H1 Rechtsstaat: Idee van oorsprong van de rechtsstaat

Deelvraag; hoe is de rechtsstaat ontstaan? Wat is kenmerkend voor een rechtsstaat?

Democratische rechtsstaat; vrije verkiezingen, democratisch, bescherming tegen de machtshebbers
Rechtsstaat; burgers met grondrechten worden beschermd tegen macht en willekeur door de overheid. > sociaal contract tussen burgers en bestuurders, beiden hebben plichten
Absolute macht; één iemand heeft de macht
Trias politica; de scheiding der machten. De macht verdelen > Amerikaanse revolutie -> Franse revolutie. Koningen zijn tegenwoordig in een constitutionele monarchie gebonden aan de grondwet
Godsdienstvrijheid, vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vereniging en vergadering
Grondrechten; rechten die zo fundamenteel zijn voor de vrijheid, de ontplooiing, het welzijn en de bescherming van het individu en van groepen, dat ze in de grondwet zijn vastgelegd
Legaliteitsbeginsel; de overheid mag alleen beperkingen opleggen aan de vrijheid van burgers als die beperkingen in wetten zijn vastgelegd en voor iedereen gelden
Dictatuur; één machthebber of één partij bepaalt wat de regels zijn. Geen persvrijheid, geen vrijheid van meningsuiting en geen vrijheid
UVRM; Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
EVRM; Europees Verdrag van de Rechten van de Mens
Beide verdragen hebben een belangrijke rol gespeeld in de verbetering van de mensenrechten en de bewustwording ervan.

Als er zware begrippen worden gebruikt duidt dit erop dat de rechtsstaat een uiterste limiet of ondergrens aangeeft. De rechtsstaat is de maatstaf. Het belang neemt toe naarmate levensovertuigingen en leefstijlen verder uiteenlopen.

De rechtsstaat is niet alleen de grondslag voor de parlementaire democratie, maar ook voor de verzorgingsstaat en de pluriforme samenleving.