3.1 – Wat is politiek?
- Politiek = manier waarop een land bestuurd wordt.
- Je krijgt met verschillende zaken te maken.
- Openbare orde en veiligheid; inzet van politieagenten.
- Buitenlandse betrekkingen; uitzenden van militairen
- Infrastructuur; aanleg van een autoweg.
- Welvaart; zorgen voor werkgelegenheid voor jongeren
- Welzijn; wegwerken van wachtlijsten bij ziekenhuizen
- Onderwijs; veranderen van exameneisen.
- Voor het realiseren van deze plannen betalen burgers belasting.
- Maar daartegenover staat dat we wel mogen stemmen.
- Democratie = een staatsvorm waarbij de bevolking (in)direct invloed uitoefent op de politieke besluitvorming.
- De oudst bekende is de directe democratie, in Athene.
- Nederland heeft een indirecte democratie; met vertegenwoordigers.
- We spreken ook wel van een parlementaire democratie.
- In 1848 kregen we een democratie, in 1919 kwam er algemeen kiesrecht.
- Voor een goed functionerende democratie zijn regels nodig.
- Deze regels zijn vastgelegd in de grondwet.
- Burgers hebben politieke grondrechten.
- Iedereen heeft stemrecht, je kunt een partij oprichten, je mag demonstreren.
- Ook zijn regels voor politieke besluitvorming zijn wettelijk afgelegd.
- Leden van Staten-Generaal (1e+2e Kamer) worden gekozen door geheime stemming. Wetten worden vastgesteld door de regering en Staten-Generaal.
- Er zijn ook regels voor de vrije media.
- Geen toestemming nodig voor publicaties of uitzendingen.
- In Saudi-Arabië is er sprake van een dictatuur / autocratie; een persoon alle macht.
- Fascisten zijn zeer nationalistisch en wijzen de democratie af.
- Iran is een religieuze dictatuur, gebaseerd op de islamitische wetgeving (sharia).
- In andere landen is soms sprake van en militaire dictatuur; het leger heeft de macht.
- Dictaturen komen meestal tot stand na een revolutie. Kenmerken ervan zijn:
- De gehele politieke macht is in handen van een kleine groep.
- Grondrechten worden niet beschermd.
- Er is geen vrije pers (controle van media = censuur).
- Oppositiepartijen zijn verboden.
- Er is een grote politieke rol voor de militairen
- Er is sprake van verkiezingsfraude.
3.2 – Politieke stromingen
- Veel politieke partijen ontstaan vanuit een politieke stroming of ideologie.
- Dat is een samenhangend geheel van ideeën over de mens en de gewenste inrichting van de samenleving.
- Een ideologie heeft ideeën op het gebied van
- Normen en waarden; hoeveel persoonlijke vrijheid moeten we toestaan?
- Sociaaleconomische verhoudingen; wat is rechtvaardige verdeling van de welvaart?
- Machtsverdeling in de samenleving; werknemers meer te zeggen krijgen?
- Nederland kent 3 grote ideologieën; liberalisme, socialisme en confessionalisme.
- Progressief betekent vooruitstrevend, de maatschappij willen veranderen.
- Conservatief betekent behoudend, benadrukken wat al bereikt is, en in orde houden.
- Als conservatieven nog verder gaan en regels van vroeger terug willen, is dat reactionair
- Ook is er in de politiek een groot verschil tussen linkse en rechtse partijen
- Bij links en rechts gaat het vooral om de visies op de rol van de overheid binnen de sociaaleconomische verhoudingen.
Rechts
Eigen verantwoordelijkheid
Vrijheid van de mensen
Bedrijven eigen zaken regelen
Overheid passief opstellen
Optreden wanneer nodig
Vb: VVD & PVV
Links
Gelijkwaardigheid
Iedereen gelijke kansen
Overheid actief opstellen
Om zwakken te beschermen.
Studiefinanciering
Vb: PvdA, SP, GroenLinks
- Sommige partijen hebben linkse en rechts standpunten, ze zijn het politieke midden.
- Voorbeelden zijn CDA, ChristenUnie en D66.
- De liberale stroming ontstond eind 18e eeuw in de Franse Revolutie.
- Kooplieden wilden hun ideaal (persoonlijke + economische vrijheid) zonder hoge belastingen.
- Toen de liberalen de politieke macht kregen, werden ze steeds conservatiever.
- Ook nu vinden liberalen vrijheid nog steeds belangrijk, ze willen vrijemarkteconomie.
- De liberalen accepteren de verzorgingsstaat onder 3 voorwaarden.
- De vrijemarkteconomie komt niet in gevaar
- Mensen dragen zelf verantwoordelijkheid voor hun situatie
- De uitkeringen blijven zo laag mogelijk..
- In ons land is de VVD de grootste liberale partij. Progressieve liberalen zijn D66 en GL.
- Het socialisme ontstond in de 19e eeuw door slechte werkomstandigheden van arbeiders.
- Ze wilden een einde maken aan armoede en ongelijkheid.
- Communisten (marxisten) wilden alle macht door een revolutie
- Sociaaldemocraten wilden met verkiezingen zorgen voor goede wetgeving.
- De hedendaagse socialisten noemen we sociaaldemocraten.
- Ze zijn voor de verzorgingsstaat, dan zijn grondrechten wettelijk vastgelegd.
- De grootste sociaaldemocratische partij is de PvdA.
- Het confessionalisme als politieke stroming baseert zich op het geloof, geloofsovertuiging
- In Nederland gaat het dan om het christendom, de christendemocraten.
- De huidige christendemocraten willen:
- Harmonie tussen organisaties, burgers en de overheid.
- Gespreide verantwoordelijkheid, verantwoordelijk voor elkaars welzijn.
- Naastenliefde, we moeten zorgen voor elkaar
- Rentmeesterschap, de mensen moeten goed voor de aarde zorgen.
- Ze streven naar een ‘zorgzame samenleving’ met zo min mogelijk overheid taken.
- De overheid doet alleen datgene wat niet door organisaties kan worden gedaan.
- CDA is de grootste christendemocratische partij sinds de oprichting in 1980.
- Naast het CDA is er de streng-orthodoxe SGP, met conservatieve ideeën.
De samenvatting gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden