Hoofdstuk 5

M&O H5

Aandelenkapitaal is een permanent vermogen. De ondermening kan hier dor blijvend over beschikken. Het eigen vermogen vormt een buffer om mogelijke verliezen op te vangen. (garantiefunctie)

De onderneming komt aan dit aandelenkapitaal door aandelen uit te geven(te emitteren) De aandelen worden geplaatst ( verkocht)
En aandeel(bewijs) is een bewijs aan deelname in het aandelen kapitaal van een NV.

Een aandeel bewijs bestaat uit 2 gedeelten

1. een mantel
2. een dividend blad

De mantel is het aandeel. Hier op staan verschillende gegevens vermeld.
1. de naam van een NV.
2. de nominale waarde van het aandeel
3. de plaats van de vestiging
4. het maatschappelijke aandelenkapitaal
5. het nummer van het aandeel

Bij een aandeel maken we onderscheid tussen de nominale waarde en de koerswaarde. De nominale waarde is het bedrag dat op het aandeel staat vermeld. Op de effectenbeurs komt onder invloed van vraag en aanbod een prijs tot stand (beurskoers)

Wanneer een NV winst heeft gemaakt, ontvangen de eigenaren (de aandeelhouders) een deel daarvan. Het gedeelte wat word uitgekeerd, noemen we het dividend.

Wanneer een onderneming wil uitbreiden, komt er een emissie van aandelen. De onderneming stelt dan een prijs vast waartegen het publiek of de institutionele beleggers deze kunnen kopen: de emissiekoers. (ligt iets onder de beurskoers anders faalt hij meestal)


Bij een NV kennen we 2 begrippen wat het aandelenkapitaal betreft:
1. Het maatschappelijke aandelenkapitaal (statutair aandelenkapitaal)
2. het geplaatst aandelenkapitaal

Het maatschappelijke aandelenkapitaal omvat het totaalbedrag dat men aan nominaal aandelenkapitaal nodig denkt te hebben. (een maximumbedrag moet worden vermeld)

Het geplaatst aandelenkapitaal is het maatschappelijke aandelenkapitaal verminderd het bedrag van de niet-uitgegeven aandelen (aandelen in portefeuille of ongeplaatst aandelen kapitaal van de NV. Het geplaatst aandelen kapitaal is dus het nominale bedrag van de werkelijke uitgegeven aandelen.

Een NV of BV die nieuw vermogen nodig heeft, gaat over tot plaatsing of emissie van aandelen. Wanneer een onderneming hiertoe besluit, wordt dit bekendgemaakt door advertenties in een aantal belangrijke dagbladen.

In zo’n prospectus worden de volgende punten besproken:
1. het doel van de emissie: waarvoor de aan te trekken financiële middelen nodig zijn;
2. een overzicht van de bedrijfsresultaten van de voorafgaande jaren en de verwachtingen voor de toekomst.
3. de winstverdeling zoals deze in de statuten is vastgelegd.
4. de prijs(koers) waartegen de uit gegeven aandelen geplaatst zullen worden
5. de datum waarop de aandelen kunnen worden afgehaald en moeten worden betaald.

Het zal duidelijk zijn dat de emissiekoers van de nieuwe aandelen lager moe zijn dan de prijs op de effectenbeurs. Meestal worden in het prospectus een hoogste en een laagste emissiekoers gegeven.


Voordat de onderneming aandelen kan uitgeven, moeten deze worden gemaakt.

3 mogelijkheden om aandelen bij het publiek te plaatsen
1. De aandelen kunnen geplaatst worden a pari, dat wil zeggen tegen de waarde die op het aandeel is vermeld, de nominale waarde.

2.De aandelen worden geplaatst boven pari, dat wil zeggen voor meer dan de nominale waarde.
- De toekomst verwachtingen van de onderneming zijn goed. De aandeelhouders verwachten veel geld. Daarom zijn ze bereid meer te betalen
- Bij uitbreiding van het aandelenkapitaal van de reeds bestaande NV’s komen er nieuwe aandeelhouders bij. Meestal hebben de nieuwe aandelen de zelfde nominale waarde. De nieuwe aandeelhouders worden mede-eigenaar van de onderneming en daarmee ook van de eventueel opgebouwde reserves. Daarom wordt voor deze aandelen ook een hogere koers gevraagd dan de nominale waarde.

3. De aandelen worden benenden pari verkocht. Dit is wettelijk verboden, maar in 1 geval toegestaan, namelijk wanneer de onderneming de aandelen overdraag dan een bank. Hiertoe zal de onderneming alleen overgaan als zij zelf de aandelen niet a pari of boven pari kan plaatsen en dringend nieuw vermogen nodig heeft. De minimumkoers waartegen dan kan worden geplaatst is 94%.

5.4 reserves
De reserves zijn gelijk aan dat deel van het eigen vermogen dat aanwezig is boven het gestorte aandelen kapitaal en het winstsaldo.

De reserves zijn naar hun ontstaanswijze als volgt in te delen:
1. winstreserve, ontstaat door het inhouden van winsten
2. agioreserve, ontstaat door het uitgeven van aandelen boven pari
3. herwaarderingsreserve, ontstaat door het verwaarderen van activa.

5.5 winstreserves
de winst die door een naamloze of een besloten vennootschap wordt gemaakt, wordt op een bepaalde wijze verdeeld. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt over de winstverdeling beslist, meestal naar aanleiding van een voorstel van de directie.


Directieleden en ook het overige personeel krijgen soms een deel van de winst: Tantièmes. 35% van de winst gaat naar de staat in de vorm van vennootschapbelasting. Aandeelhouders krijgen ook een deel van de winst, het dividend.

Er wordt ook deel van de winst gereserveerd, het winstreserve.
Verschillende namen
1. algemene reserve
2. wettelijke reserve
3. statutaire reserve
4. bestemmingsreserve

ad a algemene reserve
geen bestemming voor de reserve, word voor deel doeleinden gebruikt. Bijvoorbeeld ondersteuning bij verlies/

ad b wettelijke reserves
een wettelijke reserve is een reserve waarvan door de wetgever is bepaald dat deze reserve moet worden gevormd.

Ad c Statutaire reserve
Een reserve waravan in de statuten van de NV is opgenomen dat die een bepaalde grootte moet hebben. Voordat er winst aan de aandeelhouders uitgekeerd mag worden. Stel hij moet 250.000,- zijn en je bedrijf maakt een nettowinst van 100.000,- mag er geen dividend worden uitgereikt.

Ad d bestemmingsreserve
Nieuwbouw of uitbreiding vergt meestal veel vermogen. Met deze reserve is het bedrijf minder afhankelijk van de vermogensverschaffers.


De aandeelhouders zien dus af van een gedeelte van de winst, waar tegenover staat dat zij in de toekomst meer gaan ontvangen. Bovendien stijgt ondertussen de waarde van hun aandelen. Vaak vinden zij dat belangrijker dan het ontvangen van het dividend.

5.6 De herwaarderingsreserve
Als de debetzijde van de balans groter wordt, zal ook de creditzijde groter moeten worden. We verantwoorden deze waardestijgingen op de rekening Herwaarderingsreserve.

Reserves staan altijd aan de creditzijde van de balans. Aan de creditzijde staat hoe je aan het geld bent gekomen om de bezittingen (debetzijde) te financieren.

5.7 motieven voor reservevorming
Er worden binnen een onderneming reserves gevormd om de verschillende redenen
a. het vergroten van het weerstandsvermogen van de onderneming
b. het vervangen van vreemd vermogen door eigen vermogen
c. dividendstabilisatie
d. uitbreiding (al besproken)

ad a weerstandsvermogen
Er wordt op weerstandsvermogen terug gevallen als het bedrijf voor een uitgave komt te staan die hij niet heeft voorzien.
Weerstandsvermogen speelt ook een rol bij het verkrijgen van nieuw vermogen

Ad b vervangen van vreemd vermogen door eigen vermogen
Wanneer een bedrijf bedragen reserveert en daarmee vreemd vermogen aflost, wordt
Vreemd vermogen vervangen door eigen vermogen. Hierdoor zullen de rentekosten in de toekomst dalen.


Ad c dividendstabilisatie
Om dividendstabilisatie te kunnen toepassen, zal de onderneming in de jaren dat het goed gaat, een deel van de winst niet uitkeren waardoor er in de jaren dat er minder winst of geen winst is, toch dividend aan de aandeelhouders kan worden uitgekeerd. Dat vergroot het vertrouwen van de beleggers van de NV.

Reserves kunnen op de volgende manieren minder worden of zelfs van de balans verdwijnen:
- geleden verliezen worden afgeboekt ten laste van de reserve
- na een waardedaling van activa neemt de herwaarderingsreserve af
- de reserve wordt gebruikt voor het doel waarvoor zij is gecreëerd.
- Uit de reserve worden aan de aandelenhouders gratis aandelen uitgekeerd.(agiobonus)

5.8 intrinsieke waarde
onder de intrinsieke waarde van een onderneming verstaan w de waarde van de onderneming volgens de balansgegevens.
We kunnen de intrinsike waarde op 2 manieren berekenen
1. intrinsieke waarde is gelijk aan bezittingen – de schulden
2. ‘’ is gelijk aan het eigen vermogen

het eigen vermogen bestaat uit:
- geplaatste aantal aandelen
- kapitaal
- alle reserves
- winstsaldo

- eigen vermogen

de intrinsieke waarde wordt ook gebruikt bij de waardebepaling van een aandeel op de effectenbeurs. Intrinsieke waarde per aandeel = eigen vermogen / aantal geplaatste aandelen