Scheidingstechnieken

Mengsels Mengsels waarvan de bestanddelen nog duidelijk te zien zijn, worden heterogene mengsels genoemd. Mengsels waaraan je niet duidelijk kunt zien dat ze uit verschillende stoffen bestaan worden homogene mengsels genoemd. Filtreren, bezinken, centrifugeren Een suspensie kun je scheiden door filtratie. Bezinking wordt veroorzaakt door de zwaartekracht. Door centrifugeren kun je het scheiden van stoffen aanzienlijk versnellen. Extraheren Bij extraheren lossen alleen bepaalde stoffen op in een vloeistof.
Indampen, kristalliseren Bij indampen verdampt de vloeistof en blijft de opgeloste stof achter. Tenslotte kristalliseert de opgeloste stof. Destilleren Bij destillatie wordt een mengsel van stoffen aan de kook gebracht. De ontstane damp wordt opgevangen en op een andere plaats weer door afkoeling vloeibaar gemaakt. De damp die boven de vloeistof aanwezig is zal in het algemeen niet dezelfde samenstelling hebben als het kokende mengsel, maar rijker zijn aan de stof met het laagste kookpunt. Als de kookpunten erg ver uit elkaar liggen kan met een eenvoudig destillatie worden volstaan om de stoffen van elkaar te scheiden. Vaak is het echter nodig om de condenserende damp weer opnieuw aan de kook te brengen en het destillatieproces een aantal keren te herhalen om de gewenste zuiverheid te krijgen. Dit zou je kunnen doen door een aantal destillatieopstellingen achter elkaar te plaatsen, maar er is een betere oplossing... Om een vloeistof te laten verdampen is warmte nodig. Bij het condenseren komt deze warmte weer vrij. Bij stoffen met een laag kookpunt is die hoeveelheid warmte betrekkelijk klein, bij stoffen met een hoog kookpunt is die hoeveelheid warmte groter. Het laten condenseren van een portie hoogkokende stof levert dan meer energie op dan het kost om een portie laagkokende stof te laten verdampen. Wanneer je nu dampmengsel, dat veel hoogkokende stof bevat, in contact brengt met een vloeistofmengsel waar meer laagkokende stof in zit, dan zal uit dit vloeistofmengsel een dampmengsel ontstaan dat weer rijker is aan laagkokende stof. Voer je dit principe van intensief contact tussen damp en vloeistof uit in een opstelling boven op de destillatiekolf dan bespaar je veel ruimte en kun je boven in die opstelling een zuiver stof opvangen. Wanneer er meer dan twee stoffen in een ideaal mengsel aanwezig zijn, dan kunnen die achtereenvolgens worden opgevangen. We spreken dan van gefractioneerde destillatie. Destilleren in het groot
In een aardolieraffinaderij vindt de scheiding van ruwe aardolie plaats in een destilleerkolom. De ruwe aardolie wordt zo in fracties gescheiden. Absorberen Het vasthouden van een stof aan het oppervlak van een andere stof heet adsorberen.. De aard van de binding waarmee dat gebeurt kan chemisch zijn: chemisorptie, of fysisch: fysisorptie. Adsorptie is in principe een omkeerbaar proces, het weer loslaten van het oppervlak noemen we desorptie Chromatograferen Chromatograferen is een manier om een mengsel van stoffen te scheiden. Aggregatietoestanden De verschillende verschijningsvormen van een stof. Element, (niet-)ontleedbare stof
Een niet-ontleedbare stof bevat slechts één element. Stoffen die uit verschillende elementen zijn opgebouwd, noemen we ontleedbare stoffen. Ontleding en vorming van water Bij elektrolyse wordt water ontleed in zuurstofgas en waterstofgas. Ontleding en vorming van zout Keukenzout bestaat vrijwel geheel uit natriumchloride.
Centrifugeren Het centrifugeren is meestal bedoeld ter versnelling van een andere scheidingstechniek: zo kan de bezinkingssnelheid van een suspensie vele malen groter worden gemaakt door het uitoefenen van krachten die tot miljoenen keren zo groot zijn als de zwaartekracht; het wordt op die manier mogelijk zeer kleine dichtheidsverschillen te ontdekken Filtreren Een filter is in wezen een zeef. De maaswijdte van die zeef bepaalt welke deeltjesgrootte nog net wel kan passeren. Een bekend probleem bij filtratie is dat kleinere deeltjes in de poriën blijven hangen en daarmee het filter steeds minder doorlaatbaar maken, maar tegelijkertijd ook steeds kleinere deeltjes vasthouden, zodat de scheiding eigenlijk beter verloopt