Tweede Wereldoorlog
1940-1945: Nederland deelname aan WO2
1939-1945: Polen binnengevallen (in 1939)
1941-1945: ’41 Operatie Barbarossa(SU)
’41 Pearl Harbor (VS)
**Eigenlijk begon WO2 pas in 1942, toen deed de hele wereld mee.**
Oorzaken van WO2:
-WO1: de keiharde maatregelen van de Vrede van Versailles.
-De dolkstootlegende/republiek van Weimar.
-De opkomst van fascisme en nationaal socialisme.
- In het westen werd de nadruk gelegd op het bestrijden van communisme.
- Appaesementpolitiek: van 1938 was het hoogtepunt de converentie van Muchen.
- Non-agressiepact. 1939
Geschiedenis van Italie:
MussoliniFascisme (Fasces=Latijns, symbool van macht) 1883-1945.
2 groepen in Italie: * Extreem links,communistisch
* Extreem rechts, fascistisch
-Mussolini moet een middel bedenken om de macht te grijpen.
-Knokploegen= voor de Italianen om ze te intimideren.
1921: Partito Nazionale Fascista= politieke organisatie.
Oktober ’22: Mars van Rome
**Mussolini: werd afgebeeld in bloot (boven)lichaam. Vrouwen vonden hem geweldig. Hij zei ‘’Trouw met het vaderland’’. Vrouwen leverde hun ring in bij hem, en hij liet het omsmelten voor geld.***
**Hitler’s grootste voorbeeld was Mussolini. Dat veranderde in 1935/1936**
Indoctrinatie (hersenspoeling)= als de staat jouw denken en doen bepaald.
Relatie Mussolini en Italie: Dat liep stuk door de rassenwetten.
November 1922: Mussolini> onbeperkte macht> ‘’Il Duce’’(leider)
November 1923: Matteoti, soort concurrent was Mussolini. Matteoti werd in dit jaar vermoord.
November 1929: Lateraanse verdragen, een verdrag tussen Mussolini en de paus (verdeel en heers politiek: ‘’Divide et Impera’’)
**Italie werd pas rond 1890 een eenheidsstaat. Vaticaan word onderdeel van Italie. Het Vaticaan werd onafhankelijk in 1929**
Italie was belangrijk in ‘’de Romeinse tijd”.
De Middellandse Zee moest van Italie worden volgens Mussolini. (Mare Nostro=Onze zee, ze noemde Mussolini de Middellandse Zee)
1935: Italie bezet Libië+Abessinie (Abessinie= Ethiopie, de koning was Haile Selassi)
1936: De AS tussen Berlijn en Rome werd gevormt.
*Duitsland schaamde zich voor Hitler en WO2.
*Italie niet. Italianen vereren Mussolini nog steeds.
Duitsland op weg naar WO2:
*November 1918: Wapenstilstand tussen WO1 (door Eng,Fr,Du)
- Wilhelm de 2de naar NL gevlucht.
-Republiek van Weimar. Wordt gesticht door Ebert/Schreidemann.
*Dolkstootlegende: Sociaal democraten.
-S.D. ondertekende namens Duitsland de wapenstilstand.
Hitler zei:’’Niet de duitsers/soldaten die de oorlog verloren hadden, maar de linkse politici.
- Januari 1919: Spartakisten,Berlijn,Liebknecht, Luxemburg(leiders)
-Staatsgreep/coup/putch
-Juni 1919: Vrede van Versailles werd getekend.
-1920: Soldaten Coude, vormde eigen legers, voor bijv. een staatsgreep. Tijdens deze staatsgreep,onderleiding van Kapp,deed het leger niks. Het was een staatsgreep van rechtse politiek.
-1923: gaat slecht met Duitsland.(economische crisis dreigt uit te breken) Ze zeggen;’’ de herstelbetalingen zette we stop’’ tegen de Engelsen.
- Franzen bezetten het industriële centrum: Ruhrgebied gevolg: hyperinflatie.
(hyperinflatie=minder waard worden van geld)
- Bierhalleputch: van Hitler+Lundendorf
in MuchenBerlijn bezetten.
Hitler in een cel, schrijft boek ‘’Mein kampf’’.
1924: Dawesplan= reactie op dat het geld belijd werd stopgezet.
- Gustav Streseman (belangrijkste man in Duitsland)heeft geprobeerd de relatie met het buitenland te verbeteren. Dit deed hij d.m.v. de schuld opzich te nemen. VS gaf hun (Duitsland) leningen.
* Stressemannera= een periode waar het goed ging met Duitsland.
Dit kun je zien aan:- 1925 Verdrag van Lotarno, was verband tussen Frankrijk en Duitsland.
- 1926 Mogen Duitsland lid worden van de Volkenbond.
*1929= de Wallstreetcrash De beurs in de VS stort in. Dit veroorzaakt een wereldcrisis. Duitsland kreeg geen leningen meer van de VS.
*Duitsland word dubbel getroffen:
- De eigen economie van Duitsland stortte in.
- En de leningen werden stop gezet.
-Door de crisis ontstaat er enorme werkloosheid.
-De regering weet niet hoe ze dit oplossen. Daarom vallen er steeds regeringen.
(het vertrouwen in de politiek daalde tot het dieptepunt)
*NSDAP (partij van Hitler)= Nationaal Socialistische Duitse Arbeiders Partij.
Zetelverdeling NSDAP:
-1925: 14 van de 483 zetels
-1928: 12 van de 489 zetels
(na de crisis)
-1930: 107 van de 577 zetels
-1932: 230 van de 608 zetels
*1932: Er zijn Presidenten verkiezingen. Dit ging tussen Hindenburg en Hitler. De winnaar is alweer Hindenburg, dus 7jaar weer president.
-Hindenburg: had hekel aan Hitler. Hij vond dat hij praatjes had.(over oorlog enz)
- Regering valt in ’32. Franz von Papen wordt bij Hindenburg geroepen. Franz was premier van het oude Kabinet.
-Franz von Papen zegt tegen Hindenburg:’’geef Hitler maar de kans, ik houd hem wel in de gaten’’. (was dus een mega fout van hem!!!)
- Verkiezingen waren er weer op 5 maart 1933.
- Op 30 januari 1953: Hitler wordt interpremier bondskanselier.
- De grote tegenstander van Hitler is het communisme.
-5 maart: gaat het tussen Hitler en het communisme (nazicommunisme)
-27 februari 1933: Rijksdagbrand regeringsgebouw
- Het regeringsgebouw wordt op 27 februari ’s nachts in brand gestoken door Marinus van de Lubbe.
- Marinus maakte rondreizen over de hele wereld om alle mensen te waarschuwen tegen de rechtse politiek.
- Hitler liet Marinus oppakken. Hij sloeg hier zelf een slaatje uit en zei dat Marinus deze brand had afgesproken met de communisten (dit was niet waar!!)
- Mensen die op 5 maart gingen stemmen, stemde nu op Hitler. Het vertrouwen in de communisten was weg.
- Hitler’s partij behaalde 49% van de stemmen en vormen een rechtse regering.
- Maart 1934: NSDAP wint verkiezingen(door rijksdagbrand)
- Hitler belooft aan het parlement dat hij de problemen van Duitsland oplost. Hij wil dus meer macht.
- Machtigheidswet= Hitler hoeft 4 jaar lang zich niet aan de wet te houden. Hij krijgt onbeperkte volmacht. In deze 4 jaar kon hij zoveel mogelijk problemen oplossen.
- Juli 1933: Verbod op alle politieke partijen.
- Hitler zorgt voor werkverschaffing, dus minder werkloosheid. Dit kon hij doordat hij geld had.
- Hij kreeg dit geld van industriële mensen. Zij wilden zich beschermen tegen het communisme en Hitler beloofde hun hulp.
- de rijke wilde dus geen communismerijk en gelijkheid.
-29/30 juni 1934: Nacht van de lange messen knokploegen op straat. De SS tegen de SA
SS= Schulz Staffel
SA= Sturm Abreilung (bruinhemden)
- Ernst Rohm= persoonlijke vriend van Hitler
-SA= privé leger, begon te machtig te worden.
- Na een SA vergadering worden ze uitgemoord door de SS.
Augustus 1934:
*Hindenbrug overlijd, Hitler volgt hem op gevolg= Hij wordt ‘’Fuhrer’’ genoemd.
* 1935: Neurenberger Wetten, anti Joden wetten.
1e wet: Duitsers mogen niet meer trouwen met Joden
2de wet: Joden geen staatsburgers meer.
3de wet: Joden mochten geen Duitse kleuren meer aan of een vlag van Duitsland vasthouden.
Augustus 1936:
* Olympische zomerspelen in Berlijn.
Nacht van 9/10 november:
* De rijkskristalnacht
- In de nacht synagoge worden verwoest, joodse winkels totaal geruïneerd, joden hun huis uitgezet. Dit deden de SS’ers als wraak op de moord van een ambassadeur.
9 Denkbeelden van de NSDAP:
1) Vereniging van alle Duits-sprekende mensen in 1 groot Duitsland.
2) Lebensraum im Osten (ideaalbeeld was: Duitsland+Oostenrijk. Dit had Duitsland nodig om groot en sterk te worden.)
3) Alleen volksgenoten van Duits bloed kunnen staatsburger zijn.
4) Arische ras was Ubermensch (super)
5) Eigenbelang is ondergeschikt aan staatsbelang. –Gleichschaltung= alles werd gelijk gestelt aan de Nationale Socialistische ideologie.
6) Beïnvloeding van de openbare mening door een strak geleidde propaganda.
7) Sterke centrale macht, totalitaire staat.
8) Nationalisatie van alles grote bedrijven.
9) Discriminatie van de niet-Germaanse volkeren.
1937-1939: Apeasement politiek (Engeland+Frankrijk)
- Zolang mogelijk de vrede te handhaven door onderhandelingen en het doen van concessies. (concessie= iets voorkomen, toegeven)
Frankrijk en Engeland wilde niet nog een oorlog. Ze gaven Hitler meer vrijheid. N Chamberlain was engelspremier.
Belangrijke uitvoerders van de apeasement politiek.
Redenen Apeasement politiek:
1) voorkomen van een oorlog (WO2)
2) Hitler zou partner kunnen worden tegen het communisme (bolsjewieken)
1935:
* Hitler voert dienstplicht weer in, terwijl dat niet mocht (leger mag niet meer zijn dan 100.000 man)
Hitler zei:’’ Dat is goed voor het volk’’.
* Hitler had groot politiek succes.
*Saarland verdrag van Versailles.
In 1935 komt er een reverendum, zodat de mensen in Saarland mochten kiezen of ze Duits of Frans werden. 90% koos voor Hitler, dus werden Duits.
7 maart 1936:
Hitler bezet het gedemilitairiserende Rijnland ( daar mochten geen militairen bevinden)
17 juli 1936:
De Spaanse burgeroorlog.
* Linkse groeperingen hebben de macht.
* rechte groepen wilde de macht, dus staatsgreep.
*Franco komt aan de macht in Spanje. Hij was tegen de linkse groeperingen.
* Hij kreeg hulde van Mussolini en Hitler.
*Hitler wil een nieuwe partner bij Franco. Maar Franco wil dat niet.
Maart 1938:
Anschlub= Oostenrijk werd bij het Duitse rijk ingewijd.
* Dat mocht niet volgend de Vrede van Versailles.
Conferentie van Muchen:
29/30 september 1938= Hitler Sudetenland (TS-SL)
Conferentie 4 landen:
Duitsland Frankrijk Engeland Italie
Hitler Dalodier Chamberlain Mussolini
* Hitler gaat Sudetenland opeisen.
* In het voorjaar van 1939, werd Slowakije helemaal ingenomen.
23 augustus 1939:
Non-agressiepact verdrag tussen Duitsland en Sovjet-unie.
( niet aanvalsverdrag, Molotov-von Ribbentroppact.)
*Stalin en Hitler sluiten dat pact. Stalin doet dit, omdat het leger nog niet klaar is.
* Duitsland valt West-Polen aan en SU komen vanaf rechts-Polen. Ze verdelen Polen.
* Poolsecorrider= de verdelingslijn van het Pools-Duitse deel en het Pools-SU deel.
- 1 september 1939: Valt Duitsland en de SU Polen binnen.
- 3 september 1939: Engeland en Frankrijk verklaren de oorlog.
Hoogtepunten van WO2:
* April 1940: Aanval Duitsers op Noorwegen en Denemarken. Duitsland grenst niet aan havens, dus het is van belanf dat ze die innemen.
- Ze beschikke dan vrij over de Oost-zee.
- Bij Noorwegen was veel ijzer en dat was voor Duitsland van belang.
-Chamberlain wordt ontslagen, dan komt Churcill.
* Mei 1940: Inval Belgie, Frankrijk en Nederland. Rotterdam=gebombardeerd. Duitsland dreigde ook om Utrecht, A’dam enz. te bombarderen.
*Juli 1940: Battle of Britain= Slag om Engeland. (deze battle is verloren gegaan voor Hitler)
Engeland won!!!
* 22 Juni 1941: Operatie Barbarossa= aanval van de Duitsers.
1ste rijk=leider Barbarossa, middeleeuwen
2de rijk= leider Wilhelm de 2de
3de rijk= leider Hitler
- zeer succesvol Leningradt.
- Bij Stalingradt gaat het mis( november 1942, Duitsland verwest)
* SU viel zo laat aan, omdat ze eerst de Italianen moesten helpen.
* 7 december 1941: ‘’Begin Wereldoorlog’’
Aanval op Pearl Harbor.
* 6 juni: D-day= aanval van USA+Franrijk+Engeland op Duitsland (Dessissionday)
- Operatie Overload.
Koude Oorlog
Definitie van de koude oorlog: ( goed kennen )
* De koude oorlog is de niet met wapens gestreden strijd , tussen 2 supermachten ( VS + S.U. ) , met 2 verschillende ideologieën ( respectievelijk kapitalisme en communisme ). In de periode 1945 – 1989.
- ijzeren gordijn = grens tussen oost-EU en west-EU
- sovjetsfeer = invloedsfeer , gebied waar of de Amerikanen of de S.U. invloed mocht uitoefenen.
*** Bekijk de tekening van de verdeling van Duitsland met de bijhorende begrippen in je aantekeningen schrift!!! ***
Kapitalisme:
- VS ( westerse wereld )
- verschillen van rijkdom onder mensen
- democratisch
- overheid weinig invloed op economie
Communisme:
- S.U. ( Oostblok )
- plan economie ( 5-jaren plan )
- gelijkheid
- dictatoriaal ( CP / dictatuur van het proletariaat )
- sterke overheid
* Marx , Lenin , Stalin , Chroestjov , Breznjov , Gorbatsjov
4 factoren die geleid hebben tot de koude oorlog:
* Tegenstelling tussen kapitalisme en communisme ( het communisme voorspelde een wereld revolutie )
* Wantrouwen van Stalin ten opzichte van de VS en Engeland.
1. Stalin was niet uitgenodigd op de conferentie van München.
2. Het uitblijven van het 2e front
* Afschrikwekkende werking van de atoombom. ( S.U. werd afgeschrikt )
* Oplossing voor Duitsland. Wat moesten ze nou met Duitsland doen?
- VS koos voor een snelle opbouw van West Duitsland omdat ze dan een goede politieke en economische partner erbij konden krijgen. Ze hadden baat bij tevreden Duitsers.
- Oost Duitsland is volledig leeggeroofd , omdat Rusland veel verlies had geleden.
Conferenties:
* Conferentie in de Hudsonbaai ( aug ’41 )
Aanwezig waren: Engeland + VS
- Atlantisch Handvest: basis geworden voor VS later , een handvest waarin zelfbeschikkingsrecht instaat.
* Conferentie in Teheran ( Iran nov ’43 )
Aanwezig waren: Engeland + VS + SU
Poolse kwestie:
- invloedsferen in Europa
- Poolse kwestie: moest de originele regering of de communistische regering aan de macht komen?
* Conferentie Jalta ( febr ’45 ):
Aanwezig waren: Churchill + Roosevelt + Stalin
- Men weet dat Duitsland het niet gaat winnen.
- Duitsland zal in bezettingszones worden verdeelt.
- Er wordt gepraat over herstelbetalingen.
- Poolse Kwestie word opnieuw besproken.
- Stalin zegt dat hij gaat helpen in Azië na de val van Duitsland.
* Conferentie van Potsdam juli/aug ‘45
Aanwezig waren: Stalin + Truman ( nieuwe president VS ‘45 ) + Attlee ( Engeland )
- Duitsland is al verslagen
- Poolse grens word vastgesteld.
- Lublinregering komt weer aan de macht in polen ( communistische regering )
- 2 augustus eindigt de conferentie
- op 6 augustus gooit de VS de atoombom op Hiroshima
- 9 Augustus gooit de VS de Atoombom op Nagasaki
Waarom Trumand de bom gooide:
- geen doden aan de kant van de VS
- Voorkomen dat SU gebied opeist in Azië
- Om ze af te schrikken , Hij wilde laten zien hij krachtig zijn wapen was en wou met name de SU afschrikken.
Kwestie Griekenland:
- Begin Oorlog ( k.o. )
- Griekenland was deel van de westerse wereld in hand van de Engelsen
- Er dreigt een burgeroorlog uit te breken in Griekenland tussen het communisme en monarchisten. Engeland geeft Griekenland dan de onafhankelijkheid.
- Truman wil niet dat Griekenland communistisch word.
- Truman gaat overal ter wereld het communisme indammen ( Truman Doctrine )
- Trumand maakt van de VS de politiemacht van de wereld
- Discontinuïteit = breuk met het verleden
- Er komt een nieuwe politiek , de containment politiek. Deze politiek wil het communisme indammen.
* 2 manieren van het indammen:
1. Militair Truman doctrine
2. Financieel Marshallhulp
- NAVO ( ’49 West ) Noord Atlantisch verdrag organisatie spreken af dat ze elkaar helpen als iemand word aangevallen.
- Warschaupact ( ’55 Oost ) Zelfde principe als de NAVO maar dan voor het Oosten
Blokkade van Berlijn:
- van juni ’48 tot mei ‘49
- de voorraden in Berlijn werden stilgelegd.
- Eng + Fr + VS mochten geen treinsporen meer gebruiken om voorraden te leveren aan West Berlijn.
- de oplossing was een luchtbrug ( de voorraden werden overgevlogen )
Rampjaar ’49:
- SU krijgt de Atoombom ( machtevenwicht was terug )
- Mc carthy opende een heksenjacht op alle communisten in de VS
- China werd communistisch
Korea Oorlog:
* in 1950 breekt de Korea Oorlog uit. Deze duurt tot 1953
- Noord Korea valt Zuid-Korea aan.
- Noord = communistisch , Zuid = Kapitalistisch
- De oorlog eindige omdat de belangrijkste generaal van de VS werd teruggeroepen omdat hij een atoombom wou gooien op Korea.
* Tchang kai Tsjek = leider van het kapitalistische China
* in ’49 Mao Zedong = bracht communisme in China
3 gebieden waar SU + VS strijd voerde:
- Wapenwedloop
- Ruimtewedloop
- Sport
Cuba Crisis:
- Batista is aan de macht in Cuba in 1950
- 1959 = opstand Batista vlucht naar de VS
- Fidel Castro was nu aan de macht
- De Cubaanse bannelingen wouden terug naar Cuba samen met Batista
- Kennedy is president van de VS. Hij bedenkt samen met de CIA een plan om fidel Castro weg te krijgen.
- Ze zetten Cubaanse bannelingen op de boot met wapens in de varkensbaai om naar Cuba te gaan.
- Deze operatie mislukt.
- 1961 = Varkensbaai incident.
- Castro wist dat de VS hem weg wou hebben dus hij zocht help bij de SU ( Chroestjov )
- in 1962 ziet de VS dat er raketten worden gebouwd op Cuba
- Blokkade Cuba: VS blokkeert alle boten van de SU die naar Cuba gaan.
- Chroestjov weigert zijn raketten terug te laten keren maar op het alle laatste moment doet hij het toch. Dit was bijna het begin van een kern oorlog
* Na de Cuba Crisis ontstaat er een periode van ontspanning = Détente
* De opvolger van Chroestjov was Breznjev
* Cold Peace = periode waarbij de druk tussen de VS en SU aanzienlijk omlaag was gegaan.
* eind jaren ’70 gaat het heel slecht in het Oostblok.
Jaren ‘80”:
- VS Ronald Reagan word preseident. Er komt weer een wapenwedloop
- Hij wil een raket schild maken ( kost miljoenen )
- SU krijgt Gorbatsjov aan de macht. Hij wou niet dat het communisme werd afgeschaft maar liet wel een markteconomie ontstaan.
Glasnost = openheid
Perezstroiska = hervorming
1940-1945: Nederland deelname aan WO2
1939-1945: Polen binnengevallen (in 1939)
1941-1945: ’41 Operatie Barbarossa(SU)
’41 Pearl Harbor (VS)
**Eigenlijk begon WO2 pas in 1942, toen deed de hele wereld mee.**
Oorzaken van WO2:
-WO1: de keiharde maatregelen van de Vrede van Versailles.
-De dolkstootlegende/republiek van Weimar.
-De opkomst van fascisme en nationaal socialisme.
- In het westen werd de nadruk gelegd op het bestrijden van communisme.
- Appaesementpolitiek: van 1938 was het hoogtepunt de converentie van Muchen.
Geschiedenis van Italie:
MussoliniFascisme (Fasces=Latijns, symbool van macht) 1883-1945.
2 groepen in Italie: * Extreem links,communistisch
* Extreem rechts, fascistisch
-Mussolini moet een middel bedenken om de macht te grijpen.
-Knokploegen= voor de Italianen om ze te intimideren.
1921: Partito Nazionale Fascista= politieke organisatie.
Oktober ’22: Mars van Rome
**Mussolini: werd afgebeeld in bloot (boven)lichaam. Vrouwen vonden hem geweldig. Hij zei ‘’Trouw met het vaderland’’. Vrouwen leverde hun ring in bij hem, en hij liet het omsmelten voor geld.***
**Hitler’s grootste voorbeeld was Mussolini. Dat veranderde in 1935/1936**
Indoctrinatie (hersenspoeling)= als de staat jouw denken en doen bepaald.
Relatie Mussolini en Italie: Dat liep stuk door de rassenwetten.
November 1923: Matteoti, soort concurrent was Mussolini. Matteoti werd in dit jaar vermoord.
November 1929: Lateraanse verdragen, een verdrag tussen Mussolini en de paus (verdeel en heers politiek: ‘’Divide et Impera’’)
**Italie werd pas rond 1890 een eenheidsstaat. Vaticaan word onderdeel van Italie. Het Vaticaan werd onafhankelijk in 1929**
Italie was belangrijk in ‘’de Romeinse tijd”.
De Middellandse Zee moest van Italie worden volgens Mussolini. (Mare Nostro=Onze zee, ze noemde Mussolini de Middellandse Zee)
1935: Italie bezet Libië+Abessinie (Abessinie= Ethiopie, de koning was Haile Selassi)
1936: De AS tussen Berlijn en Rome werd gevormt.
*Duitsland schaamde zich voor Hitler en WO2.
*Italie niet. Italianen vereren Mussolini nog steeds.
Duitsland op weg naar WO2:
*November 1918: Wapenstilstand tussen WO1 (door Eng,Fr,Du)
- Wilhelm de 2de naar NL gevlucht.
-Republiek van Weimar. Wordt gesticht door Ebert/Schreidemann.
*Dolkstootlegende: Sociaal democraten.
-S.D. ondertekende namens Duitsland de wapenstilstand.
Hitler zei:’’Niet de duitsers/soldaten die de oorlog verloren hadden, maar de linkse politici.
-Staatsgreep/coup/putch
-Juni 1919: Vrede van Versailles werd getekend.
-1920: Soldaten Coude, vormde eigen legers, voor bijv. een staatsgreep. Tijdens deze staatsgreep,onderleiding van Kapp,deed het leger niks. Het was een staatsgreep van rechtse politiek.
-1923: gaat slecht met Duitsland.(economische crisis dreigt uit te breken) Ze zeggen;’’ de herstelbetalingen zette we stop’’ tegen de Engelsen.
- Franzen bezetten het industriële centrum: Ruhrgebied gevolg: hyperinflatie.
(hyperinflatie=minder waard worden van geld)
- Bierhalleputch: van Hitler+Lundendorf
in MuchenBerlijn bezetten.
Hitler in een cel, schrijft boek ‘’Mein kampf’’.
1924: Dawesplan= reactie op dat het geld belijd werd stopgezet.
- Gustav Streseman (belangrijkste man in Duitsland)heeft geprobeerd de relatie met het buitenland te verbeteren. Dit deed hij d.m.v. de schuld opzich te nemen. VS gaf hun (Duitsland) leningen.
* Stressemannera= een periode waar het goed ging met Duitsland.
Dit kun je zien aan:- 1925 Verdrag van Lotarno, was verband tussen Frankrijk en Duitsland.
*1929= de Wallstreetcrash De beurs in de VS stort in. Dit veroorzaakt een wereldcrisis. Duitsland kreeg geen leningen meer van de VS.
*Duitsland word dubbel getroffen:
- De eigen economie van Duitsland stortte in.
- En de leningen werden stop gezet.
-Door de crisis ontstaat er enorme werkloosheid.
-De regering weet niet hoe ze dit oplossen. Daarom vallen er steeds regeringen.
(het vertrouwen in de politiek daalde tot het dieptepunt)
*NSDAP (partij van Hitler)= Nationaal Socialistische Duitse Arbeiders Partij.
Zetelverdeling NSDAP:
-1925: 14 van de 483 zetels
-1928: 12 van de 489 zetels
(na de crisis)
-1930: 107 van de 577 zetels
-1932: 230 van de 608 zetels
*1932: Er zijn Presidenten verkiezingen. Dit ging tussen Hindenburg en Hitler. De winnaar is alweer Hindenburg, dus 7jaar weer president.
-Hindenburg: had hekel aan Hitler. Hij vond dat hij praatjes had.(over oorlog enz)
-Franz von Papen zegt tegen Hindenburg:’’geef Hitler maar de kans, ik houd hem wel in de gaten’’. (was dus een mega fout van hem!!!)
- Verkiezingen waren er weer op 5 maart 1933.
- Op 30 januari 1953: Hitler wordt interpremier bondskanselier.
- De grote tegenstander van Hitler is het communisme.
-5 maart: gaat het tussen Hitler en het communisme (nazicommunisme)
-27 februari 1933: Rijksdagbrand regeringsgebouw
- Het regeringsgebouw wordt op 27 februari ’s nachts in brand gestoken door Marinus van de Lubbe.
- Marinus maakte rondreizen over de hele wereld om alle mensen te waarschuwen tegen de rechtse politiek.
- Hitler liet Marinus oppakken. Hij sloeg hier zelf een slaatje uit en zei dat Marinus deze brand had afgesproken met de communisten (dit was niet waar!!)
- Mensen die op 5 maart gingen stemmen, stemde nu op Hitler. Het vertrouwen in de communisten was weg.
- Hitler’s partij behaalde 49% van de stemmen en vormen een rechtse regering.
- Hitler belooft aan het parlement dat hij de problemen van Duitsland oplost. Hij wil dus meer macht.
- Machtigheidswet= Hitler hoeft 4 jaar lang zich niet aan de wet te houden. Hij krijgt onbeperkte volmacht. In deze 4 jaar kon hij zoveel mogelijk problemen oplossen.
- Juli 1933: Verbod op alle politieke partijen.
- Hitler zorgt voor werkverschaffing, dus minder werkloosheid. Dit kon hij doordat hij geld had.
- Hij kreeg dit geld van industriële mensen. Zij wilden zich beschermen tegen het communisme en Hitler beloofde hun hulp.
- de rijke wilde dus geen communismerijk en gelijkheid.
-29/30 juni 1934: Nacht van de lange messen knokploegen op straat. De SS tegen de SA
SS= Schulz Staffel
SA= Sturm Abreilung (bruinhemden)
- Ernst Rohm= persoonlijke vriend van Hitler
-SA= privé leger, begon te machtig te worden.
- Na een SA vergadering worden ze uitgemoord door de SS.
Augustus 1934:
*Hindenbrug overlijd, Hitler volgt hem op gevolg= Hij wordt ‘’Fuhrer’’ genoemd.
* 1935: Neurenberger Wetten, anti Joden wetten.
1e wet: Duitsers mogen niet meer trouwen met Joden
3de wet: Joden mochten geen Duitse kleuren meer aan of een vlag van Duitsland vasthouden.
Augustus 1936:
* Olympische zomerspelen in Berlijn.
Nacht van 9/10 november:
* De rijkskristalnacht
- In de nacht synagoge worden verwoest, joodse winkels totaal geruïneerd, joden hun huis uitgezet. Dit deden de SS’ers als wraak op de moord van een ambassadeur.
9 Denkbeelden van de NSDAP:
1) Vereniging van alle Duits-sprekende mensen in 1 groot Duitsland.
2) Lebensraum im Osten (ideaalbeeld was: Duitsland+Oostenrijk. Dit had Duitsland nodig om groot en sterk te worden.)
3) Alleen volksgenoten van Duits bloed kunnen staatsburger zijn.
4) Arische ras was Ubermensch (super)
5) Eigenbelang is ondergeschikt aan staatsbelang. –Gleichschaltung= alles werd gelijk gestelt aan de Nationale Socialistische ideologie.
6) Beïnvloeding van de openbare mening door een strak geleidde propaganda.
8) Nationalisatie van alles grote bedrijven.
9) Discriminatie van de niet-Germaanse volkeren.
1937-1939: Apeasement politiek (Engeland+Frankrijk)
- Zolang mogelijk de vrede te handhaven door onderhandelingen en het doen van concessies. (concessie= iets voorkomen, toegeven)
Frankrijk en Engeland wilde niet nog een oorlog. Ze gaven Hitler meer vrijheid. N Chamberlain was engelspremier.
Belangrijke uitvoerders van de apeasement politiek.
Redenen Apeasement politiek:
1) voorkomen van een oorlog (WO2)
2) Hitler zou partner kunnen worden tegen het communisme (bolsjewieken)
1935:
* Hitler voert dienstplicht weer in, terwijl dat niet mocht (leger mag niet meer zijn dan 100.000 man)
Hitler zei:’’ Dat is goed voor het volk’’.
* Hitler had groot politiek succes.
*Saarland verdrag van Versailles.
In 1935 komt er een reverendum, zodat de mensen in Saarland mochten kiezen of ze Duits of Frans werden. 90% koos voor Hitler, dus werden Duits.
7 maart 1936:
17 juli 1936:
De Spaanse burgeroorlog.
* Linkse groeperingen hebben de macht.
* rechte groepen wilde de macht, dus staatsgreep.
*Franco komt aan de macht in Spanje. Hij was tegen de linkse groeperingen.
* Hij kreeg hulde van Mussolini en Hitler.
*Hitler wil een nieuwe partner bij Franco. Maar Franco wil dat niet.
Maart 1938:
Anschlub= Oostenrijk werd bij het Duitse rijk ingewijd.
* Dat mocht niet volgend de Vrede van Versailles.
Conferentie van Muchen:
29/30 september 1938= Hitler Sudetenland (TS-SL)
Conferentie 4 landen:
Duitsland Frankrijk Engeland Italie
Hitler Dalodier Chamberlain Mussolini
* Hitler gaat Sudetenland opeisen.
* In het voorjaar van 1939, werd Slowakije helemaal ingenomen.
23 augustus 1939:
( niet aanvalsverdrag, Molotov-von Ribbentroppact.)
*Stalin en Hitler sluiten dat pact. Stalin doet dit, omdat het leger nog niet klaar is.
* Duitsland valt West-Polen aan en SU komen vanaf rechts-Polen. Ze verdelen Polen.
* Poolsecorrider= de verdelingslijn van het Pools-Duitse deel en het Pools-SU deel.
- 1 september 1939: Valt Duitsland en de SU Polen binnen.
- 3 september 1939: Engeland en Frankrijk verklaren de oorlog.
Hoogtepunten van WO2:
* April 1940: Aanval Duitsers op Noorwegen en Denemarken. Duitsland grenst niet aan havens, dus het is van belanf dat ze die innemen.
- Ze beschikke dan vrij over de Oost-zee.
- Bij Noorwegen was veel ijzer en dat was voor Duitsland van belang.
-Chamberlain wordt ontslagen, dan komt Churcill.
* Mei 1940: Inval Belgie, Frankrijk en Nederland. Rotterdam=gebombardeerd. Duitsland dreigde ook om Utrecht, A’dam enz. te bombarderen.
*Juli 1940: Battle of Britain= Slag om Engeland. (deze battle is verloren gegaan voor Hitler)
* 22 Juni 1941: Operatie Barbarossa= aanval van de Duitsers.
1ste rijk=leider Barbarossa, middeleeuwen
2de rijk= leider Wilhelm de 2de
3de rijk= leider Hitler
- zeer succesvol Leningradt.
- Bij Stalingradt gaat het mis( november 1942, Duitsland verwest)
* SU viel zo laat aan, omdat ze eerst de Italianen moesten helpen.
* 7 december 1941: ‘’Begin Wereldoorlog’’
Aanval op Pearl Harbor.
* 6 juni: D-day= aanval van USA+Franrijk+Engeland op Duitsland (Dessissionday)
- Operatie Overload.
Koude Oorlog
Definitie van de koude oorlog: ( goed kennen )
* De koude oorlog is de niet met wapens gestreden strijd , tussen 2 supermachten ( VS + S.U. ) , met 2 verschillende ideologieën ( respectievelijk kapitalisme en communisme ). In de periode 1945 – 1989.
- ijzeren gordijn = grens tussen oost-EU en west-EU
*** Bekijk de tekening van de verdeling van Duitsland met de bijhorende begrippen in je aantekeningen schrift!!! ***
Kapitalisme:
- VS ( westerse wereld )
- verschillen van rijkdom onder mensen
- democratisch
- overheid weinig invloed op economie
Communisme:
- S.U. ( Oostblok )
- plan economie ( 5-jaren plan )
- gelijkheid
- dictatoriaal ( CP / dictatuur van het proletariaat )
- sterke overheid
* Marx , Lenin , Stalin , Chroestjov , Breznjov , Gorbatsjov
4 factoren die geleid hebben tot de koude oorlog:
* Tegenstelling tussen kapitalisme en communisme ( het communisme voorspelde een wereld revolutie )
* Wantrouwen van Stalin ten opzichte van de VS en Engeland.
1. Stalin was niet uitgenodigd op de conferentie van München.
* Afschrikwekkende werking van de atoombom. ( S.U. werd afgeschrikt )
* Oplossing voor Duitsland. Wat moesten ze nou met Duitsland doen?
- VS koos voor een snelle opbouw van West Duitsland omdat ze dan een goede politieke en economische partner erbij konden krijgen. Ze hadden baat bij tevreden Duitsers.
- Oost Duitsland is volledig leeggeroofd , omdat Rusland veel verlies had geleden.
Conferenties:
* Conferentie in de Hudsonbaai ( aug ’41 )
Aanwezig waren: Engeland + VS
- Atlantisch Handvest: basis geworden voor VS later , een handvest waarin zelfbeschikkingsrecht instaat.
* Conferentie in Teheran ( Iran nov ’43 )
Aanwezig waren: Engeland + VS + SU
Poolse kwestie:
- invloedsferen in Europa
- Poolse kwestie: moest de originele regering of de communistische regering aan de macht komen?
* Conferentie Jalta ( febr ’45 ):
Aanwezig waren: Churchill + Roosevelt + Stalin
- Men weet dat Duitsland het niet gaat winnen.
- Er wordt gepraat over herstelbetalingen.
- Poolse Kwestie word opnieuw besproken.
- Stalin zegt dat hij gaat helpen in Azië na de val van Duitsland.
* Conferentie van Potsdam juli/aug ‘45
Aanwezig waren: Stalin + Truman ( nieuwe president VS ‘45 ) + Attlee ( Engeland )
- Duitsland is al verslagen
- Poolse grens word vastgesteld.
- Lublinregering komt weer aan de macht in polen ( communistische regering )
- 2 augustus eindigt de conferentie
- op 6 augustus gooit de VS de atoombom op Hiroshima
- 9 Augustus gooit de VS de Atoombom op Nagasaki
Waarom Trumand de bom gooide:
- geen doden aan de kant van de VS
- Voorkomen dat SU gebied opeist in Azië
- Om ze af te schrikken , Hij wilde laten zien hij krachtig zijn wapen was en wou met name de SU afschrikken.
Kwestie Griekenland:
- Griekenland was deel van de westerse wereld in hand van de Engelsen
- Er dreigt een burgeroorlog uit te breken in Griekenland tussen het communisme en monarchisten. Engeland geeft Griekenland dan de onafhankelijkheid.
- Truman wil niet dat Griekenland communistisch word.
- Truman gaat overal ter wereld het communisme indammen ( Truman Doctrine )
- Trumand maakt van de VS de politiemacht van de wereld
- Discontinuïteit = breuk met het verleden
- Er komt een nieuwe politiek , de containment politiek. Deze politiek wil het communisme indammen.
* 2 manieren van het indammen:
1. Militair Truman doctrine
2. Financieel Marshallhulp
- NAVO ( ’49 West ) Noord Atlantisch verdrag organisatie spreken af dat ze elkaar helpen als iemand word aangevallen.
- Warschaupact ( ’55 Oost ) Zelfde principe als de NAVO maar dan voor het Oosten
Blokkade van Berlijn:
- van juni ’48 tot mei ‘49
- Eng + Fr + VS mochten geen treinsporen meer gebruiken om voorraden te leveren aan West Berlijn.
- de oplossing was een luchtbrug ( de voorraden werden overgevlogen )
Rampjaar ’49:
- SU krijgt de Atoombom ( machtevenwicht was terug )
- Mc carthy opende een heksenjacht op alle communisten in de VS
- China werd communistisch
Korea Oorlog:
* in 1950 breekt de Korea Oorlog uit. Deze duurt tot 1953
- Noord Korea valt Zuid-Korea aan.
- Noord = communistisch , Zuid = Kapitalistisch
- De oorlog eindige omdat de belangrijkste generaal van de VS werd teruggeroepen omdat hij een atoombom wou gooien op Korea.
* Tchang kai Tsjek = leider van het kapitalistische China
* in ’49 Mao Zedong = bracht communisme in China
3 gebieden waar SU + VS strijd voerde:
- Wapenwedloop
- Sport
Cuba Crisis:
- Batista is aan de macht in Cuba in 1950
- 1959 = opstand Batista vlucht naar de VS
- Fidel Castro was nu aan de macht
- De Cubaanse bannelingen wouden terug naar Cuba samen met Batista
- Kennedy is president van de VS. Hij bedenkt samen met de CIA een plan om fidel Castro weg te krijgen.
- Ze zetten Cubaanse bannelingen op de boot met wapens in de varkensbaai om naar Cuba te gaan.
- Deze operatie mislukt.
- 1961 = Varkensbaai incident.
- Castro wist dat de VS hem weg wou hebben dus hij zocht help bij de SU ( Chroestjov )
- in 1962 ziet de VS dat er raketten worden gebouwd op Cuba
- Blokkade Cuba: VS blokkeert alle boten van de SU die naar Cuba gaan.
- Chroestjov weigert zijn raketten terug te laten keren maar op het alle laatste moment doet hij het toch. Dit was bijna het begin van een kern oorlog
* De opvolger van Chroestjov was Breznjev
* Cold Peace = periode waarbij de druk tussen de VS en SU aanzienlijk omlaag was gegaan.
* eind jaren ’70 gaat het heel slecht in het Oostblok.
Jaren ‘80”:
- VS Ronald Reagan word preseident. Er komt weer een wapenwedloop
- Hij wil een raket schild maken ( kost miljoenen )
- SU krijgt Gorbatsjov aan de macht. Hij wou niet dat het communisme werd afgeschaft maar liet wel een markteconomie ontstaan.
Glasnost = openheid
Perezstroiska = hervorming
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden