Cursus 10, 11, 12

Cursus 10

Ina Boudier-Bakker (1875-1966): publieksschrijver, bestsellers

1924: De straat          1930: Een klap op de deur

Johan Fabricius (1899-1981): publieksschrijver, bestsellers

1931: Komedianten trokken voorbij  1934: Leeuwen hongeren in Napels

Menno ter Braak (1902-1940): eliteschrijver       Forum (1932-1935)

1937: Het nationaal-socialisme als rancuneleer

E. du Perron (1879-1940):     eliteschrijver                       Forum (1932-1935)

J.J. Slauerhoff (1898-1936):  romantische levensgevoel           gedichten over eenzame figuren

De vrouw aan het venster

Arthur van Schendel (1874-1946): neoromantiek            verlangen     historische romans

1930: Het fregatschip Johanna Maria: Jacob Brouwer wil eens het schip in bezit hebben.

Paul van Ostaijen (1896-1928): gedicht is een autonoom taalbouwsel

1921: Bezette stad: dadaïstische collagetechniek

Nagelaten gedichten: streven naar autonome dichtkunst, ‘zuivere lyriek’

Het liedje van twee sinten: over Sint Niklaas en Sinte Martin. zuivere lyriek, vol herhalingen.

Hendrik Marsman (1899-1940): vitalisme en pessimisme. Gedichten in een geconcentreerde vorm: zonder leestekens.            1923: Verzen (bundel)

Martinus Nijhoff (1894-1953): streefde naar een autonoom gedicht, zocht naar vernieuwing, behield de band met de traditie (de vorm). lijkt eenvoudig, is meerduidig en raadselachtig

1916: De wandelaar: met gedicht Clown (sonnet, inhoud stelt je voor raadsels)

1924: Vormen: verwijst naar de vormbeheersing waarmee Nijhoff zich wilde afzetten tegen de ‘vormloosheid’ van veel moderne gedichten.

1934: Nieuwe gedichten (bundel): inclusief beroemde verhalende gedicht Awater.

1942: Het uur u  (gedicht)

F. Bordewijk (1884-1965): ‘nieuwe roman’: montage, hedendaags, geen ik-vorm/psychologie

1931: Blokken: totalitaire staat waarin het individu ten onder gaat in een anoniem collectief, er is een opstand tegen het staatsgezag. 10 korte hoofdstukjes, die de lezer moet ‘monteren’

1934: Bint: Op de school heerst orde en tucht. Klas ‘de hel’ van leraar De Bree slaat een opstand van andere scholieren tegen Bints systeem neer. Was erg actueel: totalitaire Sovjet-Unie en Duitsland met Hitler en het nationaalsocialisme. Orde en overheersing individu.

1938: Karakter: strijd tussen Jacob Katadreuffe, die advocaat wil worden en zijn vader. Het decor is steeds groter wordende havenstad Rotterdam in de crisisjaren.

Willem Elsschot (1882-1960):          Alfons de Ridder     gestimuleerd door Forum

1933: Kaas:     Frans Laarmans is overgehaald een kaashandel te beginnen. Lukt dat?

1924/1938: Lijmen/Het Been: (dubbelroman), Boorman is een zakenman en haalt bedrijven over voor reclamefolders. Laarmans treedt in dienst, maar blijkt geen zakenman en gaat weg

Cursus 11

Willem Frederik Hermans (1921-1995): pessimistisch wereldbeeld (oorlog)

Het behouden huis: ik-figuur vecht in Oost-Europa tegen de Duitsers.

1958: De donkere kamer van Damokles: antiheld Osewoudt

Francis Bacon (1909-1992): figuratieve traditie

Cobra (1948): Karel Appel, Corneille, Constant (1949: Het laddertje)

Popart: Andy Warhol (1930-1987), Roy Lichtenstein (1923-1997)

Gerrit Kouwenaar:     Vijftigers

1951: Ik was geen soldaat    (kritisch tegenover de beeldvorming WO II)

Harry Mulisch*:

1959: Het stenen bruidsbed  (kritisch tegenover de beeldvorming WO II)

Jan Wolkers (1925-2008):

1962: Kort Amerikaans:         tijdens WO II, onderduiker in kunstacademie, eenzaam en angst

Hugo Claus (1929-2008):

1951: De Metsiers: meerdere vertellers, Ana wil abortus plegen. Halfbroer Bennie is verteller

Jan Cremer:

Ik Jan Cremer: personage heeft geen moreel besef

Gerard Reve (1923-2006):

1947: De avonden:     pessimistische roman met een antiheld

Louis Paul Boon (1912-1979):

1947: Mijn kleine oorlog: hoe Vlamingen de oorlog overleven. (pessimistisch beeld)

Hella S. Haasse* (1918-2011):

1948: Oeroeg:            vriendschap tussen NL’se ik-figuur en Indonesische Oeroeg. Dekolonisatie

Remco Campert (1929):        Vijftigers

1951: Vogels vliegen toch: (dichtbundel), opent met Credo (ik geloof)

Lucebert (1924-1994): (L.J. Swaansdijk)    ‘Keizer der Vijftigers’

“visser van ma yuan” autonoom gedicht

K. Schippers (1936):  neorealisme

“Ja”                 alleen de zakelijke mededeling blijft over “Ik heb je lief”

Cursus 12

Joseph Beuys  (1921-1986):  persoonlijkheid van de kunstenaar

Richard Long (1945):      landart

Marinus Boezem (1934): landart

Anselm Kiefer (1945): onderwerpen met de door de WO II besmet geraakte Duitse identiteit en de verzwegen geschiedenis. 1981: Innenraum: een in ‘nazi-stijl’ gebouwde zaal.

Rineke Dijkstra (1959): fotografie Hilton head Island, S.C. USA, 24 June 1992

Dimitri Verhulst (1972):

2006: De helaasheid der dingen: psychologisch, realistisch, autobiografisch verhaal. ik-tijdperk

Maarten ’t Hart (1944): psychologisch, realistisch, eenzaam, natuur en klassieke muziek.

1971: Stenen voor een ransuil: Ammer Stol, worstelt met geloof en homoseksualiteit.

1973: Ik had een wapenbroeder: Ammer is verliefd op een overleden medesoldaat. (detective)

1978: Een vlucht regenwulpen: vereenzaamde bioloog, natuur heeft een troostende werking

detective: 1983: De kroongetuige, 1993: Het woeden der gehele wereld, 2002: De zonnewijzer, 2004: Lotte Weeda

Harry Mulisch (1927-2010):

1975: Twee vrouwen: lesbische relatie / vergelijking met Griekse mythe

1982: De aanslag: oorlogsroman / verhaal over schuld en verantwoordelijkheid

2001: Siegfried: poging om Hitler te begrijpen door een verhaal over hem te bedenken

J. Bernlef (1937-2012): Hendrik Jan Marsman    eenzaamheid als belangrijkste onderwerp

1975: Meeuwen: Arend Wijtman verwerkt zijn ziekte op een eiland waar hij vereenzaamd. Leo Wigman moet de verdwijning van een meisje oplossen.

1981: Onder ijsbergen: Deense onderzoeksrechter wordt in Groenland geconfronteerd met een door Inuit gepleegde moord.

1984: Hersenschimmen: mentale problemen: dement wordende man, hoe werken de hersens

1993: Eclips: een man krijgt na een ongeluk zijn geheugen weer een beetje terug.