Hoofdstuk 1, 2, 7, 8 en 10 (Politieke besluivorming)

Hoofdstuk 1 Inleiding

1.1 Wat is politiek? Politiek = de gezaghebbende toedeling van waarden d.w.z wie krijgt wat,waar,wanneer en in welke vorm?De overheid is de gezaghebbende.

1.2 Wat is beleid? Beleid = het kiezen van doelen en het inzetten van middelen in een bepaalde tijdvolgorde. Goed beleid is efficiënt en effectief. De 2 aspecten van politiek beleid zijn steeds - proces van politieke besluitvorming d.w.z de wijze waarop het beleid van de overheid tot stand komt. - politieke besluiten d.w.z de inhoud van het overheidsbeleid

1.3 Overheid en staat Een staat = een groep mensen op een bepaald grondgebied die geregeerd worden door een soevereine macht. Een soevereine macht = de hoogste vorm van macht die geen verantwoording aan anderen (buiten de staat) verschuldigd is. De overheid = de drager van de soevereine macht. Die macht wordt uitgeoefend door de koning en de ministers met behulp van het ambtenarenapparaat. De overheid wordt gecontroleerd door volksvertegenwoordiging.

1.4 Taken van de overheid Kerntaken van de overheid - De zorg voor openbare orde en veiligheid zoals misdaadbescherming, verdediging land - De zorg voor sociaal-economische zaken zoals werkgelegenheid - De zorg voor sociaal-culturele zaken zoals welzijn, kunst, volksgezondheid

1.5 Andere definities van politiek een Fundamentele belangtelling =

Aantekening Politiek in ruime zin = besluiten over mensen Politiek in enge zin = regering besluit over burgers
Overheid = regering, kabinet staat  de uitvoerende macht
Volksvertegenwoordiging = parlement, statengeneraal, 1e en 2de kamer  de wetgevende macht
Regeren = wetten uitvoeren

Hoofdstuk 2 Modellen voor het proces van politieke besluitvorming

2.1 De systeemtheoretische benadering

Politiek systeemmodel

Invoer------------->omzetting ------------->uitvoer (input) (conversie) (output) terugkoppeling (feedback) (naar invoer en uitput)

2.2 De invoer (input) De Invoer (input) zijn de eisen die vanuit de samenleving naar voren worden gebracht. Ook de steun die maatschappelijke groeperingen geven aan de overheid, horen bij invoer.

Hoofdstuk 7 De mogelijkheden van de burger

7.1 De plaats van de burger in het politieke proces De burger speelt een rol in de invoerfase

7.2 De grondwet en de burger De burger heeft twee soorten rechten op deel te kunnen nemen aan politieke besluitvorming. - kiesrecht, actief en passief - recht om machthebbers kritisch te kunnen volgen zoals; recht om verzoekschriften, vrijheid van meningsuiting.

7.3 Politieke participatie Deelname aan het politieke proces noemen we Politieke participatie. Er zijn drie vormen van Politieke participatie - Electorale participatie, de burger mag stemmen (80% doet dat) - Conventionele vormen van participatie lid worden politieke partij( ook bij pressiegroepen) - Protestparticipatie actievoeren maar toch blijft burger bevoegdheden van de overheid erkennen.

Dit wil je ook lezen:

Online oplichting

7.4 Burgerlijke ongehoorzaamheid T= toegestaan s= strafbaar
Legitiem protest t Protest via rechter. Demonstratie, verzoek aan politicus, stakingen en petitie aanbieden
Non-coöperatie t Niet stemmen, boycot, afwezig blijven, sommige stakingen
Geweldloze directe actie t Gandhi’s satyagraha, acties van Martin Luther King, vredeskampen
Burgerlijke ongehoorzaamheid Openlijk weigeren te betalen voor defentie doeleinden, uit idealisme legermateriaal vernielen
Geweldloze weerbaarheid s Stelen van voedselbonnen voor onderduikers in de oorlog
Burgerlijk verzet s Sabotage van spoorlijnen door het verzet in de tweede wereldoorlog
Gewapend verzet s Guerrillastrijd in Midden-Afrika

Rebellie s Opstand van een gedeelte van het leger tegen de machthebber. Revolutionair verzet s Gewelddadige verzet

Burgerlijke ongehoorzaamheid = niet strafbaar maar ook niet toegestaan. De wet wordt wel overtreden maar de actievoerders zijn bereid zich te laten arresteren en aanvaarden hun straf.

Hoofdstuk 8 Pressiegroepen

8.1 Pressiegroepen Een publiekrechterlijk orgaan = een organisatie die met overheidsgezag bekleedt is. vb. SER
Een pressiegroep = een groepering die geen partij of publiekrechterlijk orgaan is en die op basis van de gemeenschappelijke belangen en uitgangspunten van de samenleving probeert invloed uit te oefenen. Pressiegroepen horen bij de invoer van het politieke systeem.

8.2 en 8.3 Twee soorten pressiegroepen zijn
Een belangenorganisatie = een organisatie die speciaal is opgericht om de belangen van bepaalde groepen mensen te behartigen. Een actiegroep = een organisatie of groep die van burgers die zich gedurende een bepaalde tijd inzetten voor een bepaald belang en als dat belang is gerealiseerd word opgeheven.

Belangengroep actiegroep

overeenkomst

-uit aantal haalt men invloed -buiten parlementair invloed op politiek -veel kennis en ervaring -uit aantal haalt men invloed -buiten parlementair invloed op politiek -veel kennis en ervaring

verschil -belang staat centraal -professionele leiding die betaald wordt -blijven altijd bestaan(permanent) -word gerund als bedrijf -ideaal overheerst -onbetaalde onprofessionele leiding -als doel bereikt is heffen ze zich op

voorbeeld ANWB, de Consumentenbond Greenpeace, WNF

8.4 Sociale bewegingen Als verscheidene groepering hetzelfde doel hebben, noemen we dat een sociale beweging. Voorbeelden daarvan zijn de vrouwenbeweging, vredesbeweging en derde-wereldbeweging.

8.5 Pressiegroepen en politieke partijen Politieke partij - over elk onderwerp een mening - probeert doel te bereiken via verkiezingen waardoor ze zelf meekunnen beslissen in regering Pressie groep - beperkt zich tot een onderwerp - probeert doel te bereiken en wil geen politieke verantwoordelijkheid en dus niet in regering
een one-issue partij = een partij die zich vooral op één beleidsonderdeel richt

8.6 Pressiegroepen en strategie Pressiegroepen proberen de politiek besluitvorming te beïnvloeden. Daarvoor is een goede strategie nodig. Vragen die ze zichzelf stellen zijn - Wat wordt beoogd met deze actie? - Op wie is de beïnvloeding gericht? - Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft onze pressiegroep?

8.7 Pressiegroepen, macht en invloed Macht = het vermogen hebben om jouw wil aan anderen op te leggen. Hoe kun je macht krijgen? -wapens -geld -aanhang -geloof -charisma -kennis

Hoofdstuk 10 Politieke stromingen

10.2 Politieke cultuur Politieke cultuur = opvattingen, normen, waarden ten aanzien van de politiek
3 belangrijke elementen in politieke cultuur -de politieke structuren en omgangsnormen van de actoren -het politiek proces d w z, mate van vertrouwen in politiek - inhoud van overheidsbeleid
belangrijke gebeurtenissen in de politiek sinds jaren 60 -ontzuiling -deconfessionalisering -democratisering -emancipatie