep goed, maar de brug bij Son was wél vernietigd. Hierdoor werd de bevrijding van Eindoven enigszins vertraagd. De rest van de doelen bleven gelukkig heel. De Duitsers probeerden tevergeefs Veghel terug te heroveren, terwijl de Amerikanen in de richting van Eindhoven trokken. Toen ze bij Eindhoven aangekomen waren bleek dat de Duitsers hevige tegenstand biedden. Hiervoor gebruikten de Duitsers mortieren en 88mm geschut. Het verzet heeft de Amerikanen geholpen om de Duitsers te verdrijven uit Eindhoven. Dit kwam doordat het verzet aanwijzingen en inlichtingen gaven aan de Amerikanen. Ook hier werd een groot feest gevierd net zoals in de andere dorpen die waren bevrijd. De Amerikanen konden echter niet lang feest vieren, want zij verwachtten een tegenaanval van de Duitsers. Maar deze kwam voorlopig niet. Omdat de hoofdpeiler van de brug bij Son nog overeind stond, konden ze die binnen 24 uur hestellen. De dreiging van een tegenaanval was er nog steeds, maar de voedsel- en brandstofvoorraden waren ook aan het opraken. Later kwam, doordat voedsel- en brandstofvoorraden opraakten, Hongerwinter in zicht (Hierover vertelt Sander meer). §1.5: De bevrijding van Walcheren De Duitsers hadden op Walcheren zware verdedigingswerken gebouwd, omdat ze wisten dat de haven in Antwerpen een belangrijke troef was in de handen van de geallieerden. Deze verdedegingswerken bestonden op Walcheren uit 25 vuurmonden die zeer goed waren beschermd. Er waren ook veel betonnen bunkers, mitrailleurs, versperringen tegen troepen uit de lucht en uit zee, prikkeldraadversperringen, mijnenvelden en versperringen tegen tanks. De taak om de Westerschelde open te breken was voor Luitenant-Generaal G. G. Simonds, commandant van het Canadese 2e legerkorps. De aanval verdeelde hij in drie delen, dit waren: 1. Operatie ‘switchback’, dit was het bevrijden van Vlaanderen 2. Operatie ‘Vitality’, dit was het oprukken naar de Kreekrakdam en Zuid-Beveland. 3. Operatie ‘Infatuate’, dit was de landing op Walcheren. De Duitsers hadden in Zeeland stukken land onder water gezet. Dit deden e met bestaande waterwerken als sluizen en stuwen. Ze deden dit op een manier, zodat hun eigen verdedigingswerken geen last daarvan ondervonden. Op 2 oktober 1944 strooiden Britse vliegtuigen pamfletten uit. Hierop stond een waarschuwing voor een komende overstroming. Die volgende dag bombardeerden 243 vliegtuigen de zeedijk bij Walcheren, maar helaas hadden sommige bewoners van West-Kapelle het dorp nog niet verlaten en er kwamen 160 inwoners om. Dit kwam door het naar binnen bulderende water dat die mensen meesleurden. Op 7 en 11 oktober waren de dijken ten westen van Vlissingen en ten oosten van Veere het doelwit. Nu stond heel Walcheren onder water en de verdeigingswerken liepen ook onder.