Hoofdstuk 2: organisatie

§2.1 Externe en interne organisatie

Externe organisatie verdeling van activiteiten over verschillende organisaties

Commerciële organisaties

• Handelsonderneming een bedrijf dat producten koop en verkoopt zonder deze te bewerken
  • Retailondernemingen handelsondernemingen die producten/diensten aan particulieren leveren
    • Detailhandel/kleinhandel leveren van producten aan consument
    • Zelfstandige winkelketens (C&A)
    • Webwinkels (Wehkamp)
    • In- en verkoopcombinaties samenwerkingsverband van zelfstandige winkels (Primera en tabakszaken)
    • Franchiseondernemingen zelfstandige ondernemer mag tegen betaling naam en/of formule van bedrijf gebruiken (Jumbo)
    • Dienstverlenende detailhandel (bank, reisbureau)
• Centrale distributiebedrijven/groothandel ondernemingen die handel drijven met andere bedrijven
  • Grossiers kopen vooral in op binnenlandse markt en leveren aan detailhandel en grootverbruikers
  • Exporteurs verkopen producten uit eigen land op buitenlandse markt
  • Importeurs kopen producten in buitenland en verkopen ze op binnenlandse markt
  • Handelshuizen handelsorganisaties met veel verschillende soorten producten die sterk gericht zijn op internationale handel, soms via hun eigen land
• Productieondernemingen ondernemingen die zich bezighouden met vervaardigen van producten en diensten (ofwel: omzetten van productiemiddelen tot een product of een dienst

Webwinkels

• Vorm van detailhandel zonder showroom
• Volgens de wet moet een winkel in de winkelstraat zich vestigen, en mag dit niet op een industrieterrein
  • Webwinkel mag dit wel

Voordelen webwinkel

• Groot bereik
• Koopgemak
• Bedrijven besparen personeel en huur van een winkelpand
• Minder verkeer in centra van de stad

Nadelen webwinkel

• Groothandel heeft er geen profijt van, er wordt niet via groothandel ingekocht maar rechtstreeks naar de detailhandel (hier de webwinkel)
• Oprichting is kostbaar en tijdrovend
• Meer leegstaande panden in centra

Niet-commerciële organisatie/non-profitorganisatie ontvangen geld uit:

• Subsidies en andere overheidssteun
• Rechtstreek van particulieren (bijv. via contributie)
• Donaties en giften
• Commerciële activiteit binnen non-profitorganisatie
• Beleggingsopbrengsten

Interne organisatie manier waarop medewerkers in organisaties samenwerken

Functie taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van medewerker

• Leidinggevende functies
• Beleidsfuncties
• Staffuncties
• Uitvoerende functies

§2.2 Lijnorganisatie

Lijnorganisatie een hiërarchisch geordende interne organisatiestructuur die de gezagsverhoudingen, lopend van de directie to de uitvoerenden, omvat

Organogram hierin kun je een organisatiestructuur schematisch weergeven

Doel organogram

Dit wil je ook lezen:

Online oplichting

• Samenhang van taken en verantwoordelijkheden van medewerkers verduidelijken
• Aangeven welke functionarissen aan welke afdeling leidinggeven
• Duidelijk maken wie of welke afdeling verantwoording moet afleggen aan andere personen of afdelingen
• Buitenstaanders inzicht geven in het functioneren van de organisatie

Voordelen lijnorganisatie

• Er is eenheid van leiding; er is één persoon die de doelen bepaald
• Structuur is overzichtelijk en eenvoudig
• Afdelingen weten precies aan wie zijn verantwoording moeten afleggen
• Beslissingen nemen gaat snel, omdat iedereen weet wat hij moet en kan doen
• Bij problemen weet iedere medewerker bij wie hij zich moet melden

Nadelen lijnorganisatie

• Het kan lang duren voordat opdrachten van bovenaf aankomen bij de onderste afdeling
• Die lange weg kan leiden tot veel papierwerk en vertroebeling van opdrachten
• Afdelingen staan erg op zichzelf, wat de samenwerking in de weg kan staan
• Hoge managers hebben veel verantwoordelijkheid
• Strakke machtsverhoudingen in de organisatie kunne persoonlijke initiatieven van uitvoerende medewerkers tegenwerken

§2.3 Lijn-staforganisatie en functionele organisatie

Lijn-staforganisatie een hiërarchisch geordende interne organisatiestructuur die is uitgebreid met stafdiensten

Stafdiensten ondersteunende diensten in een bedrijf
 

Voordelen lijn-staforganisatie

• Eenheid van leiding
• Omdat de stafafdeling specialisten in dienst heeft, is de kwaliteit hoog
• Managers hebben een beperkter pakket aan verantwoordelijkheden dan in lijnorganisatie
• Structuur is overzichtelijk en eenvoudig
• Beslissingen nemen gaat snel, omdat iedereen weet wat hij kan en moet doen
• Bij problemen weet iedere medewerker bij wie hij zich moet melden

Nadelen lijn-staforganisatie

• Specialisten op stafafdelingen zijn duur
• Er kan veel afstand ontstaan tussen de stafafdelingen en de rest van het personeel omdat ze heel erg met hun eigen taak bezig zijn
• Stafdiensten kunnen te veel taken krijgen
• Het kan lang duren voordat opdrachten van bovenaf aankomen bij de onderste afdeling
• Die lange weg kan leiden tot veel papierwerk en vertroebeling van opdrachten
• Afdelingen staan erg op zichzelf, wat de samenwerking in de weg kan staan

Functionele organisatie hier wordt gewerkt met een organisatiestructuur waarin elk bedrijfsonderdeel zich bezighoudt met één bepaalde bedrijfsfunctie

• Eenheid van leiding hoeft niet duidelijk te zijn
• Vaak bij grote bedrijven

§2.4 Projectorganisatie

Projectorganisatie hier is het werk in speciale teams georganiseerd op basis van (tijdelijke) projecten

• Meestal onderdeel van een lijn-staforganisatie

Voordelen projectorganisatie

• Deskundigheid wordt gebundeld
• Er is een goede samenwerking van deskundigen op een bepaald gebied binnen het projectteam
• Binnen een projectgroep ligt de focus op het halen van een bepaald doel

Nadelen projectorganisatie

• Het kan duur zijn de juiste mensen van hun afdeling te halen om aan het project te werken, omdat ze dan niet meer (volledig) beschikbaar zijn voor hun gewone werk
• Als de manager iets anders vraagt dan de projectleider, kan dat tot conflicten leiden… er kunnen problemen ontstaan op het gebied van eenheid van leiding
• Er kan afstand ontstaan tussen de projectgroep en de rest van de organisatie