Samenvatting Hoofdstuk 4: verlichting en revolutie

4.1 Lodewijk de 14e

1649: Kardinaal Mazarin was aan de macht. Lodewijk was 5 jaar en toen al koning. Anna van Oostenrijk(zijn moeder) was regentes. Frankrijk was in oorlog met Spanje en dat kostte veel geld. De ministers wilden de belastingen verhogen. Er kwamen opstanden en Anna en Lodewijk vluchten.
Uiteindelijk lukt het Mazarin om weer orde te krijgen. Toen Lodewijk 15 was, werd hij officieel tot koning gekroond.

1661: Mazarin overlijd. Lodewijk besluit alleen te regeren. Lodewijk hield van oorlogen. Lodewijk was bang voor de adel en liet daarom het Kasteel van Versailles bouwen. Zo kon hij de adel door toezicht onder de duim houden tijdens rijke festiviteiten. In Kasteel Versailles moet je je namelijk aan de regels van de koning houden.

Lodewijk liet zich de Zonnekoning noemen, omdat hij vond dat hij het goddelijke recht had om de baas te zijn. Als het volk hem dus tegensprak, spraken ze zo ook God tegen. Dat deed het volk natuurlijk niet.

Jean-Baptise Colbert werd minister van financiën. Hij wilde Frankrijk nog groter en machtiger maken en de staatskas weer vullen. Hij wilde dat Fransen meer gingen verdienen zodat er meer belastinggeld kwam. En Colbert wilde het innnen van belasting verbeteren, zodat er meer geld naar de staatskas ging dan naar de belastinginners.

Colbert deed dit door invoerrechten te heffen. Zo kwamen er minder luxe producten uit het buitenland waardoor Frankrijk zelf meer geld kon verdienen door het zelf te maken. Om het tweede doel te bereiken, ging hij de organisatie in het land verbeteren. Colbert verbood de handel in adelijke titels die het recht gaven op belastingvrijstelling.

Colbert zijn ideeen waren succesvol, maar de koning gaf het net zo snel weer uit.

1685: Lodewijk schaftte de rechten van de protestanten af. Hij wilde één vorst en één geloof.

Het volk was dus ondanks alle verbeteringen op het gebied van kunst en cultuur en economie erg ontevreden. Dit kwam doordat het volk steeds hogere belastingen moest betalen en de adel en de geestelijkheid niet.

4.2 De Verlichting; theorie en praktijk

Veel wetenschappers gingen steeds meer rationeel denken. Ze gebruikten het verstand ipv het geloof. De invloed van de kerk nam af, filosofen gingen nadenken over de mogelijke verbeteringen in bestuur en geloof. In dit tijdperk, de Verlichting, kwamen vragen op en nieuwe ideeen ontstonden.

John Locke was tegen het absolutisme. Ieder mens is gelijkwaardig en heeft gelijke rechten. Natuurwetten; Ieder mens heeft recht op leven, vrijheid en bezit. Hij vond een alleenheerser wel handig, maar die moest zich wel aan de regels houden van het volk. Hiermee bedoelde hij dat een koning niet zomaar iemand in de gevangenis mag gooien of bezittingen mogen afnemen.

Charles de Montesquieun ontwierp de Trias Politica. Volgens hem waren er 3 machten. Ten eerste de wetgevende macht, die het recht heeft om wetten goed of af te keuren. Ten tweede de uitvoerende macht, die het recht heeft om ervoor te zorgen dat de wetten worden uitgevoerd. Ten derde de rechtsprekende macht, die bedacht de wetten en regels. Montesquieu vond dat deze 3 wetten nooit in de handen van één persoon mogen vallen, ene alleenheerser.

4.3 Het Ancien Régime

Lodewijk de 14e, 15e en 16e gingen er van uit dat zij het hoogste gezag over een onderdanen rechtstreeks van God hadden ontvangen.

De grote verschillen in plicht en recht tussen de drie standen, de geestelijkheid, de adel en de burgerij waren steeds meer het punt van discussie.

De eerste stand was de geestelijkheid, de mensen met een functie in de kerk. De katholieke kerk had 10 procent land in bezit en hoefte daarover geen belasting te betalen. De taak van de geestelijken was de zielzorg., maar slechts een klein aantal was daarbij betrokken. Verlichte denkers ergerden zich aan de bevoorrechte positie van de katholieke kerk. Zij streefden naar een tolerantere manier van samenleven en gelijke rechten voor alle godsdiensten.

De tweede stand was de adel, mensen met titels als baron of graaf. Hun inkomsten kwamen uit het geld dat ze opbrachten met landen die zij bezaten. Zij hoefden geen belasting te betalen omdat de adel belangrijke diensten vervulden in het leger.

De derde stand waren alle anderen mensen, de burgerij. Zo ongeveer 90 procent van de bevolking. Deze mensen waren erg ontevreden, zij moesten wel belasting betalen.

4.4 De Franse Revolutie

1788; Lodewijk de 16e was in paniek. Hij had van zijn voorganger heel veel staatsschuld geërfd. Als gevolg, riep de koning de Staten-Generaal bijeen, voor het eerst sinds 1614. Het doel was om hogere belastingen te gaan heffen. Alle drie de standen mochten klachten in gaan dienen. Door de oneerlijkheid bij het stemmen, besloot de derde stand een eigen bijeenkomst te organiseren, de Nationale vergadering. Ze wilden een grondwet.

In augustus 1789 hadden ze het voor elkaar, de Verklaring van de Rechten van de Mens en van de Burger was opgesteld. Iedereen had voortaan recht op vrijheid van godsdienst en meningsuiting. .De grondwet werd officieel vastgelegd in 1791. De koning werd verdacht van schuld voor de oorlog en chaos. In 1793 werden Lodewijk en Marie Antionette onthoofd. Opstanden kwamen tussen de Jacobijnen(onder leiding van Robespierre) en de Girondijnen. Deze periode wordt de Terreur genoemd. Robespierre ging radicaal iedereen die tegen de revolutie was onthoofden. In 1794 werd hij uiteindelijk veroordeeld en zelf onthoofd.

4.5 Keizer Napoleon

Napoleon Bonaparte probeerde te profiteren van de chaos en de boel weer te reorganiseren. In 1799 vond een staatsgreep plaats en probeerde hij zodanig de macht naar zich toe te trekken. Hij liet alle wetten vastleggen in een wetboek, Code Napoleon. Napoleon schafte zo ook de standenmaatschappij af. In 1804 kroonde hij zichzelf tot keizer. Napoleon heeft veel veldslagen gevoerd en heeft daaronder geleden.

Na de verbannig van Napoleon kwam de broer van Lodewijk terug. Hij veranderde wel veel dingen maar de idealen van de Franse revolutie waren nog steeds niet volbracht. Dat zou nog wel een hele tijd kunnen gaan duren.