Overzicht

Hfdst 4 de achttiende eeuw Tijdsbeeld: De achttiende eeuw was een periode van modernisering en werd ook wel de verlichting genoemd. Verlichting: De eeuw van het geloof in de vooruitgang. De wetenschappelijke revolutie raakte in een stroomversnelling. De verlichting heeft ook geleid tot nieuwe inzichten over de opvoeding. De kinderen moesten zo lang mogelijk kind blijven om zich zo goed mogelijk te ontwikkelen tot goede mensen. Vrijheid, gelijkheid en broederschap: De ‘verlichte’ filosofen pleitten voor verdeling van de macht dus voor vrijheid, gelijkheid en broederschap. Een voorbeeld is afschaffing van slavernij en lijfstraffen. Sociale verhoudingen: De rijke bovenlaag en regenten vormde een ondoordringbare en gesloten groep tegenover de rest van de bevolking. Halverwege de achttiende eeuw steeg de welvaart niet langer. Boeren werden werkloos en trokken naar steden. De sociale ontwikkelingen hebben de kiem gevormd van revolutie en van de romantiek. In 1789 brak de Franse revolutie uit. De 18e word de pruikentijd genoemd. Mannen kleedde zich net zoals vrouwen. Kunst: Kunst droeg politieke en culturele ideeën uit. De kunsten werden aan strenge regels voor vorm en inhoud onderworpen. Schilderkunst werd gekenmerkt door goed gelijkende landschappen, interieurs, stillevens en portretten. De verzamelnaam is burgerlijke realisme. Classicistische schilderijen zijn statig en evenwichtig, opgezet in koele kleuren. De bouwkunst bestaat uit twee stijlen: de rococostijl en het neoclassicisme. Rococostijl was sierlijk en licht. Neoclassicisme is ordelijk en symmetrisch. Muziek: Drie geniale 18e eeuwse componisten waren Beethoven, Haydn en Mozart. Beethoven was de eerste die de vaste muziekregels vaarwel zei. Opera werd vernieuwd en het menuet was de meest geliefde dans. Er ontwikkelde een voorliefde voor soloconcert en sonate. Vroegere romantiek en sentimentalisme: De kunstbeweging ontstond. Niet het verstand, maar het gevoel en emotie moest een belangrijke rol gaan spelen. Later kwamen er creatieve genootschappen. Kunstenaars kregen meer vrijheid om te werken naar eigen gevoel, aard en aanleg.Alles wat hevige en hartstochtelijke gevoelens kon wekken, werd gewaardeerd: de eenzaamheid, de dood, de liefde, de natuur, de nacht, enz. Literatuur: De literatuur werd voor een groot deel beheerst door de ‘letterkundige genootschappen’. De vrouwen werden het belangrijkste lezerspubliek. Proza: Proza is ontwikkeld onder engelse invloed. De mensen wilde nieuws, wetenswaardigheden en opinies. Daardoor ontstond er een alleen voor de burgerij begrijpelijke kunstvorm. Voor het grote publiek ontstonden er populair- wetenschappelijke tijdschriften. Gaandeweg ontstond het genre roman. Vaak waren ze nog in briefvorm geschreven. Ook ontstonden er avonturenromans. Door de grote aandacht voor gevoelens ontstond de psychologische roman. In Engeland ontstond de griezelroman. Poëzie: De 18e eeuwse poëzie bestaat voor een aanzienlijk deel uit moralistische gedichten: van poëzie moest je wijzer en vooral deugdzamer worden. De poëzie had een glad en eenvormige structuur. Toneel: Allerlei strakke vormvoorschriften werden opgevolgd. Daardoor werd het veel statische, en weinig levendige en speelbare stukken. De komedies waren minder vervelend. Hierin werden de hogere klassen bespot. Dit werd ook wel zedenblijspel genoemd.