In de Ban van de heilstaat
ideologie= Een samenhangend stelsel van denkbeelden en denkwijzen, meestal over politiek en samenleving, en de gewenste ontwikkeling daarvan.
totalitaire staat= politiek bestuurbare eenheid waarin totale beheersing van het leven en de gedachte wereld van alle bewoners door een systeem en ideologie doel van de overheid is, hierbij wordt op grote schaal propaganda toegepast
democratische staat= politiek bestuurbare eenheid waarin het volk zichzelf (direct of door middel van vertegenwoordigers) regeert en vrijelijk zijn mening en wensen kan uiten
§1 De dreigende ondergang van Europa
Ongeveer 1900: La Belle Epoque, tijdperk der zekerheden
1914-1918 WO1 periode van onzekerheid: • communisme 1917 SU • fascisme 1922 Italië • nationaal-socialisme 1933 Duitsland
1919-1933 Republiek van Weimar, 1e democratie in Duitsland
1923 (inflatie) &1929 (beurscrisis) Ontwikkeling in de cultuur, ‘inflatie’ van de moraal §2 De greep naar de macht Machtsovername nationaal-socialisten
KPD SPD ZP/BvD DDP DVP DNVP NSDAP
commun social cristen-d liberalen monar. na-so democratisch
Alleen brede coalitie mogelijk. • maart1930: val coalitie, president krijgt recht om buiten parlementaire meerderheid om te regeren • september 1930: stijging stemmen communisten en nazi’s • maart 1932: Hitler wint bijna verkiezingen, nieuwe verkiezingen, SA bestrijd tegenstanders • juli 1932: nazi’s grootste partij, Hitler wordt niet als rijkskanselier geaccepteerd • januari 1933: regering conservatieven + NSDAP, Hitler uit financiële problemen • februari 1933: rijksdag in brand gestoken, communisten krijgen de schuld, alle grondrechten opgeheven, Hitler volmacht om met geweld te controleren • maart 1933: propaganda, optochten en SA-geweld, 44% van de stemmen, Hitler krijgt 4 jaar lang de vrije hand (om tegen het rode ‘gevaar’ te strijden) Machtsovername communisten in Oost-Duitsland • februari 1945: 4-bezettingszonesplan (Am, Rus, Eng, Fr) • april 1945: Russen veroveren Berlijn • mei 1945: In Berlijn komen gevluchte communisten terug, krijgen van Russische bezettingsmacht de opdracht tot wederopbouw en organisatie • juni 1945: Oprichting antifascistische organisaties toegestaan • juli 1945: Antifascistisch Democratisch Blok, alle partijen moeten zich hierbij aansluiten • september 1945: Land wordt verdeeld onder boeren en de staat (door Duitse communisten) • oktober 1945: industrie wordt genationaliseerd (Rusland) • april 1946: SED, Socialistische Eenheid Duitsland (wel communistisch!!) • juni 1947: planeconomie • juni 1948: twee soorten Duitse-marken • Russisch militair gezag blokkeert alle wegen naar West-Berlijn • Luchtbrug • mei 1949: West-Duitsland parlementaire democratie, meer partijen stelsel Bondsrepubliek • okt 1949: Duitse Democratische Republiek, effectieve oppositie ontbreekt §3 De wil van het volk nationaal socialisme communisme Duitsl
Grondlegger Hitler, Oostenrijker, Wenen: anti-semitistische lectuur nederlaag WO van Duitse Republiek, 1920 lid NSDAP, 1923, staatsgreep gevangenis. In de gevangenis boeken Darwin: mein kampf, toekomstvisie heilstaat Lenin, marxist verbannen 2x 1917 staatsgreep, massa terreur en intimidatie
Ideologie rassenleer en natuurwetten, recht van de sterkste. Verstoring daarvan door communisten, Joden, christenen, zigeuners, democraten, tegen vrouwenemancipatie klassenstrijd, marxisme, doorslaggevende rol communistisch partij op revolutie
Rol van de partij en van de massa hiërarchisch volk is te dom, partij denkt voor het volk, partij is meester v/d massa dictatuur van de partij tot heilstaat is bereikt, revolutie belangrijker dan gevoelens massa, massa is veranderlijk en onberekenbaar §4 De onderdrukking van het volk 3 middelen om het volk te onderdrukken: gelijkschakeling= totalitaire partij heeft alle organisaties en staatsorganen onder haar controle
propaganda= proberen aanhangers te winnen voor een bepaald idee of gedachtegoed, door middel van propaganda probeert men iemands gedachten te beïnvloeden in de hoop dat ze meer gaan lijken op het eigen gedachtegoed, daarbij wordt vaak gebruik gemaakt van een onware of weinig betrouwbare voorstelling van zaken terreur= schrik aanjagen door wreed of hardhandig optreden ten einde daarmee een politiek doel te bereiken, bijvoorbeeld door middel van moordpartijen, bomaanslagen of toepassing van andere vormen van geweld
nationaal socialisme communisme Duitsl
gelijkschakeling controle op pers en media, jeugd opvoeden als bouwers 3e rijk alles onder controle bezettingsleger, aanpassing grondwet, opvoedingssysteem voor communisme, bij misdaad staat straf al vast
propaganda vijandbeeld, afschuiven wat fout ging, overtuigen ideologie, kunst ook ondergeschikt aan ideologie kapitalisme= slecht, vooral die van West-Duitsland, auteurs en journalisten schrijven over successen
terreur uitschakeling politieke tegenstanders, concentratiekampen, uitroeien van Joden, Zigeuners en communisten SS-ers in concentratiekampen, kliksysteem, eerst lichamelijke later psychische dwang
§5 De inrichting van de heilstaat
collectivisatie= iets tot gemeenschappelijk bezit maken
nationaal socialisme Communisme duitsl. politiek absolute macht partij, de rest verdreven, Hitler führer, nieuwe partijen verboden Sed, oppermachtig en enige partij, vrienden met communistische landen, Comecon en Warschaupact
ec. 4-jarenplan voor autarkie.. lukte niet planeconomie, achterlopen, sociaal rassenleer, Kristalnacht (wegjagen joden), 1939 euthanasiewet “iedereen gelijk en gelukkig”, recht op opleiding en werk
vrouw ondergeschikt, niet werken, gevolg was tekort arbeidskrachten feminisme verder dan in het Westen, crèches (plek van heropvoeding), deelnemen arbeid, §6 De burgers van een heilstaat 4 manieren om te reageren op een totalitair regime: • collaboratie= actief meewerken • accommodatie= aanpassen • verzetten= eind proberen te maken regime • ontvluchten= bijvoorbeeld naar een ander land
nichengeschelltschaft / hokjessamenleving= alles speelt heel erg in de privé-sfeer af §7 De mythe van de heilstaat nationaal-socialisme communisme
oorlogsfouten 2-frontenoorlog, VS tot deelname uitlokken, terreur Joden, niet het anticommunisme volgehouden, geallieerden hadden veel succes
leiderschapsprincipe slechte communicatie met Hitler
economie oorlogseconomie, plundering bezette gebieden en toch nog geen gezonde economie verouderde technologie dus weinig export, dus weinig geld dus niet kunnen investeren in nieuwe technologie enz. Controle Stasi kostte erg veel
houding van het volk oorlogsmoeheid door weinig voedsel en veel doden, bombardementen van de geallieerden vanaf 1943 harder werken werd niet extra beloond, dus mensen werkten steeds minder en ongemotiveerder, extreme terreur Hitler bleef bij het idee van wereldmacht en paste steeds meer terreur toe, terreur bevestigde ongeloofwaardigheid van het regime
informatie armoede via het Westen kwam volk erachter dat de slechte situatie in eigen land werd verborgen
einde vijandbeeld DDR werd economisch afhankelijk van het Westen, dus westen geen echte vijand meer (+ ontspanning) Perestroika Door Gobartjov werd vanaf 1985 hergestructureerd in alle Oost- Europese landen behalve in de DDR. Daardoor ontvluctten veel de DDR 1989, muur plots open, 1990 DDR bij Duitsland
Theorie van Haffner over Hitler. 3 plannen
1. Lebensraum in het Oosten (Polen ’39 en Su ’41). Mislukt bij poorten van Moskou en Stalingrad ’43
2. Endlosung und Judenfrage, vanaf begin ’42: grootschalige moord in einsetzgruppen, gaskamers en vernietigingskampen
3. Vernietiging van Duitsland zelf, Ardennen offensief (collectieve zelfmoord), Rührgebied, strijd om Berlijn
democratische staat= politiek bestuurbare eenheid waarin het volk zichzelf (direct of door middel van vertegenwoordigers) regeert en vrijelijk zijn mening en wensen kan uiten
1914-1918 WO1 periode van onzekerheid: • communisme 1917 SU • fascisme 1922 Italië • nationaal-socialisme 1933 Duitsland
1919-1933 Republiek van Weimar, 1e democratie in Duitsland
1923 (inflatie) &1929 (beurscrisis) Ontwikkeling in de cultuur, ‘inflatie’ van de moraal §2 De greep naar de macht Machtsovername nationaal-socialisten
KPD SPD ZP/BvD DDP DVP DNVP NSDAP
commun social cristen-d liberalen monar. na-so democratisch
Alleen brede coalitie mogelijk. • maart1930: val coalitie, president krijgt recht om buiten parlementaire meerderheid om te regeren • september 1930: stijging stemmen communisten en nazi’s • maart 1932: Hitler wint bijna verkiezingen, nieuwe verkiezingen, SA bestrijd tegenstanders • juli 1932: nazi’s grootste partij, Hitler wordt niet als rijkskanselier geaccepteerd • januari 1933: regering conservatieven + NSDAP, Hitler uit financiële problemen • februari 1933: rijksdag in brand gestoken, communisten krijgen de schuld, alle grondrechten opgeheven, Hitler volmacht om met geweld te controleren • maart 1933: propaganda, optochten en SA-geweld, 44% van de stemmen, Hitler krijgt 4 jaar lang de vrije hand (om tegen het rode ‘gevaar’ te strijden) Machtsovername communisten in Oost-Duitsland • februari 1945: 4-bezettingszonesplan (Am, Rus, Eng, Fr) • april 1945: Russen veroveren Berlijn • mei 1945: In Berlijn komen gevluchte communisten terug, krijgen van Russische bezettingsmacht de opdracht tot wederopbouw en organisatie • juni 1945: Oprichting antifascistische organisaties toegestaan • juli 1945: Antifascistisch Democratisch Blok, alle partijen moeten zich hierbij aansluiten • september 1945: Land wordt verdeeld onder boeren en de staat (door Duitse communisten) • oktober 1945: industrie wordt genationaliseerd (Rusland) • april 1946: SED, Socialistische Eenheid Duitsland (wel communistisch!!) • juni 1947: planeconomie • juni 1948: twee soorten Duitse-marken • Russisch militair gezag blokkeert alle wegen naar West-Berlijn • Luchtbrug • mei 1949: West-Duitsland parlementaire democratie, meer partijen stelsel Bondsrepubliek • okt 1949: Duitse Democratische Republiek, effectieve oppositie ontbreekt §3 De wil van het volk nationaal socialisme communisme Duitsl
Ideologie rassenleer en natuurwetten, recht van de sterkste. Verstoring daarvan door communisten, Joden, christenen, zigeuners, democraten, tegen vrouwenemancipatie klassenstrijd, marxisme, doorslaggevende rol communistisch partij op revolutie
Rol van de partij en van de massa hiërarchisch volk is te dom, partij denkt voor het volk, partij is meester v/d massa dictatuur van de partij tot heilstaat is bereikt, revolutie belangrijker dan gevoelens massa, massa is veranderlijk en onberekenbaar §4 De onderdrukking van het volk 3 middelen om het volk te onderdrukken: gelijkschakeling= totalitaire partij heeft alle organisaties en staatsorganen onder haar controle
propaganda= proberen aanhangers te winnen voor een bepaald idee of gedachtegoed, door middel van propaganda probeert men iemands gedachten te beïnvloeden in de hoop dat ze meer gaan lijken op het eigen gedachtegoed, daarbij wordt vaak gebruik gemaakt van een onware of weinig betrouwbare voorstelling van zaken terreur= schrik aanjagen door wreed of hardhandig optreden ten einde daarmee een politiek doel te bereiken, bijvoorbeeld door middel van moordpartijen, bomaanslagen of toepassing van andere vormen van geweld
nationaal socialisme communisme Duitsl
gelijkschakeling controle op pers en media, jeugd opvoeden als bouwers 3e rijk alles onder controle bezettingsleger, aanpassing grondwet, opvoedingssysteem voor communisme, bij misdaad staat straf al vast
propaganda vijandbeeld, afschuiven wat fout ging, overtuigen ideologie, kunst ook ondergeschikt aan ideologie kapitalisme= slecht, vooral die van West-Duitsland, auteurs en journalisten schrijven over successen
terreur uitschakeling politieke tegenstanders, concentratiekampen, uitroeien van Joden, Zigeuners en communisten SS-ers in concentratiekampen, kliksysteem, eerst lichamelijke later psychische dwang
nationaal socialisme Communisme duitsl. politiek absolute macht partij, de rest verdreven, Hitler führer, nieuwe partijen verboden Sed, oppermachtig en enige partij, vrienden met communistische landen, Comecon en Warschaupact
ec. 4-jarenplan voor autarkie.. lukte niet planeconomie, achterlopen, sociaal rassenleer, Kristalnacht (wegjagen joden), 1939 euthanasiewet “iedereen gelijk en gelukkig”, recht op opleiding en werk
vrouw ondergeschikt, niet werken, gevolg was tekort arbeidskrachten feminisme verder dan in het Westen, crèches (plek van heropvoeding), deelnemen arbeid, §6 De burgers van een heilstaat 4 manieren om te reageren op een totalitair regime: • collaboratie= actief meewerken • accommodatie= aanpassen • verzetten= eind proberen te maken regime • ontvluchten= bijvoorbeeld naar een ander land
nichengeschelltschaft / hokjessamenleving= alles speelt heel erg in de privé-sfeer af §7 De mythe van de heilstaat nationaal-socialisme communisme
oorlogsfouten 2-frontenoorlog, VS tot deelname uitlokken, terreur Joden, niet het anticommunisme volgehouden, geallieerden hadden veel succes
leiderschapsprincipe slechte communicatie met Hitler
economie oorlogseconomie, plundering bezette gebieden en toch nog geen gezonde economie verouderde technologie dus weinig export, dus weinig geld dus niet kunnen investeren in nieuwe technologie enz. Controle Stasi kostte erg veel
houding van het volk oorlogsmoeheid door weinig voedsel en veel doden, bombardementen van de geallieerden vanaf 1943 harder werken werd niet extra beloond, dus mensen werkten steeds minder en ongemotiveerder, extreme terreur Hitler bleef bij het idee van wereldmacht en paste steeds meer terreur toe, terreur bevestigde ongeloofwaardigheid van het regime
einde vijandbeeld DDR werd economisch afhankelijk van het Westen, dus westen geen echte vijand meer (+ ontspanning) Perestroika Door Gobartjov werd vanaf 1985 hergestructureerd in alle Oost- Europese landen behalve in de DDR. Daardoor ontvluctten veel de DDR 1989, muur plots open, 1990 DDR bij Duitsland
Theorie van Haffner over Hitler. 3 plannen
1. Lebensraum in het Oosten (Polen ’39 en Su ’41). Mislukt bij poorten van Moskou en Stalingrad ’43
2. Endlosung und Judenfrage, vanaf begin ’42: grootschalige moord in einsetzgruppen, gaskamers en vernietigingskampen
3. Vernietiging van Duitsland zelf, Ardennen offensief (collectieve zelfmoord), Rührgebied, strijd om Berlijn
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden