Hoofdstuk 6, Ethiek

Levensbeschouwing ‘’Ethiek’’

Paragraaf 1

‘’wat is ethiek?’’

Ethiek stelt haar eigen vragen, dit zijn geen feiten, waar wat behoort.

zoals :

-wat is een goed mens?

-wat moet ik doen om een goed mens te zijn? Wat behoor …..

-wat is goed en wat is slecht?

Iedereen bekijkt de wereld vanuit een eigen optiek/invalshoek. Zo ook ethiek, hierbij gaat het om de menswaardigheid van ons handelen (Normen en waarden).

Optiek = manier van kijken naar de werkelijkheid.

Ethiek heeft de zin:

Wat moet ik menswaardig gezien doen?

1 2 3

1= het gaat over een beslissing die je moet nemen

2= je kijkt vanuit de optiek van menswaardig (de bril die je opzet)

3= verschil tussen levensbeschouwing en optiek in actie

- Bij levensbeschouwing denk je erover na

- Bij ethiek gaat het erover wat je gaat doen

Levensbeschouwing gaat over de vragen naar de zin van het leven, ethiek houd zich bezig met de vraag naar menswaardig handelen. De vragen die gaan over hoe mensen met elkaar samenleven vormen het raakvlak tussen levensbeschouwing en ethiek.

Paragraaf 2

‘’gevoelig zijn voor ethiek’’


4 tips om je gevoel voor ethiek te versterken.

1. Vraag af wat de gevolgen van je gedrag zijn voor je medemens.

Tijdens een hockeywedstrijd staat team A met 2-0 voor. Een teleurgestelde supporter van team B gooit door zijn woede een 2e hockeybal het veld op. Het spel raakt in de war en de scheidsrechter stopt het spel. Team B mag het komende jaar niet meer met supporters hockeyen.

2. Denk goed na als je het gevoel hebt dat iets niet in de haak is.

Simone heeft een nieuwe etui en laat hem vol bewondering aan de klas zien. Als ze even naar de wc gaat en terug in het klas lokaal komt ziet ze dat haar etui weg is. Jij hebt gezien dat Bas de etui snel in zijn tas heeft gestopt. Als de mentor iedereen apart wil spreken over deze verdwijning weetje niet of je iets moet zeggen…

3. Denk aan je eigen verantwoordelijkheid.

Bo valt in het water, heel de klas kijkt toe maar doet niks. Jij hebt laatst in de krant gelezen dat om de zelfde omstandigheden iemand verdronken is.

Jij twijfelt niet en springt het water in.

4. Hoe is het behandeld te worden op wijze waarop je anderen behandelt?

Je vind de portemonnee van Carmen met €50,- erin. Je twijfelt of je het geld moet houden of niet.

Paragraaf 3

‘’Ethische problemen’’

waarden = standpunten van mensen over wat uiteindelijk belangrijk en nastrevenswaardig is.

Waarden hebben 4 kenmerken:

1. Waarden zijn beginselen (=principes) die centraal staan in het leven.

2. Waarden zijn collectief.

Een groep mensen vind een bepaalde waarde (of waarden) heel belangrijk.

3. Voor waarden gebruiken wij (meestal) één woord.

Liefde, vrijheid, welvaart.

4. Een waarde bevat altijd een bepaald doel waar naar iemand streeft.

Normen= bepaalde verwachtingen over het gedrag van mensen vaak zijn het gedragregels.

-een norm werkt ook als maatstaaf om ons gedrag te beoordelen.

-normen komen voort uit waarden.

Moraal = het geheel van waarden en normen.

We onderscheiden:

-individuele moraal

-groepsmoraal

-moraal van samenstelling (bv. Nederland)

Een probleem is een ethisch probleem als het aan 2 dingen voldoet:

1. Je streeft meerdere waarden na

2. Je kunt deze waarden niet tegelijk in de praktijk brengen.

Voorbeeld ethisch probleem:

Kim gaat naar het feestje van Claire. Er word veel geroddeld over Simone. Simone is de best goed bevriend met Kim maar dat weet niemand, omdat Kim zich er voor schaamt. Kim roddelt gezellig mee omdat ze Claire en haar groepje niet kwijt wil raken, maar diep van binnen doet het best pijn dat ze zo over Simone praten.

Paragraaf 4

‘’Het beoordelen van ethische problemen’’

Ethische problemen kan je op 2 manieren oplossen:

1. Beginsel ethiek

Je gaat uit van een principe of beginsel. Bv: Je dient altijd de waarheid te spreken, afspraak is afspraak.

2. Gevolgen ethiek

Je kijkt vooral naar de gevolgen van mogelijke oplossingen. Je kiest de oplossing die zoveel mogelijk mensen blij maakt.