§1 Wie lost onze problemen op?
Maatschappelijk probleem
- Gaat groepen mensen aan.
- Hangt samen met of is het gevolg van maatschappelijke veranderingen.
- Er bestaan verschillende meningen over de oorzaak en aanpak.
Verschillen van mening hangen samen met normen en waarden. Waarde>principe
dat mensen belangrijk vinden in het leven, normen vormen de verbindingen tussen de waarden en gedragingen. Belangen beïnvloeden dit ook.
Plato: in je eentje bereik je weinig (2500 jaar geleden), Thomas Hobbes (1588- 1679) benadrukt ook het belang van een krachtige staat. Anarchisten willen geen staat, ze vinden dat echte vrijheid pas bereikt kan worden als de staat verdwenen is. Een staat heeft 3 kenmerken:
- Grondgebied
- Volk
- Soevereiniteit
Overheid naam voor instantie met hoogste macht. De overheid heeft binden de grenzen het geweldsmonopolie, als enige het recht tot gebruik van geweld voor openbare orde en veiligheid.
Politiek: het beleid van de overheid, de totstandkoming van dat beleid en de effecten daarvan. Beleid komt niet zomaar. Eerst gaan allerlei betrokkenen (actoren) inspraak doen.
Macht is het vermogen invloed uit te oefenen, de factoren waarop dat gebaseerd is worden machtsbases genoemd. Als anderen je macht accepteren en erkennen heb je gezag. Een leraar met gezag wordt vanwege zijn persoon door de leerlingen gerespecteerd.
Als zo’n probleem door de overheid wordt aangepakt is het een politiek probleem geworden. Civil society (burgermaatschappij)> organisatie buiten de overheid, commerciële bedrijven en vrienden en familie, dus bijv. Kerken, vakbonden en sportverenigingen. Conclusie: zonder overheid worden de meeste problemen waarschijnlijk niet opgelost, maar de overheid lost ook niet alle problemen op.
§2 Beslissen we zelf?
In Zwitserland is een directe democratie; burgers kunnen zelf met het initiatief voor een referendum komen. Volgens Zwitsers is dit de manier van een echte democratie. Democratie is alleen niet overal in de wereld, van de 200 staten in de wereld zijn er ruim 30 die een bepaalde vorm van dictatuur hebben. Alle macht in handen van 1 familie, 1 persoon of 1 partij. Soms gaat dit samen met de persoonsverheerlijking van de leider (bijv. Noord-Korea). Verkiezingen zijn niet eerlijk.
Vaak beseffen mensen pas wat een democratie is als het wordt afgepakt. Overal is een democratie ook anders. 4 kenmerken zijn erg belangrijk:
- De bevolking kiest haar eigen bestuur.
- De verkiezingen zijn vrij en geheim, iedereen mag stemmen en zich kandidaat stellen. Maar op wie je stemt is geheim, en daar kan niemand achter komen.
- De grondrechten van de burgers zoals vrijheid van meningsuiting worden vastgelegd in een grondwet. De overheid respecteert dit. Ook de staatsinrichting wordt in de grondwet vastgelegd.
- Onafhankelijke rechterlijke macht (scheiding van machten)
Nederland kent geen directe democratie, wij kennen een indirecte democratie of parlementaire democratie. Wij kiezen een regering en kiezen niet direct voor wetten met bepalende referenda. Dit zegt niet dat wij het minder goed doen als democratie, alleen anders.
Democratie
Dictatuur
1. Definitie
Een staatsvorm waarbij de bevolking invloed heeft op de politieke besluitvorming.
Alle macht is in handen van één persoon of kleine groep mensen.
2. Soorten
-Directe democratie: het volk stemt rechtstreeks, bijv. d.m.v. een referendum
-Indirecte democratie: het volk laat beslissingen over aan gekozen vertegenwoordigers.
-Dictatuur → macht in handen van weinigen
-Autocratie → één leidersfiguur
-Theocratie → ideologie gebaseerd op een religie
3. Kenmerken
-Verschillende politieke partijen
-Mensenrechten liggen vast in een grondwet
-Politie en leger houden zich aan regels
-Scheiding van macht
-Demonstreren
-Anonieme stemming
-Gekozen volksvertegenwoordiging
-Oppositiepartijen zijn verboden
-Grondrechten niet beschermd
-Geen gelijke rechten
-Politie en leger gebruiken sneller geweld
-Schijnverkiezingen
-Geen volksvertegenwoordiging of zonder oppositie
Onze landelijke bestuurders zijn de ministers en de staatssecretarissen, die moeten verantwoording afleggen aan het parlement en een meerderheid van de tweede kamer achter zich hebben. Als dit er niet is, valt het kabinet. Deze vertrouwensregel is de basis van de parlementaire democratie. Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat geworden na de val van Napoleon.
Land
Provincie
Gemeente
Dagelijks bestuur
Kabinet
Commissaris v/d Koning + Gedeputeerde Staten
College B&W (Burgemeester en wethouders)
Algemeen bestuur
Parlement
Provinciale Staten
Gemeenteraad
§3 Meer vrijheid of meer gelijkheid?
Niet iedereen heeft dezelfde waarden, daardoor ontstaan verschillende politieke stromingen van mensen die min of meer dezelfde opvattingen hebben. Binnen politieke stromingen zijn er allerlei organisaties, verenigingen en politieke partijen. Liberalisme legt de nadruk op de vrijheid van het individu, de burger moet zijn eigen talent kunnen ontwikkelen en de overheid moet zich daarmee zo weinig mogelijk bemoeien. Liberalisme is een rechtse stroming.
Partijen die vooral willen vasthouden aan traditionele waarden en normen worden conservatief genoemd. Ze zijn voor God, koning en vaderland. Het tegenovergestelde hiervan is progressief, zij willen vooruit, individuele vrijheid en autonomie, zelf over je lichaam beslissen en of je wil trouwen en met wie. Meestal zijn liberalen conservatief, in Nederland eigenlijk niet, hier zijn ze vooral progressief.
Populisme bestaat ook nog, maar het is vooral een politieke stijl die bij alle stromingen voorkomt, het komt er eigenlijk op neer dat het vooral een afkeer heeft van de elite.
De PVV is rechts, doordat het uitgesproken conservatief is op sociaal-cultureel gebied, maar is voor overheidsbemoeienis op sociaaleconomisch vlak, waardoor het ook erg links is. De PVV wordt ook wel in verband gebracht met het fascisme, wat sterk antidemocratisch is, bovendien gelooft het niet in vrijheid en gelijkheid. Ondanks dat er fascistische trekken in de PVV zitten (zich keren tegen etnische minderheden), is het niet juist de PVV als fascistisch te bestempelen.
De samenvatting gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
W.
W.
Morgen proefwerk voor maatschappijleer, bedankt voor deze samenvatting!
6 jaar geleden
AntwoordenK.
K.
6 jaar geleden