Wetenschapsoriëntatie VWO 4 hoofdstuk 7: landbouw

Paragraaf 7.1: van jagen en verzamelen naar landbouw

200.000 jaar geleden leefden jagers en verzamelaars. Zo’n 11.000 jaar geleden begon een revolutie, mensen hadden landbouw uitgevonden. Het veranderen van het leven gaat sneller met kunstmatige selectie dan met natuurlijke selectie. Landschappen veranderden en dieren en planten werden gefokt en gekweekt.

De landbouwrevolutie wordt ook wel de neolithische revolutie genoemd. De oorzaken van het opgeven van jagen en verzamelen waren overbevolking en klimaatverandering. Sedentair betekent op dezelfde plek blijvend. Domesticatie is het tam maken van dieren en selecteren van gewassen.

Niet meer rondtrekken --> meer kinderen --> meer landbouw --> vergeten hoe je moet jagen --> landbouw wordt noodzakelijk.

Het Malthusiaans plafond is de maximale bevolking.

Darwin baseerde zijn theorie op die van Malthus, wanneer het plafond bereikt was zou er een tekort aan levensmiddelen zijn. Hobbes en Rousseau hebben tegengestelde mensbeelden.

Door vrijstelling van tijd gingen mensen dingen maken en doen. Dit was het begin van de bronstijd (schrift+beschaving).

Paragraaf 7.2: het begin van de geschiedenis

Het begin van de historie is het begin van het geschrift. Alles van daarvoor is prehistorie. Hermeneutiek is de interpretatieleer. Geesteswetenschappen zijn humaniora.

Landbouw ontstond in de vruchtbare halve maan (Nijldal, Israël, Irak en Syrië). Beschaving begon in Mesopotamië, het huidige Irak. Sumerië kan gezien worden als de eerste beschaving die schift, religie, wetgeving, bestuur en stedenbouw kende. Ze bedachten de zevendaagse week en waren goed in wiskunde

World history bekijkt de geschiedenis vanuit een globaal perspectief. Expansie en uitwisseling zorgde voor een grotere komst van het schrift en het uitwisselen van ideeën en tradities. Vanuit expansie en uitwisseling kunnen we de geschiedenis bestuderen.

Paragraaf 7.3: de ontwikkeling in vier wereldzones.

De vier wereldzones zijn de Afro-Euraziatische zone, de Amerika’s, de Austratiazische zone en de stille Zuidzee. In Mesopotamië werd er veel uitgewisseld, en het werd deel van het Hittitische Rijk. Egypte en het Hittitische Rijk voerden oorlog, maar werden later bondgenoten tegenover het Assyrische Rijk. Het Assyrische Rijk veroverde steeds meer en werd steeds machtiger.

De Griekse stadstaten dreven veel handel en stichtten kolonies overzee. Niet alleen veroverden ze nieuwe plekken, ze brachten hun cultuur met zich mee. De poleis: onafhankelijke steden.

De vier wereldzones ontwikkelden zich onafhankelijk en afzonderlijk, maar raakten steeds meer met elkaar verbonden.