Hoofdstuk: verhaalsoorten

1. Epiek 
Epiek: verhalende of beschrijvende literatuur. Epos:verhaal (Grieks)

Proza is de verzamelnaam voor literaire teksten in verhaalvorm: van sprookje tot parabel, van anekdote tot roman. 
Een verhaal is een tekst over het gedrag en de belevenissen van een of meer hoofdpersonen in een bepaald plaats- en/of tijdsverband. Indeling van verhalen zijn: 

• de vorm 
• de omvang 
• de inhoud 
• de schrijfstijl 
• waar of de manier waarop een verhaal verschijnt 
  
  2. Volksverhaal 
  Oudste en bekendste verhaalgenres.
• legende  en sage: volksverhalen met een zogenaamde historische achtergrond.
• Mythen, parabels, fabels en sprookjes: volledig verzonnen

Legende: Steun voor de mens, godsdienst, wonderen, heiligen.
Sage: Kort, Magie en bovennatuurlijke krachten. bv. duivels, spoken, helden, toveren, historisch.
Mythe: Goden en helafgoden uit de natuurgodsdienst van een volk, geeft verklaring voor iets dat de mens niet kan verklaren.
Parabel:Een niet vanzelfsprekende conclusie en een parabel wil nieuwe inzicht bijbrengen.
Fabel: Anekdote over DIEREN, levenswijsheid overbrengen, de dieren hebben in dit verhaal menselijke eigenschappen.
Sprookje:Eerst voor oudere later voor kinderen, cultuur, sprookje is later bedacht, zwak of arme wint van sterk of rijk. Kenmerken van een Sprookje:

• Vage tijd en plaats
• Vaste uitdrukkingen
• Grote fantasie (alles kan met toverkracht)
• Wreedheid
• Iets doen wat juist niet mag (Roodkapje gaat juist van het pad af)
• Simpel taalgebruik
   

3. Sciencefiction en Fantasie
De moderne fantastische literatuur is onder te verdelen in twee groepen: sciencefiction en fantasy. Er wordt hier een wereld gecreëerd die niet bestaat en die slechts denkbaar is in tijden die de lezer niet kent. (het vage heden of verleden)..
Sciencefiction: Denkbaar in onze wereld, toekomst voorspellen, wetenschappelijke ontwikkelen.
Fantasie: Irrationeel. wonderlijke krachten, dromen, magie, geen logische verklaring.

4. Van anekdote tot roman 
Anekdote: het kortste verhaaltype. Vaak humoristisch of opmerkelijk, alleen een kern 
Kort verhaal: meestal een persoon· een gebeurtenis· eenvoudige opbouw· meestal geen inleiding· verrassend eind 
Novelle: (novella:nieuwtje) zit tussen kort verhaal en roman in. Kenmerken:

• een plaats van handeling
• korte, vastomlijnde tijdsspanne
• een verhaallijn met een hoofdgebeurtenis
• geen uitvoerige karakterbeschrijvingen
• zo weinig mogelijk verhaalfiguren 
   

Roman: Een lange voorgeschiedenis. Een uitgebreid verhaal waarin de daden en gedachten van de hoofdfiguren uitgebreid worden beschreven.  Kenmerken:

• Meerdere plaatsen van handeling
• grote tijdsspanne en sprongen in de tijd
• verschillende verhaallijnen die met elkaar samenhangen
• uitvoerige karakter beschrijvingen van de hoofdpersoon en typeringen van de bijfiguren
• verschillende verhaalfiguren: een of twee hoofdpersonen, meerdere bijfiguren

Indeling van de roman:

• Psychologische roman: uitbeelding van het geestenleven.
• Historische roman: historisch decor.
• Zedenroman zeden, normen spelen een rol, opvoedende taak
• ridderroman/avonturenroman avonturen van de hoofdfiguur.  
• Oorlogsroman: verzet, vervolging in oorlog (vaak 1939-45) 
• Streekroman of regionale roman: leeft zich af in bepaalde streek.
• Politieroman (detective), misdaadroman en thriller.
• Sciencefiction- en de fantasyroman. 

5. Literatuur in de journalistiek 

Cursiefje: Een uitgewerkte anekdote. Cursief= schuin gedrukt. Vooral in dag- en weekbladen.
Column: Een teksttype dat eigenschappen van het cursiefje en van een journalistiek artikel combineert. 
Essay: beschouwende of betogende tekst waarin een standpunt wordt ontwikkeld.

polemiek: verzameling teksten, aanvallen van dingen, spottende satirische stijl 

reisverhaal: nieuwe indrukken vertellen 

Recensie: Bevat informatie en kritische kanttekeningen en het advies om het werk wel of niet te lezen.

6. Beeldverhalen 
Beeldverhaal: Teksten en beelden worden gecombineerd. 
Tekststrip: De tekst en de tekening gescheiden. De tekst is vaak belangrijker dan de tekening.
Ballonstrip: Gesproken en gedachte zinnen in ballonnetjes. De tekst is net zo belangrijk als de tekening, soms zelfs belangrijker. 

7. Overige vormen van literaire proza 
brievenboeken: brieven die in een boek zijn gezet 
dagboeken: een boek waarin verhalen staan die per dag zijn geschreven 
Memoires: Een verzameling herinneringen van een auteur, geschreven bij wijze van terugblik.
Biografie: Wordt het leven van iemand beschreven, naar de werkelijkheid.
Autobiografie: De schrijver is zelf onderwerp van zijn levensbeschrijving.  biografie en