Van den vos Reynaerde

Vanden Vos Reynaerde

Auteur: Willem die Madocke Maecte

Tijdperk: ca. 1250

Soort: Dierenepiek

• Het verhaal is een ironische en soms sarcastische uitbeelding van de gehele middeleeuwse mensenmaatschappij. Het voorbeeld voor dit dierenepos was de Franse roman: Roman de Renart

Korte samenvatting:

• Het verhaal speelt zich af op de hofdag van koning Nobel
• Alle dieren komen opdagen behalve de vos Reynaert, die heeft veel te veel mispeuterd om te mogen komen.
• Veel andere dieren klagen over Reynaerts misdaden
  • De wolf Isegrim getuigt dat zijn vrouw is verkracht door hem
  • De haan Cantecleer komt de dode kip Coppe tonen
• De koning stuur de beer Bruun erop uit om Reynaert te dagvaarden
• Reynaert lokt de beer in de val, hij belooft hem honing die in een boomstam zit maar de beer raakt erin vast en het hele dorp komt hem afranselen.
• De volgende die de koning stuurt is Tibeert de kater
• De vos lokt hem naar een schuur van de pastoor waar het vol met muizen zou zitten en de kater raakt er verstrikt in een strop.
• De volgende die de koning stuurt is Grimbeert de das
• De vos gaat hem mee en biecht ondertussen zijn zonden op (lekenbiecht) maar lijkt meer plezier dan berouw te hebben.
• De vos wordt aan het hof tot de dood veroordeeld en de galg zal klaargezet worden door de das, de beer en de kater.
• Reynaert krijgt de kans op een openlijke biecht. Hij vertelt over een plan dat gesmeed wordt om Bruun op de troon te krijgen in plaats van koning Nobel.
• Geld hiervoor is er genoeg, er is een grote schat in de familie van Reynaert.
• Hij doet zich voor als een trouwe dienaar van de koning en maakt hem wijs dat hij de schat geroofd heeft en hem de koning wilt tonen. (hij heeft zo voorkomen dat er een staatsgreep kwam)
• Raaf Tiecelijn vliegt uit om de drie ‘samenzweerders’ te waarschuwen en deze worden aan het hof in de boeien geslagen omdat ze ‘samenzweren’
• Reynaert vertrekt naar Jeruzalem op bedevaartstocht met een tas uiut het vel van de beer en schoenen uit het wolvenpaar.
• Hij wordt vergezeld door een haas en een ram tot aan zijn huis, waar Reynaert de haas vermoordt en hem opeet. Hij stopt het hoofd in de tas.
• De ram moet deze tas met het hoofd naar het hof brengen en erbij vertrellen dat dit van Reynaert persoonlijk komt.
• Aan het hof wordt de tas opengemaakt en komt het bedrog van Reynaert uit. De beer en de wolf worden vrijgelaten, Reynaert wordt vogelvrij verklaard.

Personages:

• De wolf Isegrim                                     De raaf Tiecelijn
• De haan Cantecleer                               De haas Cuwaert
• De kip Coppe                                        De ram Berlijn
• De vos Reynaert                                    De aap Botsaert
• De beer Bruun                                       Het luipaard Firapeel
• De kater Tibeert                                    De das Grimbeert

Bijkomstige vragen:

Pas de cirkelstructuur van de ridderepiek toe op deze tekst:

• Ordo: alles was rustig, er was geen Reynaert
• Manque: alle dieren klaagden
• Queeste: Bruun en Tybeert gaan Reynaert halen
• Ordo: ze maken pais en vrede: hij wordt vogelvrij verklaard

Welke kenmerken van de ridderepiek vind je hier terug?

• Dierenepiek
• Een feodaal stelsel: leenman, hofdag en een koning
• Getallensymboliek

Waarom zouden ze dieren gebruiken in de plaats van mensen?

• De mensen zijn niet rechtstreeks beledigd, het is veiliger om dieren te gebruiken die de mensen vertegenwoordigen.

Satire:

• Een satire is een tekst of verhaal waarin de schrijver iedereen op de korrel neemt en met veel mensen de spot drijft. Het is een parodie van een waargebeurd verhaal en de personages worden vergeleken met de mensen waarop het verhaal gebaseerd is.