Manga en Anime

Het eerste dat je opvalt aan Manga strip is dat hij in het zwart wit is. Er zijn een aantal uitzonderingen op deze regel, maar niet veel. Tekenaars moeten elke week nieuw werk inleveren het hebben daarom vaak geen tijd om het in de kleuren. Zwart wit klinkt wat ouderwets maar je raakt er gauw aan gewend. En de Japanners weten niet beter. Nog een belangrijk verschil tussen de Japanse en westerse strips is de leesrichting. Japanners lezen van rechts naar links en Manga’s worden dus ook zo gelezen. Als deze strips vertaald worden blijven ze meestal ook origineel en moet je dus ‘achterin’ beginnen te lezen. Ook is het veel werk (en prijzig) om de leesrichting om te draaien. Het grootste deel van de in Frankrijk voorgestelde Manga’s zijn zakformaat en zijn aanpassingen van de gewone Japanse Manga, dus niet van de luxeversies. Af en toe worden er vertalingen van luxeversies uitgegeven om, omdat ze bijvoorbeeld heel succesvol zijn. Vaak brengt de luxeversie enkele vernieuwingen aan, zoals bijvoorbeeld onuitgegeven verhalen, schetsen, technische fiches, bijkomende uitleg van de auteur, etc.In Japan is het de gewoonte dat de auteur een klein voorwoord schrijft bij het begin van elk nieuw deel van een manga. In het algemeen praat hij over alles en nog wat. Hij noemt ook vaak de problemen die hij heeft gehad bij het schrijven van een bepaald hoofdstuk. Veel Franse uitgevers nemen dit gewoon over. De omslag van de Japanse manga bestaat steeds uit een geplastificeerde kaft. De meeste Franse uitgevers hebben deze gewoonte overgenomen, er zijn een paar die karton gebruiken. Je hebt ook nog Prepublicatie magazines, dat zijn tijdschriften waarin verschillende series worden gelanceerd voordat ze in zakformaat worden uitgegeven. In oktober 1995 lanceerde Manga Player, de uitgeverij afhankelijk van Media Système zo’n maandblad. Naast de prepublicatie was er in dit blad ook veel plaats voor actualiteiten. Het was niet echt succesvol. Het tijdschrift Manga Player moest veel veranderingen ondergaan omdat het niet genoeg verkocht. De redactie zei dan ook in nummer 37 dat de lezer het tijdschrift gewoon wat doorbladerde om te weten wat er te krijgen was op de markt, maar het niet daadwerkelijk kopen. Ze lazen gewoon de verhalen die hen interessant leken, om ze daarna in zakformaat te
kopen. De prepublicatie in Japan, werkte dus niet in Frankrijk en het magazine publiceerde dus nog enkel originele series die pas na een hele tijd zouden worden uitgegeven in zakformaat. Maar het tijdschrift hield op te bestaan na het failliet van Media Système en de series die gepubliceerd werden in het tijdschrift werden in februari 2001 gepubliceerd in zakformaat door Pika Editions. Een ander kenmerk van Manga zijn de tweeslachtige personages. In vele Mangaverhalen is het onmogelijk om te zien of een personage mannelijk of vrouwelijk is. Vaak valt het uit de tekst op te maken. In de Japanse taal is het niet mogelijk om uit een artikel af te leiden welk geslacht een personage heeft. De Franse vertaler van het Manga-stripverhaal ‘Fly’ heeft veel problemen gehad om het goede artikel te vinden om Aban, de meester van de held ‘Fly’, te beschrijven. Een typisch tweeslachtig personage en de vertaler
heeft geen betere oplossing gevonden dan te praten over “hem (haar)” wanneer men het heeft over ‘Aban’. Gelukkig heeft hij zijn fout hersteld nadat hij een paar delen vertaald had. Zo is Aban nu een echte man geworden zoals in de Japanse versie. De vrouwelijke personages zijn getekend als hoe de Japanners zich een ideale Westerse vrouw voorstellen: grote ronde en fonkelende ogen met lange wimpers, een flinke boezem, een fijne taille, lange benen en een dikke lange bos haar (afb 7). Een eerste techniek die Tezuka (een van de eerste Mangakas, hij wordt wel de ‘stichter’ van Manga genoemd, afb 16) overneemt van de Amerikanen is een andere vormen van de vakjes. In de originele stripverhalen bestaat een illustratie uit een tiental rechthoekige vakjes, zoals bij ons in bijvoorbeeld de ‘Suske en Wiske’. Tezuka echter heeft in zijn Manga’s driehoekige, piramidevormige of zelfs ronde vakjes geïntroduceerd om de actie sterker weer te geven. Ook wordt er vaak over de vakjes heen getekend, bijvoorbeeld kleding of haardossen (afb 8). Een andere uitvinding van Tezuka zijn de meervoudige vakjes: een aantal vakjes waarvan de inhoud hetzelfde blijft, maar waarvan telkens slechts een deel verandert in elk vakje. Tezuka gebruikt deze methode om een vertraagde actie te laten zien. Tezuka heeft eveneens het idee van een story-board geïntroduceerd in zijn Manga’s. De lay-out is soms erg vreemd. Dat komt omdat Tezuka de strips een filmachtige look wou geven. Hij probeerde elke actie te tekenen vanuit verschillende invalshoeken, opdat de lezer een beter zicht zou hebben op het geheel van de actie. Tezuka heeft het zonder te willen het werk van studio’s die mangatekenfilms maken een stuk makkelijker gemaakt. Deze techniek, is een van de redenen waarom de mensen die de wereld van de Manga niet goed kennen, zeggen dat de Manga niet veel belang hecht aan een uitgewerkte inhoud. Het is inderdaad zo dat iemand die slechts enkele pagina’s van een manga leest, de indruk kan krijgen dat het verhaal zeer oppervlakkig is. Maar men moet ook rekening houden dat mangastripverhalen in Japan erg snel gelezen worden, maar daarom is het nog niet oppervlakkig. Het is gewoon een verschil tussen Manga en Europese stripverhalen. De invloed van Amerikaanse stripboeken heeft Tezuka op het idee gebracht om volglijnen te gebruiken in zijn manga’s. Er wordt snelheid mee aangeven van een voorwerp of een persoon. Ook worden ze gebruikt als er ‘ingezoomd’ wordt. Een laatste techniek die Tezuka heeft overgenomen van de Amerikanen is het gebruik van grote ogen (afb 7 en afb 9) voor het merendeel van de personages. Walt Disney heeft hierop veel invloed gehad. Tezuka heeft de charme van grote ogen leren kennen door tekenfilms zoals Dumbo en Sneeuwwitje. Hij vond het schattig lijken, en je kon zo gemakkelijk gevoelens overbrengen. Vele andere Mangakas hebben deze technieken later overgenomen. Ook Frankrijk heeft invloed gehad. Veel Japanners denken dat een Franse look in de mode is. Dus veel mangakas hebben hun personages met een Franse look getekend (kleding). Het blijkt wel dat veel Japanners nog nooit in Frankrijk zijn geweest, ze dachten waarschijnlijk dat Franse vrouwen fel gekleurde haardossen hadden, zoals rood, groen of paars. Toen ze er later achterkwamen dat dit niet zo was, was het al te laat. Daarom hebben veel vrouwelijke Manga personages nu kleurige haardossen. Soorten verhalen.

In de loop van de jaren 70 was er een toename in het aantal mensen die manga’s kochten in Japan. Er kwamen vele nieuwe soorten zodat er voor iedereen wat wils was. In Japan worden manga’s gelezen door mensen uit al de bevolkinggroepen en -klassen. Zo ontstonden er verschillende categorieën van manga die elk bedoeld waren voor een bepaalde groep of klasse. Er zijn vier grote groepen te onderscheiden:

· Shonen-manga’s: voor de jongens (vooral misdaadbestrijding) · Shojo-manga’s: voor de meisjes (vooral school- en kinderavonturen) · Seinenshi-manga’s: voor het volwassen publiek · Narunenshi-manga’s: Erotische manga

Dit wil je ook lezen:

Online oplichting

In de loop van de jaren 80 werd thema actie sterk steeds populairder. Eén van de onderwerpen van de manga’s in deze periode is de technologische vooruitgang van Japan. afb 10: Een Yon-Koma strip
Een goed voorbeeld hiervoor is de film Akira (afb 4). Als tegenreactie op de explosie aan actiemanga’s die vooral gericht zijn op het mannelijke publiek probeerden de mangakas van de shojo-manga’s hun thema’s uit te breiden. Zo ontstonden nieuwe genres onder de shojo-manga’s. Sommige waren gericht aan carrièrevrouwen, andere manga’s hadden dan weer meer sportieve vrouwelijke hoofdfiguren. Dit ging door tot de jaren ’90. Daarna werd humor een steeds belangrijker thema. Hoewel er veel categorieën zijn, zijn er ook veel manga’s voor meerdere groepen. Er zijn meisjes die shonen lezen en jongens die shojo lezen.

Hieronder staan een aantal subcategorieën.

· Yon-Koma: De oudste vorm van manga. Men kan ze beschrijven als een soort satires. Deze categorie van manga verschijnt in de Japanse kranten, meestal maar een paar tekeningetjes lang (afb 10). · Sarîman: In onze cultuur bestaat zo’n vorm niet. Deze mangastijl is bestemd voor de werkende Japanners. Meestal is het een parodie dat gaat over een werknemer, maar soms is er een diepgaander verhaal. Een voorbeeld van zo een verhaal is Kintaro. Hij handelt over een werknemer die zegt wat hij denkt en zich aanpast aan de veranderende situaties. Het verhaal is het tegenovergestelde van de werkelijkheid waar de werknemers bijna nooit afwijken van de tradities en de gewoontes. Er is grote Japanse firma in Japan geweest die toekomstige werknemers zocht die zich zouden gedragen als Kintaro. Zo zie je maar dat Manga zelfs een grote firma kan beïnvloeden. · De sportieve manga: Deze manga gaat over sporten en wat daar omheen gebeurd. Voor bijna elke sport is er wel een Manga. · Cyber-Punk: Een subcategorie van sciencefiction die ontstaan is de jaren ‘80. In deze mangastijl vindt men veel Mechas terug. Dit zijn gigantische robots die bestuurd worden door mensen. Een voorbeeld hiervan is Gundam Wing dat ook bij ons op de tv is te zien (afb 11). Soms gaan deze verhalen over cyborgs (half mens half robot). · De samoeraiverhalen: Een traditioneel onderwerp zijn de samoerais (afb 12). Hoewel men deze manga’s normaal bij shonen kan rekenen komt dit onderwerp zo veel voor dat men eigenlijk kan spreken van een apart genre. Sommige van deze manga’s zijn niet gemakkelijk te exporteren omdat er heel veel wordt verwezen naar de ingewikkelde geschiedenis van Japan en naar de vele oude tradities (die wij vaak niet kennen). Toch zijn er een paar manga’s van dit genre doorgebroken bij ons. · De manga-fantasiewereld: Dit is een van mijn favoriete onderdelen. Manga kent verschillende fantasiewerelden. Elfen, kabouters en andere betoverde wezens zijn populair in dit genre (afb 13 en 14). De elven vind ik het allermooiste, vooral de manier waarop ze getekend zijn. Ik zal nu in het kort beschrijven hoe ze eruit zien. Elven mogen gespierd zijn, maar meestal is hun lichaam glad en zacht met een vredige ziel. De populaire elfen (de held van het verhaal) is altijd lang , slank en jeugdig. Elfen vertonen hevige emoties, en zijn daarom ook erg geschikt voor Manga. De stijl legt nadruk op betoverende en uitbundige kenmerken, vooral als het gaat om de ogen. Het gezicht van een elf is iets langer dan een normaal persoon. Hun kin heeft een stompe punt. De oren zijn lang en dun met een punt erop. Ze hebben een kleine neus en katachtige ogen met lange wimpers. Het haar is vaak wild en onverzorgd, dat komt omdat ze meestal in het bos of andere afgelegen gebieden wonen. In de verhalen hebben elfen vriendjes die hen gezelschap houden, net als gewone mensen een hond of een kat hebben (afb 15). Ze zien er schattig en ondeugend uit. Vaak treden ze op als redders in nood en hebben een grote wrok tegen slechteriken. Veel van deze wezentjes zijn gevleugeld, daardoor zijn ze snel en schieten van de ene plek naar de andere, ze zijn slechteriken daarom vaak te slim af. Draken spelen ook een belangrijke rol in deze fantasiewereld (zie afb 1). Ze kunnen goed of slecht zijn.

Naast bovenstaande voorbeelden zijn er natuurlijk nog vele andere categorieën. Ik behandel ze verder niet omdat dat een heel groot deel van deze genres gewoon nooit zijn doorgebroken in Europa. Bovenstaande genres komen hier het meest voor, In Japan zijn er nog veel meer onderwerpen. Eigenlijk kennen we hier in Europa alleen de bovenste laag van de manga’s. Enkele voorbeelden van ongekende genres van manga’s in Europa zijn diegene die gaan over homorelaties of horror. Ook zijn er nog Manga ’s die van het mixed-genre zijn. Waarbij twee genres in één verhaal zitten, bijvoorbeeld een mix van western en sciencefiction. Er is eigenlijk geen limiet te stellen op de mogelijke onderwerpen van manga’s. Leerlingen van lagere scholen krijgen geschiedenis in de vorm van manga’s. Jonge moeders kunnen informatie lezen over hun situatie of zelfs anekdotes van andere moeders lezen in de ‘mamanga’. Alles kan het onderwerp zijn van een manga. Nawoord. Dit verslag heeft een hoop informatie gegeven. Over waar het vandaan komt, hoe een stip eruit ziet en welke genres er zijn. Meer aanvullende informatie is natuurlijk op internet te vinden. Ook voor meer plaatjes. Zelf ben ik een jaar of drie geleden voor het eerst in aanraking gekomen met Manga. Toen kwamen de tekenfilms hier in Nederland een beetje in. Ik had geen flauw idee dat deze soort van tekenen Manga (of eigenlijk Anime, omdat het een tekenfilm was, niet een strip) genoemd werd en dat het uit Japan kwam, maar het sprak me toch aan, de grote ogen en kleurige bossen haar. En natuurlijk de typische Japanse humor. Pas later, toen we thuis internet kregen, ging ik wat meer info zoeken over deze tekenfilms en kwam erachter dat er zoveel verschillende soorten waren. Ik hoop dat ik met dit verslag veel dingen heb duidelijk gemaakt en de mening over Manga en Anime positief heb kunnen beïnvloeden. Bronvermelding:

Naast bovenstaande voorbeelden zijn er natuurlijk nog vele andere categorieën. Ik behandel ze verder niet omdat dat een heel groot deel van deze genres gewoon nooit zijn doorgebroken in Europa. Bovenstaande genres komen hier het meest voor, In Japan zijn er nog veel meer onderwerpen. Eigenlijk kennen we hier in Europa alleen de bovenste laag van de manga’s. Enkele voorbeelden van ongekende genres van manga’s in Europa zijn diegene die gaan over homorelaties of horror. Ook zijn er nog Manga ’s die van het mixed-genre zijn. Waarbij twee genres in één verhaal zitten, bijvoorbeeld een mix van western en sciencefiction. Er is eigenlijk geen limiet te stellen op de mogelijke onderwerpen van manga’s. Leerlingen van lagere scholen krijgen geschiedenis in de vorm van manga’s. Jonge moeders kunnen informatie lezen over hun situatie of zelfs anekdotes van andere moeders lezen in de ‘mamanga’. Alles kan het onderwerp zijn van een manga. Nawoord. Dit verslag heeft een hoop informatie gegeven. Over waar het vandaan komt, hoe een stip eruit ziet en welke genres er zijn. Meer aanvullende informatie is natuurlijk op internet te vinden. Ook voor meer plaatjes. Zelf ben ik een jaar of drie geleden voor het eerst in aanraking gekomen met Manga. Toen kwamen de tekenfilms hier in Nederland een beetje in. Ik had geen flauw idee dat deze soort van tekenen Manga (of eigenlijk Anime, omdat het een tekenfilm was, niet een strip) genoemd werd en dat het uit Japan kwam, maar het sprak me toch aan, de grote ogen en kleurige bossen haar. En natuurlijk de typische Japanse humor. Pas later, toen we thuis internet kregen, ging ik wat meer info zoeken over deze tekenfilms en kwam erachter dat er zoveel verschillende soorten waren. Ik hoop dat ik met dit verslag veel dingen heb duidelijk gemaakt en de mening over Manga en Anime positief heb kunnen beïnvloeden. Bronvermelding:

· Internet: http://www.scholieren.com
http://www.webgenius.be/~kennyv/manga/html/watismanga/top
http://www.linkadoor.be/manga_anime_corner/wat_is_manga.html
plaatjes: http://www.google.com en http://www.altavista.com
en nog verscheidene andere sites, waar ik ooit eens op ben geweest door de jaren heen.

· Boek: Japans striptekenen, van Christopher Hart.

· Televisie: Verschillende Manga tekenfilmseries