Massamedia Hoofdstuk 2: Het medialandschap

De inhoudelijke verschillen tussen media zijn te verklaren uit:

• Doelgroep = de roep kijkers/lezer waarvoor het medium bedoeld is
• Identiteit = ‘eigen gezicht’, gebaseerd op geloofsovertuiging, politieke voorkeur, intellectueel niveau en specifieke interesse gebieden.

Pers:

   -  Commercieel

Radio en tv:

   -  Commerciële zenders

   -  Publieke omroepstelsel

Internet:

   -  Commercieel (ondernemingen)

   -  Niet-commercieel (overheid, belangengroepen en privépersonen)

1. De pers

Pers = verzamelnaam voor gedrukte massamedia:

• Dagbladen
• Tijdschriften

Dagbladen

• Dagelijkse frequentie à hoge actualiteitswaarde
• Informeren over actualiteit
• Bieden:
  • politieke en maatschappelijke ontwikkelingen
  • bv. cultuur en sport
  • praktische info (zoals: tv-gids, weerbericht, enz.)
• Veel concurrentie van online nieuwsbronnen

Regionaal en landelijk

Regionaal = naast landelijke en wereld nieuwe ook veel informatie over de eigen regio, stad of dorp. Vaak onderdeel van een landelijke krantenuitgever

Landelijk = Informatie van wereld en land.

Tussenpositie: Het parool is wel landelijk verkrijgbaar, maar gaat veel over Amsterdam en wordt daar ook veel gelezen.

Ochtend en avond

Ochtend = verschijnen  rond 2 uur in de morgen en liggen in de brievenbus om 7 uur ’s ochtends.

Avond = verschijnen rond 4 uur ’s middags. De meeste regionale kranten zijn avondkranten.

Gratis of abonnement

2 gratis landelijke kranten zijn: metro en sp!ts (in handen van Telegraaf Media Groep), die kan je bij bus- metro en treinstations krijgen.

Populair of kwaliteit

Populaire kranten (massakranten) = richten zich op een groot publiek:

• Veel foto’s
• Grote sensationele koppen
• Korte artikelen

Kwaliteitskranten (kaderkranten) = voor de hoogopgeleide bevolking

• Soberder en zakelijk
• Langere artikelen

Algemeen of richting

Algemene kranten zijn niet gebonden aan een levensbeschouwelijke richting.

Linkse en rechtse kranten

Kranten zijn vaak niet te koppelen aan een politieke partij, maar je kan wel zien welke politieke keuzes ze maken

Links

Voor:

• maatschappelijke vooruitgang
• gelijkheid
• vernieuwing belangrijk

Ze besteden veel aandacht aan organisaties die hiervoor opkomen (bv. Amnesty).

Rechts

Voor:

• individuele vrijheid belangrijk
• stevig optreden van gezagdragers (bv. politie)
• tradities (niet voor verandering)

Tegen: overmatige overheidsbemoeienis

Tijdschriften

Verschillen met dagbladen:

• Verschijningsfrequentie: minder vaak
• Lagere actualiteitswaarde
• Kleinere doelgroepen à specifieke interessegebieden

Opiniebladen = tijdschriften die dieper ingaan op het actuele nieuws, maar achtergrondinformatie en commentaar. Doel: lezers eigen mening laten vormen.

Opiniebladen:

2. Audiovisuele media: de omroepen

Duaal omroepstelsel = zowel publieke omroepen als commerciële zenders

Publieke omroepen

Tv: Nederland 1, 2 en 3

Radio: 1, 2, 3FM, 4, 5, 6

Publieke omroepen: organisaties die van de overheid toestemming hebben om programma’s uit te zenden

• Moeten voldoen aan richtlijnen in Mediawet (gevarieerde programma’s)
• Geen winst
• Financieren:
  • subsidie van de overheid (Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap) 
  • reclame
  • omroep-lidmaatschap
  • verkoop programmabladen
• Onderscheid tussen ledengebonden en niet-ledengebonden
• ook: sommige kleine lokale en regionale zenders en zendtijd van politieke partijen

Ledengebonden zenders:

Niet-ledengebonden zenders

• Omroepen vanuit een bepaalde kerkgenootschap of andere kleine genootschappen
• Taakomroepen = algemeen (bv. NOS of NTR)

Commerciële zenders

Commerciële zenders: zenden op eigen initiatief programma’s uit

• Winst maken
• Draait omkijkcijfers à hogere reclametarieven
• Geen subsidie à geen inhoudelijke richtlijnen
• Identiteit wordt bepaald door doelgroep

In handen van grote mediaconcerns:

• RTL Nederland à RTL 4, 5, 7, 8

  • Formeel niet Nederlands (via Luxemburg) om regelgeving te ontwijken:
    • Reclame
    • sponsoring
• De SBS-groep à SBS6, Net5, Veronica
  • Opereert ook via Luxemburg
• MTV Networks à MTV, Kindernet, Comedy Central, Nickelodeon/Teen Nick
• Discovery Channel Europe à Discovery Channel, Animal Planet, TLC

3. Digitale massamedia

Het internet is een wereldwijde communicatie-infrastructuur van computernetwerken. Er zijn verschillende vormen voor communicatie (bv. email), maar voor massacommunicatie:

• Het World Wide Web
• Mobiele applicaties
  •  bv. NS-app of twitter-app
• Crossmediale toepassingen
  • Eerst was gebruik van massamedia overzichtelijk, maar digitalisering heeft ervoor gezorgd dat verschillende mediavormen niet afhankelijk zijn van één apparaat.

Sociale media = verzameling van online platforms, waar individuele gebruikers informatie zelf kunnen uploaden en delen. Soms kunnen er wel honderden mensen bij een discussie betrokken zijn, daarom spreken we bij sociale media van meerzijdige massacommunicatie.

• Weblog                                                                                                                             geenstijl.nl
• Sociale-netwerksites                                                                                                  Facebook, Twitter
• Content communities (delen van 1 soort informatie)                                   Youtube, Instagram
• Wiki’s (door gedeelde kennis)                                                                                Wikipedia          
• Virtuele werelden                                                                                                        Second Life