De ontwikkelingspsychologische studies van L. Köhlberg.

Groei naar een volwassen geweten: De ontwikkelingspsychologische studies van L. Köhlberg. De warenhuisdiefstal. “Je bent in een stad met een vriend. Je gaat naar een grootwarenhuis, naar de afdeling wollen truien. Je vriend neemt een trui, gaat er mee naar de kleedkamer en na een paar minuten komt je vriend buiten, met de trui aan, maar onder zijn jas. Je vriend kijkt naar je en beduidt dat hij weggaat. Je weet niet goed wat er gebeurt, maar dan bemerk je dat hij het warenhuis gaat verlaten en dat hij de trui meeneemt. Geschrokken ga je naar de deur, maar na enkele passen grijpt iemand je beet en zegt: ”Jou heb ik tenminste, je vriend ontkwam, maar jij niet”. Op het kantoor van de bedrijfsleider zegt men je het volgende: “ Je kunt ons beter de naam van je vriend zeggen, want je zit in grote moeilijkheden”. Wat zou jij onder deze omstandigheden doen of hoe oordeel jij over het gedrag van je vriend? Lees eerst de tekst en los de vragen op. Ga nadien na in welke gewetensfase je je het meest bevind. Het is heel normaal als bepaalde personen zich in twee gewetensfases bevinden. 1. Ik wil er niks mee te maken hebben want misschien komt het op mijn strafregister. (fase 2) 2. Ik zeg de naam van mijn vriend liever niet. Hij zou hetzelfde doen. (fase 5) 3. Wat zouden mijn ouders er wel van denken als ze hoorden dat ik een dief ben? (fase 3) 4. Je kunt niet blijven volhouden dat er niets gebeurd is. Diefstal is tegen de wet en daarmee uit. (fase 4) 5. Ik zou de naam zeggen want je moet toch aan jezelf denken: welke zijn de gevolgen voor mij? (fase 2) 6. In mijn leven ben ik zeer sterk gesteld op de vriendschap met mijn vriend. Ik breek niet met deze vriendschap. ((fase 6) 7. Als ik zijn naam zeg: hoe bekijken de anderen mij dan. Als verrader? (fase 3) 8. Ik laat mij leiden door het voorbeeld van Christus en zijn gebod: “Vlucht het stelen en bedriegen’. (fase 4) 9. Je kan deze situatie vergelijken met een vechtpartij. Je laat de anderen niet in de steek als ze aangevallen worden. Indien ik hetzelfde zou overkomen, zouden ze me ook niet in de steek laten. (fase 5) 10. Als hij gestraft word, dan heeft hij slecht gehandeld. Andersom niet. (fase 1) 11. Ik beslis voor mezelf of hij goed of slecht gehandeld heeft en deze beslissing bepaalt ook of ik zijn naam zeg of niet. (fase 6) 12. Als ik zelf een boete moet betalen, zeg ik dadelijk zijn naam. (fase 2)
Fase Leeftijd: Omschrijving: goed en kwaad wordt bepaald door… 0 Tot 5 jaar Geen onderscheid tussen goed en kwaad. 1 Van 6 tot 12 Het al of niet krijgen van straf
2 Van 6 tot 12 Rekening houden met uw eigen persoonlijk voor- of nadeel. 3 Van 12 tot 20 Rekening houden met uw omgeving (ouders,vrienden,…) 4 Van 12 tot 20 Rekening houden met de voorgeschreven regels door de wet. 5 Vanaf 20 jaar Rekening houden met onderlinge afspraken van de meerderheid. 6 Vanaf 20 jaar Rekening houden met uw persoonlijke gewetensprincipes die streven naar algemeen welzijn.