2.1-2.6

2.1 elektriciteit

In dit hoofdstuk leer je :

Hoe het kan dat de ene lamp feller licht geeft dan de ander.

Recht evenredig verband

Omgekeerd evenredig verband

2.2 lading

Lading = een

grootheid. Het oefent kracht uit voorwerpen.

symbool van lading= Q

eenheid van lading= de coulomb met symbool C.

Elektrische energie = de kracht die een geladen voorwerp uitoefent op een ander voorwerp.

Je hebt 2 soorten lading:

Afstotende lading: gelijksoortige ladingen stoten elkaar af.

Aantrekkende lading: ongelijksoortige ladingen trekken elkaar aan.

Deze ladingen hebben een tegengesteld effect. Daarom noemen we de ene positief en de ander negatief.

Gewreven glas: positieve lading.

gewreven pvc: negatieve lading.

Ongeladen/neutraal = dat er evenveel positieve als negatieve lading aanwezig is in een voorwerp.

Elektrische stroom = een stroom elektronen. Voor de sterkte van de stroom geldt:

I = Q / t

I = de stroomsterkte in A (1 A= 1 C/s)

Q= de lading in C

t = de tijd in s
 
2.3 atomen

Moleculen = de kleine bouwstenen van elke stof.

Elke stof heeft zijn eigen molecuulsoort. Bijv. water is H2O.

de meeste moleculen bestaan uit 2 of meer atomen die bij elkaar blijven.

metalen à bestaan uit atomen.

100à verschillende atoomsoorten.

atoomsoort heeft zijn eigen à naam, symbool en nummer.

Stroom à elektrisch neutraal atoom à bestaat uit bewegende, kleine, negatief geladen elektronen om een zware, positieve geladen kern.

Geleider à kan lading gemakkelijker worden doorgegeven omdat de elektronen gemakkelijk van atoom naar atoom kunnen gaan.

elektrische stroom àbestaat uit grote aantallen elektronen die door het stroomrooster bewegen.

Isolator à wordt nauwelijks lading doorgegeven.

De richting van de elektronenstroom door een draad is tegengesteld aan die elektrische stroom I.

2.4 stroom door draden

Constantaan = een mengsel van 3 stoffen : nikkel, koper en mangaan.

legering = mengsel van metalen.

De stroomsterkte(door een constantaandraad) is omgekeerd evenredig met de lengte (van de draad). Er geldt:

Als de lengte L 2x zo groot wordt, wordt de stroomsterkte I 2x zo klein.

De grafiek in het L,I-diagram is een kromme, dalende lijn.

2.5 spanningsbronnen

Voedingskastje = daarmee kun je regelen hoeveel elektrische energie eruit komt.

spanning van die bron = de energie die de bron in precies 1 sec. aan een stroom van 1 A meegeeft.

spanningsbron ßà elektrische energiebron.

Eenheid van spanning = volt (V)

spanning = U

Polen = punten waar de stroom vandaan komt en waar deze weer naartoe gaat. Elektrische stroom gaat altijd van de pluspool naar de minpool.

Spanningsbronnen verschillen in grootte:

Laagspanning (accu, batterij, dynamo) tussen 1,5 -24 V.

Hoogspanning (transformatorhuisjes, hoogspanningsmasten, grondstations)

Spanningsbronnen verschillen in wisseling of niet:

Constante spanning(batterijen, accu’s) de richting van de stroom is altijd hetzelfde.

Wisselende spanning(lichtnet, dynamo, elektriciteitscentrale) de pluspool en de minpool wisselen verdurend om.

Stopcontact à wisselspanning van 230 V.

Je hebt 2 schakelingen:

serieschakeling = de totale spanning is de som van de aparte spanningen.

parallelschakeling = de spanning is hetzelfde.

2.6 parallelschakelingen

Serie:
Itot = I1 = I2
Utot = U1 + U2

Parallel:

Itot = I1 + I2
Utot = U1 = U2

In een huis zijn elektrische apparaten in groepen verdeeld.

Zekering = zorgt ervoor dat de hoofdstroom in een groep niet te groot wordt.

overbelasting = als er teveel apparaten op 1 stopcontact zijn aangesloten.