Hoofdstuk 1: "heeft het leven zin?"

Paragraaf 1 Inleiding

Paragraaf 2 de zin van het leven

Zin: het nut dat mensen zien in bepaalde gebeurtenissen of ervaringen. De kern van het woord zin heeft te maken met de vraag of we iets of het leven in zijn geheel de moeite waard vinden.

Alledaagse zin:

• Ik heb zin om te dansen
• Ik heb geen zin om naar school te gaan

In deze uitspraken gaat het over zin of onzin  van bepaalde handelingen of ideeën. Zingeving speelt dus ook op het niveau van alledaagse activiteiten.

Existentiële zin: Zingeving op het niveau van ons totale bestaan.

• Wat is de zin van mijn leven?
• Waar doe ik het allemaal voor?
• Vind ik het fijn om te leven?

De vraag naar zin of onzin kun je ook stellen bij het gehele leven, dus bij alles wat je doet en laat.

3 kenmerken van zinbeleving:

1. Zinbeleving betekent dat je een bepaalde situatie als waardevol ervaart. (een zinvolle situatie vertegenwoordigt een of meer belangrijke waarden die je nastreeft, nastreven= doelen willen bereiken)
2. Zinbeleving betekent dat je je in iets of iemand herkent. (mensen kunnen zich vereenzelvigen met iets of iemand (identificatie). Anders gezegd: zin beleven wil zeggen dat je een gevoel van vertrouwdheid hebt bij iets of iemand.)
3. Zinbeleving heeft te maken met fundamentele gevoelens van lust en van willen (Zin heeft ook een emotionele en een wilscomponent. Zin is dan een bepaald gevoel (lust) en een bepaalde wil)

Paragraaf 3 waarom zoeken mensen naar zin

Waarom kan de mens niet zonder zingeving: om zich te handhaven en om te overleven moet de mens orde aanbrengen in alles wat hij meemaakt. Alles wat hij ziet, hoort en ervaart moet hij een plaats geven in zijn leven. Hij moet zaken die hij meemaakt steeds evalueren.

Zin wil zeggen: ervaringen evalueren, inschattingen maken over de toekomst, beslissingen nemen over de toekomst en afwegingen maken over het gedrag op korte termijn.

Paragraaf 4 wanneer stellen mensen de vraag naar zin

Mensen gaan pas nadrukkelijk zinvragen stellen als ze gaan twijfelen aan de zin van hun bestaan. Dat kan te maken hebben met bijv. Men is niet meer instaat bepaalde waarden te realiseren in het leven.

3 negatieve bestaanservaringen:

1. Een fundamenteel gebrek aan behoeftebevrediging
2. De leegheid in mijn bestaan
3. Een persoonlijk e catastrofe

Piramide van Maslow (hij heeft aangegeven dat de mens een aantal fundamentele behoefte heeft):

1. Behoefte aan eten, drinken en onderdak ( fysieke behoefte)
2. Lichamelijke veiligheid en zekerheid
3. Sociale behoefte : kennissen, klasgenoten
4. Waardering, zelfrespect
5. Behoefte om jezelf te realiseren, waar te maken

Zin vragen komen bij mensen op in situaties waarbij de kwaliteit van het leven is aangetast.

Mensen krijgen het besef dat de kwaliteit van het leven niet is zoals men zou willen ( het levens ideaal ).

Paragraaf 5 zingeving: een basis in jezelf en de directe omgeving

In het proces van zingeving heb je 2 belangrijke factoren:

• De mens zelf die zin zoekt
• Zijn omgeving

1. Zijn directe omgeving
2. zijn grote omgeving (cultuur en geschiedenis van de mensheid)

4 factoren die een gevoel van zinvolheid kunnen bevorderen:

• vrijheid
• zelfverwerkelijking
• betrokkenheid
• bevestiging

vrijheid : vrijheid is een situatie waarbij een mens zelf kan beslissen hoe hij zijn leven inricht en daar ook vorm aan kan geven.

zelfverwerkelijking: je kunt je identiteit vormgeven in allerlei projecten

betrokkenheid bij anderen: Het gevoel ergens bij te horen (verbiding)  en deel te kunnen nemen aan sociale verbanden en activiteiten, draagt ook bij aan gevoelens van zinvolheid.

bevestiging door anderen: ieder mens heeft behoefte bevestigd te worden in wie hij is en wat hij kan. Bevestiging door anderen draagt bij aan het zelfvertrouwen en aan een positief zelfbeeld.

Paragraaf 6 verdiepingsstof: cultuur als hulpmiddel bij zingeving

De cultuur helpt ons bij het proces van zingeving leg dit uit: in de cultuur zijn handelingsschema’s en allerlei modellen in het verleden zijn die van praktisch nut gebleken. Ze hielpen mensen bij het zin geven aan hun bestaan.

Middel eeuwen <> renaissance : in de middeleeuwen was de mens een groepsmens, men maakte deel uit van een grote gemeenschap. In de renaissance kwam er een toename van het zelfbewustzijn, en de eigenwaarde nam toe > zelfstandig individu. In de reformatie het individualisme maakt zijn opmars. In de verlichting de menselijke reden (het verstand) werd centraal gesteld (rationaliteit)

In de tijd van de verzuiling was zingeving nadrukkelijke geïnstitutionaliseerd leg dit uit:  het was een tijd waarin zingeving vooral een collectief proces is. De burgers maakte deel uit van een zuil, die op haar beurt een gemeenschappelijke zingevingskader bood (zelfde rituelen, feesten en tradities).

Welke sociale ontwikkelingen hebben de individualisering van levensbeschouwing  en zingeving bevorderd vanaf de jaren 60 van de vorige eeuw?: er was sprake van ontkerking deze ontwikkeling heeft bijgedragen aan de individualisering in de Nederlandse samenleving net als : emancipatie liberalisme , humanisme .

Wat wordt bedoeld met privatisering van levensbeschouwing?: vroeger ging levensbeschouwing over het privé leven  maar ook de samenleving, tegenwoordig heeft levensbeschouwing voor veel mensen een privé karakter. Privatisering > persoonlijke beslissing (kerkenreligie spelen alleen nog een rol in het privé domein.

Paragraaf 7 antwoorden op de vraag naar zin

Mensen probern op allerlei manieren hun zinvragen te beantwoorden

1. immanent > antwoorden die de zin van het leven vooral zoeken in déze wereld. ( familie, vrienden, belangrijke waarden, doelen, natuur)
2. transcendent > antwoorden op de zinvraag die verwijzen naar datgene wat de mens overstijgt.

VB zingevende waarde : vrijheid, genot, gelijkwaardigheid en menswaardigheid.

Modellen voor zingeving:

1. immanent

• jezlef
• waarden
• doelen
• medemens(en)
• natuur

1. transcendent
2. twijfel over de zin van het leven
3. er is geen zin in het leven

Christelijke visie op zingeving:

1. de mens is geen einddoel in zichzelf god vormt het einddoel van de mens. Centrale godsbeeld van het christendom is dat god de bron is van de volmaakte liefde.
2. De taak van de mens op aarde is om god te dienen. Hoe? Door zijn talenten te ontwikkelen voor het geluk van jezelf en van de ander.
3. De mens is beperkt en eindig. Dit besef brengt een verlangen naar een bevrijding uit deze eigenheid = (verlossing)
4. Het volledige geluk (=heil) is niet op  aarde te vinden ( > door eindigheid en beperktheid) onze verlangens worden nooit helemaal vervuld.
5. Geschiedenis van de mensheid is een bevrijdingsgebeuren > de mens moet werken aan een gelukkige wereld (= nieuwe aarde) en een gelukkige toekomst (= nieuwe hemel)