Hoofdstuk 2, Jodendom

Jodendom

Joodse levensbeschouwing -> Godsdienstige levensbeschouwing
Jodendom hoort bij wereldgodsdiensten.
Niet omdat het zoveel aanhangers heeft, dat komt ook door massamoorden op joden. Maar omdat veel godsdiensten van het Jodendom zijn afgestemd.

Jodendom is oudste monotheïstisch(= met één god) godsdienst

Antisemitisme -> vijandige houding tegen joden.
Antizionisme -> beweging tegen de staat Israel (hoeft niet joden te haten)
Jodendom
- Jahweh -> God
- Orthodoxe joden
- Liberale joden
- Niet-religieuze joden

Orthodoxe joden
- Thora godswoord
- Precieze naleving Thora

Liberale joden
- Nemen Thora niet letterlijk
- Niet precies via leefregels

Niet-religieuze joden
- Wel joods alleen joods door geboorte
- Houden zich niet aan leefregels

Geschiedenis
- Ontstaan (2000-1800 v.Chr.)
Abraham geloofde in één god. Hij hoorde de stem van god. Het geloof gaf hij door aan zijn zoon Isaak. Hij gaf het op zijn beurt weer door aan zijn zoon Jacob. Abraham,Isaak en Jacob worden gezien als de grondleggers van het Jodendom
- Uittocht uit Egypte (1300 v.Chr.)
Jacob ging met zijn familie in Egypte wonen. De joden werden Egypte gebruikt als slaaf. Mozes voerde de Joden uit Egypte. De joden gingen naar het beloofde land : Israel. Mozes kreeg de tien woorden van god door.
Uittocht = Exodus = Pesach = Paasfeest
- Opkomst Christendom (0-100 n.Chr)
Romeinse heersers heersten over de joden. Jezus van Nazareth bedacht hoe het beter kon. De joden zagen hem als nieuwe koning. Dat werd verkeerd opgevat door de koning hij liet Jezus kruisigen. De volgelingen van Jezus verspreiden onder leiding van Paulus het Christendom. Joden die weggetrokken zijn noemen we diaspora joden.
- De middeleeuwen (500-1500)
Joden worden achtergesteld, joden mogen bv. Niet in gildes. Joden worden gezien als zondebok. Joden werden vooral handelaar, handelaar wordt als een achtergesteld beroep gezien. Joden moesten christen worden. Paus innocentius de 3e (1216) moesten ze een davidster dragen apparte hoeden op doen. Leven in Jodenbuurten. Kregen schuld van pest + oorlogen
- Moderne tijd (1500-nu)
Joden belangrijke invloed op geestelijk leven in Europa. In Europa waren er veel joodse geleerden. Pogroms geplende aanvallen op joden in Rusland en in Polen. Joden vervolging in tweede wereld oorlog. Van 8 miljoen joden naar 1.5 miljoen joden.
- Na de oorlog
Joden willen een eigen staat (=zionisme). Herzl grondlegger van zionisme in 1947 besloten de verenigde naties Palestina te verdelen in een joods en Arabisch stuk dat leverde veel conflicten op.

Levensvragen
1. Wat is belangrijk in het leven?
2. Wie is de mens?
3. Hoe leven mensen met elkaar samen?
4. Wat is de natuur?
5. Wat is tijd?
6. Wat is de betekenis van lijden en dood?

Joden vinden dat je God en je naasten moet liefhebben.

Volgens de joden is de mens :
- Een beeld van god
- Vrij (moet zelf beslissen)
- Beperkt (kan niet alles)
- Eindig (gaat dood)
In de tien woorden(tien geboden) geven de joden aan hoe ze moeten leven.
1. Je mag alleen mij (God) dienen.
2. Je mag geen beeld van mij (God) maken.
3. Je mag mijn naam niet misbruiken.
4. Een keer in de week is het rust- en gedenkdag (Sjabbat).
5. Eer je vader en je moeder (heb respect voor je ouders)
6. Je mag niet doden
7. Je moet touw zijn aan je echtgeno(o)t(e)
8. Je mag niet stelen.
9. Je mag niet roddelen over anderen.
10. Je moet je zinnen niet zetten op wat van een ander is.

Martin Buber
- Wenen 1878 Joodse denker
- Mensen niet in vakjes stoppen zo zie je niet meer het eigene van de mens
- God is dicht bei in een ander persoon.

Als je volgens de joden iemand laat leiden laat je ook god leiden.
Geschriften TeNaCh (Te= Thora = Wet) (Na = nebiim = Profeten) (Ch = chetubium = geschriften)

Thora
- Genesis
- Exodus
- Leviticus
- Numeri
- Deuteronomium

Rituelen
- Sjabbat -> Rustdag -> Zaterdag -> synagoge
- Sjabbat jaar -> Rustjaar voor de natuur een keer in de 7 jaar.
- Besnijdenis -> voorhuid penis weg
- Bar mitswa -> Jongens
- Bat mitswa -> Meisjes
- Kosjer eten -> eten volgens regels Thora (geen varken)
- Pesach -> paasfeest is uittocht uit Egypte
Symbolen
- David ster
- Zeven armige kandelaar